на (предл.) - ноќ (имн.)

- Не се работи за навика, нането чисти, таа мерудија каде што ќе помине, низ устата, стомакот, цревата, сето она што во текот на ноќта не работело, нането и солта го активираат, чистејки ги органите за варење, а пак лебот ги впива сите наталожени отрови. – веднаш имаше одговор баба ми.
„Ветришта“ од Радојка Трајанова (2008)
Завршува царството на денот. Првите ѕвезди го најавуваат царството на ноќта.
„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)
Како што леталото завлегува во зоната на ноќта распослана над Атлантикот, низ прозорецот допира сѐ поскудна светлина, како некој надвор брзо да го свртува реостатот од светлосниот парк на дневната светлина, па океанот добива на таинственост и несфатлива длабочина, а на небото се појавуваат првите ѕвезди.
„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)
Под закрила на ноќта, наредните денови Евреите на Закинтос заминуваа во планините, секоја група со организирани предводници, семејство по семејство наоѓајќи прибежишта по домовите на најчесто непознати луѓе.  Вечерта пред да замине со своето семејство на побезбедно место, рабинот Елеазар Корео побара да го види својот пријател од школските денови.
„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)
Лука Карер пристигна во првата квечерина и ги најде како тој, жена му и трите деца, го очекуваат во нивата куќа, со спакувани куфери, подготвени за скорешното заминување под закрила на ноќта.
„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)
Рабинот го фати под рака својот другар од школските денови и го однесе во другата просторија. Таму сѐ беше на своето место.
„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)
Загледани, маѓепсани во светлината на неговото догорување, во тоа огромно смирено животно на животот, ја внесуваме неговата топлина преку кожата, со погледите од најдлабоките корени на нашите сеќавања и повиците за помнење на оние раскажувачи на ноќта, седнати околу огнот со засукани ракави.
„Вечната бесконечната“ од Михаил Ренџов (1996)
Заобиколува дузина продавачки на ноќта.
„МАРГИНА бр. 19-20“ (1995)
Сѐ додека можеше да се гледа, сѐ додека можеше да го поднесува влажното студенило на ноќта, седеше на трупчето, пред колибата, со пушка преку колената.
„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)
Кога умираш сета од јасност остануваш белезица на душата на ноќта кога умираш О ако умираш.
„Посегање по чудесното“ од Србо Ивановски (2008)
Свикнати да те препознаат штом ќе ги одделиш од душата на ноќта гаснат огновите на новите соѕвездија или се кријат во корупки од воздишки.
„Посегање по чудесното“ од Србо Ивановски (2008)
Воденичен камен и ведро лице на ноќта. О уморена душо на илузиите на каменот и на земјата.
„Посегање по чудесното“ од Србо Ивановски (2008)
Дури и разговараше со некого (не сум сигурен маж ли беше или жена); се довикуваше со него или со неа преку планините на ноќта.
„Синот“ од Србо Ивановски (2006)
А и онаа приказна за сонот во прегратката на војникот кој знаел да бакнува најтопло иако тоа го правел преку превезот на ноќта!
„Синот“ од Србо Ивановски (2006)
А потоа наеднаш сум потонал во реката на сонот.
„Синот“ од Србо Ивановски (2006)
Добро, простете ми, не сум сосема сигурна што од ова е речено а што е плод на моето вообразување, но од ваквите гледања на нештата, како и од заклучоците што можат да се извлечат од нив, можам само да се оградам (се разбира од ова место каде што се наоѓам сега и од кое за жал пораките нигде не втасуваат).
„Синот“ од Србо Ивановски (2006)
Дождот ја нападна земјата како армија што се прикрадува во непријателска територија во глува доба на ноќта, така што, кога ќе се разбудат жителите, ќе се најдат под оваа окупација.
„Невестата на доселеникот“ од Стојан Христов (2010)
Таа имаше капут со подигнати раменици, од вештачко крзно и плетен шешир навлечен преку веѓите, и ја бакна мојата рака кога излегувавме од салата во праскотот на ноќта.
„МАРГИНА бр. 32-33“ (1996)
На пример – некој се испосрал на сред собата, некој ја заглавил перницата меѓу решетките од прозорецот, трет го послал чаршафот среде собата, четврт им ги скрил под својот душек влечките на сите со кои е во собата…
„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)
…Кога месечевиот срп зелен меѓу пурпурното руменило завидливо се прикрадува – непријател на денот, со секој свој чекор потајно ги коси ружите, Ги коси сѐ дури не паднат, бледи, во сенката на ноќта: така паднав и јас самиот некогаш, од лудилото мое по вистината, од безумните мои копнежи по големиот ден, уморен од денот, болен од светлината, - паднав долу, во самрак, во сенка, од вистина Еднаш согорен и жеден за неа - се сеќаваш ли уште, се сеќаваш, пламено срце, како некогаш жедно беше?
„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)
– Токму јас прогонет да бидам од секоја вистина! Единствено будалетинка сум! Единствено поет!
„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)
„Повелете во нашата продавница која е на излезот – тука се делата на нашите драги пациенти: чорапи и шалови, ноќници и фустани, марамчиња и крпи, предмети изработени од дрво,“ ми рече доктор Гете, а потоа продолжи да ми раскажува како се живее во Гнездо: „Будењето е во шест – прво се чисти она што се растурило во текот на ноќта, под надзор на болничарките, а тоа не е едноставна работа, како што може да ви се чини на прв поглед.
„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)
Плаштот на ноќта ја криеше магијата на одговорите. Онаа за покосените љубови беше лажна слика што други ја создаваа за него.
„Последната алка“ од Стојан Арсиќ (2013)
Црвените жарчиња на цигарите сѐ почесто се усвитуваа, правејќи од целата тишина на ноќта само една растреперена морница на нешто непознато и грдо.
„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)
Не стаса да забележи ни кога над сета Бела Долина налегна топлата темничина на ноќта: тоа го виде некогаш доцна, кога успеа со едно крајче сознание да дофати неколку закискани писоци на онаа проклета гладна дивина.
„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)
Таму, горе, по белината на скаменетиот снег, по која што се распознаваа траговите од јазиците на ветерот, почнуваше да зацарува некое волшебно усвитување, и тој знаеше дека тоа го носи оној сега сосема неразбиен бран на виделината, што продолжуваше да надоаѓа од зад планините, додека во сенките под него сѐ уште лебдеше густата модрина на ноќта.
„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)
Во прозорецот веќе беше опрено мечкиното руно на ноќта, црна и дива.
„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)
Беше гладен, чуваше во себе едно тивко сожалување кон оние неуморни питачи, што и молитвеа на ноќта, клекнати поколеници и загледани во ѕвездите, но сеедно со чувството колку бесмислено може да биде тоа нивно празно завивање.
„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)
Оние двајца сосема заборавија на ноќта; дури сега наеднаш, тие чиниш почнаа да живеат, просто ги сеќаваа миговите како ги доживуваат, и како ги испраќаат, ослободени од сѐ друго, полни.
„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)
Деновите се слични еден на друг и сепак, кога се будеше и се ослободуваше од визијата на ноќта, просветнуваше во него надеж за нешто ново и поинакво што треба да го види и почувствува.
„Пустина“ од Ѓорѓи Абаџиев (1961)
Ако не знаеше дека треската трупа врз мене црни парчиња мраз на ноќта во која еден човек стана факел, можеше да знае дека торбата во моите раце е на тој Онисифор со обетка.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Арсо Арнаутче веќе ја држел за рака, бил стапица што не го пушта подарокот на ноќта. Воздишки. И шепотење. - Излези, нема никого.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Тишина. Наеднаш Фиданка Кукникова бездруго не знаела што да каже.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Предолгите нерамни и скоро кучешки заби диво се разголуваа под слабата селанска светлост што ни на ноќта ѝ се предава ни ноќ совладува.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Нема зошто утре да го губиме денот. Цветот на ноќта се затворил ...
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Некои станувале, оделе по гранки, се враќале, некои веќе се лепеле за земја и се оддалечувале од сѐ, од себе.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
„Таа е ...“) грлена и гласна, со распуштени коси и со подадени раце кон неговите раце; ќе се најдат и ќе се јазат по ѕвездена пајажина кон спокојство и тишина во која, најпосле, се разговара со очи и со допири.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Уште пред да изгрее сонцето, со прв писок на некоја птица и со ослободување на зеленилото од темна сивотија, последните стражари, Јордан Шоп и Куно Бунгур, се спуштиле бледи и со набабрени очи од блага височина од која можело да се надгледува околината и ги разбудиле луѓето да побрзаат да се измијат доколку најдат поток и да ги спрегнат говедата што по она малку сено, проџвакано во тие први дни од враќањето, стоеле на своите места со покорно обесени глави.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Светлоста на огнот полека се менела - потемнувала и ослабнувала, станувала дел на ноќта.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
„Знаеш, батко Онисифоре, дека сум на твоја страна. Остави ме. Болен сум.“
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
И сепак не можел да бега, дури ни да сонува бегство кон ѕвезди и кон средби; во дружината бил, на земјата ѝ припаѓал таков - дрипав и заборавен но пркосен за да не клекне пред сенките и сеништата на ноќта. „... нема!“ Господи...
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Ако не му биле и потаму покриени очите со павлаката на ноќта што во далечина сѐ уште го влечела својот сив опаш, откако се прекрстил кон источната светлост Онисифор Проказник забележал дека Никола Влашки поцрнел, дошол некако испиен во лицето, со многу поостри брчки околу пропаднатите очи и отколку што можел да ги има по десет години.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
7 Брчки - мравји траги на грижи преку невисокото чело; очи - претпазливи жужалци во темномодри глобови со тајни на дното, црвеникав сињак во едномесечната брада ...
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
И проверете да не нѐ стругнало некое од добичињата.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
И пак бегав а зад мене биеја чапунките на ноќта- бик и `рзнуваа ноздрите искри, страв, олово.
„Кловнови и луѓе“ од Славко Јаневски (1956)
Бојата на ноќта и светлоста ги прави сите луѓе дволични. Кој ќе докаже?
„Кловнови и луѓе“ од Славко Јаневски (1956)
Превезот на ноќта паѓа преку планините и ги сокрива сите нејзини тајни.
„Кловнови и луѓе“ од Славко Јаневски (1956)
Се мислам како би било: лежам под вимето на ноќта и цицам зелен млаз. После завивам во мрак как мрак.
„Кловнови и луѓе“ од Славко Јаневски (1956)
Се пробива низ неа, на ноќта светлост и дава, да не може црнината да завладее пригушен блесок на црното платно става.
„Од дното на душата“ од Александра Велинова (2012)
Најтешка ѝ беше осаменоста во текот на ноќта.
„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)
Се слушна тропање на клучеви закачени на приврзок како котва од галија и вратата се отвори.
„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)
Истрча од замокот и во фустанот запален од трчањето, оставајќи ги чевлите забодени в земја, побегна во исчезнатиот простор на ноќта.
„МАРГИНА бр. 6-7“ (1994)
Среќа е чувство на мил допир на искрена насмевка, на недосонет сон, на лик кој го чуваш во себе, на утро во кое имаш верба за денот, на ноќта во која се копнее за љубов..
„Разминувања“ од Виолета Петровска Периќ (2013)
Навреме пресмета и навреме беше в заседа: кога врз меката светлина на театарската испразнетост легна сонлива тага, тој беше в сенка и самиот сенка, темна и непривлечна закрпа на ноќта, па се насмевна кога се сети на смоларите и нивните копнежи по врело месо...
„Месечар“ од Славко Јаневски (1959)
За светите книги со кои ја минавме границата. За молитвата која ја шепотевме во тишината на ноќта.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Кога се најдов со него на вишинката на кај манастирот Свети Наум и му го покажував родниот Подградец, во кој не бев стапнал 37 години по моето заминување и за ноќта кога ја минавме невидливата граница под Езерото, Махмуд Дарвиш внесено, и со поглед претопен во синевината на Езерото, ја слушаше мојата вистинска сказна за змејот и границата.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
И пак бегав, а зад мене биеја чапунките на ноќта - бик и 'рзнуваа ноздрите, искри, страв, олово.
„Забранета одаја“ од Славко Јаневски (1988)
Шибан со трња и гранки на ноќта, со обеспокоено срце од вино, белецот со опаш на виножитен лак се нашол во логорот на Турците помеѓу огнови и шатори, сам и долговрат, наеднаш и самиот изненаден од живите сенки на војниците и сепак - горд божји гласник.
„Забранета одаја“ од Славко Јаневски (1988)
Луѓето едноставно исчезнуваа, секогаш во текот на ноќта.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Пред нив се најде некаква широчинка, нешто како полена, сретсело, низи од долги двокатни куќи од едната и од другата страна и бидејќи токму таму ги поклопи црнината на ноќта, џамовите лснуваа со таинствена жолта светлина.
„Исчезнување“ од Ташко Георгиевски (1998)
Црното млеко на ноќта Ми ја криеше раката Дигната високо, Превисоко, До патецот над челото на Мајка, На разделот на косите нејни Што сега ги плетам Сам во самица Самувајќи.
„Век за самување“ од Веле Смилевски (2012)
9. Се гласи ноќната шума и попусто вика да запреш ти не слушаш ни каменот го гледаш ни повејот што јакне не слушаш те мами сал ноќта и тие светлината в сон што им иде дур попусто некој те вика и чекорот твој свиден ти не слушаш Час е неречената песна ѕвездите кога ги виши во штамата на светот и притаената мрака што сака под тие светила скришни да ти го згасне летот ти не слушаш Истрел ги собори ѕвездите Самотнику дали го чу И како да го чуеш во итањето во тоа итање убаво на усните со зборот што ги раскрева урнатините на ноќта и во заборав ја истава црната стија на биднината Радост на итањето твое по ранетите лисја по премалениот шум сал муграта твоја ја знае и истрелот само ја чу
„Елегии за тебе“ од Матеја Матевски (2009)
7. О иде иде слушате ли иде песната таа крупноока желба За мене иде во час ненаспан и за вас иде што спиете морни И пее пее со илјада гласои низ мракот пее за денот ви пее О мугро бела бели посестрими цветови млади во темнава мрака доаѓате ми дојдовте и сега рацете ми се куси да ве стасам И веќе јурам зборот да го најдам за да ја речам да ја изболам тагата на ноќите без сон и радоста што толку ви ја сонев
„Елегии за тебе“ од Матеја Матевски (2009)
13. Во мракот падна уште една ноќ Во самотноста на глувото време што го обвива истечува семето на светот Ни деца ни внуци Само здивот и дланките негови оставиле траги од невени во иловицата на стиховите Отсутноста негова зборува дека дури се денат деновите во пазувите на ноќта тој постои И земјата што заоѓа во темнината подгонета од стожерот свој местото си го наоѓа пак во светлоста на вселената своја И да се развее песната негова како лисјето како песокот катот ќе си го најде во луѓето како водата како ветерот И колку страдалничко да е сеќавањето на гибелта ќе зборува за животот еден и в смртта кога во мраката ноќна огреваа сртовите низ една болка болка
„Елегии за тебе“ од Матеја Матевски (2009)
Монашки нишан: сведоштвото на Лука Блажениот 29 „Има нишани што ги следиш од рано детство без да знаеш зошто: - се будиш предзори додека сосема не се повлекла глувата сенка на ноќта кога сѐ е разбиено на безброј дробни честички сетен ситнеж кој подоцна ќе се склопи во запрепастувачки складен и топол мозаик, во фрески по ѕидовите, по подот, на сводот и сеќаваш кревкото, кршливото порозното, обезличеното се преобразува во својата виша смисла и ти се обзнанува: ни еден слом не е алогичен!; - тукушто си пркнал уште дете, стануваш аскет и заминуваш незнајно каде само (посакуваш!) да биде тивко, молебно створено и од природата, и од човека за деноноќно бдение за созерцание, вертикално понирање на веда - од небеса до подземи за живеење со жиг и жедба на монах ни горе-ни долу повеќе таму, одошто овде
„Ерато“ од Катица Ќулавкова (2008)
Ги сопре, најпосле, стравот што во слепилото на ноќта го почуствуваа од можноста да удрат во француската војска.
„Будалетинки“ од Мето Јовановски (1973)
Прво ги снема сите подвижни и неподвижни фигури што во текот на ноќта му се причинуваа и виде дека ридот под нив е гол сѐ до подножјето каде што почнуваа лозјата и бавчите.
„Будалетинки“ од Мето Јовановски (1973)
А дождот врне по стреата на ноќта во која свети далеку една недосегната ѕвезда.
„Липа“ од Матеја Матевски (1980)
Но сепак малку подоцна Филип Д. (во тоа сосема е сигурен) наеднаш се виде себеси поставен на огромната височина на денот , таму од каде што преку планините можеш да ја видиш ноќта во нејзиното мрачно легло; или, (што исто така беше можно) се виде качен на високата планина на ноќта па оттаму, преку ридовите, го гледаше денот како забрзано ја освојува планината.
„Желките од рајската градина“ од Србо Ивановски (2010)
Можеби поттикнат од овој впечатлив сон кога се разбуди ја истресе од себе правта на ноќта и истрча на терасата.
„Желките од рајската градина“ од Србо Ивановски (2010)
Чекорите што доаѓаа откај ходникот, многу тешки и речиси идеално рамномерни, ја одмеруваа должината на ноќта и неизмерливоста на неизвесноста.
„Желките од рајската градина“ од Србо Ивановски (2010)
Започнуваат да ги раскреваат и да ги изнесуваат машините на Курта.
„Последниот балкански вампир“ од Дејан Дуковски (1989)
Свежината на ноќта, ќе ја замени огинот на денот.
„Последниот балкански вампир“ од Дејан Дуковски (1989)
Не сум сигурен во врска со светлината што сега ќе ја спомнам, (мене сѐ ми се чини дека ја видов) затоа некој од моите блиски ако потврди дека чудна светлина огреала од лицето на тетка Боса Сотирова во моментот кога сфатила дека син ѝ нејзе ѝ се обраќа од темнината на ноќта, јас сум спремен да прифатам дека несомнено беше така.
„Летот на Загорка Пеперутката“ од Србо Ивановски (2005)
Чекорев низ мракот на ноќта, но истовремено и низ темнината на сеќавањата.
„Летот на Загорка Пеперутката“ од Србо Ивановски (2005)
А потоа, оној мрак во испразнетите куќи, стравот што демне од секое ќуше, а и темницата; она чувство што го потхранува таа: дека секогаш постои можност и некој друг да се појави од длабочините на ноќта, некој што исто така е претоварен со страв!
„Жената на белогардеецот“ од Србо Ивановски (2001)
Ја испружив дланката. Благото, освежувачко струење на ноќта ме водеше кон патоказ - зад портата, зад ѕидините.
„Пловидба кон југ“ од Александар Прокопиев (1987)
И долго, долго да нѐ чека крупното буре на ноќта остриот млаз на денот да го пробие да бликне еден бел пат широк пат што ќе го однесе од тука.
„Дождови“ од Матеја Матевски (1956)
Ти ги љубам градите кротки на кои лежи студена жолтата каверна на ноќта да ти ги покренам двете гранки безлисни Слези подлабоко од тревите под нас е сѐ жолто Се нуркаме во заедничките длабочини по смислата на оваа долга ноќ што нѐ соединува во нашата брза љубов Што сме ние двајцата што крадеме од тишината кога молчат сите прозорци жолти Дали да се вратиме во нив како сомнамбули со парче смисла во очите Или да се препуштиме затворени во ова длабоко нуркање сред ноќта што нѐ открива со една утеха за сите мртви шумови што молчат од прозорците над тревите жолти
„Дождови“ од Матеја Матевски (1956)
Храно велам хранете се испотени и влажни од топла пареа што се цеди од колковите на ноќта Игриво зањискајте да вриснеш скокни ти птицо со заборавените крила козјонога танчарко кобило преуморена преку овој прозорец да скокнеме заедно и во него пак и секогаш без запирање по сенестата ведрина на просторот
„Дождови“ од Матеја Матевски (1956)
Дневникот ретко го раскрилуваше во доцните часови на ноќта, ама една тетратка постојано имаше под мишка било каде да тргнеше.
„Црна билка“ од Ташко Георгиевски (2006)
Можеш ли да го познаеш моево лице меѓу илјадници други, можеш ли во темнината да го видиш сјајот во моите очи, а во тишината да го чуеш гласот на мојава душа.
„Жонглирање со животот во слободен пад“ од Сара Трајковска (2012)
Ликот ми е човечки, но чувствувам како се изобличува пред светлината, се издига како бран понесен од длабочината на ноќта.
„Жонглирање со животот во слободен пад“ од Сара Трајковска (2012)
Книга и ламба, двоен остров од светлина против двојниот мрак на духот и на ноќта!
„Потрага по Елен Лејбовиц“ од Луан Старова (2008)
Да, се разбира, до паѓањето на мракот ќе совладаме, а во текот на ноќта нашите единици ќе ја заземат таканаречената Африка, западно од езерото.
„Големата удолница“ од Петре Наковски (2014)
Од кај исток се распука модрината на ноќта и небото прво зарудеа во црвени пламења, а после од некаде зад планината изрони и усвитеното коло на сонцето, кога бегалците избија на прашниот белузлав пат што се извиваше како змија по грбот на планината.
„Бегалци“ од Јован Бошковски (1949)
Тој може би сега завиен во студените крила на ноќта, се сеќаваше за домашниот топол кат, кај што пикнат под јорган не го слуша пијаниот глас на татка си, кога ќе дојде доцна од град ни плачните прекори од кај мајка си.
„Бегалци“ од Јован Бошковски (1949)
- Кој се ниша во ова доба на ноќта?! - се изненадив.
„Јас - момчето молња“ од Јагода Михајловска Георгиева (1989)