ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Како прво, неговата идеја за буржоаската јавна сфера, како форум на рационална критичка дебата за јавните прашања во која учествуваат приватни лица кои во своите одлуки се водат првенствено од аргументите а не од статусот или традицијата, е повеќе нормативен идеал одошто реалност.

Меѓутоа, во нејзината дискусија за тоа каков вид на јавна сфера е потребна 108 Види Craig Calhoun, “ntroduction” in Habermas and the Public Sphere, ed. Craig Calhoun (Cambridge: MIT, 1996), 2. 109 Ibid., p. 23. 94 во едно вистински демократско општество, Шантал Муф го критикува привилегирањето на консензусот над конфронтацијата меѓу различните демократски политички идентитети.

Не само што секој консензус постои како „привремен резултат на провизорна хегемонија, како стабилизирање на моќта... и секогаш подразбира некаков облик на исклученост“ 110, но, исто така, проектот на пристигнувањето до консензус без исклученост имплицира „искоренување на политичкото“111 и „истиснување на политиката од страна на моралноста и законот“112: „Кога општеството не поседува динамичен демократски живот со вистинска конфронтација меѓу разновидните демократски политички идентитети, теренот е подготвен за други форми на идентификација да го заземат нивното место, идентификација од етничка, религиозна или националистичка природа, којашто води до појава на антагонизми кои не можат да бидат управувани од страна на демократскиот процес.“

Како што посочува Келнер, „сомнително е дали демократските процеси некогаш биле поттикнувани од нормите на рационалноста или јавното мислење формирано преку рационална дебата и консензус до степенот стилизиран во Хабермасовиот концепт на буржоаската јавна сфера“. 104 Понатаму, неговиот модел е високо универзализиран, заснован врз западните буржоаски општества.