со (предл.) - секира (имн.)

Знам од книгите за него, дека и тој копнеел по едно парче земја во поодминатите години, императорот кој создал закони и на граѓаните им дарувал милост, сакал да се повини на копнеж стар, дури телото сѐ уште му слугува, да се врати во познат предел со песок на ритчињата, со хумус под сенките на боровите и да го чува парчето земја како што го чуваат селаните своето, ако треба со секира.
„Бунар“ од Димитар Башевски (2001)
Тој пак и видел однекаде, отрчал со секирата — по врат на еден два брава, и кутнал на место. Му се загнале овчарите да го тепаат ама тој јунак, му а навртил секирата, та и еден од овчарите кутнал наместо и еве ти беља на целото село.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
- Утре ќе се видиме пак, - рече Бојан па замавна со секирата и ја остави забиена во телото на Јурукот.
„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)
Меѓутоа, беше невозможно сирењето да се замени со круша, плимата со осеката, држалката со секира, мелодрамата со драма, песот и мачката, денот и ноќта, и лебот со путерот.
„МАРГИНА бр. 8-9“ (1994)
Секоја ноќ сонував ангели. Луѓе облечени во бело ме посетуваа, божем ако удрам со секирата по глава, крвта ќе се распрска по белото и ќе се гледа многу оддалеку.
„Човекот во сина облека“ од Мето Јовановски (2011)
Мажите беа со секири и џаги. Последен пат делеа.
„Маслинови гранчиња“ од Глигор Поповски (1999)
Една девојка додека чекореше во паркот кинеше страци трева, и потоа ги расфрлаше околу себе; една старица пред заспивањето замислуваше како ја корне тревата пред својот дом, и ја расфрла.
„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)
Понекогаш во трпезаријата на болницата едно до друго јадеа една госпоѓа која си го имаше отруено сопругот, и еден господин по кого жена му замавнала со секира, но не успеала да го погоди.
„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)
Бездруго не бил Евреин, и тие не знаеле дали е Турчин или потурченик, бег или одметник од Турците; дури и ако сакал нешто да им каже, не можеле да го чујат - ревеле, тој само безгласно ја отворал устата кога се фрлиле на него и, веќе соборен, без замав со јатаганот и подалеку од белецот, почувствувал удари со ножови, со секири и со колови.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
„Земи.“ Главата му беше како на кол што јас не можев да го видам од сплетените прачки на колскиот ѕид.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
- Ќе се бранам со секира. Зошто ви се вам нови мртовци со дупка на челото?
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
2 Земјата полека се ослободувала од дивиот мраз кога двајца идни воденичари и посници без апостолник и без расо дошле во манастирот на светецот Никита да побараат благослов од игуменијата Минадора.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Бев болен и мал момчак чии прсти тогаш не допреле женско месо и можев да знам дека и со маки ќе се исправам, ќе допрам врв на нож до грлото на килавиот Јаков Иконописец што пошол сам од Кукулино по нас да ја одмаздува својата споулавеност и да го прашам кој ќе го одбрани од казната за која треската ме определила, и можев да ги прашам засипнато другите по што се позрели од мене кога не процениле како и од кого горел Круме Арсов и кој е грешниот светец дојден да го убие волот на Цене Палчев или на Чучук-Андреј или на Осип Сечковски, не знам, на еден од луѓево чија желба е да донесе камења, два и тешки, за воденица со мрак под покривот што ќе е светлост само за призраците, и пак не станав од сламата на Никифоровата кола, еднаш со скршена, сега со втора оска, а небото не се уриваше со бучава како што мислев и не летаа ни врани ни пропаски, ни некои евангелски птичиња со црвени вратови и со грпки, само татнеше под нас земјата во која коските на мртвите се кршеа една од друга и нѐ предупредуваа да клекнеме и да се помолиме за црвите во нивната шупливост, и чувствував со ноздри дека ќе испука дамкавиот камен од кој се спуштија Онисифор Мечкојад и Јаков Иконописец и ќе пушти од себе стеблики со горчливо млеко во себе, меѓутоа слушав шушкаво дишење, свое бездруго, останувајќи бессилен под влажни сенки како под кожа на страшно голема гуштерица, и си реков не си веќе жив, сполај му на господа, сонуваш мртов сон обидувајќи се да мрдаш со прстите во опинците, си раскажував, а во тие опинци уште лежеше студот на водата од потокот што го прегазив кога се враќав од Мечкојадовото засолниште во забелот, во тој ден или вчера, пред сто години можеби, и го барав со внатрешниот вид на очите среќниот миг на детството од дните кога со врескање се прерипува баднички оган, наеднаш без возбуда да се сетам дека бев премал кога мајка ми умре заедно со мојата новородена сестричка и кога татко ми отиде и не се врати, едни да докажуваат дека загинал од димискија, други да се колнат дека се преженил кадрав и убав, животворна сила заради која и света Петка повторно ќе можела да се најде на земја.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Трет од Јаковиот род, Никанор Набожник, самоповикан псалтик, таен учител, неграмотник во лита мантија, всушност пребојадисана дервишка антерија, со секира му исекол рака на некој Черкез, џамбаз и измамник, и избегал на планина, таму по еден Божик да го расчеречат во свадбарски занес прегладнети волци.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Со голи раце се фрлив на бегот и, кога му ја свртев пушката со оган и врело железо да го ранува ѕидот, ги видов како се фрлаат на Турците Онисифор Проказник, Орлен Шумков, Никифор Ганевски, Арсо Арнаутче, можеби и другите што беа во собата, можеби и жената и Ганка, и ги видов како доаѓаат како ѓаволи на правдата Онисифор Мечкојад, Куно Бунгур, Наџак-Јанко, Богдан Преслапец, можеби и другите: ревеа, бодеа со ножови и сечеа со секири, но бегот во вртењето ми ги искрши забите со кундак и ме собори, да се грчам ошумоглавено и недоубиен меѓу нозе и под нозе и да слушам машки писоци и ревење и пцости.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Еден од треварите, постариот, и некои двајца, калуѓерски долговратиот Лазар Аргиров и кашличавиот Осип Сечковски, веќе ја кршеле со секири колата на Дмитар-Пејко, кога пред нив како куп ѕвезди ќе блесне оган да нафрлаат врз зажареноста пресно месо.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
2 Темни и молчаливи, не само со секири или вили туку некои и со пушки скриени под колите и некои со кубури и јатагани во длабоките појаси, тие дваесет и осуммина продолжиле по покопот да ги влечат чкртавите двоколки по никакви патишта, оние по кои можеле да минат незабележени, и по беспаќа на кои сенките се кинеле со тајна.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Сѐ што било кадро да застане на нозе влечело однегде и делкало со секири и со тесли бигор.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Само малку потоа можеле да видат дека има зелени, скоро девојчински очи, бледо чело и ретка, свилеста, некако еврејска брада.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Го влечам а тој се грчи божем со секира ќе замавнам на него.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Друг, Секуле, бил обесен зад Куршумли-Ан заради двајца иноверци од латинските мориња, ги носел на душа, му ја зеле душата.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
„Нема патување додека не го фатиме.“ „Нема патување, денес?“ „Реков веќе. Ќе појдеме на лов. Ѕверот само така се сотира.“
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Еби го со колот в грклан, И за побратимот Пеце, Убиваше, сега умира и моча под себе, Убавина, ова е убавина, Му го фатив јазикот, помогнете ми да му го извлечам од уста, - но дел од оние што не можеле да се допрат до глекавиот куп месо и крвиште јуреле кон белецот и го заплиснале со секири и го боделе со колови, и тој белец, со богата грива но веќе со неколку црвени риги преку кожата, 'рзнувал и се пропнувал пред безмилоста сѐ додека не ги оставил уздите на жилавата гранка, да ѝ се извлече крвав на одмаздата и да ги остави луѓето со запенети муцки, и тие со една и само своја реченица: Имавме секири, ножеви, колови, сега имаме пушка и јатаган и уште двајца мртовци, Коњот не требеше, животинка е, И коњите не им се поарни, носам јас на грбов стари удари на копита, А мене денес копито ме поткачи по коленово, Можело и погоре, имаш пет деца, Молкни, секирава моја уште е жедна.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Тогаш сфатив што сакаше пред стемнување да ми каже Арсо Арнаутче и сфатив дека не можам како Никола Влашки да се пикам по голото старче во огниште и да се покривам со пепел и со надеж дека ќе си поживеам незабележан од душманите.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Липа, и земјата да се расплаче. Нејсе, се наведнав и сосила го извлеков.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
По недовршената врвица по која лете се движеле помеѓу капини и камења нечии овци кон пасишта или поило, се враќал со младо стебло на рамо и со секира в рака стопанот на скршената кола, здрав и мускулест човек, селскиот качар Никифор Ганевски, инаку домазет во Кукулино, со муцка која, колку и да се гледа, не останува во сеќавање ни половина ден.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Потоа пресметале колку што умееле и биле задоволни - суви, ковчести, долгозаби, повеќето од половината со руси заткарпатски бради: во мракот на ѕидиштата, освен воденичките камења што ги немале, можеле да се згрчат двајца: едниот да оглувнува од тракањето на прплицата, безгласен и со сув душник под дрипавиот минтан, живо тесто од крв и брашно, другиот со воздишки да стои зад прозорчето и со секира или кременка да ја брани селанската мака.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
„Метуш Батковец утрово испече леб за мене. Таа плоча од 'рж ни со секира не се сече. Гледаш ли, Онисифор Мечкојад ги надмудри.“
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Напролет, на годишнината од смртта на првиот од дружината, додека жените ги орале здружените ниви на секоја глава во Кукулино да ѝ припадне по толку жито или пченка колку што е доволно да се одржи голиот живот, преостанатите мажи навртеле планински поток кон земјиштето на еден од неколкуте манастири во тој крај и под големоглава сенка на кубе од пред неколку стотици години почнале да ѕидаат воденица, сега една и заедничка за сите во Кукулино.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Сепак Арсо Арнаутче можел да го види Лесново и низ метежот на сеќавањата. Тогаш и уште повеќе подоцна.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
„Го видов“, реков со игли во вилиците. „Го виде - каде?“
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
„Тој сега лесно може да им ја разгори улавата крв и да ги урне врз мене со секира и со колови.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Се уривале еден со друг, никогаш позли, со груби гласишта слеани во една невозможна, збревтава и скоро бесмислена реченица: За душа на Јане Крстин, в око, рамно в око со тој нож.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Оној со факелот в раце се наведнал, другите се изненадиле: во окото на добичето се отворала огнена пупка, лилава, потоа бакарнозелена; и смртта имала свој цвет.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Не чувствуваш ли, под тебе мириса на ископан гроб.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
1 Иако Кукулино имало седумдесет и шест куќи, речиси сите полегнати до самото подножје на планинската црногорица, само четириесет и тројца домаќини, оние што биле тешкораки и тврдоглави, урнале дел северни карпи, ги раздробиле и подигнале свои воденици.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
„Не давај ме, внуку, на никаквециве, ќе ме обесат“ - ревеше Јаков Иконописец, го слушав со затворени очи и знаев дека ќе се случи она што часкум го сонив, Калпак и неговиот булук ќе се стрчнат, се стрчнуваа веќе и го носеа на раце или го влечеа со пцости кон габер или кон врба до раб на оризишта фатени од огради на ископана земја, еден врзуваше јазол за јамка на јаже, друг на побелениот Проказник со секира му стоеше на пат не пуштајќи го да го брани малоумниот злодеј од кого очекуваа да се почувствува возвишен пред умирање и да признае дека палел, дека убил вол со тризабец, дека светците од неговите икони ќе му ги простат гревовите.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Тогаш го видов оној белец што луѓето го бодеа со колови и го сечеа со секири.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
„Ги подбуцнува Онисифор Проказник, тоа го знам“, рече.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Стравочудебното село било куп човечки седалки од кал и со сламени или 'ржени покриви, некои од тие куќи дури и без прозорци и бездруго однатре со залостени врати зад кои ноќе над заспаната челад бдеел домаќинот со секира, со вила или со прешилест чекан за кршење камен ослушнувајќи ги шумовите и стрелушејќи се од душите на мртовците и од арамиите или од организираните одметници на распашаните глутници на башибозукот и на аскерот што станал безредие во безредието на пеколот ширум по вилаетот и исто толку по осоговските масиви на кои некогашниот деспот Оливер мислел дека ќе е исто толку вечен колку што е и господ во заблудените срца на луѓето.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Лицето, глуво и слепо, му останало отсутно за извикот на болниот, за неговата премаленост.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
„Го видов коњот што сакавте да го убиете со секири и со колови.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Се удрил со тупаница по крвавата празнина во устата за да не зареве со грло на млад волк кој не ја проколнува сегашнината туку со сиот бес на својот вид ѝ се заканува на иднината.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Темна и широколика, подвиткана од долги и осаменички дни и ни малку светица од икона, таа се враќала со секира преку рамо од плевна.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Во стеблото пред себе виде едно место, каде што имаше закачено забот од самјакот; беше како делнато со секира и од него почнуваше да се лишти и од воздухот попроѕирна густа капка смола.
„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)
Најмалиот од трите Крстеви синови, Тодија, тогаш со секира си ги уби брата си Трајана, средниот, снаата Босилка, која беше трудна во седмиот месец, и првиот нивни син, Драгомана.
„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)
- Да знам кој се, велам, со секира би ги бричел. Ама не знам, велам.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
А не е тоа тропање, туку и удирање, небаре со секира, со кундак, со клоци. Едни удираат на малата други - на големата.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
- Тако je, велам, ама тие со секира сечат само дрвја.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Јон зема секира и една рака пченка и почна да ги ваби: пире, пире, пире, ги ваби кокошките и која како дојди, фатија ја и пум со секирата.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Ми се занишува снагата ко удрено дрво со секира. И само барам нешто да се потпрам.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
И застануваат пред мене ме гледаат кај што ги чачкам спиците, кај што ги џвакам со секирата, Ги мачам.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Мене немаше кој да ми каже, барем јас имам кому да кажам: и кога се роди Горица, јас папокот ѝ го пресеков со срп, оти беше женско. На машките им се сече со секира.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
По три дена татко си го пресече палецот со секира.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Му ја ставија главата на еден труп и му ја пресекоа со секира.
„Полицајка в кревет“ од Веле Смилевски (2012)
Го потпрев со секирата наместена на другото рамо и тргнав назад.
„Братот“ од Димитар Башевски (2007)
Зедов со секирата, потчепнувам овде-онде, буричкам по изрованата земја. Се вртам, се трештам.
„Братот“ од Димитар Башевски (2007)
Кога го видоа луѓето се возбудија и започна хајка по него: истрчуваа луѓето од куќите, со вили, со секири, со пушки, го бркаа, пукаа на него, но куршумот никако да го фати; скокаше тоа преку плотовите, ендеците, се вовираше низ грмушките и пак шмугнуваше в шума.
„Јанsа“ од Јован Стрезовски (1986)
Размислуваше да го удри одненадеж со дрво по главата, со секира, но како да го изведе тоа за да не биде тој побрз од него и да го спречи.
„Јанsа“ од Јован Стрезовски (1986)
Тоа го направи и Јовановиот четник Брајан од Жиово, та стана капиданис Брајанис и ги одведе андартите во своето село Жиово да го изгорат, а сам со својата рака му ја пресече главата со секира на својот роден стрико „Бугаринот" Петка.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Ако ли пак си играла мајтап со мене, ќе ѝ го поткина вратот со секирата на прагот.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Овој се налутил та со секирата што ја имал в раце замавнал и го отепал човекот.
„Луман арамијата“ од Мето Јовановски (1954)
Се собра сето село со секири и вили да го расчеречи, но Делин викаше кон луѓето и не ги оставаше да се доближат до него. Постави и стражар да го чува.
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
„Има луѓе што умираат праведни, има луѓе што умираат грешни”, им велеше попот: ”на праведните смртта им се јавува весела, а на грешните намуртена, страшна, лоша; луѓето се страшат од неа и затоа пред умирачката си го покриваат лицето со покривка за да не ја гледаат; смртта е како некој мајстор; турли-турли алати има: тесла, пила, секира, глето, клешти, сврдел, копан, затегач, турпија, скоби и многу други алати; најпрвин ќе зафати болниот од прстите да го разглобува со сите тие чешити алати: оди од зглоб до зглоб, и откако ќе го разглоби, почнува жилите да му ги сече, и најпосле ќе почне со секира да го мава по тилот додека не му ја земе душата; кога ќе му ја земе душата - ја носи право кај бога на поклонение, а потоа, еден ангел ќе ја шета душата открај-накрај на небото и открај-накрај на земјата за да ги види сите убавини; ќе ја носи по сите места каде што шетал човекот додека бил жив и ќе му покажува ангелот сѐ што чинел: добро или лошо; на четириесеттите дни ќе го врати човекот кај гробот и ќе му ја покаже мршата негова кај што лежела внатре; по четириесеттите дни, пак ангелот душата ја носи кај бога, и тогаш господ ќе му заповеда на ангелот да ја носи душата во рајот или пеколот; ете, затоа треба на умрените до четириесетте дни да им се пее на гробот и да им се носи задушница; со тие добрини може господ да се смилостиви и да им ги прости гревовите: зашто до четириесетте дни душата не му е пресудена на човека”.
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
Висока авлија ѕидана со камен. Едното крило од дебелата дабова порта искршено со секира.
„Големата удолница“ од Петре Наковски (2014)
„Се сеќаваш ли кога ме удри со секирата? - рекла мечката. - Погледни ми ја раната!“
„Добри мои, добар ден“ од Глигор Поповски (1983)
Мечката силно се навредила, ја здоболел грдиот збор, па му рекла на човекот да ја удри со секирата по глава.
„Добри мои, добар ден“ од Глигор Поповски (1983)
И сѐ правел само со нож, со секира, со скепар и едно две-три сврдлиња што ги донесол од Влашко, самоделски, на ковач правени.
„Крстот камбаната знамето“ од Мето Јовановски (1990)
Кога беше готов, стана. Удри со секирата еднаш, уште еднаш и третиот пат му пропадна внатре: стеблото да ти биде крублина.
„Будалетинки“ од Мето Јовановски (1973)
Извика: - Да не речете после оти не сум ви кажал, - рече и пак замавна со секирата.
„Будалетинки“ од Мето Јовановски (1973)
„Се извинувам“, рече Су со здржан глас, процеден низ некое шубе за што не беше свесна, но сепак продорно, како нешто со секира да пресечува и истовремено нервозно затријувајќи ја чашата што ја миеше во мијалката.
„Продавница за љубопитните“ од Мето Јовановски (2003)
Дури сега гледам дека е отсечена како со секира.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)