ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Но, непостоењето на одредено работничко право во законот, не значи дека тоа не може да се регулира во колективен договор.

Неосновани причини за откажување на договорот за вработување се: 1) членство на работникот во синдикат или учество во синдикални активности во согласност со закон и колективен договор; 2) поднесување тужба или учество во постапка против работодавачот заради потврдување на кршење на договорните и други обврски од работниот однос пред арбитражни, судски и управни органи; 3) одобрено отсуство заради болест или повреди, бременост, раѓање и родителство или нега на член на семејството; 4) користење одобрено отсуство од работа и годишен одмор; 5) отслужување или дослужување на воен рок или воена вежба и 6) други случаи на мирување на договорот за вработување утврдени со овој закон (чл. 77, ЗРО).

БиХ= Босна и Херцеговина ВД = вршител на должноста ВКВ = висококвалификуван ГЗРО = Градежно-занаетчиска работна организација ГИФИХ = грански Синдикат на графичките, информативните, филмските и вработените во хартиената индустрија ГПТУД = Градежно производно трговско услужно друштво ГСО = Градска синдикална организација ГТД = Градежно трговско друштво ГУТ = Градежно услужно друштво

Кога советот смета дека предметот е расправен така што да може да се донесе одлука, претседателот на советот ќе соопшти дека главната расправа е заклучена, а потоа советот ќе се повлече на советување и гласање заради донесување одлука (чл. 290, ст.1 од ЗПП). 5.  Годишните одмори во судовите траат од 15 јули до 15 август [и ова се смета за „време кога судот не работи“].

Инвалидот кој е оспособен за одделни работи, се смета дека има здравствена способност за 145 склучување на договор за вработување за тие работи (чл. 19, ст.3 од ЗРО).

-219/10; а пред Врховниот суд на РМ е: Рев.бр. 643/2010. 2.  Со ЗРО (2005), за прв пат се воведе можноста за склучување на посебен вид, привилегиран договор за вработување деловни лица.

По изминувањето на осум работни дена од објавувањето на огласната табла се смета дека врачувањето е извршено (чл. 75, ЗРО).

Но, сепак, овие трошоци не го премислија, затоа што сумата на неисплатени плати му беше неопходно потребна за да ја направи толку потребната хируршка интервенција на срцето.

Не можат да се применуваат никакви присилни мерки спрема странката што не се јавила на поканата од судот заради сослушување, ниту пак странката може да се присили на давање исказ (чл. 254, ст.1 од ЗПП). Доказот со сослушување на странките се изведува без полагање заклетва (чл. 255, ЗПП).

Тоа, впрочем, и беше сторено со Општиот колективен договор за стопанството (2009) – според кој „со колективен договор на ниво на дејност се утврдува висината на регресот за годишен одмор и новогодишниот надоместок“ (чл. 35, ст.1, ал.8 од ОКДС).

Паралелно со оваа опишана тужба, Божиновски, како што веќе беше споменато – по отказот, добиен во јуни 2005 – преку истиот адвокат, поднесува и нова [втора] тужба, но сега по други две основи: – прво, неисплатен регрес за годишен одмор (К-15) – за овој прв основ интересно е тоа што, за време на судската постапка, работодавачот ја криеше завршната сметка за претходната година и лажно изјавуваше пред судот дека, поради наводна загуба во работењето, на никому во фирмата не бил исплатен ваков регрес. – второ, недоисплатени плати како испратнина/отпремнина, по основ на прогласување за „технолошки вишок“.

Но, откако на работа, таа почнува да се соочува со многу стресни ситуации, заминува на боледување – кое, заедно сосе годишните одмори, изнесува вкупно 11 месеци, што всушност е и период во кој трае иницираниот судски спор.

Меѓутоа, како што често се случува во стварноста, по стапувањето на неговиот некогашен колега на новата раководна функција, односите помеѓу нив двајца значително се влошија.

Работодавачот е должен да ја штити и почитува личноста и достоинството на работникот, како и да води сметка и да ја штити приватноста на работникот.

Работодавачот е должен да обезбеди ниеден работник да не биде жртва на вознемирување и/или полово вознемирување (чл. 43, ЗРО). 6.  Структурата на договорот за вработување е законски регулирана, и тој особено треба да содржи: 1) податоци за договорните страни, нивното живеалиште, односно седиште; 2) датум на стапување на работа; 3) назив на работното место, односно податоци за видот на работата за којашто работникот го склучува договорот, со краток опис на работата што ќе ја врши; 4) место на вршење на работата – а ако не е наведено точното место, се смета дека работникот ја врши работата во седиштето на работодавачот; 5) време на траење на работниот однос – кога е склучен договор за определено време; 6) одредба за тоа дали се работи за работен однос со полно или пократко работно време; 7) одредба за дневно или неделно редовно работно време и распоредување на работното време; 8) одредба за висината на основната плата, која му припаѓа на работникот за вршење на работата според закон, колективен договор и договорот за вработување; 9) одредба за другите надоместоци кои му припаѓаат на работникот за вршење на работата според закон и колективен договор; 10) одредба за годишниот одмор, односно начинот за определување на годишниот одмор и 11) наведување на општите акти на работодавачот во кои се определени условите на работа на работникот.

Во ова „второ полувреме“ од спорот, каде што обете странки, секоја за себе, си ги сносеше судските трошоци Марковски – усно на записник – го повлече тужбеното барање за оштета поради неискористен годишен одмор.

По исцрпувањето на сите правни инструменти и механизми за заштита на своите права од работен однос, Зефиќ на крајот се решава да поднесе тужба, подоцна пропратена со два дополнителни поднесока, за поништување на Решението за распоредување на работно место бр. 04-2026/1 (од октомври 2008), и на Решението на второстепената владина Комисија за прашања од областа на работните односи бр. 45-572/3 (од ноември 2008), кадешто тужена странка е Р.Македонија – со прецизирање КПУ Затвор Скопје.

Оваа одлука тужениот работодавач, преку својот полномошник (Б. Гачевска), благовремено ја обжалува пред Апелациониот суд Битола.

ЗРО = Закон за работните односи (Сл. весник на РМ – 62/2005 и 106/08, 161/08, 114/09, 130/09, 149/09, 16/10 ПТ, 50/10, 52/10, 124/10, 158/10 ПТ, 47/11) ЗС = Закон за стечај (Сл. весник на РМ – 34/2006 и 126/06, 84/07, 47/11) ЗСВДЛТ = Закон за самостојно вршење на дејност со личен труд (Сл. весник на СРМ – 18/1989) ЗСК = Закон за спречување на корупцијата (Сл. весник на РМ, 28/2002 и 46/04, 83/04 ПТ, 126/06, 10/08, 161/08, 145/10) ЗСС = Закон за судскиот совет на Република Македонија (Сл. весник на РМ, 60/2006 и 150/10) 314 ЗСТ = Закон за судски такси (Сл. весник на РМ – 114/2009) ЗСуд = Закон за судови (Сл. весник на РМ – 58/2006 и 35/08, 150/10) ЗТД = Закон за трговските друштва (Сл. весник на РМ – 28/2004 и 84/05, 25/07, 87/08, 42/10, 48/10, 24/11) ЗТПОК =Закон за трансформација на претпријатијата со општествен капитал (Сл. весник на РМ – 38/1993 и 48/93, 21/98, 25/99, 39/99, 81/99, 49/00, 6/02, 31/03, 38/04, 35/06, 84/07) ЗУ = Закон за установи (Сл. весник на РМ – 32/2005 и 120/05, 51/11) ИО = Извршен одбор ИТ / Извршителска тарифа = Тарифа за награда и други трошо- ци за работа на извршителите (2011) ЈЗУ = Јавна здравствена установа ЈКП = Јавно комунално претпријатие ЈП = Јавно претпријатие ЈРДП = Јавно радио-дифузно претпријатие ЈТД = Јавно трговско друштво К-15 = Регрес за годишен одмор

Лошите услови на работа продолжуваат и во наредните години.

Па така, на Вујошевиќ ѝ се досуди сума во вкупен износ од 66.845 МКД (1.100 ЕУР) и тоа: а) на име неисплатени плати – 54.486 МКД; б) на име неисплатен регрес за годишен одмор – 5.400 МКД.; в) на име неисплатен надомест на хранарина – 4.379 МКД; и г) на име неисплатен надомест за превоз – 2.580 МКД.

ДЕМ = Германски марки ДОЗ = Државен осигурителен завод ДОО = Друштво со ограничена одговорност ДООЕЛ = Друштво со ограничена одговорност основано од едно лице ДПСУ = Друштво за промет на стоки и услуги ДСП = Движење за социјална правда ДСР = Друштво за спорт и рекреација 311 ДУТ = Друштво за угостителство и трговија ЕКЧП = Европска конвенција за човекови права (чие целосно име е: Европска конвенција за заштита на човековите права и основните слободи)

Пресудено беше во корист на Божиновски – по што работодавачот беше должен, во рок од осум дена по приемот на пресудата, да му исплати вкупна сума од 140.822 МКД (2.310 ЕУР) на име „минат труд“, зголемена за затезната камата и плус да му ги надомести парничните трошоци во износ од 28.572 МКД (470 ЕУР).

Судијата има право на годишен одмор во траење од 26 работни дена (чл. 72, ст.1sq и ст.5 од ЗСуд). 6.  Со денот на отворањето на стечајната постапка договорите за вработување склучени меѓу работникот и работодавецот- должник престануваат [по сила на закон].

За време на годишните одмори во судовите од прв степен се извршуваат само т.н. „нужни работи“...

Не можејќи да го поднесат ова нехумано работење, а и поради 89 неколкуте неуспешни обиди на синдикатот да издејствува работни услови кои беа прецизирани во купопродажниот договор со бугар- ските инвеститори, на почетокот од ноември 2008, синдикатот на работниците во битолската „Шеќерана“ решава да отпочне штрајк (на кој се приклучуваат сите вработени освен раководителите и службениците).3 Со отпочнувањето на штрајкот, работниците јасно ги истакнуваат нивните барања: усогласување на колектив- ниот договор со ЗРО, одредување на најниска плата, почитување на работничките права и исплата на регрес за годишен одмор за 2006.

Работникот има право на платен годишен одмор од најмалку 20 работни дена а, пак, инвалид и работник со најмалку 60% телесно оштетување –  имаат право на уште три работни дена годишен одмор (чл. 137, ст.1 и 3sq од ЗРО).

Заменик-директорот му дава „совет“ тој да напише молба за ко- ристење на годишен одмор, додека не се смират страстите и не се реши неговата ситуација.

Па така, ако договор за вработување склучуваат деловните лица [менаџери], во договорот страните можат поинаку да ги уредат правата, обврските и одговорностите од работниот однос особено за: 1) условите и ограничувањата на работниот однос на определено време; 2) работното време; 3) обезбедувањето на дневен и годишен одмор; 4) плаќањето на работата и 5) престанувањето на важноста 95 на договорот за вработување (чл. 54, ЗРО).

После неколку рочишта и по комплетирањето на доказната постапка,5 судијката (С. Геровска Попчевска) – во јануари 2003 – донесе пресуда во корист на тужителката, со која делумно се усвојува нејзиното тужбено барање.

9.  Не беше прифатено само барањето за исплата на регрес за годишен одмор, односно популарно наречениот К-15.

На ова, следуваше и законска затезна [по ново „казнена“] камата6 – која во конкретниов случај беше пресметана на не така занемарлив износ од 46.873 МКД (770 EUR) – со што целата сума, 113 по сите основи, која на крајот ја доби Марковски изнесуваше 344.635 МКД ( 5.650 ЕУР).

По донесувањето на позитивната пресуда врз основа на признание во корист на работникот- тужител, што се случи во јуни 2010, но поради колективниот годишен одмор на судиите (т.н. „судска ферија“)5 беше доставена дури во август истата година – не е покрената жалбена постапка од страна на тужената странка, но истата е спроведена присилно, преку извршител (Б. Кипровски) – откако, во септември 2010, таа стана правосилна и извршна.

Овие претстави беа многу наивни и слатки - цело време говореа дека трипот може грижливо да се испланира како и годишниот одмор; така, на пр., мора да се има посебни плочи и слики - инааку тоа не би била „вистинска” употреба на ЛСД.

Со Лири секогаш работеа луѓе како Ле Рои Џонс и Марк Лејн и Ален Гинзберг.

КАПЕТАН НИКОЛА ОД АСПРОВАЛТА МНОГУ е мачно излегувањето од Солун кон Серез и Кавала, а токму од оваа магистрала скршнува патот кон Аспровалта и Ставрос, крајморски места на Егеј, каде што Југословените масовно го минуваат годишниот одмор.

Отпатува во Прилеп кај тетка ми и тетин ми на „годишен одмор“. Ќе остане месец, може и два...

„Сите сте биле на годишен одмор“ - рече - „па редно е и јас да појдам.“ „Редно е, мајко“, рече тато.

Откога убавината ќе стапне на тревата, небото заминува на принуден годишен одмор: розите сами никнуваат, секаде каде што ќе стапне убавината.

И небото да плаче од среќа и со солзи да ја полива тревата.

Сигурно беа отидени на годишен одмор во Грција.

5. Паузи, одмори и отсуства а) беше утврдено дека работникот има право на дневен одмор од најмалку 12 часа непрекинато меѓу два последователни работни дена во текот на 24 часа (сметано од крајот на едниот, до почетокот на следниот работен ден) (чл. 26 од ЗИДЗРО/фев.13); 29 В. погоре – исто како кај образложението во референца бр. 18 34 б) материјата која го регулира годишниот одмор претрпе две измени, и двете на штета по правата на работниците: ● со измената на чл. 139, кој го регулира правото на работникот кој прв пат заснова работен однос на цел годишен одмор, се воведе дополнителен услов и тоа тој да работел непрекинато најмалку шест месеци кај ист работодавач, без разлика дали се работи за полно или пократко работно време од полното (чл. 27 од ЗИДЗРО/фев.13). ● екслплицитната одредба која нормираше дека работникот има право на обештетување за неискористениот годишен одмор, без разлика по кој основ му престанал работниот однос, се замени со формулацијата дека работникот може да бара обештетување, но само ако тој претходно побарал користење на годишен одмор, а не му било овозможено, а работниот однос му престанал не по негова вина и волја (чл. 7 од ЗИДЗРО/ јан.12), што de facto е значително понеповолна ситуација за работниците; в) воведена беше обврска за работодавачите за секое воведување на работа на државен празник претходно писмено да го известат подрачниот државен инспектор на трудот (чл. 28 од ЗИДЗРО/фев.13); г) во сферата на мирување на работен однос на работник упатен на работа во странство, покрај дотогашните постоечки случаи, се додаде и мирувањето во случаите на здравствените работници и здравствените соработници, вработени во здравствени установи, упатени во хуманитарни или мировни операции во медицински тимови надвор од територијата на Република Македонија и на воените обврзници од резервниот состав на Армијата на Република Македонија - активен резервен персонал, aнгажирани во единиците на Армијата на Република Македонија заради учество во мировни операции надвор од територијата на Република Македонија согласно со закон, а чие упатување, односно ангажирање бара привремено да престанат да работат кај работодавачот во траење до 8 месеци, им мирува работниот однос за време додека трае нивното упатување, односно ангажирање и имаат право во рок од 15 дена по престанокот на упатувањето, односно ангажирањето да се вратат кај работодавачот за вршење на работи кои одговараат на нивниот степен на стручна подготовка (чл. 1 од ЗИДЗРО/апр.10).

Исто така, кај договорот за работа со неполно работно време се користи принципот pro rata temporis (колку работа – толку права) односно работникот своите права ги остварува пропорционално на времето за кое што го склучил ваквиот договор, на пр. тој има право на годишен одмор со минимално времетраење од 10 работни дена, за разлика од работникот кој работи со скратено работно време кој го добива законскиот максимум во времетраење од 20 работни дена. 19 Според чл. 32, ст. 2 од Уставот на РМ (1991): „Секому, под еднакви услови, му е достапно секое работно место.“

8 Во периодот од независноста до 2010 година дојде со суштинско намалување на работничките права, и тоа: беше воведен отказ без отказен рок; значително се отежна остварувањето на правото на штрајк; временскиот период за работа на определено време беше продолжен од една на пет години; се намали законски утврдениот годишен одмор; драстично се намали висината на еднократниот надомест при добивање испратнина, а продолжи со невоедначената казнена политика во однос на ригирозноста на казните.

Ова би значело дека работниците нема да ги уживаат правата од Законот за работни односи (платен годишен одмор, платено боледување, синдикално организирање и сл.) туку за нив ќе важи Законот за облигациони односи.

Се определи дека како отсуство не се засметуваат деновите на искористен годишен одмор кај правото на работникот на бонус во висина од една просечна плата во Републиката, ако тој работел над 150 часа подолго од работното време, а притоа не отсуствувал повеќе од 21 ден (чл. 22 од ЗИДЗРО/фев.13); 28 Оваа дефиниција ја замени претходната, противуставна формулација која гласеше – „Работно време е секој период во кој работникот работи и е на располагањена работодавачот за извршување на работите и работните задачи согласно со закон“.

Сега ќе беше професор, со голема плата, тримесечен годишен одмор, и што е најважно – здрав.

Ѓорѓе секоја година дел од годишниот одмор го користеше во времето на жетвата.

Знаејќи што ја очекува годишниот одмор го зема токму во овој период.

Тие го пречекуваа секоја година на 12 јули, кога доаѓаше на годишен одмор (секоја година со различна боја на автомобил, волво, се разбира), го гушкаа и не можеа да се изназборуваат со него.

Ќе одиме, ќе одиме и ние на годишен одмор, еден ден на Маркова. Добра боја се фаќа и таму!

Тоа и беше сторено со Општиот колективен договор за стопанството (10.VII.2009) – според кој „со колективен договор на ниво на дејност се утврдува висината на регресот за годишен одмор и новогодишниот надоместок“ (чл. 35, ст. 1, ал. 8).

Оваа одредба двапати беше менувана со измените на ЗРО (2005): •  прво, во август 2008, таа се замени со порестриктивна одредба, според која, во наведениот случај, работникот има право на обесште- тување за неискористените денови на годишен одмор, во висина на просечната плата на работникот за тие денови (чл. 17, ЗИДЗРО/авг.08); •  второ, само по една година, повторно, се интервенираше во оваа повеќепати променета одредба – што, од своја страна, оддава впе- чаток на недоволна студиозност и номотехничке несериозност при подготовката на законите.

Согласно законот од 1992, висината на регресот за годишен одмор можеше да се исплати најмногу до висина на просечната месечна плата по работник исплатена во стопанството, додека висината на отпремнина при заминување во пензија можеше да биде исплатена најмногу во висина на трикратен износ од просечната месечна плата по работник исплатена во стопанството.

Во овој случај, конкретниот работник има право на годишен одмор со т.н. минимално времетраење, кое не може да биде пократко од десет работни дена; б) договор за вработување со скратено работно време кај по- веќе работодавачи (т.н. двоен работен однос) – којшто има за цел постигнување на полното работно време определено со Законот (чл. 49, ЗРО/05 – иако слична одредба веќе постоеше во чл. 39 од ЗРО/03 – Пречистен текст).

Согласно ова, во побарувања од повисок исплатен ред спаѓаат нето плати, придонеси од плата за пензиско и инвалидско осигурување и надоместоци за периодот од последните три месеца пред отворањето на стечајната постапка; обештетување за повредите при работа кои што работникот ги претрпел кај должникот, како и за професионални заболувања и неисплатени надоместоци на платите за времетраењето на неискористениот редовен годишен одмор за тековната календарска година (чл. 117).

•  2007: поместување на можноста вработените да се стекнат со акции бесплатно или по повластена цена да важи од 2012 година (Закон за трговските друштва); •  2008: намалување на законски гарантираниот годишен одмор (Закон за работни односи);

Исто така, намалени се и максималните износи што може да бидат исплатени за регрес на годишен одмор и за отпремнина при заминување во пензија.

Види и кај Лилјана Цековска: Најниска плата и регрес за годишен одмор; Правник – бр. 215, март 2010, стр. 55. 23.  Осум од десет вработени во земјава земаат плата под државниот просек од 20.483 денари (околу 335 ЕУР)!

Во контекст, пак, на должината на годишните одмори, во август 2008, одредбата којашто предвидуваше дека работникот има право на годишен одмор во траење од 20 до 26 работни дена – се замени со формулација според која „работникот има право на платен годишен одмор од најмалку 20 дена“.

Со ова, практично се допушти, пред сѐ од страна на државните органи, морално недопустливо, да се утврдуваат паузи при работа со странки, што е редок компаративен случај – бидејќи не е целисходно вработените во државната администрација да одат на пауза „сите заедно“, туку така што барем еден од нив ќе остане да работи на шалтер или во отворена канцеларија за прием на граѓани, а своето право на пауза ќе го оствари порано или, пак, подоцна од другите свои колеги; б) симптоматично е тоа што со новиот ЗРО (2005) се избриша експлицитната превентивна одредба, којашто предвидуваше дека работникот не може да се откаже од правото на платен дневен, неделен и годишен одмор, ниту тоа право може да му се ускрати (чл. 51, ЗРО/03 – Пречистен текст).

Ништовна е каква било спогодба со која работникот би се откажал од правото на годишен одмор или од обесштетувањето за годишниот одмор (чл. 145, ЗРО/05).

Така, согласно овој закон правното лице може да врши исплата на следните надоместоци: •  регрес за годишен одмор (К 15) најмногу во висина на просечната месечна плата по работник исплатена во стопанството за периодот февруари- април 1992 година; •  отпремнина при заминување во пензија најмногу во висина на трикратен износ од просечната месечна плата по работник исплатена во стопанството за истиот период; 9.  Просечна исплатена нето плата по работник за месец ноември 2009 година според Државниот завод за статистика. 184 •  исхрана на работниците во текот на работата најмногу во висина од 25% од просечната месечна плата по работник исплатена во стопанството за истиот период; •  дневници за службени патувања во Републиката во висина од 8% од просечната месечна плата по работник исплатена во стопанството за истиот период; •  дневници за службени патувања во странство во висина на износот утврден со Уредбата која се однесува за органите на управата и •  надоместок на трошоците за користење сопствен автомобил за службени цели во висина до 25% од цената на литар гориво за соодветното возило по поминат километар (чл. 6 и 7, ЗИПДНД/92).

Укината е заштитата ра- ботата во ноќна смена да не смее да трае подолго од една недела, а за- конски гарантираниот годишен одмор е намален на 20 дена!

В. Клисаровски, Петровски – цит. статија. 18.  Што се однесува до темата која беше отворена во јавноста, за „регресот за годишен одмор“ т.е. популарно наречениот К-15 – треба да напоменеме дека, досега, ниту еден македонски ЗРО не ја регулираше оваа метерија!?

Но, од оваа несреќно формулирана одредба се гледа дека ингеренцијата за определување на висината на регресот се делегира на пониско ниво т.е. со грански колективен договор, а такви во РМ се склучени многу малку. 27 вањето на работниот однос, има право на обесштетување за неискористениот дел од годишниот одмор.

Треба да се нагласи и тоа дека иако со измената и дополнувањето на ЗИПРМ од 2008 година се воведе концептот „бруто плата“, надоместоците (регрес за годишен одмор и отпремнина при заминување на работниците во пензија) продолжија да се пресметуваат врз основа на просечната месечна нето плата по работник во стопанството објавена до денот на исплатата (чл. 4, ЗИДЗИПРМ/08). 185 3.

Траењето на приправничкиот стаж се продолжува и за времето на оправданото отсуство од работа, кое трае подолго од 20 работни денови, освен за времето на годишниот одмор.

Утврден беше максимален износ до кој правното лице може да исплати регрес на годишен одмор, и тоа најмногу до 60%, а беше предвидена и исплата на најмногу до двократен износ за отпремнина при заминување на работникот во пензија (чл. 12, ЗИПДНД/93).

Правото на годишен одмор до 26 работни дена продолжи да постои, но само ако биде предвидено со колективен договор или индивидуален договор за вработување (чл. 13, ЗИДЗРО/авг.08). в) според ЗРО (1993) породилното отсуство обично траеше девет месеци, а една година во случај да се роди повеќе од едно дете – пр. близнаци, тројка итн. (чл. 58, ЗРО/93).

Па така, според конечната верзија на овој член „работникот, по престанувањето на работниот однос, по кој било основ, има право на обесштетување за неискористениот годишен одмор“ (чл. 20, ЗИДЗРО/окт.09).

Понатаму, со ЗИПРМ (1994), беше предвидена можноста регресот за годишен одмор да биде исплатен во два дела.

 8 Во овој транзициски период, преку измените на ЗРО – кој, како основен закон (lex fundamentalis), ја игра улогата на своевиден „работнички устав“, работничките права особено се влошија во следниве сегменти: драстично се намалија правата на работниците кои се прогласени за „технолошки вишок“; воведен е отказ без отказен рок; значително е отежнато остварувањето на правото на штрајк; намален е законски гарантираниот годишен одмор; овозможено е, преку дефинирањето на работното време, работникот да биде натеран да извршува какви било работни задачи, а не само оние кои се соодветни на неговото работно место и квалификации; а временскиот период за работа на определено време беше продолжен од една, дури на пет години.

Заслужениот годишен одмор го проаѓаш во убавините на Крани, Ачикот, Брајчино или Струга, а парајлиите у Пефкохори, Буљарица и Лагадин.

Кога наближи времето за патување на годишен одмор, едно утро Љупка и Сашко ѝ рекоа на мајка им: - Мамо, годинава некако не ни се оди на одмор...

Љупка и Сашко се готвеа за годишен одмор, заедно со своите родители. Но, годинава за првпат добија согласност од мајката и таткото да чуваат маче во станот.

Одат издрпани по светот, а во гаќите сошиен чек на милион долари. На годишен одмор е?

Мажите поминуваа само еден дел од летото во селото, а тоа беше периодот кога користеа годишни одмори.

Едо Бранов, во селото Исток, во друштво на својот другар и пријател Марко Кравата, Глувиот, како што го завикаа војниците, се чувствуваше како да е испратен на продолжен годишен одмор.

Планот ми беше да се проследи тоа со околу два месеци престој во родниот ми град при моите родители. Еден вид годишен одмор.

Во мислата да се вратам повторно во Кочани на годишен одмор моментално ме предомисли другарка ми Ило.