по (предл.) - село (имн.)

И кој би бил тој толку будала зимно време да брка комитлак?
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Малку Турците нѐ глодаа и ќе нѐ глодаат, сега па и од него беља, — се жалеа селаните по селата каде зашета Толе слободно, бидејќи аскерот и заптиите од Витолиште не се решаваа да излезат веднаш по нападот.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
— Море, да не не собере сете, вака џумле, и да не нареде крај зидот, да не истепа, та јадењето ќе го простиш — проговори четврт.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Нестанокот на храна по селата ги загрижи бимбашиите, а и им се досади цела зима по пустите мариовски села, та предложија сите четворица да ги прибере Бахтијар во Битола, бидејќи и така немаа никаква работа.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Толе Паша се има поткажано некаде и агите — ајде по села за Кркање, краста да и јаде — одговори некој од купот.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Нека пцовисаат до еден зимоска од студ и глад — им зборуваше Бахтијар на бимбашиите кога ги испраќаше на зимување.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
— Јас су ви паша, јас су ви валија, јас су ви султан.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
И така направи. Четири бимбашии со по илјада души војници остави да зимуваат по селата во Мариово.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
По цели ноќи не спијам. Како луд шетам сам по селото.
„Бојана и прстенот“ од Иван Точко (1959)
Не возбудуваа многу и не му служеа на чест неговите чести наоѓања на мали волчиња за кои патем земал награди, не беа многу возбудливи ни приказните во кои тој ги труел волците, а потоа со нивната кожа, исполнета со слама одел по селата, собирајќи дарови.
„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)
Дури кога со кожата од волчицата исполнета со слама тргнал од село до село да собира дарови, луѓето виделе со какво ѕвериште успеал да се пресмета Димитар Волчарот, па гласот за него се проширил и по селата зад планината.
„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)
И потем Фисот ме фати за коса, ѝ рече на Луција „Избриши го“, и таа потем долго ме бришеше со шамичето; гледав солзи во нејзините очи; тоа не беше онаа Луција од разбојот, којзнае дали некогаш воопшто и постоела таква Луција, си мислев; гледав пред себе жена во солзи, сподобие страсно во писмо што го преточив, во песни; жена со очи гулабови; со коса како стадо кози, кога слегуваат од Галадската гора; со заби – стадо истрижени овци, кога излегуваат од капење, од кои секоја има по две јагниња и јалова нема ниедна; со усни – алова панделка, со уста слаткоречива, со јаготки на лицето како половинки од калинка; вратот ѝ е како кулата Давидова, изградена за оружје: на неа висат илјадници штитови – сѐ штитови на јунаци; градите ѝ се како близначиња од млада срна, кои пасат меѓу кринови; еве ја, плаче пред мене и ми ги подава рацете, и вели: дојди мил мој, да излеземе во полето, да преноќеваме по селата; утре рано ќе појдеме во лозјата, да видиме дали потерала лозата, дали се отвориле пупките, процутеле ли калинките; таму ќе те опсипам со милувања; еве ја, стои пред мене и јас ѝ велам: О, колку се убави нозете твои во сандали, ќерко знаменита!
„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)
Очите твои се гулабови под твојот превез; косата ти е стадо кози, кога слегуваат од Галафската гора; забите твои – како стадо истрижени овци, кога излегуваат од капење, од кои секоја има по две јагниња и јалова нема ниедна; усните твои – како алова панделка, а устата твоја слаткоречива, со јаготки на лицето како половинки од калинка; вратот ти е како кулата Давидова, изградена за оружје: на неа висат илјадници штитови – сѐ штитови на јунаци; градите ти се како близначиња од млада срна, кои пасат меѓу кринови; Таа: дојди мил мој, да излеземе во полето, да преноќеваме по селата; утре рано ќе појдеме во лозјата, да видиме дали потерала лозата, дали се отвориле пупките, процутеле ли калинките; таму ќе те опсипам со милувања; Тој: О, колку се убави нозете твои во сандали, ќерко знаменита!
„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)
Оти: си влегол, татко, во одајата со записот проклет, но очите не си можел да ги одвоиш од буквата Ж, буквата девојка, што зографот-краснописец ја нарисал да биде со очи питоми, со раце и нозе раширени, спремна да го познае мажот свој; Оти: си видел жена, сподобие страсно во писмо, клопче отровно, со очи гулабови; со коса како стадо кози, кога слегуваат од Галадската гора; со заби – стадо истрижени овци, кога излегуваат од капење; Оти: вратот ѝ е како кулата Давидова, изградена за оружје: на неа висат илјадници штитови – сѐ штитови на јунаци; градите ѝ се како близначиња од млада срна, кои пасат меѓу кринови; Оти: твојот страстен поглед ѝ дал топлина на буквата-девојка, и таа оживеала, и скокнала од писмото-клопче, па паднала пред твоите нозе и почнала да ти ги бакнува стапалата; Оти, ти рекла: дојди мил мој, да излеземе во полето, да преноќеваме по селата; утре рано ќе појдеме во лозјата, да видиме дали потерала лозата, дали се отвориле пупките, процутеле ли калинките; таму ќе те опсипам со милувања; Оти: иако си му се заветувал на Бога по раѓањето на твојот единствен (сега ја разбирам смислата на нагласката на овој збор во говорот на Лествичникот пред логотетот!), син Лествичникот, си ѝ рекол: „О, колку се убави нозете твои во сандали, ќерко знаменита!
„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)
Тие, дванаесетмината му беа верни на водачот и во негово име викаа и вестеа по селата ниту еден Македонец, ниту една Македонка да не остане надвор од стројот. И така би!
„На пат со времето“ од Петре Наковски (2010)
Овде се држеше настрана од нивните цркви, од нивните културно-уметнички друштва, од проширените семејства кои на игранки какви што во Југославија веќе одамна немаше дури ни по селата, застанати со пиво под сликите на Гоце Делчев, бараа мажи за своите грди дебели ќерки со по две имиња и паѓаа во делириум на секоја песна што ги потсетуваше на стариот крај.
„На пат кон Дамаск“ од Елизабета Баковска (2006)
И по Богородица ја снемало - отишла по патот на своите претчувства.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Тагата по селото во подножјето на северната скопска црногорица ги гонела со труд да го совладуваат бавното движење на времето, во таа доба на годината ненадејно смекнато од јужно ветре и од сладострасност на цутната разбуденост на овошките.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
За делче од миг низ неговото сеќавање поминал настан од неговото најрано детство: неугледна старица од некое планинско село дошла на еден Велигден во полна црква и со голем крст во рацете го надвикала свечено облечениот поп барајќи од набожниците да појдат по неа во доброволна смрт.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Без да се дознае што еднаш на друм бил тепан од двајца заптии, несреќникот понекогаш ноќе, додека умните и живите седеле зад замандалени врати, одел по селото и замавнувал со вила кон пците и сенките.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Биле ветроепци: кога не им се работело, местеле по ридиштата примки за еребици, барале рекички од кои со приготвени кошови ќе извадат риба или во шумата покривале со лисја стапици за дивина, па фатиле болвлива лисица и срнец со бел задник. Лапале и полжави и желки.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Доколку сосетката со златни дамки на лицето се омажи, се скраси намалена во сенката на заштитникот, нивните исчукани домаќини со темни сенки под очите од неспиење ќе се смират и не ќе скокаат ноќе од сламарниците и рогозините да се движат призрачно нечујни по селото како плеснати по тилот со биволски опаш.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
И сите знаеле дека Онисифор Проказник не го сака во тајфата, не зашто бил во работните дни песнопоец, никако заради тоа, туку зашто патем можел да стане товар.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Потоа се рашириле по селото секакви прикаски: некои кажувале дека загинала од безмилосни насилници, некои дека му се вратила на родното место.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Се ближел нивниот ден со кој ќе почне големото спокојство што во старите времиња се раѓало од медовина и расцутени макови.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Меѓутоа, кога се вратил пред еден Бадник со торба лири и со загноена рана на левата рака од туѓа сабја, по селата со восхит се шепотело дека бил ајдутин и одмаздник.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Животот на земјата е понижување, душите бараат слобода во сините височини на ѕвездите; ќе појдат по неа, ќе ги проколнуваат и ќе ги плукаат туѓинците а тие ќе ги сечат со јатагани и ќе ги ослободуваат од печал и патила; сите што ќе останат ќе се растураат по селата и ќе собираат нови литии за предизвикување на смртта - оние што не ќе изгинат од оган и од железо, ќе се фрлаат во длабоки речни вирови, ќе се запалуваат по плевни, ќе се бесат во гроздови на свои јамки.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Кога бил млад, отишол во туѓа земја да печали пари.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Тие, Алиловите потомци, раскажуваа дека додека едни од нивните одамнешни соплеменици работеле како аргати по чифлизите, други ковале српови, дупчеле решета, потковале коњи, трети, жените и децата, вражале и краделе по селата, тој, ли, некогаш убав и силен ковач, тогаш веќе остарен и ослепен, останувал во чергата, а со него, за да го чува, Шава, прекрасна и немирна девојка.
„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)
Тоа си думам, вели, ко ќе почне за празнициве да талка по селава, да му залегнам во некој ендек и да му ја скинам сенката. Друго не ми останува.
„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)
А и командирот се погодил разбран човек. Им заповедал на војниците да не прават пакост по селата. Ги карал.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Некои офицери ќе се опијанат и ќе одат по селата со војниците, ќе крадат, ќе земаат и ќе напаствуваат жени. Жените ќе се драскаат со војниците, ќе припискуваат. 139
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
„Соблекувај се и пак речи ми ваша милост. Сакам гол да те прошетам по селово.
„Забранета одаја“ од Славко Јаневски (1988)
А пајките по селата масовно умираа од срамни болести. „Може ли жена да има брадиче?“ праша Мануш, и брзо додаде: „Прашав така. Се сетив на богородица.“
„Месечар“ од Славко Јаневски (1959)
Низ целиот свет, во Лондон и во Њујорк, во Африка и во Бразил, во таинствените забранети територии зад границите, на улиците на Париз и на Берлин, по селата низ бескрајните руски степи, по базарите низ Кина и Јапонија - насекаде стоеше истата оваа цврста непобедлива фигура, изобличена од работа и раѓање, аргатувајќи од раѓање до смрт и сепак пеејќи.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Зборуваа за зулумите што беа почести по селата, и за тоа што се слушаше: дека наоколу во шамакот се кријат ајдуци и дека треба само мал фитил за да се чуе нивниот глас.
„Вежби за Ибн Пајко“ од Оливера Николова (2007)
45. ГЛАДНА МЕЧКА НЕ ИГРА ОРО - туку по селото го дебне пленот: не отворај ги дверите на дворот и на сокак не излегувај, жено...
„Куршуми низ времето“ од Љупчо Стојменски (1976)
Ќе ги собереме по селата тие ѓаури, ќе ги протепаме сите по ред, да знаат дека живеат под власта на исламот, ќе собереме што имаат по некоја пара, и стока, ќе одбереме секој по две-три убави ѓаурки, а сигурно ќе најдеме доста и здрави деца да му пратиме на падишахот за јаничари, – се присети кадијата на бившото грабење на Атпазар, и продолжи: – Согласни ли сте?
„Калеш Анѓа“ од Стале Попов (1958)
Уште кога ја омириса миризбата на тос, со која секогаш скапоцените ткаенини беа во тоа време прскани да не ги напаѓаат молци и други инсекти (таа миризба по селата ја сметаа за турска) Анѓа навистина почувствува одвратност до блуење.
„Калеш Анѓа“ од Стале Попов (1958)
Патема собраа со себе што најдоа: луѓе, стока, и за инает ги запалија сите посеви кои веќе чекаа срп и им нанесоа големи штети на селаните. – Море кој ги гледа штетите кога останаа главите – се тешеа селаните и еден по еден се прибираа по селата за да почнат нов живот.
„Калеш Анѓа“ од Стале Попов (1958)
Тргна по селата да проси милостина за манастирот Трескавец и дури ги ишета овие села по ново Мариово, веќе дојде и денот Богородица, панаѓур на Старавина.
„Калеш Анѓа“ од Стале Попов (1958)
Скоро сите нови попови одеа со магарето (за да изгледаат сиромаси) по селата и од куќа на куќа прошетуваа — за нов поп, а селанките ги даруваа што имаа: брашно, волна, јајца, кокошки, некој побожовен чорбаџија им аризуваше по некое јагне или jape, од кои на попчето после му се правеа булучка, ако немаше и свои по стотинадвесте глави, та со испросените се намножуваа.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
За месење и готвење беше цела домаќинка, бидејќи беше осумнаесет години момок на манастирот, та кога не одеше по селата да проси, тој му помагаше на маѓерот во домаќинлакот.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Така свети Илија си ја чуваше сам стоката та никој не смееше да гибне ништо манастирско (освен питропите по селата и веќилите Вртановци во Прилеп) за да не се потфати како лисицата или волците што паднаа на пусија, откако ги изедоа манастирските ждребиња.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Ама асли како оние Ѓупкине што продаваат вретена по селото.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Ајде, порастрчај се по селата, белки и за тебе одредил нешчо горниот.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
— Сноп, сноп, сноп ќе се вади, — се пренесе по селото резултатот од пазарлакот со спаијата.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
И налето, по вршење, ќе се прошета лично бацко Пере по селата, ќе се види со пријатели и ќе ја собере вересијата.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
— Така го слушаше тој еднаш дедот Никола Дарков кога прикажуваше за мечки и кога се фалеше дека отепал пет, фатил три мечиња и една стара и им ја продал на Ѓупците да ја шетаат по селата.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
И навистина, дедот Стале го зеде малото Пеце под рака и осумнаесет години го главува момок на манастирот за по шест товари 'рж, две лири пари, опанци и храна да проси по селата за истиот тој свети Илија што му ги прибра нивчињата.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Кај ручек време дојдоа и гостите, на чело со нункото Милоша, си поручаа од Митрините тепсии, ја пофалија Достината нова манџа и си отидоа да разнесуваат по селото за новините што ги воведува рожденката. ***
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Еден од марифетите беше и правење „мечка" и играње со неа по селата или пунктовите каде што имаше Германци, а особено нивни складови со продукти.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Лоши јазици зборуваа по село дека дедот поп си ја припитомил снаа си кога момчето ѝ го зедоа Србите војник, но тоа си беше нивна работа.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Навистина, уште е рано, но, како што се вели, нужда закон менува: и тие со татко и нема да го чекаат Крлето осумнаесет и дваесет години да бреа по село, како што прават сиромашките ергени, ами ќе го наоглават уште на петнаесет шеснаесет години, да се отвори куќата и да има кој да му чини измет на татко ѝ и брат ѝ на Бисера.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
По долги, меки ширини рамни магла се танка крева и по селата мали - заспали шумоли скришно врева.
„Бели мугри“ од Кочо Рацин (1939)
- Имавме до пред пет години. - рече игуменот, - но фати свинска чума и ги сотра: и манастирските и по селата.
„Злодобро“ од Јован Стрезовски (1990)
Јас вас до денеска не сум ве видел ни во некое село ни пак во некој град; летово јас со еден дуовник го шетав сиот наш вилает и по села и по градови; арно ама нигдека како вас Човек не сум видел.
„Силјан штркот“ од Марко Цепенков (1900)
– „Ха, еве ти, Силјане, тебе работа како што бараш, му рекол анџијата на Силјана, на нога да шеташ по селата“.
„Силјан штркот“ од Марко Цепенков (1900)
Арно ама дуовникот други пат не бил во тој вилает, за да знае да шета сам и му рекол на анџијата за да му бара некој калауз, за да го шета по селата и по градовите.
„Силјан штркот“ од Марко Цепенков (1900)
Ете така Луман се распаша по Битолското и сега префрли и во Брзница, го натера деда Бошка да му биде јатак и прво што му нарача беше овој по село да му собере по лира од куќа.
„Луман арамијата“ од Мето Јовановски (1954)
Ќе береш по село вергија, ќе ми ја даваш и толку.
„Луман арамијата“ од Мето Јовановски (1954)
Утредента сите нѐ собра во одајата, го тргна покривот од лелајката за да го видиме бепчето, а потоа нѐ спотера по селото да ја рашириме веста, да кажеме дека ни се роди братче.
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
ГАВРИЛ: Мартинки и Снајдери. Добра пушка за една лира по селата на граница. Десет фишеци, шеесет пари.
„Одбрани драми“ од Горан Стефановски (2008)
Тогаш и подоцна сѐ почести беа вестите за тоа дека селаните ноќе чуваат стража за да се бранат од бандите пљачкаши, кои кружеа по селата и ваму-таму ги пресретнуваа џандарите со истрели; дека особено Македонците, кои страдаа и заради учеството во движењето на отпорот, а најмногу заради своето потекло, веќе имаа почнато да се организираат во групи за самоодбрана.
„Големата удолница“ од Петре Наковски (2014)
А, вие, будалаците, би рекол, жими вера, опашајте ги мистриите и скепарите и ајде, ојте по селата камен да делкате, куќи да градите...
„Големата удолница“ од Петре Наковски (2014)
Од земја ние имавме едни урупчиња по селото во кои садевме по некоја пиперка и по некој домат, трошка празе и граше и босилок и џинџуле колку да се најде за на мртовец и девојките да стават на плачките на благ ден.
„Крстот камбаната знамето“ од Мето Јовановски (1990)
Братучедите се погледнаа, се пристеија дека по село се зборуваше оти попот в црква никој не го разбира зашто немечки пеел, велеа селаните. Попот Брезничанец, ама грчки учен.
„Будалетинки“ од Мето Јовановски (1973)
Кога и како – не знам, ама тој да ти се поврзи со некои арамолепци по селата околу Лиманци...
„Продавница за љубопитните“ од Мето Јовановски (2003)
И ќе полазаме нагоре по селата. Ќе пливнеме.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Шетаме по селата, организираме: им кажуваме на луѓето која линија да ја држат, да не ја пуштаат.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)