ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Истото би можело да се каже и историското конзерваторство.

Во описот на предметот јасно се наведе дека конкретната тема што ќе се изучува ќе бидат машките геј- културни практики и машкиот геј- субјективитет.

Наместо тоа, секој предмет поединечно што машката геј- култура го зајми од главнотековната култура, секоја машка геј- културна практика, изискува разгледување со целосно внимание за неговата особеност.

Тоа не е толкување на појавата, туку нејзино укинување – со тоа што индентификацијата се срамнува до рамниште на идентитет, со тоа што желбата се сведува на идентитет.

Тоа не е ниту природна состојба ниту поединечна особеност, туку колективна појава, последица од општествената припадност.

Ова е граѓа за народскиот стереотип. ‌Можеби баш затоа, ако со безизразно лице тврдите дека машката хомосексуалност подразбира збир нестандардни културни практики, а не само некои нестандардни сексуални практики; ако приречете дека постои некаква машка геј- култура, ако навестите дека мора да има некаква поврзаност помеѓу некоја конкретна сексуална определба и некаква наклонетост кон извесни културни облици, веројатно луѓето веднаш ќе ви се побунат, ќе наведат илјада и една разни причини зошто такво нешто е невозможно или бесмислено или навредливо и зошто секој што мисли поинаку е заблуден, сосема старовремски, морално сомнителен и политички неодговорен.

Всушност, подобро би било да се искористат пронигбите што ни ги нудат различните толкувања за да дојдеме до согледба за машката геј-култура која е истовремено издржана, инклузивна, многуопфатна, недогматска и отворена за различните гледишта. ‌Ајде, тогаш, да се навратиме на филмовине и да поразгледаме некои психолошки и тематски хипотези за нивната привлечност, пред да преминеме на општествена, прагматична и, нужно, формална анализа.

Во секој случај, во книгава малку се кажува за машката геј-култура од оној изворен вид, за она геј-културно производство засновано врз постоењето на геј-идентитет и врз способноста на претставителските практики да го пренесат; книгава речиси исклучиво се занимаваше со машката геј-култура од поткултурен подвид.

Геј-мажите и понатаму трагаат по свои прикази и по одрази на своето постоење во културните творби, а заинтересирани се да дознаваат за други геј-мажи од минатото и од сегашноста, да откриваат како геј-мажите си ги раководеле животот, љубовта, борбата за слобода и за достоинство.

Како е возможно процесот на социјализација во културната практика на хомосексуалноста да започне долго пред да созреат субјектите на акултурацијата доволно за да стапат во машките геј-заедници и да учествуваат во општествените размени на машкиот геј-живот?

Едноставно ќе си го предавав предметот, ќе си ги користев расправите за да ги истражуваме средишните прашања за машкиот геј-субјективитет кои ме збунуваа, ќе ми доаѓаа разни идеи, хипотези и решенија, ќе ги обработував со една генерација студенти, па одвреме-навреме, кога ќе ме заблеснеа мигови на просветлување, ќе си објавував огледи на таа тема.

Барем откако ожнеаја успех кабелските телевизиски серии како Настрано окце за стрејт- дечкото (Queer Eye for the Straight Guy) и Дрег-трката на Ру-Пол (Ru- Paul’s Drag Race), станало вообичаено машката хомосексуалност да се доживува не само како составена од збир посебни сексуални практики туку и како избор од карактеристични општествени и културни практики.

Размислувањата за машката хомосексуалност како културна практика постојано еволуираа во текот на годините додека го предавав.

Врските помеѓу транснационалната лезбејска и машка геј- култура, од една страна, и домашните културни практики во разните делови од светот, од друга страна, дури сега почнале да се опишуваат и да се сфаќаат.20

Сега, откако геј-мажите си ја живееја хомосексуалноста не како културна практика, туку како сексуален идентитет, ним им требаше нов родов стил; а мажествениот родов стил што го усвоија, проширувајќи си ги сексуалните можности, им овозможи да консолидираат дефиниција на геј-постоењето и урнек за геј-идентитет што се фокусира на сексот за сметка на културата – а тоа ги исклучуваше женствените идентификации што дотогаш ја твореа подлогата и дефинираа голем дел на традиционалната машка геј-култура.

Ако во целава книга доследно зборував за машката геј-култура, а не за машката поткултура, тоа не е затоа што се обидував да ја избегнам импликацијата дека машките геј-културни практики со кои најмногу се занимавав се вторични, поткултурни, туку само затоа што сакав да избегнам да го претрупам текстот со таа недрага сложенка од поим.

Книгава, како и мојот предмет, се вика Како да се биде геј затоа што таа фраза ги именува темата, појавата и проблемот што сакам да ги испитам и да ги разберам – имено, токму претставата дека постои правилен начин да се биде геј, дека машката хомосексуалност не е само сексуална туку и културна практика, дека постои врска помеѓу сексуалноста и општествената или естетската форма.

По дефиниција, кампчењето пред други не е бучесто“.)232 Оваа основна спротивност помеѓу мажественото и женственото го обликува машкиот геј-субјективитет и создава голем број од систематските контрасти што ги структурираат машкиот геј-свет и неговите вредности.

Тоа значи да се постигне одреден степен на противтежа во однос на нив, истовремено признавајќи им ја натамошната способност да ги диктираат условите на нашето општествено постоење.253 Ова објаснува зошто машката геј-култура еволуирала тешко дофатлива културна практика и начин на перцепција, познат како камп, кој подразбира да не се сфаќаат сериозно, буквално и неиронично самите нешта што се најважни и што предизвикуваат најмногу болка.

Ако „геј“ може да се однесува на начин на суштествување, а и на особена културна практика, тоа значи дека гејството може да се сподели со други и да им се пренесе.

Наместо да ја испитуваме логиката што го проткајува преобликувањето на хетеросексуалната култура од страна на машката геј-култура, ние би набљудувале како вторава ги препознава, на оној начин што го консолидира идентитетот, веќе присутните геј-значења во хетеросексуалната култура.

Слична е и поентата на Вил Фелоус на почетокот од неговата книга за машката хомосексуалност како културна практика.

Сепак, за да се опише како геј- мажите градат однос кон сексот и родовите улоги, како гледаат на жените, на местото на женственоста во машките геј- културни практики, сепак, значи сосредоточување кон ставовите на геј- мажите за жените, а не кон самите жени ниту кон нивниот светоглед и нивните интереси.

Зашто, дури и обичните културни артефакти содржат огромни фигуративни можности, а машките геј- културни практики честопати подразбираат мобилизирање на фигуративниот потенцијал на навидум неупадливите предмети земени здраво за готово.

Тоа, многу просто, си било инстинктивен порив – со еден збор, сексуалност – не некој етос и начин на суштествување, а камоли посебна, нестандардна културна практика.

Поимањето дека „гејството подразбира многу повеќе од сексуални партнери и практики“, дека „некои од својствените димензии на машките геј-животи (одат) подалеку од сексуалноста сама по себе“, дека она што ги прави геј-мажите поинакви од стрејт-луѓето лежи во „несексуалните димензии на природите на геј-мажите“ и дека машката хомосексуалност затоа може да се сфати како конкретно културна практика, а не само како сексуална, претставува клучно согледување.

Фелоус му го припишал тоа на своето првично, инстинктивно одбивање да види нешто значајно во овој образец на културна практика кај геј-мажите врз основа на старата поговорка дека геј-мажите не се различни од стрејт-мажите освен по сексуалната ориентација.

Сметам дека моите напори се надоврзуваат на нивните, а не дека ги одменуваат.

И самото бескрајно повторување на зборовите култура и културен си е доволно лошо.

Она што недостига во целава шпекулација е претставата за општественото како начин на суштествување што се состои и од лично и од колективно искуство.

За тие задоволства, имплицира Милер, бродвејскиот мјузикл и уживањето со кое тој се слуша би биле неумоливо и беспоштедно погубни. ‌Да скратам, постоунволскиот геј-маж, укажува Милер, е склон да ја третира секоја културна практика што може да му ги разоткрие сопствените архаични настрани чувства, а со тоа и да му ја обнароди афективната структура на сопственото рано субјективно обликување, приближно онака како што „пошироката култура околу него ја угнетува и ја толерира... неговата хомосексуалност“. (27) Со други зборови, според Милер, бродвејскиот мјузикл и срамотната сентименталност што тој ја кодира за геј-мажите постепено почнале да ја означуваат онаа срамна внатрешност што и самата хомосексуалност некогаш ја претставувала.

Нивното полагање право на нашето верување се ослабува, нивната првовеликост се подрива кога се пародираат или кога се нагризуваат, исто како што се поткопуваат сексуалните и родовите идентитети кога се театрализираат, кога се прикажуваат како улоги, а не како суштини, кога се третираат како општествени изведби, наместо како природни идентитети, а со тоа и се лишуваат од тврдењето дека се сериозни и автентични, од нивното право на нашата морална, естетска и еротска верност. ‌Но, да се дереализираат хетеросексуалните или хетеронормативните општествени улоги и значења, да се раздрма нивното неприкосновено полагање право на сериозност и автентичност не значи да се сврши со нив и да им ја снема моќта.

Тоа е основата врз која ја изградив целава книга.

Впрочем, во голема мера ја земаше здраво за готово претставата дека машката хомосексуалност како културна практика се состои од низа поткултурни реакции кон главнотековната култура – имено, од запоседнувањето и преозначувањето на хетеросексуалните облици и артефакти. ‌Но, тешко дека сакам да го одрекувам и да го потценувам постоењето на геј-култура што ја создале гејови.

Адам допушта дека „можеби не постои едно единствено универзално предгеј-искуство“, но укажува дека сите тие културни активности и силната привлечност што ја имаат „сепак упатуваат на низа од основни искуства со силен екот кај геј- и кај потенцијално геј-мажите кои го надминуваат поимањето на ‘геј’ како ‘само’ општествена конструкција или дискурзивен ефект“.377 Од каде се тие основни искуства?

Или, поконкретно, како учат геј- и протогеј- децата да се впуштаат во толку канонски машки геј- културни практики – како тоа толку течно го проговоруваат јазикот на машката геј-култура, небаре им е мајчин – на толку кревка возраст, а да не ги одгледувале уште од колепка геј- мажи?

Со други зборови, предмет што прави преглед и испитување на материјалите врз кои геј- мажите (и поединечно и во групи) изградиле заедничка култура или заеднички култури, исто така ќе биде и предмет што ќе ги иницира студентите, и оние стрејт и оние геј, во културната практика на машката хомосексуалност, до оној степен до кој таа практика се состои токму од споделувањето и испитувањето на таквите материјали.

За мене, лично, да се биде геј отсекогаш било еротско искуство – не прашање на сензибилитет или на културна практика ниту, пак, дури и на претпочитање одредени телесни чинови, туку искуство мажите да ти бидат сексуално пожелни. И точка.

Тоа што решив да го започнам поглавјево расправајќи за неговиот приказ на културните практики на геј-мажите и наведувајќи ги моите несогласувања со него е зашто му се восхитувам на делото и зашто сериозно го сфаќам тој предизвик.

А додека се трудев да ги одговорам неодговорливите прашања што си ги бев зацртал, почнав многу да им се восхитувам на претходните писатели на темава кои успеале да дадат видливи одговори и убедливи толкувања на машката хомосексуалност како културна практика.

Хомосексуалноста, криминалноста, зависноста, дури и претпочитањето на одредени потрошувачки производи (како во случајот со идентичните близнаци кои ги раздвоиле кога се родиле) сега се сметаат или за резултат на вродени особини, кои несомнено ни се запишани во гените или во геномите – денешнaта варијанта на „природа“ (порано тоа беа хормоните, а пред нив беше крвта) – или за израз на идиосинкретски хир, за личен избор, грев, дефект или некаква друга индивидуална особина.

Еден од тие контрасти е меѓу машката хомосексуалност како сексуална практика и машката хомосексуалност како културна практика.

Не е дури ни прашање на културна практика.

Есента во 1999 година, половина година пред да ми дојде пребистрата идеја да предавам предмет за машката хомосексуалност како културна практика, дошол на чело на мичигенскиот огранок на АФА.33

Тој дисидентски начин на чувствување и на поврзување со светот се огледува во машките геј- културни практики.

Како културна практика, машката хомосексуалност подразбира својствен начин на примање, претолкување и преупотреба на главнотековната култура, својствен начин на декодирање и рекодирање на хетеросексуалните или на хетеронормативните значења што се веќе кодирани во таа култура, со што почнуваат да дејствуваат како носители на геј- или на очудено значење.

Многу повеќе сакам да аргументирам разгледувајќи ги одблизу самите општествени појави – внимателно да ги исчитувам културните облици или да правам дебел опис на настраните културни практики – отколку да се повикувам на авторитетот на некоја готова теорија или доктрина.

Овој заобиколен пристап можеби изгледа дигресиски, но, всушност, е осмислен степенесто да прираснува и да биде кумулативен: се стреми, чекор по чекор и врз основа на низа меѓусебно поврзани согледби, да конструира кохерентен и, најпосле, систематски опис на машката хомосексуалност како културна практика.

Општественото упатува на облик на постоење кој произлегува од заедничкиот живот на човечките заедници и не исходува непосредно ниту од природната предодреденост ниту од индивидуалните варијации. ‌Како културна практика и како идентитет, да се биде геј е општествено искуство исто како што е општествено искуство да се биде Американец или да се биде припадник на средната класа или да се биде Чикано.

Бидејќи и самиот сум дете на стоунволската доба, инстинктивно и мене ми доаѓа да барам политички или општествени објаснувања зошто геј-мажите се такви какви што се, а не биолошки, психолошки или вродени причини, а сакам и да ја изнесам средишноста на истополовата еротичност во машката хомосексуалност, а не само настраниот или трансродовиот сензибилитет. ‌Фелоус наметнува полезен предизвик за стандардното постоунволско гледиште.

Тоа е одрекување на самото постоење на геј-културата – укинување на машката хомосексуалност како особено културна практика. ‌Да беа Милдред Пирс и бродвејскиот мјузикл само кодирани претстави на геј-идентитетот, ќе очекувавме дека отворената, изречно геј, излезена и горда, идентитетски заснована култура на постоунволската доба одамна ќе имаше раскрстено со нив, зашто денес геј-мажите имаат пристап до она вистинското, до нецензурираните и директни претстави на она што тие се: веќе не мора да се помируваат со кодирани и фигуративни верзии и не мора толку да се мачат да ги преосвојат.

Начелно, ако не и во стварноста, секој може да учествува во хомосексуалноста како култура – односно, во културната практика на хомосексуалноста.

Но, штом толку се озлогласи предметот, јасно беше дека тука ќе мора да правам многу повеќе за да го оправдам целиот проект – да се зафатам со темата на некој издржан, макар и делумен, начин и да дојдам до некои вистински одговори.

Од година на година, станувам се поубеден дека театарот е културна практика, вредност, значење кое „зорле“ го водиме.