ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Се што е изброено, е подредено; се што е подредено суштински е осветено, затоа што во подреденото (со корен: ред - ист корен како во rta - “ритуал, обред”) не може да постои ентропијата на не-редот - хаосот.

Камилски се обиде уникатното значење на инаетот во балканската архетипска ментална конституција кај одделни народи посебно, да го поткрепи и со неколку фразеолошки докази.

И така Татко во новата серија турцизми (гурбет, сургун, гајрет, гајле и беља), предност му даде на зборот гурбет, со потекло од турскиот збор kurbet (а тој од арапскиот збор gurbgurbet), присутен речиси во сите балкански јазици со ист корен, а со мали модификации, со широка гама значења: живот и талкање по туѓина, заминување во на печалба, осамен живот во туѓина, егзил...

Од истиот корен потекнува и зборот харем: сопругата е света и забранета за секого друг, освен за сопругот, а харемот е забрането место за други каде што престојуваат сопругите.

И затоа можеби и гајретот се задржал најдолго и непроменлив на Балканот кај народите од различни религии со ист корен...

5. АЏАМИЈА.

Во душата на балканскиот човек, прифати Камилски се напластиле векови страв, големи гајлиња.

Така, како нареден збор за генерална дебата го предложи зборот бакшиш, турцизам (со потекло од персиски bkhѕhеѕh), којшто ќе најде место и во европските јазици (на пример, на француски, на германски bаkсiсh, bakschisch), како и во сите балкански јазици со истиот корен, останувајќи во употреба дури до денешни дни.

Така беше и со зборот гајле, со ист корен во балканските јазици со османско минато, кој се пренесе од турскиот збор gaile (а овој од арапскиот ga'i ile), со значење (без) грижа, загриженост, мерак, проблем.

Најчесто заемката бакшиш значи мал подарок за извршена улога, напојница...

Сите овие зборови, и покрај низата синоними коишто ги налагаше времето, остануваа и натаму во живот во балканските јазици.

Татко, на изненадување на Камилски, пред да го толкува поимот гурбет, се задржа на османизмот srgn, присутен во балканските јазици, со незначителни модификации, но со главно значење на прогонство, односно протерување од земјата: Во времето на османското владеење на Балканскиот Полуостров, но и на сите територии на Империјата, се вршени често принудни, но и доброволни преселби на народи од еден крај во друг.

За да го долови подобро и подлабоко значењето на зборот инает, тој се обиде со помош на своите речници да го најде во превод во четириесетина јазици, но со ист корен го најде само во балканските јазици.

Зборот изглед (гер. Schein) има ист корен како зборот убаво (гер. schoen) и во иднината во која влегуваме тоа ќе треба да се запомни”.

„Изворно двосмислените зборови во подоцнежните јазици се делат на два едносмислени, при што секое од двете спротиставени значења окупира за себе по едно гласовно “попуштање” (модификација) на истиот корен.”

По смртта на сликарот Столпник, во неговата куќа луѓето ја најдоа последната негова слика: неколку муренкови стебла излезени заедно од земјата од еден ист корен, од едно исто 'ртиште и плодиште; додека излегувале од земјта, си давале сила едно на друго, си помагале, а потоа секое на својата судбина се препуштало: едното: напинајќи и грабајќи ја лакомо височината, се истенчило, се искривило, како змија фатена за опашка; гранките му откажале во овој тежок напор да го следат, и тоа, полека, болно, се превиткува надолу и тоне со главата кон земјата; под вратот има заглавено висока потпирачка со чатал што не му дава да се скрши и струполи на земјата; но сето тоа е така болно и тажно штом тоа самото не може без потпирачка да се додржи; другото: робувајќи им уште од излегувањето од земјата на многуте фиданки што лакомо наудриле од него како човек со многу пород, и грижејќи се за нив да порастат, да се здебелат и рашират, постепено станало нивна жртва; тие, не мислејќи на него, се туркаат меѓу себе, грабаат од просторот, се надвишуваат меѓу себе, не водејќи сметка дека еден ден од тежина или од силен ветар, ќе се струполат заедно со тоа мајчинско стебло што им дало живот и повеќе никогаш не ќе кренат глава: ќе умираат постепено и ќе се сушат на урнатиот стеблак; трето: или по сој или така му бил благословот: кога му дошло време за плодење како господ да му се распашал: преполно е и се крши од плодови; капи благ сок од муренките како на доилка кога ќе ѝ надојде млекото; пониските гранки од тежина се спуштаат до земјата и се потпираат да си го намалат бремето; четврто: уште од раѓањето анемично - и до крајот на животот анемично; што можеле другите да му помогнат, му помогнале долу под земјата во времето на 'ртењето и пуштањето на корења; а згора: секое со својата среќа и судбина живее, како птиците кога ќе пркнат и ќе го напуштат седелото; околу него има мала оградичка од штички што го штити да не се чеша стоката од него или да го гризе; кога еден ден ќе се исуши, ќе остане така заградено со штичките како споменик: ако од него избијат нови фиданки, тоа ќе бидат посмртчиња кои одново ќе започнат борба за живот; петто: препуштено е на судбината и на бога: здраво-прездраво е родено, пркнато над земјата, а веќе едната половина му се суши; стои како човек парализиран на кого само едната половина му е подвижна; прави напор да расте и да ја влече со себе и другата половина што му стои како мртовец врзан за плеќи; најтешко му било првите години додека свикнало на тој напор и на тоа проклетство а сега просто ѝ е препуштено на судбината; она шестото, седмото, осмото, што откако излегле од земјата, помислиле дека сè можат и сè е нивно, живеат двоен живот; двојна среќа имаат: на едни сè им е едно во кој правец ќе се развиваат: нагоре, надолу или настрана; не размислуваат ни како да ја оформат својата крошна за подобро да се заштитат од ветриштата и снеговите; не се грижат и не размислуваат дали некој пред смртта ќе им стави потпирачка под мишките или вратот за да не се струполат притиснати од својата негрижа, или дали по својата смрт ќе остават потомство; се шират и живеат како што милуваат.

Тоа е сè што може човек да забележи гледајќи ги стеблата.

Зборот „изглед“ има ист корен како зборот „убаво“ и во иднината ќе стане решавачки.

Палестинците и ние имаме ист корен, а се мразиме со векови.

Зар не е Мајка пред сите зборови? Зар зборот Мајка нема ист корен на сите јазици?

Но јас, сепак, ќе се бранам, верувајте, останувајќи му верен на јазикот на животот, како последен мајчин аманет, надевајќи се, ако се спасам од кобната пресуда на ,небескиот трибунал на моите предци, да ја сретнам Мајка, на некој остров на најоддалечениот архипелаг, на брегот на заборавен сон.

Сега, кога ти раскажувам за ова, ми проработува бубачката и ме прашува: - Зошто се правеше тој метеж во умовите на иселените и раселените од ист корен?