Има само миризби, помешани спомени, човечка топлина, глад од утробата, радости, црни ирационални стравови коишто, наспроти сѐ, прават да се почувствува вистинското страдање, како што може Шагал, отаде фантазмагоријата, да ја насетува големината на еврејската душа...
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
За најстар надгробен споменик се смета тој на еврејскиот поет Авигдора Каро, кој датира од 25 април 1493 година...
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
И уште нешто, од дното на оваа улица се дели уличката на „Прашкото Гето“ во Јахимова. Тоа е улицата на еврејските синагоги.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Shtraimel шубара, капа од кожув што ја носеле Ашкеназите, на јидиш Sinti малцинска етничка група слична на Ромите, прогонувани и уништувани од нацистите Sukkah колипки од прачки во кои се живеело и обедувало во текот на седумте дена на празникот Сукот Sukkot Празник на колибите, чествување на излегувањето од Египет и библиското четириесетгодишно патување на ослободеното еврејство предводено од Мојсие до Ветената земја Талмуд збирка на записи од доменот на еврејското граѓанско и религиозно право
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Дома, во замолк, тој си признава, но само себе: така, може! И пак: Ликот на Јомтов Јакоел правниот советник на Еврејската општина гледа од црно-бела слика.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
А она за што треба да преговара - се фаќа Мертен за рачката на еврејската канцеларија местејќи ја срдечната, како што ја нарекува меѓу блиските, „филосемитска“ насмевка на лицето и молскавично рекапитулирајќи почна таа сабота на 11 јули 1942 на Плоштадот на слободата, во близината на пристаништето каде што од утринските часови се собраа над 9000 полнолетни мажи Евреи, а како часовите врвеа и еден сѐ поброен куп љубопитници, обични граѓани од сите возрасти, дами и госпоѓици и војници на отпуст, без задолжение во конкретниот зафат на кој тие 9000 души со часови, најнапред беа попишани, а потоа, терани да прават салта, да изведуваат глупави гиманстички вежби на врелото сонце, без заштита на главите, со бројни онесвестувања што на крајот го расипа првичниот весел впечаток и во присутните почна да создава непријатност и отпор...
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Shabbat Шабат, ден посветен за молитва во кој не смее да се работи никаква физичка работа со оглед дека во Библијата Господ го означил како ден на одмор Shadhan шадхан, проводаџија во еврејска средина на хебрејски јазик
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Работата дојде дотаму што ционистичките членови на Советот на еврејската заедница бараа оставка од главниот рабин, без да понудат образложение.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
На хебрејскиот му се дава големо значење во животот на еврејската општина на Салоника”.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Yahweh, Yehova или JHWH четирите страшни букви на еврејскиот алфабет познатиот Третраграматон, הוהי , еден од називите за означување на Бога.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Барем да ги земаше предвид нејзините совети.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
„Така што вашата заедница би им ги плаќала надниците на тие работници.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Го обвинуваа за арогантност, нескромност, за неодмерено покажување во јавноста.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Кога дојде тука, на крајот од минатата година, неговата влада веќе ги беше донела подготвителните прописи: значи, на 14 јули 1941 година го обезбеди Законот за еднократен данок на еврејските имоти што Константин З. го сметаше за добар пропис зашто само во Скопје им донесе богатство од 45 милиони лева, за жал еднократен прилив; потоа на 4 октомври Законот за забрана на вршење трговска и индустриска дејност на Евреите што не донесе ништо; на 1 ноември со најтешкиот пропис, Законот за заштита на нацијата.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Тоа е начин да се преживее, тие се сите тука свои на своето, тој е дојден и заглавен во туѓ град меѓу туѓи луѓе, во туѓа средина во која единствена смисла има да продолжи да ја држи функцијата, инаку е никој и ништо - се правдаше самиот пред себе си, а оној темен дел од желбите ќе се појавеше ненадејно од темните келари на неговата душа и ќе го потсетеше дека се лаже: „Не се прави наивен”, ќе се соочеше со себе си; неодамна самиот пред германските власти ја издејствува смената на Сабтај Салтиел, но и преземањето на неговата функција, стана и претседател на еврејската заедница на Солун.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Кому може да му користи тоа што двајца агенти на Гестапо во централната зградата на еврејската општина го влечат до тоалетот, заменикот на главниот рабин Хаим Хабиб, оној сериозен и скромен човек, кој да не беше Евреин, ќе беше уште и симпатичен – и како тоа да не е доволно, го исмејуваат и над Тората го тераат да одговара на нивните потсмешливи прашања за законот „заб за заб, око за око”, додека еден офицер на улица запрел некаков рабин, го однесол дома и му ја избричил половината од брадата и така го пуштил да излезе на улицата...
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Наеднаш сериозниот скочанет лик оживува и почнува да се насмевнува.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
На сите нив, од друга страна не им беа доволни зафати, зафатите врзани за подобрувањето на политичкиот статус на еврејската заедница, ниту неговата прва, а така благородна иницијатива, за обезбедување домови за сиромашните членови на солунската заедница.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
По два дена беше сторена вистинската работа: одново се свикани, попишан е остатокот, пристојно се третирани.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Салоника, како што е добро познато, е една од најстарите еврејски заедници.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Сонувачот, след чудните механизми на сонот, чувствува како го облева задоволство. Макс Мертен фрла поглед на календарот и констатира дека е 13 октомври 1942, па помислува дали баксузниот датум е добар за ефикасно отплеткување на крупниот јазол, пред три месеци врзан околу вратот на еврејската заедница.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
„Колку?” - тивко прашува Јомтов Јакоел, правен советник на еврејската општина. „Тоа е потешкиот дел од решението.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Со доаѓањето и на Сефардите бројот на еврејските жители бил толку доминантен што дури се појавил предлог овој град да се преименува во Самарија.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Не сакаат ни да чујат за драхма помалку.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
„Како?” - прашува снисходливо актуелниот претседател на еврејската заедница кој стои пред Координациониот управен одбор за социјалните работи, зајакнат со Д-р Цви Корец кој е сѐ уште повратник од Виена и личност без функција и уште дванаесет видни личности на солунската заедница.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Се почувствува побезбеден и што е најважно, се почувствува повторно важен.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Точно пред година дена, се сеќава Мертен, во центарлната команда самиот Фирер ги собра првите луѓе на рајхот и иднината на грчките Евреи беше определена, особено судбината на големата еврејска заедница на Солун.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Во најнесфатливата книга на еврејската кабала, Sefer jecirah, Елохим својот универзум го обликувал со помош на само три книги: Sefer (писмо), Sofer (број) и Sifur (збор). Значи: универзум, време, тело. okno.mk | Margina #22 [1995] 25
„МАРГИНА бр. 22“
(1995)
Меѓутоа и покрај прогоните на христијанските мисионери и верници од страна на еврејската заедница и римската државна власт (Нерон, Трајан, Валериј и др.), во 313 со Миланскиот едикт за толеранција била гарантирана целосна слобода и еднаквост во вероисповед за христијаните, враќање на црковната сопственост и елиминирање на култовите на државата.
„Џебна историја на македонскиот народ“
од Група автори
(2009)
Десетина години Сефардот ја чекаше раката на убавата братучеда. Најпосле се споија двете судбини.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Сефардските Евреи, доселени во оваа маало уште во средниот век, го носеле со себе и во себе јудеошпанскиот или ладино-јазикот, старошпанскиот јазик од времето на Колумбо и Сервантес.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Се случи во неговото семејство, првата братучеда по мајчина линија Лејла, дамна замината во Цариград, да се вљуби во еден муслиманизиран Евреин (дмне), припадник на еврејските Сефарди.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Просторот на еврејското la male, со облик на триаголник се спушташе кон реката Вардар, но самото маало не достигаше до левиот брег.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Махмуд Дарвиш не му се обраќа во своето пеење само на палестинскиот народ, распнат на четирите страни на светот, туку се обраќа и на меморијата на еврејскиот народ.
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
А не знаат, кутрите, што зборуваат дека на три јазика Бог наредил да се пишуваат книги, како што пишува во евангелието: „И имаше штица напишана на еврејски, римски и грчки.“
„За буквите“
од Црноризец Храбар
(1754)
Еднаш Игор Лозински му рече на Татко, а на тоа сега убаво се сеќаваше додека се ближеше кон крајот на истекот на реката, дека руската емиграција е нов феномен во универзалната историја на човештвото, што можеше да се спореди само со егзодусот на еврејската дијаспора.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)