ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Републиките станаа национални држави.

Тогаш Македонија беше дефинирана како национална држава на македонскиот народ и како заедница на работните луѓе и граѓаните на Македонија и на равноправните со него припадници на другите народи и народности кои живеат во неа.

Претседателсвото на ЦК на СКМ во 1989 ќе расправа за се поголемиот пројавен албански национализам и сепаратизам на линијата за “Голема Албанија, отцепување на Косово, дел на Црна Гора и Западна Македонија”.

Со Уставот на СРМ, Македонија се дефинира како национална држава на македонскиот народ и држава на албанскиот и турската народност во неа.

Беше избран и нов Извршен совет на Собраните на СРМ со мандат до 1978 година.

Напротив, од самите почетоци тој беше европска работа и остана таков сѐ до настанувањето на првата европска национална држава и тнр.

На кој начин врз вас влијаеа нашата национална држава - државотворноста е страст што нѐ тресе! - и како тие влијанија ги помирувате со оние поглобалните?

Сите тие требаа една посебна вибрација која во себе ја носи најсуптилната магија на едно фасцинантно културно миље растеретено од локализам и малограѓанштина, миље во основа длабоко космополитско,миље кое најдобро би го еманирало културниот и менталитетски феномен - ЕВРОАЗИЈА. • Дали вашиот циклус слики “Хитлери” е некаква реакција на страшно нараснатите тоталитаристички струења во бившата СФРЈ, на од формалин извадениот романтичен концепт за “национална држава”?

Албанија 713 квадратни километри со делови од Охридско и Преспанско Езеро; делот, пак, што од живиот македонски организам во таа европска лудничка касапница го уќари Србија, 25.774 квадратни километри, односно 25.411 квадратни километри без Качаничка Клисура, без горниот ток на Лепенец, Прешовска пресека и најсеверното македонско културно и духовно жариште, манастирот Прохор Пчински, Македонците, при крајот на Втората светска војна, на Илинден, на 2 Август 1944 година, го изборија, во државните граници на ФНРЈ, за национална држава на сиот македонски народ, заснована врз суверенитетот на народот - Социјалистичка Република Македонија.

Но, постојат показатели дека светот се движи кон доминација на мултинационалните корпорации, чија растечка монополизација на информациите остварува сѐ поголема моќ како над индивидуите така и над националните држави.

Денес, економското управување излегува од националната држава поради глобализацијата на економијата.

Се прашувам колку долго оваа фикција може да проживее без своите други два столба.

Националната држава веќе не е економски систем, самовтемелен и самодоволен.

Веројатно се наоѓаме пред крајот на националната држава. Со какви разрешувања, тешко е да се каже.

Најважниот феномен во Европа денес е бавното изумирање на националната држава.

Присуствуваме и на економска глобализација и на културна трибализација која оди во спротивниот правец.

Националната држава беше единствена институција во историјата, која ги обединуваше економското управување, политичката власт и културната хегемонија.

Она што остана во националната држава е чистата политичка власт која веќе ја нема потпората на економскиот менаџмент и културната хегемонија.

Линии на одбрана: исклучување на „другите“ Ако во 19 век се веруваше дека суверенитетот на националните држави зависи од двојниот столб на државата и територијата, во доцниот капитализам старите дефиниции на суверенитетот се заменети со културата и идентитетот.

Затоа што елиминирањето на границите значи бришење не само на нејзините манифестни компоненти, туку и надминување 77 Бидејќи, како што истакнуваат Донан и Вилсон, границите може да послужат како корисни метафори за разбирање на немањето корен на многу популации во денешно време, но тоа не треба да го прикрие фактот дека секој поединец живее во или меѓу границите на национални држави, како и дека тие граници се секогаш повеќе од метафорични.

Некои теоретичари дури тврдат дека меѓународните мигранти практично ја поткопуваат целокупната идеја за државност и национални граници.

„Несигурниот статус на емигрантите општо земено има негативни последици врз нивната преговарачка моќ, а може да има и погубни ефекти врз пазарот на труд во целина, како некаква резервна армија на работна сила која насоки; а политички може само слабо да се идентификуваат со националната држава каде што престојуваат.

Тие укажуваат на тоа дека оваа миграција создава „транснационални заедници“ кои претставуват тест за дефинирачката моќ на националните држави кои што тие ги трансцендираат. 71 71 Michiel Baud and Willem van Schendel, “Toward a Comparative History of Borderlands,” Journal of World History 8.2 (1997): 57 6.2 Аутсајдерот Позицијата на аутсајдерот не е секогаш негативна, или нужно критичка, ниту пак завидлива и со таен копнеж кон инсајдерска позиција.

Националните држави бараат неменливи, долгорочни и одредени национални граници кои ќе ја одредат територијата, како простор со одреден степен на кохерентност и значење.

Создавањето и пресоздавањето на територијално ограничените европски национални држави е настанато низ војни.

Тие се „места и процеси на бележење и покажување на односите на моќ“.33 33 Helene Pellerin, “Borders, migration and economic integration: towards a new political economy of borders,” in Global Surveil- lance and Policing: Borders, Security, Identity, ed. Elia Zureik and Mark. B. Salter (Cullompton: Willan, 2005), 51. 31 Од самото создавање на модерните национални држави, границите и пограничните региони се многу важни симболички територии на сликата за државата и државната контрола (бидејќи граничните зони се првите и последните области на државата видени од патниците).

Поради нивната зголемената културна хетерогеност, што произлегува од нивната периферна положба, тие не се само места на конфликт со другиот, туку и за прилагодување кон другиот.

Бегалците, мигрантите, работниците, криминалците, војниците, трговците и номадите се приморани или избираат да преминуваат широк спектар на геополитички и метафорички граници, проблематизирајќи го односот/ врската/кореспонденцијата меѓу територијата, нацијата, државата и идентитетот, хомологијата меѓу културата, идентитетот, територијата и нацијата.

Со паѓањето на Советскиот блок и распадот на поранешна Југославија, 1990-те повторно ги оживеаја крвавите обиди да се „исколчат“ ексклузивни и неспорни државни територии, како остаток од „големата фикција“ на геополитиката на 19 век, имено „дека сите нации имаат право, ако не и судбина, да владеат во свои национални држави, на своја сопствена територија“.17 Историски гледано, границите долго време имаа улога (и се засноваа) на етнички и религиозни разделници. 16 Во овој поглед постојат значајни разлики помеѓу Азија, од една страна, и Африка и Америка од друга.

Тие ја разоткриваат неточноста на големата „фикција“ на националната држава како етнички, расно, јазично и културно хомогена.

Исто така значи да се има пошироко сфаќање за нештата и да си биде во состојба да се сфатат различните аспекти (без разлика колку се оддалечени еден од друг) на некоја реалност, како дел од целината.

Оваа масовна транснационалната миграција, без оглед дали е „доброволна“ (на пример, за трудовите мигранти) или „ненамерна“ (пр. бегалци), создава нови предизвици за националните држави и ја намалува важноста на националните граници.

Тие потенцирале дека „меѓу српските и македонско-словенските ‘партизани’ и бугарските левичари во 1943 год., се чини, имаше повеќе одушевеност за една социјална револуција отколку за националните држави“, а истото го заклучиле и за Грција и Албанија.

Вклучувањето на Македонија во Југославија е оправдано поради следните причини: 1.

Формирањето на македонската национална држава би можело да се реализира единствено со обединување на сите Македонци (кои живеат во Југославија, Грција и во Бугарија) во една единица, која би била дел од југословенската федерација.

Според нив "силата на овие движења, во врска со силите што ги претставуваат традициите од деветнаесеттиот век и последиците од нивниот судир со тие традиции, ќе зависи разбирливо од настаните на Балканот и во таа етапа ќе зависи од политиката усвоена во однос на нив од страна на Велика Британија, Соединетите Американски Држави и СССР.