ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Соња се ведне да го сврти листот од нотната тетратка и ме допира со косата...

Толку ми е милно од нејзиниот допир...

Арно ама, ете не излезе тој план како што го кроеше Толе во својот ум. Не било така лесно со коси, секири, крклизи и кременачки да се урива царштина од пет стотини години.

Му се чинеше дека ќе може бесконечно долго вака да оди по деда си, да замавнува со косата и да остава зад себе бранови соборена трева.

Бојан гледаше како работи дедо му, замавнуваше со косата, чувствувајќи при секој откос чудесно задоволство.

Понатаму, на долниот крај од Рамни Ливади, двајца косачи ритмички замавнуваа со косите и стапка по стапка напредуваа преку ливадата. Зад нив остануваа пластови покосена трева.

Ваков да се појави - ни во ученичка ни во војничка униформа, со коси над веѓите не само над ушите, со растропани чизми од изминатите војни и со здебелен глас од домашен тутун?

Оти: си влегол, татко, во одајата со записот проклет, но очите не си можел да ги одвоиш од буквата Ж, буквата девојка, што зографот-краснописец ја нарисал да биде со очи питоми, со раце и нозе раширени, спремна да го познае мажот свој; Оти: си видел жена, сподобие страсно во писмо, клопче отровно, со очи гулабови; со коса како стадо кози, кога слегуваат од Галадската гора; со заби – стадо истрижени овци, кога излегуваат од капење; Оти: вратот ѝ е како кулата Давидова, изградена за оружје: на неа висат илјадници штитови – сѐ штитови на јунаци; градите ѝ се како близначиња од млада срна, кои пасат меѓу кринови; Оти: твојот страстен поглед ѝ дал топлина на буквата-девојка, и таа оживеала, и скокнала од писмото-клопче, па паднала пред твоите нозе и почнала да ти ги бакнува стапалата; Оти, ти рекла: дојди мил мој, да излеземе во полето, да преноќеваме по селата; утре рано ќе појдеме во лозјата, да видиме дали потерала лозата, дали се отвориле пупките, процутеле ли калинките; таму ќе те опсипам со милувања; Оти: иако си му се заветувал на Бога по раѓањето на твојот единствен (сега ја разбирам смислата на нагласката на овој збор во говорот на Лествичникот пред логотетот!), син Лествичникот, си ѝ рекол: „О, колку се убави нозете твои во сандали, ќерко знаменита!

Со коси спуштени, се фрли ко Менада бесна врз мртов син од жал.

Нема запреги и нема маѓесници, русалки со коси од ѕвездени нишки, мислев.

- Тој не знае, ти знаеш си рекол навредено човекот со коса слична на петлова креста.

Прскав и самиот и чекав мојата распаднатост да ја најдат човекодуши магесници со голи и бели грбови и да ме состават, стани, да ми шепнат, на свои раменици можеш да ги пренесеш запрегите до Лесново и од Лесново до Кукулино.

- Лаже, викнал помодрувајќи до самата коса Гавруш Пребонд. - Лаже, ви велам. Од каква книга научил дека Фиданка, онака млада и врела, ќе се омажела за Доце Срменков?

Јас ја потурав Споменка, а таа мене и знам дека не ви е верно, но со четири или пет шишиња вода ние бевме избањати, заедно со косата.

Едни таму виделе жена, која била млада, угул гола и која се покривала само со косата, црна како капинка, други, пак, велат дека таму имало еден ливод, кој личел на светец, со брадулче, но телото му било долго, голо, обрастено само со мов, со опашка, дебело и без нозе.

И од радост само врти со опашката. Небаре косач со коса што врти.

Се сеќавам на тебе со коса собрана под сивата беретка, се сеќавам на рефлексијата на твоите високи монголски јагодици во излозите на древните дуќанчиња.

Во последниот дел од вечерта како модели за најсвечени пригоди беа прикажани и тесни црни или темно лилави фустани кои многу јасно ја истакнуваат женската фигура, горе затворени со набор од копченца од страна, со косата собрана во завиткани локни на секоја страна и високо дигнат тесен шешир со две,три или четири машнички од страна.

Една ситна жена, со коса со боја на песок, која работеше во соседната полукабина до Винстон, седеше меѓу нив.

Лицето ѝ беше пожолто, а преку челото и слепоочницата имаше долга лузна од рана, делумно скриена со косата; но промената не беше во тоа.

Со косата раскубана, лицето подуено од плачење, целата свиткана, со неуредни алишта на себе.

Имаше облечено нова мантија и ставено нова шапка; инаку носеше фетва мантија, излижана и посивена од сонцето; имаше густа брада што му се спојуваше со косата и мустаќите; му се испакнуваа само јаболкцата на образите кои оддаваа црвенило и здравотија; кога газеше, газеше со појадри чекори, при што со нозете како да ја набиваше калдрмата по патот, а мантијата му се затегаше напната во колениците и шушкаше; крстот заедно со клучовите од манастирските порти и простории, провиснати од десниот џеб, му се нишкаа при одење и ѕвецкаа.

Со коса што му паѓаше над обраснатото лице, во стара парталава бунда од која рацете му ѕиркаат како две полурѓосани лопати, плашливо реагирајќи на секој посилен шум, во очите на Градот припаѓаше на онаа група питачи што се прикрадуваат до кантите за ѓубре и претураат по нив, обѕрнувајќи се како гладни пци.

Од големиот стог се стркала сонцето на пат и уплашено од кучињата се разбега низ тесните сокаци криејќи се зад малите прозорци на куќите Триејќи ги очите селаните ги врзуваат немирните кучиња за плот И свирејќи, со косите на рамо се разлеваат со сонцето по ливадите.

На вратата се покажа женче во години, со мало, тркалезнообразно лице, кус врат, облечено во црно, со коса на патец, малку разбушавена и прошарана со бели влакна, во џувка собрана на вратот. Ништо не му рече на авторот.

Целата уште оросена со капки вода, во бикини, задишана, забришувајќи си го носот со палецот и со показалецот од десната рака, со косата од влага собрана во туфки, расфрлана преку нејзините рамена, Германија му рече: „Еве сум! Се извинувам...“

Ноќта бргу падна, сијалиците го заменија сонцето во одајките и додека вечераа во кујната, со нурнат поглед во чинијата со манџа Пелагија го откри Егеецот Димостен, Влав од селата на Кожув Планина, човекот со дрвената нога, со убавото лице, со благиот глас, со косата што паѓа врз очите, рече додека тој се биел против фашистите со партизаните, го запалиле неговото село, со другите куќи изгорела и неговата куќа, ама во неговата куќа била неговата жена и деца и оти далеку во други планини со бојови зафатен за несреќата дознава дури кога и тој останал без една нога а се лекувал тука близу Скопје, во партизанската болница Катланово.