ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Всушност, најголемиот дел од правците во современата филозофија, кога станува збор за односот меѓу духот и телото, се насочени кон обидите да се реши или делумно надмине проблемот што постои.

Тука пред сѐ мислам на правците како: аналитичкиот бихејвиоризам, феноменологијата, лингвистичката филозофија, современите движења во филозофијата на духот, когнитивната филозофија, физикализмот и голем број други правци карактеристични за филозофијата на 20-иот век.

Освен тоа, словенските народи одржувале голем број контакти со други народи, кои веќе долго време познавале и применувале писма од најразличен тип: од силабариум, преземен од Евреите кај Хазарите, со кои Словените биле во блиски трговски врски, до алфабетот кај Грците, така што не е тешко да се претпостави дека ваквите контакти и запознавањето на други типови писма овозможиле подготвување на солидна почва за настанок на словенското писмо.

Притоа, не станува збор ниту за некое подоцнежно вметнување на спорната одломка во текстот на житието, затоа што истиот текст се јавува во секој од околу 50 списоци на житието.

Во внатрешноста на македонските планини се сместени голем број јами богати природни галерии.

И не можам, а да не им ја препорачам вашата книга на голем број одгледувачи на кози во Франција.

Во светот почна студената војна, малку години по заедничката борба на голем број земји против фашизмот. Историјата го чинеше своето.

Ѕирнуваа долу во дупката и, голем број од нив, остануваа како згрчени, мислиш фасцинирани од оваа надеж сред изгореното Маказар.

_____ 1 Universum Film AG, или UFA – филмска компанија основана за пропагандните потреби на германската армија како во Првата, така и пред и во Втората светска војна и покрај тоа што во меѓувоениот период, кога била приватизирана, под нејзиниот знак се создадени голем број антологиски уметнички филмови.

Ме изведува од канцелариските простори во еден од големите холови на новиот објект.  „Гледате”, вели покажувајќи на едно импресивно мермерно скалило, очигледно сѐ уште под впечаток на неодамнешното отворање на Холокауст центарот, кое беше остварено со присуство на званици од голем број земји.

Покрај главниот, февруар-мартовски Пурим, голем број еврејски заедници славеле и свои посебни пурими, како специфични денови врзани за спас на таа конкретна заедница.

Лука Карер застана на градскиот плоштад, веќе по третпат ова мирно неделно попладне барајќи го часовникот на сребреното синџирче што, инаку, го вадеше изведувајќи една прилично сложена операција: најнапред закачувајќи ја рачката од големиот црн чадор на левата рака, потем отворајќи го тешкиот зимски капут, па сакото, за конечно да го извлече ќостекот од малото џепче на елекот со излижани рабови.

Денес голем број тинејџери се принудени, поради економската криза и големиот број разводи на нивните родители, да ја преземат улогата на возрасните во семејството.

Голем број градови, реки и планини добиле словенски имиња.

Со оглед на големиот број невработени во државата од 400 иљади мислам дека Владата би требало да преземе активности кои би се однесувале на заживување и ангажирање на толкавиот број невработени.

Меѓутоа, непосредно по влегувањето на територијата на Македонија Кларк ќе истакне дека на партизанските единици им недостасувало муниција и поради големиот број бугарски заседи „од страна на бугарската армија многу од партизаните останаа без муниција“.

Објавувајќи ги двата памфлети: Дребулии за еден масакр (1937) и Училиште на лешеви (1938), Селин на некој начин им се приближи на фашистичките политички погледи и стекна голем број непријатели кои никогаш не му ја простија антисемитската жестокост.

Во минатиот век опијатите можеле да се купат во бакалниците без рецепта како чудотворни лекови за голем број болести.

Ова се јави како резултат на зголемениот број на „преведувачи- аматери“ (меѓу кои и голем број Британски дипломати) чија единствена цел беше, да се пренесе содржината на делото запоставувајќи го истражувањето на формалните карактеристики на текстот.

И покрај големиот број на дроги кои творците низ историјата ги користеа за поттикнување на креативноста, сметам дека психоделичните дроги имаат посебно значење за творештвото, првенствено затоа што, во една фаза на своето делување, нудат најсодржински и непознати искуства, кои надарените личности можат потоа да ги транспонираат во уметничка форма, без оглед на цената што ја плаќаат, а таа неретко може да биде висока, што ќе го видиме од подоцнежните излагања.

Тука е и најголемата иронија на целата оваа дебата; сите тие големи научници кои ја одбиваат потребата за научно истражување на процесот на преведувањето, поради неговиот низок статус во академскиот свет, во исто време им предаваат голем број преведени дела на студенти кои зборуваат еден јазик.

Сепак ако се одзве кога ќе ја повикаш И ако ја прифати поканата за заедничка вечера Отвори го пликот пред да ја кажеш нарачката Познат е големиот број невалидно изведени договори И лажни тестаменти Постојано мислиш: близу сум до среќата А сомнението ти шепоти: далеку си.

Кај оваа особено сензитивна сфера во трудовото право, која во минатото беше предмет на голем број измени, од кои повеќето, разбирливо, на штета на работниците, во периодот на нашата анализа дојде до само една промена, која за жал, повторно донесе намалување на правата кај оваа материја.

1 Ветувањата и реалниот исход Транзицијата кон пазарната економија и почетокот на неолибералниот проект во кој акумулацијата и максимизацијата на профитите беше правопропорционално поставена со девалвирањето на трудот значеше дека голем број на работнички права кои беа гарантирани и заштитени во претходниот социо-економски систем, ќе доживеат огромно потиснување, девалуирање и само номинално ќе фигурираат во законодавството.

Така беше и со големиот број Левантинци кои Татко ги среќаваше крај храмовите на Цариград, загледани во летот на галебите кон високите минариња.

Изнесува генерални податоци за музејот, ги изнесува причините за неговото основање, досегашните ефекти, големиот број посетители од сите слоеви на населението, плановите за негово проширување.

Присуството на гејови „во голем број е показател на културна подлога што е слободоумна и разновидна – а оттука и благотворна за креативноста“; тоа е и „знак дека местото е возбудливо, дека таму луѓето можат да се вклопат и да си бидат тоа што се“, дека таму „човечката клима“ е поволна и дека „квалитетот на местото“ претставува важна вредност за заедницата.12

Како што призна државниот пратеник, Валде Гарсија (републиканец, Округ Клинтон), предлагач на измените, самиот предлог во голема мера бил симболичен гест: „Не мислам дека треба да ги трошиме парите на даночните обврзници за предмети во кои луѓето ќе се подучуваат како да го кршат законот“, нагласи, додавајќи дека „хомосексуалноста, сепак, е незаконска и ги навредува длабоко втемелените верски убедувања на голем број луѓе“.

Голем број геј- луѓе денеска се изгледа решени да ги подражаваат и да ги репродуцираат ветвите, регресивни општествени вредности на хетеросексуалната култура: семејството, верата, патриотизмот, нормативните родови улоги – она свето тројство на Kinder, Küche, Kirche.

Ако одвреме-навреме фрлав понекој прек поглед кон постоунволскиот геј- идентитет и кон политиката, книжевноста, музиката и сексуалноста што црпат од него, тоа го правев не толку поради личното убедување колку што го правев поради експерименталното устројство, устројство што подразбира испитување на она што отпрвин ми личеше на контраинтуитивна хипотеза: дека Златните девојки можеби, сепак, ни е побитна од Едмунд Вајт, дека Очајните домаќинки можеби ќе излезе понастрана од Настран ли народ (Queer as Folk).

Но, исто така, ме побудуваа и шокот и разочараноста поради тоа што револуционерното движење на сексуалното ослободување и на политичкото бунтовништво слегнале и станале помирлив, во суштина конзервативен облик на идентитетска политика што не се стреми толку да го смени светот колку што сака да си заграби поголемо парче од него.

Второстепено влијание, барем за мене, имаше “The Wandering Scholars” од Hellen Waddell, препечатена во раните педесетти и значајна за младите поети од Средната генерација, кои во голем број ги напуштија манастирите и ги крстареа Европските патишта славејќи ги низ песна пошироките животни видици што ги откриваа надвор од своите академски ѕидини.

На свеченоста присуствуваа и претставници на властите од Лерин и од 100 месни одбори од околијата и голем број селани од околните села и говор одржа префектот Депас кој ја пофали постапката на жителите од селото Атрапос.”

Електрифицираните мисли бараат брз фидбек, создаваат нови глобални општества кои бараат високо ниво на електронски вештини, психолошка софистицираност и отворена интелигенција.

Кибернетичкото општество во целост зависи од голем број вакви луѓе кои меѓусебно комуницираат со брзина на светлината, преку државните линии и националните граници.

Овој киберкомуникациски процес толку брзо напредува, што за да се натпреваруваат, светскиот информациски пазар на 21-виот век, нациите, компаниите, дури и семејствата мораат да бидат сочинети од ориентирани кон промена, имагинативни индивидуалци кои се познавачи на комуницирањето низ новите киберелектронски технологии.

Десет години на рамното поминаа од оној ден кога им зборуваше: „Иако голем број од вас се чувствуваат спокојни, јас навистина не можам така да се чувствувам, затоа што сметам дека спокојството во Македонија е веќе одамна разрушено и затоа што спокојството веќе одамна го нема...“

Впрочем, тој се трудеше да си ја засили значајноста со голем број други средства, имено: го воведе правилото пониските чиновници да го пресретнуваат уште на скалите, кога тој доаѓа на работа; никој да не смее директно да влегува кај него, туку сѐ да тече според најстрог ред: колешскиот регистратор би му реферирал на губернискиот секретар, губернискиот секретар – на титуларниот или, пак, како ќе му дојдеше, на некој друг и, веќе на овој начин, работата да стигне до него.

Овој сложен и амбивалентен симболизам на огледалото содржи голем број на важни информации.

Во голем број белешки Duchamp го нагласува значајот на огледалото во својата работа.

Примерот на Шведска не значи дека криминализацијата не создава проблеми, туку дека поголемиот број од тие проблеми - како и проблемите кои произлегуваат од легализацијата - зависат од општествениот контекст.

Од слични причини побарувачката на јаки дроги не е доволно голема за да привлекува голем број на трговци со дрога.

Во Шведска не постои голем број сиромашни малолетници кои меѓусебно се убиваат на илегалниот пазар на дрога затоа што во Шведска воопшто и не постои голем број на сиромашни малолетници.

Со истражувања откриен е голем број примитивни слики и знаци што личат на писмо, но им недостасува систематизацијата што секое писмо мора да ја има.

Ако Татко и Камилски ги разгледаа сите неколку десетици илјади, ќе имаа работа до крајот на животите и пак ќе преостанеше.

Припаѓаа на три вери, беа рисјани (православни и католици) и во голем број преобратени во муслимани, без да бидат тврди во ниту една религија, повеќе од различните вери најмногу ги поврзуваше албанството, стапуваа често во мешани брачни заедници, не познаваа верски судири во историјата, видни дејци, интелектуалци, писатели, живеејќи во туѓина повеќе беа прелеани со клучни вредности кај другите отколку кај своите.

Од персиско потекло се и голем број називи на разни јадења, зачини, прехранбени артикли и пијалаци: боза, бурек, дарчин, кајгана, мезе, нишесте, ноут, ошаф, пекмез, пелте, пилав, пиран, реванија, речел, таран, чорба, шарлаган, шеќер, шеќерпаре, шира, ширдан, шкембе и други.

Климент Камилски беше изненаден од големиот број позајмени именки од османскотурски во балканските јазици.

И затоа голем број лексички заемки од турскиот јазик се најмногу во врска со урбаниот јазик.

Многу називи за познатите ориентални слатки и денес се употребуваат во балканските јазици, коишто не престануваат да се приготвуваат.

Камилски оваа потрага по тајните на порцеланот во Кина и во Европа ја вршеше за да ја спореди со неговата судбина во Османската Империја, во којашто под името чини (ini) ќе се подразбере домашната керамика, со центар во Изник, каде што во голема мера ќе се користи кинеското и персиското искуство во подрачјето на грнчаријата.

Камилски потоа утврди дека од урбаните средини влијанието се распространува и во руралните предели каде што турските лексички елементи ќе влегуваат од втора рака, но и натаму дури и до денешни дни ќе се чувствува нивното присуство и влијание.

И во XVII век е уште поголемо присуството на турцизмите во балканските јазици, се среќаваат и следниве: ама, арамии, бакар, бериќет, бучук, денк, ѓум, зарар, ибрик, казан, кат, кубе, кутија, машала, менгеме, муштерија, памук, пари, ракија, руба, сакаш, сандаци, саан, синија, тава, тенџере, тепсија, теслими, фрча, хич, чифлик, дајак и други, а има и голем број зборови што означуваат разни видови занаети и занимања: бојаџии, казанџии, самарџии, сапунџии, кираџии, кујунџии, меанџии, симитџии, терзии, ќурчии, чакшири, чешмеџии и други.

Покрај називите за варени јадења, односно манџите, Камилски се задржа и на големиот број заемки што означуваат разни солени, печени и пржени јадења од тесто, како на пример: универзалната пита (преку грчкото pide), потоа неколкуте заемки за означување разни видови печиво, како на пример: бурек (од турски börek): симид (од арапски simid), ѓеврек (од турски gevrek).

Порцеланот на голема врата влегува во Европа во мода во времето на барокот и рококото, а со појавата на чајот, кафето и чоколадото се создаваат и голем број облици на садови, се појавува поимот за сервис како целина.

Повторно имаше бесни демонстрации, фигурите со ликот на Голдштајн беа спалувани, стотици постери на евразискиот војник беа искинати и фрлени во пламенот, а голем број продавници беа ограбени во безредието; тогаш се прошири глас дека шпиони управувааат со бомбите, со помош на радио бранови, и толпата ја запали куќата на една постара брачна двојка за која се сомневаше дека е од странско потекло, па двајцата умреа од задушување.

Можам да кажам дека во голем број случаи им успева.

Тоа е превозно средство на голем број локални фраери и кицоши; статусен симбол, второ Јас, домашен љубимец...

Голем број промени претрпеа и одредбите што се однесуваат на доделувањето неповратни средства од Посебниот фонд за вработување на инвалидни лица.

Оваа промена го навестува големиот број на порестриктивни одредби во начинот на доделување на средствата за вработување на инвалидно лице на неопределено време. 107 Имено, се пропишува дека основен критериум за утврдување на висината на доделените неповратни средства ќе биде бројот на вработени инвалидни лица.

Од друга страна: озонскиот ѕид е пробиен пролетта без пролет од студ не се чувствува должината на денот оваа 1991 година ни една ноќ без војна и сѐ така: сликите без перспектива од којашто би изгледале стварите нестварно обичниот свет необично без контекст во којшто би прозбориле без светлост со којашто би нѐ магепсале а нема уметност, нели (!) агол на гледање ако нема ако нема прекумерност особеност ако не шушне духот ако не се поместат границите видливото; јазикот нагрден сетилото за говор закржлавено граматиката без усет за ред ој додо додо ле „со цел уривање на системот“ „во името на слободата“ „прашање на стилот“ „во претходниот ден“ „голем број на бегалците на исчезнатите...“

За време на неговиот патронен празник, Свети Арханѓел Михаел, во нашата прва куќа во Куманово, која ти ја знаеш и си стои жива-здрава на своето место, во центарот на градот, се собираа голем број гости, како за Божиќ, така и за Велигден.

Денот помина вообичаено, со кафе, појадок и ручек, и со долги разговори на Пела со Мурџо во кои таа му кажуваше како стигнале до училиштето, за големиот број на дечиња како неа сите фатени за рацете од мајките и за големата училница со три реда клупи и во секоја клупа по две дечиња, Учителката убава убава убава, ти велам, и гласот мек, топол, како на баба Перса и на мама Пелагија, а мене ми личи на Богородица од црквата преку големата река!

44 Неодамнешните примери на големи проблеми со лица без државјанство ја вклучуваат Република Чешка, каде голем број луѓе, особено Роми, повеќето родени на словачка територија или потомци на лица родени во Словачка, беа практично лишени од чешко државјанство поради ограничувачката законска регулатива за државјанство и големите административни давачки по одделувањето од Словачка; Украина, кога по 1988 година околу 260.000 Татари кои биле депортирани за на ангажман на УНХЦР во проблемот на бездржавјанството беше ограничен, а во некои случаи и непостоечки“.

Како што нагласува Сасен, нафтената криза од 1973 година ~ стави крај на оваа побарувачка, означувајќи го почетокот на денешната ера на сè позасилена емиграциска контрола и бесконечни политички дебати за емиграцијата.41 Бездржавјанството почна да стекнува поистакнато место на меѓународната политичка, безбедносна и хуманитарна агенда во почетокот на 90-те години, со распаѓањето на зголемен број на федерални држави и создавањето на нови држави по Студената војна, што стави друг акцент врз заштитата на раселување на населението.42 41 Peter Newell, “Global Challenges to the Future State,” Glo- balization, no. 503 (2001), http://www.india-seminar. com/2001/503/503%20peter%20newell.htm (accessed Novem- ber 8, 2006). 42 „Во тоа време, постоеше растечка загриженост дека распаѓањето на Советскиот Сојуз, Југославија и Чехословачка ќе создаде голем број на лица без државјанство и раселени лица, од кои многумина може да бараат да се преселат во Западна Европа. (...)Досега, сепак, активностите [на УНХЦР] беа силно концентрирани во Централна и Источна Европа.

Аерозагаденоста се зголемува со користење на разни видови горива во индустријата, и во домаќинствата, присуство на голем број моторни возила што исфрлуваат издувни гасови со големо количество олово.

Дури сега командата на ДАГ ја виде опасноста и нареди офицерската школа, составена од петстотини курсанти, која е во резерва и со седиште во селото Брезница, со трчање да оди на помош на 102 бригада во чиј состав беа постари мажи и голем број инвалиди.

Умираат од загадениот воздух, се трујат од тие хемиски средства со кои човекот ги прска растенијата, а голем број страдаат од несовесни ловци, оние со вистински ловечки пушки, но страдаат и од помалку опасните воздушни пушки што најчесто се наоѓаат во детски раце.

Тие прават разни скаламуции со броевите на кредитните карти, телефонските пораки и автоматските информациони машини. Св. Витус вели дека компјутерите целосно управуваат не само со болниците, банките, воздушниот сообраќај и со системот за итни повици туку и со превозните системи, семафорите и водоводните и електрични услуги - буквално секој систем што вклучува голем број на луѓе и богатства.

Си ја подигна прочуената Исхак-бегова шарена џамија, ама и покрај неа една од најпознатите медреси во Румелија, во која науки предаваа голем број познати мудериси на исламскиот свет; разни конаци; туљбе; и други згради; а во чаршијата - безистенот, Сули-ан, Чифте-амам.