Чомлекот, на пример; редовницата уште одвечер ќе го наполни грнецот со дробенки од гоедско месо, само удина, ќе стави многу кромид, цел грст налупени чешниња лук, една рака суви везени пиперки, црна пипер, сол, две-три дрвени лајци сало и ќе го поклопи; околу наоколу поклопот убаво ќе го залепи со тесто за грнецот, за да не туши, и така спремениот грнец ќе го намести на огниште.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Лонецот со вода се грееше на огништето и мајка ми со тенџерче ми истураше полека од истата, а јас седната во длабокото дрвено корито со миризливиот сапун генерално се триев и миев.
„Животот од една слива“
од Зорица Ѓеорѓиевска
(2014)
Потоа ги истрга гламните од огнот, гаснејќи ги со триење и исправајќи ги во дното на огништето со загореното нагоре, па потоа со машата го запрета огништето.
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
Може да биде облачно претпладне во јули: Вкус на пепел може да се чувствува во воздухот; може да се насети и мирисот на дрвото што се топи на огништето; да се почувствуваат натопени цвеќињата; да се прошета усаменички низ опустошени шеталишта...
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
„Облачно претпладне во јули. Вкус на пепелта лета низ воздухот; - мирис на дрво што се поти на огништето, - натопени цвеќиња, - опустошени шеталишта, - зошто веќе да не дојдат играчките и темјанот? “, ќе наслика Рембо во неговите „Изреки“ и ќе продолжи: „сум оптегнал јажиња од камбанарија до камбанарија; венци од прозорец до прозорец; Златни синџири од ѕвезда до ѕвезда, и играм“.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Ми заседнала како мора на душата ме стега, ме дави... и слатко ми е! Е, тоа ми е храна...
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
БОЖАНА: (Внесува од мудбакот газено ламбиче без стакло и го клава на огништето.
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
Митре и Коте го фатиле челното место на огништето и поднавалени на перници пушат; жените нешто си прикажуваат меѓу себе.
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
КАТА: (носи филџани и ги става на огништето пред Мара). Еве ти и филџани.
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
СИТЕ: Амин! (Коте ја зема кутијата што стои на огништето и прави цигара).
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
КАТА: (влегува со чинија туршија пиперки и го става на огништето.)
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
Одајата е наместена мошне арно, старовремски: десно насреде огниште, горе јашмак под кој оџакот е завиткан со завеса од шарена басма; од страните на огништето камари, исто така покриени со завеси од истата басма; назад два прозорци со завеси од истата басма, собрани до горе на плисе и прикачени на една шајка на средината, така што имаат изглед на плисиран полукруг.
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
По тоа Антица ги остава стомните на огништето. Жените го разгледуваат чеизот).
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
А ние, тука останати, да се прибереме, огнот на огништата наши да го вардите. Да не ни згасне - никогаш!...
„Молика пелистерска“
од Бистрица Миркуловска
(2014)
Домата не ни е разурната. На огништето има жарка во пепелта запретана. Ќе го разгориме огнот.
„Молика пелистерска“
од Бистрица Миркуловска
(2014)
И почнува: и младите и старите поцрнуваат, се сушат, бладаат.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
И се струполуваат врз своите сенки во најстрашни маки: од ноздрите им капе лилава крв, очите прскаат како костени на огниште.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Им турија сено и слама на коњите, го затворија авурот, ја заклучија вратата и отидоа во анот да ги сушат мокрите алишта на огништето.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Мајка ми беше излезена да му помогнеме на татка ми да го растоварат магарето со дрва, а тие, браќа ми и сестрите, којзнае каде беа забарани, а баба ми дојде со тавата на огништето да прави кавурма да ручаме.
„Човекот во сина облека“
од Мето Јовановски
(2011)