ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Прибирајќи ги есено време коњите, Вите видел убави орници со богата паша, па една есен си направил нешто меќанец — колипка — во полите на овие високи планини, презимувал, а пролетта си ги дотерал и овците и говетцата.

Тука имаме многу високи планини што имаат разен правец и образуваат котлини, одделени една од друга.

За тврдењето на проф. Миловановиќ дека Македонија не составувала и не составува географска, етнографска и историска целина, за кое некои можеби ќе најдат потврда во моите расудувања за изменувањето на националното име кај нас, освен тоа што е речено кога стануваше зборот за прашањето дали има во Македонија две словенски народности, ќе го речам уште следново: Иако е Македонија составена од неколку котлини, разграничени со високи планини, пак таа во денешниот нејзин вид има живеано одделно од Бугарија и од Србија или самостоен живот или под други држави.

Тоа е јасен доказ оти нејзината среќа не зависела само од Србија и Бугарија и оти високите планини што ги заобилколуваат македонските котлини уште не се таква опасност за заедничкиот политички живот кај нивните жители.

Околу и далеку пред нив високи планини разделени со длабоки трапови.

Нашето црвено ждребе, нашата улава стихија, кога би се сетило на овие ливади и на оваа месечина ноќва - тоа со еден единствен скок би ја прескочило високата планина на времето која нѐ дели, би ги прескочило сите ноќи, значи, и сите одминати години, и би се покажало од некаде, би се растрчало и потскокнувало, би виштело од радости, и не знаејќи дека со своите тенки копитца тоа тропа на вратите на сите кои растеа и трчаа заедно со него, заборавени веќе и покриени со крвавото руменило на залезот...

Првите сл'нчеви зраци позлатиха Г'сти, високи планини, Дрвјата разц'внати земја покриха С п'пки развиени свои.

Од тој род сум и јас и мојата сестра на која, кога наполни 14 години, на челото ѝ се појави црвена дамка, и почна да пее чудни песни низ кои, оние што ја слушаа, гледаа зелени долини, високи планини, чудни храмови и зданија.

Зиме овците слегуваа на зимоиште во Долна Белица, а лете, од април до септември, се качуваа на високата планина Јабланица, на илјада и двеста метри, во катунот на селото Горна Белица.

Блазе си им, си велам, на високите планини: на нив постојано врне дожд.

Сепак, ние не бевме гладни и до некаде бевме и добро облечени, ако може така да се каже, за едно такво зафрлено село, во тие високи планини како што беше Бесвина.

Ти остави твојте коски пo високи планини, Што долета црно орле преко нашата земја, то сакаше да му вади очите no главата.

Тогаш од страв сите луѓе се прибирале во куќите.

Од страна никој не смеел да се доближи кон високите планини.

Простувањето, во тебе, се испречува како висока планина.

Се преминуваа границите преку високите планини, се бегаше дење и ноќе, со последните сили и надеж.

Но сепак малку подоцна Филип Д. (во тоа сосема е сигурен) наеднаш се виде себеси поставен на огромната височина на денот , таму од каде што преку планините можеш да ја видиш ноќта во нејзиното мрачно легло; или, (што исто така беше можно) се виде качен на високата планина на ноќта па оттаму, преку ридовите, го гледаше денот како забрзано ја освојува планината.

За оваа незаинтересираност може да се наведат повеќе причини, но како основна треба да се смета августовското попладне кое беше и премногу натрупано со оган што бавно се влечеше кон модрите високи планини на запад.