ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

По долгиот пат, којшто води за Солун, едно зимско јануарско утро, патуваа двајца патници.

Ја немаше заедно да го започнеме утрото, во долгиот пат на кој дотрајаната и амортизирана 23-ка ни помагаше да ги измокриме (или исплукаме) евентуалните каменчиња од бубрезите.

Ги гледа прибрани, исчешлани и облечени за постудено време, како облечени и да спиеле.

„За каде?“ - прашува Самуел, научен на аптекарска точност и претпазливост. „За долг пат“, му одговараат неодредено.  Дури тогаш фрла поглед кон врвот од скалите и ги забележува жена си и двете ќерки.

Крстот на времето Зашто од невидливото ги цртав своите сознанија сиот мој порив беше да се пресоздадам во збор.

И по долг пат би можел да кажам дека глаголот во песната е проколнато нешто, тоа се брутовите кои го држат распнато телото на песната врз крстот на времето.

Пред да заспие, уморна од долгиот пат и бројните чудесни доживувања во одминатиот ден, Елена си помисли: „Заборавив да ги почестам Бојан и Денко... Утре нема да заборавам“.

Остворување на целта зар може да е само Изодување на долгиот пат на копнежот?

Не мисли ни на болката. Мисли на долгиот пат Што ќе те доведе повторно пред нејзини порти.

15. Утредента Филозофот побара од логотетот да му зготви еден мал караван за пат, со најнужни нешта, со еден водич и еден помошник, и ние четири души сѐ на сѐ, не сметајќи ги животните, заминавме на долг пат.

Тој некој што пред нас стигна беше – Лествичникот. Стоеше Лествичникот гордо, самовозљубено, десно од логотетот, а ние влеговме правливи, вошлосани, усмрдени од долгиот пат, од подвигот наш.

„Зборот непознат – познат ми се стори во овој миг“, додаде сосема скршено, како да е исцрпен од долг пат.

Еразмо се замисли, длабоко. Седнаа да се одморат малку, иако не се чувствуваше никаков замор од долгиот пат.

Сфатив дека со молкот и немата загледаност во просторот пред себе си го раскажуваа заеднички изминатиот пат – патот на големите мечти и надежи, патот на изгубената младост во тешките, нерамни и крвави битки, во долгите ноќни маршеви, во студените бункери и земјанки, во болниците и под небото на далечни земји; долг пат што сега е претворен во рој од спомени кои како мониста се нижат на свилен конец.

Тоа што успеале да го понесат со себе, секогаш стокмено, чекаше да биде фрлено на рамо и чекорот подготвен за долгиот пат на враќањето.

Луѓето од дружината наеднаш се почувствувале измамени по долгиот пат на кој коските на другарите биле патоказ од пекол в пекол - ги пречекува куп суви очи, никој не им подава рака, не ѕвони смеа на деца и не се слушаат женски извици.

Последното чкртање на двоколките стивнало, од остриот звук земјата станала сунатица.

Рипна од коњот, стресувајќи го правот од долгиот пат, се наведна и ја дигна, едвај насмевнувајќи се со скаменетото лице.

Затоа материјалното уживање треба да се сведе на минимум, а да се достигне максимумот на исполнување во духовната сфера на опстојување, која има долг пат за да научи како да се справи со искушенијата на сладострасните мамки во деноноќните игри на ѓаволот.

Поаѓајќи од фактот дека започнав на овој свет како обично парче бело месо, завршувам со фактот дека сега сум жена која поседува сѐ што треба за да тргне на еден долг пат.

Долг пат пред мракот, а до утрото сосем сама...

Авни по навика овдека, за време на одморот, се ослободуваше од грутките што му натежнуваа по долгиот пат.

Човекот тргнува по патот, прави десетина чекори и се враќа назад, сосема бавно чекори и застанува за да ги спои во едно влегувањето и излегувањето од ова парче изделено од светот, а тоа очигледно тешко му оди и пак седнува на клупата гледајќи во долгиот пат обрастен од двете страни со перуники, џунџулиња и шебој.

Во ановите каде што свраќаа, секој од нив имаше по некоја средба со кирајџиите патници, а тие секогаш расправаа по нешто интересно од згодите по долгите патишта.

Неговото самоуверено знаење беше мачно за поднесување, а сепак дразнеше и повикуваше на долг пат.

Чекавме неколку часа, а ти не се чувствуваше најдобро по долгиот пат.

На дваесеттиот километар мораа да направат кратка починка, бидејќи луѓето беа прегладнети уште во затворот, та требаше да им се даде барем по парче леб колку-толку да се закрепат за да можат да го издржат долгиот пат.

Седејќи сам, длабоко се замисли и, како што беше изморен од долгиот пат, дури и му се придрема, но знаеше каде се наоѓа, па ги растрла очите и се порасони.

Така зборуваше Игор Лозински, а тогаш во татковата свест проработуваше силниот систем на асоцијации: Зарем јагулите на долгиот пат, кога се оддалечуваа од Езерото во морињата, во длабините на океанот, нели го губеа надворешниот вид и гледаа и со внатрешниот вид кон целта, кон морето и родниот океан, а на враќање, кон Езерото на нивните предци. ,,Треба да си лишен од родната земја”, - му велеше во една друга прилика Игор Лозински на Татко, - ,,за да ја љубиш својата родна земја со неземска љубов.

Сигурно сега соновите им беа споени и во нив заедно ги следеа јагулите на долгиот пат, пред денот што се вестеше со новите неизвесности.

Беше единствено сигурно дека јагулите низ реката сѐ уште слободно ја минуваа границата на нивниот долг пат до океанот и назад. Но, не за долго.

Неупатеноста никого не го ослободува од вината.

Секој поединец, на кого ќе му се случи да не го сфати ова правило ќе мора да го помине долгиот пат на превоспитувањето.

Што се однесува до сегашнава моја положба, јас се чувствувам како оној патник- намерник кој иако сеуште не го изодил долгиот пат што наумил да го совлада, наеднаш, без некоја јасна причина, откако заноќил в туѓа куќа и убаво си отпочинал, се разбудува со чувство дека нема повеќе ниту намера ниту волја да оди понатаму.

- Во гостилницата сакав да се поткрепам по долгиот пат, - му дообјасни на иследникот.

„Сѐ ќе биде в ред“, си рекол себеси, неуверливо, додека замавнувал со крилјата на долгиот пат под утринските ѕвезди, над дремливите селски брегови осветлени од месечината, зад градот Мелин.

Измина долг пат, гледајќи во таа разиграна баханалија.

На мала цврста лединка прскаат жолти сонца под копитата на гладот Темни концентрични тежини бујат над пејсажот зрел што плаче со искри од леб Луд виор од млади надежи сонува шарени звуци – широка песна на ветрушка Огромни товари ден лазат по долгиот пат од солзи и од смев

- Нека оди тој прв! - го препознав шепотот на тетка Олга, - и само да не си седнал кога мочаш, ќе те убијам! - тука шепотот на тетка ми одеднаш зазвуче како саскање на змија.

Сѐ уште стоев закопан во место затоа што навистина ми беше жал да газам по килимот, а ми беше и незгодно да ги соблечам чевлите, затоа што чорапите сигурно ми се засмрделе во текот на долгиот пат.

Тетин ми ја подигна едната веѓа сакајќи да ми укаже на тоа дека слушнал, а тетка ми заниша со главата и констатира дека веднаш мора да јадеме.

Мајка ми со години планираше да отиде и да ја види братучетка ѝ, но никако да се крене и да го помине долгиот пат.

Бев многу уморна од долгиот пат и од многуте впечатоци што немав можност во тој момент ни да ги средам зошто во мојата глава беше хаос.

И кога сите луѓе би се плашеле, кога би се двоумеле, денес не би имале олкави градови кои, се разбира почнале да се градат од првата тула, почнале да растат од првата куќа; не би имале толку долги патишта, пруги кои почнале со првиот метар за да се издолжат потоа во километри и кидометри.

Во главата уште ми се врти долгиот пат, ми се одвалува бескрајната степа.

Има долга приказна и долг пат, не се гледа дали ќе се вратиш...

Вас ве чека долг пат, рече, а голо здравје е готова болест.