Оти има по планините лоши луѓе како Толета шо го рече сам, та го знајте и вие, го знае и царот.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Па дип веќе ако се крие од мене, тоа може, ама јас не знам.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Затоа уште тука почна: — Шо правите вие, бре кршоборци, по планината? — им се обрна на сите кога седнаа да ја кршат топлата ченкина погача и да тураат во паниците жолта вода, во која леташе по некоја граова шлупка.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Така им беше пазарот со чорбаџи Тошета Налев: да сечат по десет трупа на ден, секој да ги дотера на бичкијата, да ги избичат ноќеска половината свои трупје, а половината да остане за мајсторот што работи само дење.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Секако, највозбудлива, иако најчесто раскажувана од овчарите по планината, беше приказната за некој си Димитар Волчарот.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
А ќе дојде, сигурна сум. Веќе тагува по планината.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Сигурно негде по високите планински врвови, кои уште од есента беа забелени, ноќва напаѓал нов снег, па неговата студена миризба се шири по планината, им се заканува на сѐ уште црните ридови, кории, долини.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Тргнав со него. - Не се качуваш, не шеташ по планинава? - прашав.
„Синот“
од Србо Ивановски
(2006)
Дури не можам да се сетам ни каде се наоѓав; (веројатно во некој од походите по планините, помеѓу две борби); а и верзиите што ги слушнав за денот на погребот не се совпаѓаа.
„Синот“
од Србо Ивановски
(2006)
- Не - рече. – Не се оддалечував премногу. Одев најчесто кај потокот.
„Синот“
од Србо Ивановски
(2006)
Некој, којшто работеа по патиштата, по планините, се случи да најдоа и парчиња злато.
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
Толкумина ги имаат оставено коските по планините и сѐ за бадијала.
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
-Од самиот почеток знаев дека си некое необично суштество, некој чудак, залутан тука по планинава, надвор од сите цивилизации – се уверуваше Еразмо, продолжувајќи да му зборува. –Ми падна чудно исто така, што цело време не побара јадење, ниту пиење!
„Мудрецот“
од Радојка Трајанова
(2008)
Чепкаат во тоа што го поминале по планињето, без престан ги бараат виновниците за изгубената рака, нога, големите лузни, за опустошените села и уништените куќи, за осакатените и загинатите, за изгазената верба и лажните ветувања, за удолницата што ни ја направија многу стрмна и по која сѐ уште не сопираме...
„На пат со времето“
од Петре Наковски
(2010)
Лежеа и молчеа како два остарени песа што се вратиле кај господарот по долго талкање по планини и друмови, по долови и скрки, за да му ги вратат на господарот десетте години што тој ги заборавил во туѓа земја, во туѓ град, во грдо ѓубриште, во една ноќ есенска, темна и дождлива. Кутрите мои чевли.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Тогаш некогаш дојдоа и селските говеда, со кои оној акаше по планините, забирајќи ги од средсело уште веднаш по кревањето на росата и враќајќи ги во вечерите.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Оставајќи на времето, тоа да го даде одговорот, велеа Ако се врати некогаш да си ја земе Драганка, значи е трговец, но ако не се врати по неа, то ест ако ја остави, зашто не е крвна рода Јанческа, да се омажи за некого од нивните, значи дека бил ајдутин и дека ги оставил коските некаде по планињето.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
По планини, по планини шете, по планини шете Васил да намере, Васил да намере, a Васил го нема, Васил го убие, го убие, Васил го убие клетите фашисти.
„Од борбата“
од Блаже Конески
(1950)
Пред плисоците, на крај од жолтата суша во која се множеа мешлести бубалчиња што ги ослободуваа покосените и непокосените класја од зрна, по земјата се тркалаа со невидена брзина проѕирни топки електрицитет, ги косеа овците по планините и луѓето по улиците, ги гореа амбарите и ги поцрнуваа куќите, внесуваа во срцата страв и болка.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
По планините, овде-онде, се белее снег.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Пред плисоците, на крајот од жолтата суша во која се множеа мешлести бубалчиња што ги ослободуваа покосените и непокосените класја од зрна, по земјата се тркалаа со невидена брзина проѕирни топки електрицитет, го косеа овците по планините и луѓето по улиците, ги гореа амбарите и ги поцрнуваа куќите, внесуваа во срцата страв и болка.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Потоа луѓето се нафрлија да купуваат алатки за работа: искупија плугови, гребла, копачи, мотики, сорови, клинци, шари и зафатија да ги поправаат куќите и плевните, да ги ораат нивјето, да сеат, да садат, да ги режат овошките; го тераа добитокот да пасе по планините и високите места каде што тревата беше чиста.
„Јанsа“
од Јован Стрезовски
(1986)
Ако го снема меѓу бреговиве ќе потечеме по планињено.
„Вардар“
од Анте Поповски
(1958)
На минување низ селото полковниците Жино и Бонети го побараа кметот и учителот да му кажат дека си заминуваат, а Стивенс отиде кај Аврам Сујак да ја купи кожата од мечката која пред некој ден ја виде и му се допадна: кожата по бојата и по светливото влакно личеше на онаа што ја бркаше по планината.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Во тоа место беше се направил еден бој и многу луѓе имало истепани и изоставени по планината, та поради мршите беа се собрале орли да јадат од мршите.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Одиш по планините, самјачки
се задлабочуваш во далечините
веќе со години не-тука, не-ти
клекнуваш пред јагодите, шумските боски
розовата страна на смртта
со човечки мирис да ги обросиш
пред да се вовреш меѓу сушните лисја
пред да ги помамиш влекачите, шарките, поскоците
и да ја доживееш, глеј, одненадеж
уметноста на пелцувањето.
„Ерато“
од Катица Ќулавкова
(2008)
Пак доаѓам при вас, о врвови вишни, по планини жедни, низ безводни спили, да видам јас скрки и долинки скришни што крвта ги багри на јунаци мили.
„Локвата и Вињари“
од Лазар Поп Трајков
(1903)
Како да знаел дека животот ќе го самува по планиње, па уште како дете научил да свири на кавал поубаво од секој.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
„Така си е тоа. И јас сум од село. Си оставив магаренце, па учев како по планињево да го искачам слонов! Ајде!
„Тополите на крајот од дедовата ливада“
од Бистрица Миркуловска
(2001)
Сите со столетија кои влегувале и излегувале од пештерите на Адам; од мигот кои правеле вечност и од вечноста миг; од древности кои собирале ѕвезди во пустината и сушеле месечини по планините; сите кои се пресоздавале во камења што летаат на своите страдања - се раѓале со молитвеник в рака.
„Ненасловена“
од Анте Поповски
(1988)
Мојот живот... мојот живот. Јадев трева по планини во војната. Менував служби.
„Одбрани драми“
од Горан Стефановски
(2008)
Та затоа акам толку години по планињето?
„Големата удолница“
од Петре Наковски
(2014)
- А кој ќе работи? - Сус, бре! Зарем затоа акаме по планините и се бориме против империјализмот, за да работиме?
„Големата удолница“
од Петре Наковски
(2014)
Каде да ја најдат? Па таа цело време се крие по планињето и само ноќе поминува низ селата колку за да се најаде и да се стопли и наспие и тоа секогаш го прави скришум од народот.
„Големата удолница“
од Петре Наковски
(2014)
Шетајќи по планината, стигнавме токму овде, на ова место, го паметам по камењава што и ден-денес се неизменети.
„Јас - момчето молња“
од Јагода Михајловска Георгиева
(1989)
Често по планина луѓето наоѓаа рогови или делови од еленски рогови.
„Крстот камбаната знамето“
од Мето Јовановски
(1990)
Пукаа по повеќе одеднаш од што прво под себе ќе почувствуваа тресок, а потоа наидуваше некој татнеж што како облак што оди и по земја ги заплиснуваше, одминувајќи и јачејќи во ехо некаде по планињето зад нив и под езерото.
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
Со други дваесетина и мажите од нејзината куќа ги наоѓаат по планината.
„Црна билка“
од Ташко Георгиевски
(2006)