ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Во својот последен роман, Мирко Ковач „Град во огледало“ со кој ги собра книжевните награди на три држави - бивши федерални единки на СФРЈ, на вметнатите цитати во содржината на романот, не ги именува авторите.

Винсент Грум,авторот на романот „Форест Гамп“ по кој американскиот режисер, Роберт Земикс го сними истоимениот филм, се прослави по прочуената фраза: „Животот е како кутија со чоколада. Никогаш не знаеш што ќе ти се падне“.

Документаристичкиот приод во градењето на романот се отсликува и во цитирањето на познатите документи кои тангираат конкретни личности или настани за кои станува збор, и нивното присуство во народната песна, кон која Николески има посебен респект.

Едноставно и мудро, како што тоа само нему му е својствено.

Така, романот станува широко епско платно со многу епистеми кои ги даваат есеистичкиот призвук на романот, неговата интелектуална полифонија и неговото мисловно, духовно и културно богатство.

Во секој случај, Луан Старова, со овој роман, според мое мислење, ја дава круната на својата балканска сага, но приложува и клучна книга во библиотеката на балканското разбирање и балканската археологија на знаењата и самопознанието.

Кон крајот на романот, ќе биде регистриран еден детаљ, којшто можеби немал такви претензии, но ќе ги надвјаса највисоките човекови доблести и тоа во едни времиња и простори преполни со црнила: „Шишман, седнат над еден камен покрај својот братучед Србо, а некаде меѓу езерото и Пелистер, ја извади матарката од појасот и со ножот почнува да гребе по задлабената страна.

Андриќевиот и Селимовиќевиот онтолошки хоризонт е препознатлив во тематскиот корпус на романот: единката и заедницата, човекот и историјата, индивидуата и политиката етичкото и психолошкото димензионирање на ликовите во поширок контекст во кој архетипското проблеснува под романескниот дискурс.

Со оглед дека романот се одвива во временски распон од една година и дека односот на историјата на селото и Симоновиот предок Никола Поцо се повторува и во судбината на Симон и во неговиот однос со селаните, забележливо е внесувањето на уште една димензија на романот, онаа која укажува на можноста од цикличноста на историјата, инаку карактеристична за митското време во кое, во рамки на дневниот, годишниот или подолг временски период, циклично се појавува смената на денот и ноќта, годишните времиња, но и животниот циклус, смената на владателите итн.

И кога верував, по одличниот прием на француската критика, особено на романот Времето на козите (чие излегување беше одбележано во централните париски медиуми Фигаро, Монд Дипломатик, Франс-Култур, Ла Кроа, Магазин литерер, Лир и многу други, веќе преведен на неколку европски јазици, номиниран за високи меѓународни награди како најдобар странски роман објавен во Франција за 1997 година, потоа за наградата најдобар европски роман Жан Моне и други), мојот издавач Фајар неочекувано, и покрај потпишаниот договор за објавување на романот Балкански клуч и согласноста да се објави романот Патот на јагулите, ме извести дека прекинува со објавување на мојата балканска сага.

Неколкупати ја читав електронската порака која, претходно, пред неколку месеци ми ја испрати главата на Фајар Клод Диран од 18 април 2000 година.

Една многу убава алегорија за среќата и еден поглед на бурната историја на Балканот и владеењето на идеологиите. Méditerrané, juillet, 1997 Макар што во средиштето на дејството на романот Времето на козите, нема повеќе кози колку што нема носорози во драмата на Јонеско, романот на Старова е парабола, метафора чие значење постојано нѐ одминува...

Петер Рау, универзитетски професор по германска книжевност Бев обземен уште од првиот прочит на романот Времето на козите во ракопис и тоа не само од оригиналноста на својата тема, не само од длабоките мисловни и етички пластови, туку и од своето уметничко писмо, во кое се проникнуваат реалното и иреалното, историјата и поезијата, трагедијата и травестијата, стварноста и фикцијата, епското и лирското, онаа андриќевска меланхолија и онаа позната чинговска пригушена иронија, сето тоа амалгирано во една комплексна, уметничка и естетска целина... академик Георги Старделов, на промоција на романот Времето на козите во „Мисла” во 1992 г.

Се случува во времето на сталинистичката диктатура и, потоа, во последниот дел на романот, кога следува периодот на титоистичката диктатура, несомнено многу поподнослива и, во секој случај, ослободена од секојдневниот терор.

Андре Декостер , француски експерт по козарство Тивко и расположено се впуштив во читањето на романот Времето на козите на Луан Старова.

Особено ме фрапира симболиката и нежноста на романот.

Во времето на дејствието на романот владее сталинизмот, идеологија преку која се настојува козарите кои живееле во блиските планини да ги трансформира во работничка класа, но главниот проблем биле козите донесени со козарите во градот.

Макар што дејствието на романот е ситуирано во бизарното „време на козите“, раскажувачот од големите автобиографски залихи на искуства истакнува дека тоа раздобје претставува слика на изгубениот „детски рај” и „крај на најубавото време на светот”, со чиј лирски и критички опис се обидел да му ја придружи на пишувањето "историјата на вистината” на еден облик на тоталитаризмот.

И тој ги читал, пред прогонството, древните книги на руските сонувачи... Избор критички осврти на романот Патот на јагулите (Водена пирамида)

Автор е на романите Мемоарите на Хадријан (1951) и Црна мена (1968), на збирката раскази Ориентални приказни (1938), поетската проза Огнови (1936), на подолгите прози (мал роман) Смртен удар (1939) и Ана, сестра.

Негово романескно ремек-дело, кое се смета за образец на светската фантастика, е малиот роман Татарска пустина (1939).

Беше јасно оти ја бев заслужил оваа голема наклоност на Мајка да се грижам за книгите, по објавувањето на романот Таткови­те книги, во која се раскажуваше нејзиниот живот, нашиот живот.

Книгоиздателствата му се традиционално повеќе наклонети на романот отколку на пократките прозни форми, така што веќе од педесеттите состојбите се менуваат и расказот веќе не е доминантниот облик на фантастичната книжевност во Соединетите држави.