Потоа патот го водеше до Водената кула на реката.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Како да одеа во средиштето на животот за да ја одградат браната на реката на запрениот животот.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Чекавме да живне реката со своите бујни води, од стопените снегови на планинските врвови и падини, да разлистат врбјаците на бреговите на реката, да ги водиме козите на пасење.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Во меките и тивки ноќи на пријатните годишни времиња, обично мајка ми ги отвораше сите големи прозорци, и ние го наслушнувавме дури и дишењето на реката, таа живо нѐ поврзуваше со течењето на времето.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Го следевме движењето на луѓето, старите пајтони, боите на големиот пазар, вечното заминување на реката.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Секое гребење во тишината не само што јасно го наслушувавме туку и појасно го толкувавме отколку изразот на течението на реката.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Улицата беше мирна, пуста. Таа ја мина и се најде на кејот, пред бедемот на реката, под сенката на високите тополи.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Сините, па зеленикави води на реката добиваа бели подвижни брегови, а од јужното море беа долетани галеби. Тоа беа последните мигови на нашиот детски рај со козите...
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Долу, под наши очи течеа бледомодрикавите или жолтозеленикавите води на реката, а ние како да се наоѓавме на катарката на бродот кој пловеше во времето.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Реката си течеше како секогаш, сенката на големите тополи проигруваше во зелено – синкавата вода на реката.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Сега појасно од секогаш го слушавме тивкиот шум на лисјето на тополите во досег со водите на реката.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Во Скопје, од левата страна на реката Вардар, се наоѓа турската чаршија.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
Жената му се заблагодари и одвај, носејќи ги чергите, го мина мостот на реката Вардар...
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
Откога виде дека нема никој, се искачи горе по скалите и ги спушти чергите на подот.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
Некои стари пизми на оние од оваа страна и оние од онаа страна на реката се замешаа со нови.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Ми направи впечаток дека заедно беа луѓе од двете страни на Маказар, од едната и од другата страна на реката.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Сите тие живееле таму, од онаа страна на реката, каде што живеам јас.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Не знам колку има значење, но гледам дека не е и без никакво значење што потекнуваш од онаа страна на реката, од местото на познатите крвави гумниња на кои со години вршеле твоите Кочови предци?“
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Трново личи на Титов Велес. Обата града како да полазеле во височините, по острите и стрмни брегови на реките, кои ги создавале и длабеле кањоните, по кои се начичкани куќарки како од приказна.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Расположено по страните на длабоките кањони на реката Јантра, по бреговите распослани на острите северни падини на Стара Планина, Трново не дозволува да се изнајде точка од каде што ќе се зајазило Трново, делумно и скржаво ги откриваат неговите необични убавини.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Потоа го следи вековното ропство на неговиот народ во Вавилон, далеку од татковината и запустениот храм, таму, на реките вавилонски...
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Петре го зафаќа своето оро подалеку оттука, на ледината зад манастирската ограда, каде притивнати достигаат гласовите на продавачите а шумот на народот е како шум на река.
„Послание“
од Блаже Конески
(2008)
Анте Поповски во „Две тишини“ ги цеди од себе токму оние капки што ѝ недостасуваат на реката да се излее, токму оние капки кои се исушиле во мислата пред да се прелеат во зборот.
„Две тишини“
од Анте Поповски
(2003)
Во миговите на разведрувања можеше да се види целото пространство, панорамата на реката, трите града, пристаништето, доковите што се збиваат покрај водата... пругата... сите бродови кои заминуваат... кои пак поминуваат малку погоре... зад брдата после полињата... кон морето, после Шатам... Тоа беше единствено чувство...
„МАРГИНА бр. 19-20“
(1995)
По преминувањето на реката Бистрица преку селото Каракамен продолжиле кон Кајмакчалан каде се задржале “две или три недели“.
„Британските воени мисии во Македонија (1942-1945)“
од Тодор Чепреганов
(2001)
На оваа област ѝ се давало предност, а не на Приштина, бидејќи, според британските сознанија: а) “Областа меѓу Тетово, Прилеп, Дебар и Битола е предоминантно српска и населението е пријателски настроено. б) Од Пореч групата можела да се спушти“во долината на реката Вардар под заштита на пријатели“, спуштањето на територијата на Приштина било различно поради тоа што членовите на мисијата ќе морале да патуваат “приближно околу 180 км преку непријателска територија со несигурно население“ в) Се сметало дека Порече би бил “подобра база за операции против рудникот Алатини“. 57
„Британските воени мисии во Македонија (1942-1945)“
од Тодор Чепреганов
(2001)
Исто така се известува дека и железничкиот мост на реката Вардар кај Велес бил уништен, „а дека железничката пруга Градско-Скопје е прекината и железничките прагови се пресечени со механички плуг и мостовите се уништени по целата нивна должина од Хуните“,284
„Британските воени мисии во Македонија (1942-1945)“
од Тодор Чепреганов
(2001)
Во тивката ноќ, крај реката, спроти Тврдината, како предизвик на минливоста што ја означуваше вечното течење на реката, некаде другаде, се извишуваше симфонискиот полифон изблик на среќното и соединето семејство.
„Тврдина од пепел“
од Луан Старова
(2002)
Тука беше, првин, неговата цариградска диплома, со која стана кадија, па нејзината нострификација во монархистичката родна земја, па потоа нејзината валидност од времето на окупацијата, во градот на истекот на реката од Езерото.
„Тврдина од пепел“
од Луан Старова
(2002)
Реката ги смирува боите на пладнето По патот на пастрмката претрчува шепот и цветот на реката се затвора.
„Посегање по чудесното“
од Србо Ивановски
(2008)
Течниот бисер од коритото на реката по секој блесок им се затскриваше зад врбјаци, камења, гингери...
„Човекот во сина облека“
од Мето Јовановски
(2011)
И постојано, колку и да ја замолкнував мојата внатрешна сенка, колку и да го вртев погледот кон некоја светлина која требаше да го поништи нејзиното постоење, таа го поставуваше своето прашање: Да се живее или не?
„Сестрата на Сигмунд Фројд“
од Гоце Смилевски
(2010)
Во тие лутања низ градот, понекогаш мојот поглед ненамерно ќе паднеше на некое големо стакло, или во водата на реката или на некое вирче, па без да сакам се соочував со мојот лик, со погледот загледан во некое отсуство.
„Сестрата на Сигмунд Фројд“
од Гоце Смилевски
(2010)
Пергаментниот запис во ковчежето со златен клуч и со сребрен катинар му го напишал и му го оставил во дамни времиња неговиот пра-пра-прадедо, махараџата Раџнапур од Мохенџо Даро*, најстариот и најпознатиот град во долината на реката Инд.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Ќе речеше: „Два волка заклале срна на левиот брег на реката Ломиа, а од нејзината последна издишка се овие светликави пенушки врз далгите.“
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Кланицата се наоѓаше недалеку од градот, на брегот на реката, меѓу острите спили на кои беше изградено Калето и стените на ридот отспротива, на кои мноштво белоглави орли, мамени од мршите, ги градеа гнездата.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Кланицата, потајниот говор на реката и сталното фучење на ветерот низ клисурата, го правеа местото студено и тајно. Уплавно.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Знаеше врз која бука од кој врв удрил гром и покажуваше на јагленот кој уште чадеше во матните далги на реката.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Од ѕидиштата тогаш истрчаа глувци- стаорци и во ќумиња го зацрнеа патот кон градот, дел стрчаа кон висовите на Калето, дел запливаа во водите на реката.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
После изливот на реките по расположливите природни пространства и напливот на атмосферските води по улиците на населените места по целиот Балкан, во соседна Бугарија, на една од централните авении на главниот град, деновиве била регистрирана присутност на рекичка начинета од големи творечки имиња од областа на кино индустријата.
„Календар за годините што поминале“
од Трајче Кацаров
(2012)
Итаа кон корзото што се извиваше меѓу двата моста на реката Отиња: Камениот и оној кај Гимназијата.
„Календар за годините што поминале“
од Трајче Кацаров
(2012)
Поточно тоа не беа ни врани ни пропаски: птиците имаа црвени шии и грпки со кострешки перки.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
И сепак не можел да бега, дури ни да сонува бегство кон ѕвезди и кон средби; во дружината бил, на земјата ѝ припаѓал таков - дрипав и заборавен но пркосен за да не клекне пред сенките и сеништата на ноќта. „... нема!“ Господи...
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Наеднаш почувствувал дека е позрел од сите живи и мртви од дружината што се грбавеле по поаѓањето од Кукулино, село со четириесет и три недовршени воденици на реката Давидица.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
4 На неодмрзнатото небо се движеа на свое гумно девет орли, се лизгаа со вкочените крилја по сивотијата и беа слични на дршки од секири во бавен вир на река што негде, на патот, бришела варовник.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Над нив преку небото се протегаа пукнатини, извртени корита на реки од кои ќе удри зовриен потоп, живот на смртта со закана и за живот и за смртта на преплашената земја.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Така беше. Накиснатите нозе ми беа врели.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
СКОПСКИ РАСКАЗИ Ташко Георгиевски Драги Михајловски избор: Лидија Капушевска - Дракулевска Продолжуваме со раскази за градот „Скот-е”, распнат на сливот на реките Вардариште и Гомнар. okno.mk 57
„МАРГИНА бр. 29-31“
(1996)
Затоа што и Билјана додека го белела платното, а Ајше со пирајка ги млатела чергите на река (биле доволно стари и мажени за Климе и Реџеп) со белото месо на натколеницата која била намокрена, на случајниот минувач му била копнеж со години... и сликата на испуканата земја покрај босите нозе никогаш не му исчезнала од главата, а со неа и прашањето: „Кој бил најжеден - земјата исушена, жената распукана како лубеница со раскрачени бутови, или... тој?“
„И ѓаволот чита пРада“
од Рада Петрушева
(2013)
Се исправив кога површината на реката се ослободи од жолтите и црвеникавите дамки и, бришејќи ги со влажното теме ѕвездите од чад и замагленост, му се вратив на градот.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Ги стискав забите за да не се насмеам. Не знаеја дека го запрев дишењето легнувајќи на дното на реката.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Некои ги варосуваат и покривите од куќите и гумната и плотовите и мовчињата на реката, на јазовите.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
И натрчавме озгора, од окопите, од двете страни на реката. Бугарите од лево, ние од десно. Мравјалник.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
На реката ќе ѝ речеш: „како што брза водата твоја, така да ми е брза работата моја“. 168
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Едниот играч бара од другиот да пронајде збор име на град, на река, на држава или царство накратко, некој збор што се наоѓа на шарената и замрсена површина од картата.
„Црни овци“
од Катица Ќулавкова
(2012)
Кога пред пролетта почна да се топи мразот, секој момент загрижен, тој ги обиколуваше скелињата и насипите. Понекогаш и ноќе со гламна во рацете.
„Црни овци“
од Катица Ќулавкова
(2012)
На петнаесет дена пред Митровден, народот што ја минуваше Жепа преку греди, малку погоре од градилиштето, забележа првпат дека од обете страни на реката, од темносиниот камен од шкрилци, се задава еден бел мазен ѕид од делкан камен, преплетен од сите страни со скелиња како со пајажина. Оттогаш секој ден растеше мостот.
„Црни овци“
од Катица Ќулавкова
(2012)
Се исправив кога површината на реката се ослободи од жолтите и црвеникавите дамки и, бришејќи ги со влажното теме ѕвездите од чад и замагленост, му се вратив на градот.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Ги стискав забите за да не се насмеам. Не знаеја дека го запрев дишењето легнувајќи на дното на реката.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Пишпирик и Барбут- бег ги доближија главите и веќе пееја со издолжени шии: Трговци сме чесни, продаваме чуда, по достапна цена ви нудиме рудар.
„Пупи Паф во Шумшул град“
од Славко Јаневски
(1996)
Довеслаа до брегот на реката од која понекогаш ќе се џитнеше риба по инсект или, просто, заради задоволство.
„Пупи Паф во Шумшул град“
од Славко Јаневски
(1996)
Запираа на раскрсниците, чешмите, мостињата на реката и на сите поважни места каде што врвел да се прости од нив и го однесоа на гробиштата.
„Животраг“
од Јован Стрезовски
(1995)
Оди по патот крај кој е припиена и реката одејќи заедно со него како впрегнати во јарем; на некои места патот ѝ одзема на реката, а на некои места таа му одзема поткопувајќи го; дури долу во полето се одвојува од него и напојува ниви и бавчи, овошни насади и лозја, се провира низ трњари и капинари и други неплодни скрки и стрништа, спојувајќи, како божја рака, диво и питомо, плодно и неплодно, одгледувано и запуштено.
„Животраг“
од Јован Стрезовски
(1995)
Последните сончеви зраци на денот проигруваа над извишената тврдина Кале од другата страна на реката, под Еврејското Маало.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Пред нашата куќа се разделија. Преостануваше уште последната договорена средба со сопругите за одбележување на битните ориентални заемки (турско-арапско-персиските) од областа на гастрономијата со заедничка вечера во нашата куќа крај реката...
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Мајка, како што велеше, бргу го фати редот на куќата, која имаше приземје и два ката, со авлија која завршуваше во убаво средена градина, со летна кујна.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Камилски, загледан во брзите води, заземајќи поза за да каже нешто значајно, филозофско, му рече на Татко: Што е животот, пријателе, зар не е самото време, што тече како водата на реката, а луѓето не престануваат да бидат заложници на нивното минато?
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Климент Камилски, загледан од чардакот кон тврдината, слушајќи го шумот на реката, ја замислуваше како последно одредиште на старите значења на старите османски зборови, неговата мисла се поврзуваше со тврдината, како траен симбол на сѐ што ги разделува луѓето, религијата, нацијата, државата, предрасудите, под лозунгот на обединувањето.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Османлиите, во времето на моќниот султан Сулејман Величествениот и најголемата експанзија, по неуспешните опсади на Виена, верувале дека градот на реката Вардар ќе биде првото нивно упориште на Балканот, еден вид истурено предградие на Цариград.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Татко, висок и строен, со исправена става, со вечно благ израз на лицето, и нискиот по раст Камилски, видливо слаб, но со цврст и жив израз на лицето, чекореа по кејот на реката, упатени кон Камениот мост, како балкански Дон Кихот и Санчо Панса, понесени од нивните ветерници зборови, со ислужено значење, но цврсто вкоренети во балканските јазици.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Со текот на времето куќата крај реката близу Дрвеното, односно Еврејското мовче крај десниот брег на реката ни стануваше цел свет.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Камилски сметаше дека трагајќи по ослободувањето на османските зборови од тврдината, ќе ги ослободи и луѓето од затвореноста.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Татко во мигот ништо не одговори, и тој загледан во водата која брзо течеше под сводовите на стариот мост, но потоа тивко изусти: Водата во барата е запрена за да го чува времето!
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
И затоа Скопје добивал обележја на султански град, еден од главните центри на Османската Империја, набргу бил наречен и Капија на Ориентот, со царски градби, како џамии, мавзолеи, карван-сарај, безистен, водовод.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Во бистрите води на реката патуваа сенките на разлистаните тополи.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
2. Се разбуди на сува трева и го чу белото бранесто брзање на реката и уште - ситни удари на чекани во петте грча на здробените зглобови.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Браќата се исправаат. Сѐ што и да посакаш. Би влегле ли во вировите на рекава?
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
1. Подвизи?... Без одговор на тоа необично прашање, лежеше долг и сонлив во градскиот парк и, израмнет со одамна покосената трева и рамнодушен за летните шумови, го слушаше недалечното сопнување на реката.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Како да се скаменуваа в сон од плискањето на реката.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Куќарката на баба Мара беше на крајот од јужниот дел на Битола, во близина на реката Драгор.
„Белиот јоргован“
од Хајди Елзесер
(2012)
Овде, на брегот, пред големата врата на животот, зачнаа и моите големи пријателства со кои мојот живот и пишување добиваа нова смисла во моите спротивставувања на балканизацијата.
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Во шеесетите години на минатиот век во Струга, на брегот на Езерото започнаа да се собираат значајни поети првин од Македонија, па потоа од Југославија и на крајот од сите континенти на чудесни читања песни на мостот на истекот на реката Дрим, која се влива во Јадранското Море, на претставување на славен поет во Катедралната црква Света Софија во Охрид, на средба крај манастирот Свети Наум, на самата граница меѓу Македонија и Албанија.
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Границите на Евразија се поместуваат напред- назад помеѓу базенот на реката Конго и северниот брег на Медитеранот; островите на Индискиот Океан и во Пацификот постојано се заземаат и презаземаат од Океанија, или од Истазија; во Монголија, линијата на разграничувањето помеѓу Евразија и Истазија никогаш не е стабилна; околу Полот сите три сили полагаат право на огромни простори кои се главно ненаселени и неиспитани; но рамнотежата на силите секогаш останува приближно иста, а територијата што го претставува копнениот центар на секоја од супер-државите никогаш не е загрозена.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
Двајцата покажуваа нешто по должината на брегот, се вртеа повремено кон Тврдината, потоа слегоа по скалите до зајадливите бранчиња на реката што удираа на бетонот, едниот клекна и ја пикна раката во водата, си ја накваси до над глуждот и со дланката си помина по челото.
„Полицајка в кревет“
од Веле Смилевски
(2012)
Изграден на реката Пчиња, а под тврдината на Кожле, пред стотина години, овој манастир му беше даден на доживотно уживање на серскиот митрополит Јаков, кој одамна не доаѓаше тука.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Порано пак, овој простор од левата страна на реката, бил прочуен и пожелкуван.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Шетаат низ урнатините и водичот им покажува и објаснува: „Ова е главниот плоштад - Форум, ова се киповите на Јупитер, Јунона и Минерва; овдека се остатоците од храмот на Аполо, овде пазарот, градските бањи, а ваму крај брегот на рекава, театрите и големиот амфитеатар на кој присуствувале и по дваесет и пет илјади гледачи за да ги гледаат борбите на гладијаторите; на оваа страна имало убави куќи и вили меѓу кои се истакнувала вилата на Цицерон; по должината на оваа улица биле крчмите во кои се пиело и веселело...“
„Јанsа“
од Јован Стрезовски
(1986)
Заедно на вода, на река; по орото заедно си седеа и многу си ги бендисаа табиетите.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Доста ја дочека пролетта и еден убав сечков ден ги опра на реката сите мотаници од нејзината предотина, а на другиот ден зеде дваесетина триесет јајца и му отиде на Колобана на анот и за сите купи пет шест чешити бои.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
И кога, во чаршијата, од доверливи пријатели, дозна дека на реката што истекуваше од Езерото ќе се градат хидроцентрали, предвидувањата за крајот на патот на јагулите стануваше реалност, во него повторно се разбуди преселничкиот ген.
„Ервехе“
од Луан Старова
(2006)
Гледаше меланхолично како галебите се оддалечуваа, во висок лет, кон устието на реката, на патот кон Солун, градот на нејзиното среќно детство, во вителот на големата светска војна.
„Ервехе“
од Луан Старова
(2006)
XX Мајка, загледана од чардакот во солунските галеби кои повторно се враќаа и застануваа на малото островче на реката, продолжуваше да го прелистува, по којзнае кој пат, својот каталог на италијанската стоковна куќа Ла Ринашенте, од пролетната мода во Италија, во 1949 година.
„Ервехе“
од Луан Старова
(2006)
По извесно време дојде комисија од двајца инженери, ја прегледа куќата, го проверија земјиштето на кое лежи и констатираа дека куќата лежи на растресито земјиште, дека во нејзината близина тече река која е суводолица и во време на буици го подлокува коритото накај куќата; во дворот од куќата има бунар длабок 6 метри, чија вода е матна од пробивањето на реката или од подземните води кои тлото под куќата го прават нестабилно.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Ламби, многу ламби горат од онаа страна на реката.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Уште во времето на Јагулче Дримски и Сретен Јаворов, кога се предвидуваше градбата на хидроцентралите на реката, се постави прашањето на изградбата на паралелните речни јагулски патеки.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Недалеку од изворот и устието на реката, во семејството на кое му е судено да доаѓа од некаде или да оди некаде.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Продолжуваше патот на јагулите... Длабеше балканската ноќ во просторот на истекот на реката од големото Езеро.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Откако собра сили и ум, и виде оти е сам, толку беше при себе, повторно продолжи да ѝ се заканува на реката: „Ти нема спас, и тебе и на твоите јагули, кои ќе ми оделе божем во капиталистичките мориња и ќе ми се враќале оттаму!!! Прикаски за деца.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Се измени на почетокот текот на реката, а по завршувањето на градежните работи, две години подоцна, дојде и до нејзино целосно блокирање.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Браните што се планира да се изградат на реката - ќе бидат и ѕидови кои ќе нѐ оддалечуваат од Европа, од нашите сојузници...
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Еднаш Игор Лозински му рече на Татко, а на тоа сега убаво се сеќаваше додека се ближеше кон крајот на истекот на реката, дека руската емиграција е нов феномен во универзалната историја на човештвото, што можеше да се спореди само со егзодусот на еврејската дијаспора.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Татко, видливо нестрплив, веднаш праша: - Какви вести носиш, Цветане, ќе се гради ли браната на реката?
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Кога запреа на самиот истек на реката од Езерото, во просторот каде што се мешаа бавните и брзите води, каде што се забрзуваше минливоста, на Исток небото веќе беше заруменето и окото на сонцето се одразуваше во сините води.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Соништата ни доаѓаа мигум, набабрени и брзо минуваа како водите на реката.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Татко, сепак го очекуваше последниот сигнал за да замине или не од градот на истекот на реката од Езерото, кој зависеше од исходот на последната битка од борбата што ја водеше Цветан Горски со властите за судбината на патот на јагулите.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Браните се изградија. А на Цветана Горски му остана да ја доварди колекцијата на животот на Езерото на Игора Лозински, со посебниот оддел на патот на јагулите, која заврши во убав и единствен музеј во градот на реката.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Но, кога јас настапив со мојата дискусија, внимателно ме следеше и како што врвеше времето, му се гледаше на лицето и во погледот дека полека ја прифаќа мојата теза барем засега да не се градат браните на реката, а со тоа јагулите слободно да си го минуваат патот до морето, океанот и назад.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Сигурно ќе дојде до прекин на патот на јагулите - за да се изгради некаква балканска варијанта на Беломорскиот канал, со прилагодување на реката - на тој подвижен воден мост на јагулите, помеѓу Езерото и океанот.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Игор Лозински, кого судбината го беше казнила на горкиот егзил во светот, напуштајќи ја Русија во пламен, најде последен пристан на истекот на реката од Езерото.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Некаде, подолу, некои жетварки жнееја јачмен и пееја: „Горештина, омарнина веќе ми се здодеало“ Трајче требаше да мине преку мостот на реката Сатеска и да премине на другата страна кај Крива Воденица.
„Волшебното самарче“
од Ванчо Николески
(1967)
Трајче ја слушаше птичјата песна, шумолењето на гората и гргорењето на реката.
„Волшебното самарче“
од Ванчо Николески
(1967)
Одѕивот од пукотот во долината стивна и пак се заслуша бучењето на реката која спокојно го продолжуваше својот пат.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Го мина мовчето и заоди по патчето од другата страна на реката.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Сѐ додека излезе кај ливадата на Бошка Манев, го слушаше само шумењето на реката и ја чувствуваше натежнатоста на ѕвездите.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Долината на реката јачејќи се одѕва.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Божем можело таквата тежина да се поднесе само со стегнување на усните, или пак да се совлада на тој начин што ќе се однесат на реката еден рид черги, па сиот бес ќе се истури преку пиралката.
„Жената на белогардеецот“
од Србо Ивановски
(2001)
„Каде тргна, Спасио?“ „На река“. „Што така“? „Да поработам со пиралката. Да ги истурам ако може горчините“.
„Жената на белогардеецот“
од Србо Ивановски
(2001)
Со некаква претпазливост се пробиваа низ густакот од дабовите грмушки. Излегоа на реката.
„Прва љубов“
од Јован Стрезовски
(1992)
Таго на тивките бои на копнежот Зелените сенки на врбите неосетно подвижни на тихата река на реката што лази на реката успиена се гушнуваат
„Дождови“
од Матеја Матевски
(1956)
Би те кренале неми над своите немирни тежини да те поплави небето со белите трошки на погледот Дали тогаш твоето сонце ќе може да го озвучи кроткиот дожд на тишината Сепак не е зимата румена како нашите образи и не е вистински сетна како здивот на реката Побарај го слапот од надевање во извезената кора на мразот под која тлее жуборот на едно кревко сеќавање
„Дождови“
од Матеја Матевски
(1956)
Испружени сме еден кон друг - јас на едниот ти на другиот брег на реката Чекајќи ги звуците на армониката се сторивме ѕуница на вљубените.
„Кревалка“
од Ристо Лазаров
(2011)
Вчера ја закопавме мајка ми и ги откопавме заедничките спомени: вареното млеко без кајмак и со многу шеќер, врелиот сутлијаш посолен со цимет, букетите црвени булки на првомајските излети, облогите на детското чело и гради кои го цицаа огнот, па предупредувањата дека во секоја вода има аждер пред да тргнеме на риба на реката или на капење во градскиот базен, нежните галежи кога од некого ќе добиевме завратница за спомен и долго сеќавање...
„Кревалка“
од Ристо Лазаров
(2011)
„Особено ме фрапира загадувањето на реката Дрим и преку него вештачките езера Глобочица и Шпилје.
„Тополите на крајот од дедовата ливада“
од Бистрица Миркуловска
(2001)
Со денови шета сам дење долж пресушеното корито на реката ноќе низ пустината во себе и утринава тој се собува, ги засукува ногавиците, зацапува во празното корито, го собира камењето, го корне билјето, го зачистува дното; што се случило, сам се прашува, кај исчезна водата...
„Ненасловена“
од Анте Поповски
(1988)
Верувај во себе и на она што иде, како поврат на реките од солзи Кога веќе ја гледаш другата страна на брегот .
„Илузија за сон“
од Оливера Доцевска
(2013)
Сега сите се одени на река да се мијат.
„Големата удолница“
од Петре Наковски
(2014)
Мече дури тогаш се присети дека меѓу ископаните купишта земја крај каналот и на реката, виѓаваше многу корења испреплеткани во чуден сплет.
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
Главниот удар се пренесе сега долу, на реката, која што требаше да се разбуди од вечната дремка и нејзините застојани води, што сега мрзливо се влечеа под жарот на летниот ден, кога ќе паднат првите есенски дождови, да заструјат по новото корито ...
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
Беличот остана горе со бригадата што го расчистуваше веќе ископаниот канал, а Мече беше одреден за водоносец на една бригада што работеше на реката.
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
По неа секој час претрчуваа бригадирци со полни количиња земја, ја исфрлуваа зад насипот од другата страна на реката и бргу се враќаа по друг исто таков мост на стотици метра подолу.
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
Природно, валканите и егзотични болести, како и суровите обичаи и одвратните навики, играа главна улога во нејзините текстови.
„МАРГИНА бр. 32-33“
(1996)
Речиси секој втор ден таа ме викаше од работа и со глас кој одвај сокриваше радост, детално ми зборуваше за некоја нова и страшна болест штотуку откриена.
„МАРГИНА бр. 32-33“
(1996)
Крави пасат надвор од градот, крај многу од непоплочените патишта и на брегот на реката.
„МАРГИНА бр. 32-33“
(1996)
Антрополозите- истражувачи коишто живеат на реката Дањак на Борнео или меѓу Курдите во Курдистан ѝ праќаа груби и граматички збркани извештаи за своите согледувања, а таа тогаш брзо ги прилагодуваше за популарна употреба.
„МАРГИНА бр. 32-33“
(1996)
- Ех, - рече Шишман, - да слеземе долу во дворот како божем да сме тргнале да одиме да се измиеме на река.
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
Додека го открива стравот, додека се слуша последното биење на блиската камбана, тие се веќе од другата страна на реката, во уличката која, заедно со многу други луѓе, ги истура во дворот на црквата.
„Црна билка“
од Ташко Георгиевски
(2006)
И веќе се на железниот мост. Сребреното платно на реката се расчеснува од столбовите што го крепат мостот.
„Црна билка“
од Ташко Георгиевски
(2006)
Тој знае дека Митра се лути, а и мајка му, кога не се прибира навреме дома, а најмногу му се лутат што оди сам на реката, само тој не може да ги слуша како постојано зборуваат за умната, убавата, стројната Пела на тетка Пелагија која веќе ги знаела сите букви, ги знаела и приказните за сите светци (мајка Перса ја учи като даскалица!), а и молитвите ги пеела како поповите во црквите и Чана, неговата мајка ја кажува Оче наш, ама со свои лафови ( Оче наш кој си на небту да ти свети имту твое да ни доа царството твое и как сакаш ти т'ка нека е как на небтту т'ка и на земната лебут исушен да ј ни гу вадин плати ги долговите наши как шо ги плајќаш и на тиа шо ни са должни и не на пикај у гревуви истерај гу ѓаволот), ете оваа молитва и други ги пеела Пела исто како да е поп!
„Црна билка“
од Ташко Георгиевски
(2006)
Ситната и топла песок што го прима неговото големо тело дозволува со саати да лежи врз неа додека од другата страна на реката сонцето полека се искачува по белото небо.
„Црна билка“
од Ташко Георгиевски
(2006)
Кога не ќе драбаше по калиштата на каналот, тепајки гуштери и жаби со нескриено задоволство, кога не ќе дебнеше полузаспани змии, кои, држејќи ги за опашка, или ги треснуваше од некое дрво, или ги вртеше врз својата глава и зашеметени, ги фрлаше далеку во меѓите, тогаш секако се плискаше во плиткото на реката, а богами, без никаков страв, загазуваше и во подлабоки места.
„Црна билка“
од Ташко Георгиевски
(2006)
Младен тагува од другата страна на реката и ги сонува своите мостови.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
Кога времето е сончево и тихо, тие доаѓаат до брегот на реката, секој од својата страна, и разговараат.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)