ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Обајцата, во градот низ кој минуваше големата река, беа дојдени со надеж дека ќе заминат, но и предводени од идејата да ги расчистат своите сметки со историјата.

Како во големите реки, како во Нил, овде постои нешто налик на слободен тек, на еманација на суштествата која се шири зад нивните сопствени граници, во која единството се проширува во чекор.

Во иднина значително ќе се намалат отпадните води, зашто се планира концентрирање на нови производни капацитети покрај големите реки.

Во овие летни дни, граѓаните на Софија често изразуваат жалење поради тоа што нивниот град нема голема река.

Водата преку каналите речиси директно влегува и во домовите на оваа пространа рамнина, а каналите ги поврзуваат и големите реки Рајна, Меза, Одра со Северното Море кое ја заплискува северната страна на Холандија.

Јенисеј е исто голема река, кхм-кхм...

- Откако нѐ раскулачија, ниту еднаш.

Сите се свртени кон изгрејсонцето, полето и Голема Река.

Во тоа време беше актуелен еден од најголемите грабежи во историјата на Mejzer Melouz Town, близок град- комшија на Gazy Baby Par. Av., кои беа поделени со големата река „Гомнар“.

Си одел така како што си одел и дошол до една голема река.

Ти не мора бркаш време, Рози, време е како голема река, оно само тече.

Одново се враќаме тука – Вие и јас, во младоста кајшто палевме огнови низ планината, на црвени коњи, со златни потковици, кајшто ги прескакавме бреговите на голема река, и саноќ, пеејќи му на летото, со непорочни чувства ја рисувавме својата татковина и ја населувавме меѓу ѕвездите.

Низ пукнатината на делканата оревовина ги виде сите живи во селото и оние што се далеку по светот, насекаде, преку големи реки или преку мориња со непознати риби и треви - чекорат, ги затвора круг во рамка на безизлез, се враќаат, остануваат по патот по дел од себе, потоа со згрченост ... гроб ... пепел; од нив остануваат само очите да ја бараат целта; распослани насекаде, тие се цветови на црна пролет.

Во некој дел на Африка, во близина на идниот главен град на Египет, џинџестиот Жерав ги видел своите роднини, бели и горди, крај голема река. Се растажил.

И невидлива, Судбината се наоѓала насекаде.

Имено, во етимологијата на зборот Естуар (лат. Aestuarium), се содржат неколкуте значења кои фрапантно конгруираат со поетичките генералии на оваа книга: ...морска бара, лагуна или утока на големата река, а од друга страна Естуација – бранување на морето проследено со морски пени, кое во поетскиот (фигуративен) говор би било рамно на бурните страсти, немири и емотивни вриежи од кои се формираат поетските слики иманентни на романтичарско – симболистичкиот дискурс...

Оној кој им беше водство и утеха во овие четириесет години талкање, оној што го изведе нивното избавувањето од египетското ропство, оној што имаше од бога пренесена моќ, само со допир од својот пастирски стап да ја окрвави цела, големата река Нил; оној што на моќниот фараонски Египет му донесе божји казни и несреќи, тој што по волјата божја го отвори длабокото море и на неговото дно направи пат за безбеден премин за својот народ, првиот патријарх на јудејското племе, оној од кој почнува бележењето во светите книги, тој што во деновите на талкање и глад се помоли за спас и го нарани избраниот народ според божјата благодат со мана, чудесна храна што бог ја истури од небото и, на крајот, оној што го доведе својот народ до ветената земја, а самиот не дочека да стапи во неа.

- Кажи, го знаеш ли тој пат? ... Во стапиците на оние од Кукулино паѓале лисици, бил фатен и стар, од муцка до опаш побелен волк, еден од оние за кои се говорело дека препливуваат некоја голема река и се доселуваат некаде од Влашко.

- Патот за Лесново, го знаеш ли? прашала игуменијата, и веќе не можела да го стивне во себе преданието за овоземниот призрак, речиси му се предала неподвижна, сѐ уште исцибрена но без воздишка.

Секогаш кога Сандре Самарија ќе зинеше се закануваше дека ќе се обеси ако не е прав.

Се бесеше и докажуваше невозможности: месечината е глава со очи и уста на некој господ, во големите реки живеат луѓе со жабри, мраморната жена без нос што некој ја ископал зад гробиштата на Кукулино еднаш ќе оживее.

Таа и порано била тука, од другата страна на големата река живееле.

И не испулуваќи ни лево ни десно, заминува на кај големата река.

Пела со восхит зборуваше за учителката, за неа таа била друга Богородица, сите дечиња за неа биле деца мои, исто како што ги нарекуваат нивните мајки, ја слуша и открива дека гласчето ѝ е милозвучно, лицето насмеано и мило, а тој само понекогаш ќе речеше дека не знае каква е неговата учителка, дека за тоа и тоа тие досега не зборувале, или дека нему подобро му е крај големата река отколку да оди на училиште.

Неспокојството во Дончо се должеше на сѐ пореткото доаѓање на тетка Пелагија и Пела за која го убедуваа дека му е половина сестра, оти додека тој којзнае по колку пати го превртуваше стопанството, брегот на големата река, грмушките на каналот, од устата на својата мајка слушаше дека Пела и бабата Перса (а зошчо ја вика Стара Мајка?) ги посетувале црквите по градот, а во празниците со нив одела и тетка Пелагија.

По првата прошетка по територијата на стопанството, тој не само што сосема ги заборави предупредувањата на Чана и Митра дека е опасно сам да шета колку на страната на големата река, толку и на страната на каналот, туку следните негови истражувачки походи беа по внатрешноста на Острово во потрага по слатки плодови.

Денот помина вообичаено, со кафе, појадок и ручек, и со долги разговори на Пела со Мурџо во кои таа му кажуваше како стигнале до училиштето, за големиот број на дечиња како неа сите фатени за рацете од мајките и за големата училница со три реда клупи и во секоја клупа по две дечиња, Учителката убава убава убава, ти велам, и гласот мек, топол, како на баба Перса и на мама Пелагија, а мене ми личи на Богородица од црквата преку големата река!

Најпосле свртуваат вдесно, излегуваат на големиот мост направен само од железа и веќе заборава на Мурџо поради големата мазна снага на големата река што се лизга под самиот мост.

Големата река од едната страна на стопанството Острово толку многу се смали што дури и децата ја прегазуваа на најширокиот дел, а каналот оти постојано свртен кон пиперките и доматите речиси остана без вода од мовчето преку кое се влегува во населбата внатре па сѐ до спојот со реката.

Таа ја нема видено ни оваа голема река!

Но, со текот на времето речиси сите империи сакале да се справат со немирниот тек на големата река.

А книгите, секоја книга од татковата библиотека ќе означува нова скитија, следење на големата река на животот, со сите свои меандри и свиоци.

Тој беше сигурен дека имаше Бог, кого го бараше во меандрите на големата река на егзилот, а Мајка веруваше дека го има во себе, во останувањето…

Семејството, конечно се закотви во градот, покрај тврдината, која се извишуваше над големата река....

Низ Езерото минуваат, всушност, јагулите на пат низ малите и големите реки кои се влеваат во далечните мориња чии имиња предизвикуваат соништа.

Јагулите, го напуштаат Езерото, го минуваат патот низ големите реки и стигнуваат до океанот; за Таткото, кој бега од фашизмот дојден од Италија ќе нема спас освен верно да го следи патот на јагулите и неговите деца ќе се соочат со истата „проблематика на излезот од порочниот балкански круг”.

Ни потече животот со големата река.

Белите галеби проигруваа низ синото небо над големата река.

Стигнавме во новиот дом, крај големата река, следени од светлината на верната ѕвезда.

Патуваше вовчето крај реката, следејќи го патот на јагулите во реката Дрим, за потем да скршне, кон големиот град, на брегот големата река каде што одново ја загнездивме судбината.