на (предл.) - езеро (имн.)

Од Охрид почнува лавиринтот кој води во водите на Езерото...
„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)
Тогаш завршуваше само замислено да чекори крај бреговите на езерото, осамен, гледајќи ја играта на брановите, споредувајќи го животот со судбината на токму овие бранови, кои секогаш одново треба да започнуваат со патот кон брегот.
„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)
Тој ги покажуваше злобно моите чевли што сега одеднаш испливуваа од тревата како чунови на езеро.
„Послание“ од Блаже Конески (2008)
- Боите на езерото... Можат ли да се пренесат на платно боите од очите на цел еден народ?...
„Бојана и прстенот“ од Иван Точко (1959)
Густо збиените на ридот куќи како да се креваа на прсти и се надвишуваа една над друга: секоја сакаше да се огледа во утринското огледало на езерото.
„Бојана и прстенот“ од Иван Точко (1959)
Сонливите води на езерото нежно се будеа, бели и светли, кога тој го рашири и последен пат своето платно на истото место, крај црквата, од каде што водеше стрмно, кривулесто патче долу до изворот на езерскиот брег.
„Бојана и прстенот“ од Иван Точко (1959)
Наметнат со долга и сина, како водите на езерото антерија застануваше на најдолното стапало и вѕираше уморен поглед во водената површина - сѐ додека по неа играа сончевите зраци...
„Бојана и прстенот“ од Иван Точко (1959)
Потоа, во истата врева, само малку постивната и навидум организирана, рибите се пржат во кујната на ресторанот преку врски, а ручекот се спојува со вечерата, без вообичаена прошетка по брегот на езерото.
„Синовски татковци“ од Димитар Солев (2006)
А кога ќе ја отнеше тапата од шишето, таа пукаше како ќорфишек од берданка - шишето завиткано во стари весници, стуткана мукава или, сплетено ако е поголемко, во ѓолско лико, а тапата не од плута како што беа граничните пловки на езерото туку од исушена кочанка што излегува од устињето насилно, со офкање.
„Синовски татковци“ од Димитар Солев (2006)
Кога се умори од тоа лудување, се смири на грб замижан од сончевината, од која не го гледаше небото, а потоа, за да не потоне во тоа блаженство, заплива кон длабочината на езерото, сечејќи ги неговите благи бранови.
„Синовски татковци“ од Димитар Солев (2006)
Таа знаеше дека тој се наоѓа пред најзначајната одлука во животот, по онаа ноќ кога реши, сите заедно, да ја минеме границата на Езерото и, засекогаш, да станеме емигранти на животот.
„Тврдина од пепел“ од Луан Старова (2002)
Ретко кои деца тогаш имаа можност да одат со своето семејство на летување на езеро или море.
„Животот од една слива“ од Зорица Ѓеорѓиевска (2014)
Колку ли само бил воодушевен поетот од убавината на планината, од убавината на полето, од бистрината на езерото за да ги напише бесмртните стихови.
„Календар за годините што поминале“ од Трајче Кацаров (2012)
Тој ја напушти стражарницата и му се врати на езерото без кое не можеше: ги оптегнуваше мрежите на диреците крај куќата, ги чистеше од тревје и алги, шеташе со прстите по нив како по жици од харфа потпевнувајќи си; кога ќе му дојдеше дремката, легнуваше на песокта крај езерото, и додека тоа тивко, како некое жужаленче жужаше на песокта, тој тонеше во длабок сон; спиеше сѐ додека на зајдисонце не му затропаше добитокот што идеше од пасење и навраќаше да се напие вода; а кога ќе легнеше поднапиен, тогаш ни тапани не го будеа; стануваше кога некој од домашните ќе го растресеше.
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
По мравките дојдоа ветрови; налетуваа, како луди коњаници му ја зашеметија главата на езерото, го збрлавија; потоа се нафрлија на селото, ги однесоа сламените покриви од плевните, ги кренаа послабите чатии и оџаци на куќите, ги орезија вратите, прозорците, ги испокршија дрвјата и спраштија некаде.
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
Крај езерото каде што просторот е тесен, куќите се стиснале, се надјавнале една над друга, се туркале меѓу себе која подобро место да заземе, која понапред да излезе за да има што подобар поглед на езерото; другите се распрснале по околните места како солзи господови.
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
Често канџите, место риба, ќе извлечкаа и езерски тревје и алги од дното; гледајќи ги нив, Висар помислуваше дека заедно со тревјето може да се запне и шишето со бесмртната вода: затоа кога нешто тешко ќе влечеа со канџите, срцето му трепереше; ги спушташе канџите што подлабоко кон дното на езерото и му велеше на Трајана: „Може ли канџите да закачат шише од дното на езерово?“
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
понатаму од трските и шеварот гледаше Висар, како жените, по умирањето на некој, ја вадеа сета постела на која спиел умрениот и сета покуќнина со која се служел, да ја мијат на езерото да ја тријат: веленце, мутав, постеќија, сазма, клашник, сакма, џубе, ресичка - удираа со пиралките на нив, фрлаа пепел и катранен сапун, луга и жива сода за да го извадат и очистат од нив и допирот и здивот од умрениот;
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
Оние што се збиени, уште од зори си ги мешаат сенките, се надјавнуваат, се грабаат на просторот, се издолжуваат и се собираат како пијавици, како полипи, како чудовишта; сокаците: удриле кај им било мило; еден од нив, најширокиот, се припил до езерото, не се дели од него: кај врти езерото, и тој; кај ќе се намери на куќа, се тргнува настрана, се свиткува, се стеснува; кај се спушта брегот на езерото, и тој по него; колку што се проширува брегот на езерото во летно време - толку и тој.
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
Камбаната одеднаш молкна како прекината со куршум; во тишината се огласуваа само петлите, добитокот и шумот на езерото.
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
Тропаа пополека или во налети по покривите од куќите, му отвораа поткожни дупки на езерото, ја раскашавија земјата, ја скиселија: замириса на комина, на гнилеж, на лигави кожи; го заборавија луѓето сонцето како изгледа, изгревот, залезот: темен почнуваше денот, темен звршуваше.
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
Молскавичен отсјај, на златни искршени прачки пред залезот... се бркаат со разиграните бранови од немирните води... слични сме: во моите зеници искрат светулки, во пазувите на езерото пламени јазици нежен допир со сласт даруваат.
„Поетски блесок“ од Олга Наумовска (2013)
„Добро баба Маре, ќе ја земеме“, ѝ велам и знам што ќе биде следното: „Вода топла има стално, а на езеро ќе переш за дечињата“.
„И ѓаволот чита пРада“ од Рада Петрушева (2013)
Баба веруваше дека има таков јунак. Ќе му дојде време. Додека се оддалечувавме од брегот на Езерото, ние се сеќававме на прикаската на баба.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Овде, на брегот, пред големата врата на животот, зачнаа и моите големи пријателства со кои мојот живот и пишување добиваа нова смисла во моите спротивставувања на балканизацијата.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Овде на бреговите на Езерото запираа проклетствата на балканскиот физички и ментален релјеф.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Ги делеше луѓето И најчесто на самата невидлива граница, која беше означена некаде на дното на езерото, кога минуваше чун се создаваше силен вител кој го одвлекуваше чунот во длабините и речиси никој не преживуваше.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Се припијувавме сите до топлото крило на нашата мајка, а Татко на кормилото на чунот го следеше веслањето на татковиот побратим Гури Порадеци на пат кон другиот брег на Езерото преку границата.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Можеби ќе го најде за миг во катедралната црква Света Софија, по речиси три децении од првото доаѓање на бреговите на Езерото, ќе трага по клучот на бравата на слободата, ќе ја најде отворена вратата на катедралната црква Света Софија, во храмот таа ноќ престорен во поетски храм на добрината и толерантноста на поворката избрани поети од светот на Езерото, татковина на животот.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Се обидував, да ја споредам својата судбина на балканскиот дел на Медитеранот, на Охридското Езеро, како негов некогашен дел со камиевската во потрагата по енигмите на природата и забрзаните одговори на историјата, посебно балканската историја, како и реакциите на големите поети на светот, кои овде ќе минат неколку рајски денови(Андре Френо)...
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Во времињата кога беснееше фашизмот на двата брега на Езерото, останувајќи на некаква позитивна и спасоносна дистанца од режимите, Татко се нафати да ја врши адвокатската дејност. Се спасуваше, го спасуваше семејството бранејќи некој од некого.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Во летната медитеранска екстаза на Езерото, кога над него владее огромната сина тишина, нема човек, посебно поет кој искачен на вишинката кај манастирот Свети Наум не чувствува потреба да напише песна туку е обземен од внатрешниот неодреден порив да ги - раскаже разликите од светот од кој иде!
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Во шеесетите години на минатиот век во Струга, на брегот на Езерото започнаа да се собираат значајни поети првин од Македонија, па потоа од Југославија и на крајот од сите континенти на чудесни читања песни на мостот на истекот на реката Дрим, која се влива во Јадранското Море, на претставување на славен поет во Катедралната црква Света Софија во Охрид, на средба крај манастирот Свети Наум, на самата граница меѓу Македонија и Албанија.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Се чини оти баба имаше многу посилни причини за да заминеме, отколку дедо за да останеме крај брегот на Езерото, во куќата која тој ја замислуваше како тврдина на останувањето.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Баба ја среди куќата, ја оживеа градината која продолжуваше до брегот на Езерото.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Остануваше да го следи нивниот лет на брегот на Езерото.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Моливот ми стануваше клуч, а белата хартија брава.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Никогаш нашиот егзил нема да биде залуден, пееше Дарвиш, по својот полвековен егзил, за вечното враќање дома на Палестинците.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Тогаш Мајка, чекајќи го Татко, уште еднаш се најде со своите чеда пред затворената врата на судбината, откако ја минавме среќно границата испишана под водата на езерото и според сказните во кои ние децата верувавме дека била чувана од триглав змеј, кој се будел на секое минување на границата и ги повлекувал барките на дното, веруваше и сега, како и тогаш, кога ги искажа сите молитви од дното на душата, дека Бог и овој пат е на страна на мајките кои тој ги испратил за да си ги спасуваат своите чеда.
„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)
Мирнотијата на езерото во сончевиот ноемврски ден, прекинувана во правилен ритам од удирањето на веслата во водата на Александар му остана во сеќавање како најгрозен звук што го слушнал во текот на целиот живот.
„Браќата на Александар“ од Константин Петровски (2013)
Ние се качивме на карпата и од неа можевме да ја видиме големата површина на езерото како блеска под западното сонце.
„Братот“ од Димитар Башевски (2007)
Бидејќи летото многу жешко и сушно, дел од водата на езерото беше се испуштала за наводнување на полето под долнечката брана.
„Братот“ од Димитар Башевски (2007)
Долу, до под самите наши нозе, удираа малите бранчиња на езерото, тивката плима и осека.
„Братот“ од Димитар Башевски (2007)
Лево во погледот беше црквата со шесте гроба, а понатаму десно, онаа една единствена куќа на брегот, над самиот раб на езерото.
„Братот“ од Димитар Башевски (2007)
Се сеќавам, тргнав по брегот на езерото, и решив да не запирам, да одам бесцелно така вдолж и да не запирам.
„Братот“ од Димитар Башевски (2007)
Некаде кон средината на езерото шеташе месечевата светлина како некој одозгора да држи насочен благ рефлектор.
„Братот“ од Димитар Башевски (2007)
Оздола удираа оние бранови на езерото кои се јавуваа во ноќта, шлапкаа долу под куќата и јас на месечината можев да ја распознаам онаа нивна бела пена што брзо исчезнуваше под следниот бран.
„Братот“ од Димитар Башевски (2007)
Јас пак повеќе сакав навечер да читам или да работам над оној мој есеј или да правам анотации во врска со некоја нова тема или просто да ја слушам како шлапка водата на езерото и да гледам во гребените околу, чувајќи ја својата тага.
„Братот“ од Димитар Башевски (2007)
Голема желба во животот имам на струшки вечери поет да бидам на езеро ладно пиво да пијам на струшки ручкови у фаца да им ждригам Не, јас неможам во Скопје да седам неможам шмизли и шминкери да гледам запалив кола во Струга ја летнав да одморам душа од џунглата штетна Облеков шорц на плажа отидов Гавазова Сузе на кајче ја видов решив да пријдам го скршив мразот и видов паун тетовиран на газот
„Проклетници“ од Горан Јанкуловски (2012)
Но, сине, знај, во оваа земја на езерата некогаш луѓето живееја во слога и во разбирање.
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
Ние тогаш ни насоне не можевме да си претпоставиме дека ја минуваме границата која, како еден од најголемите балкански ѕидови-граници, ќе опстојува толку долго, како лузна на Езерото.
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
За нас, ова вовче речиси беше свето зашто ни го овозможуваше враќањето во Земјата на езерата.
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
Овде, во Земјата на езерата, и ветровите дуваа слободно, а сега, од границите, тешко се препознава земјата.
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
Каталогот Ла Ринашенте среќно ја мина италијанската окупација, на другиот брег на Езерото.
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
Во куќата крај брегот на Езерото, под Италијанците, живеевме ние, со вас, а во другата куќа, под Грците, беше баба ви, со вашиот чичко и неговото семејство, со нив беа и вашите тетки.
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
XXVII Семејната колона беше подготвена да тргне на тајниот пат преку границата на Езерото.
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
Игуменот им го покажа бунарот во дворот од црквата прокопан до самата вода на езерото, од кој, во денови на зулуми и опсади, црпеле вода за пиење.
„Злодобро“ од Јован Стрезовски (1990)
Малечките бранчиња на езерото ја заплускуваа карпата на која лежи манастирот и се слушаше нивниот тих одзвук како чукање на часовник, како чукање на срцето од свети Наум.
„Злодобро“ од Јован Стрезовски (1990)
Луѓето како што пристигнуваат, така фаќаат место во бавчите, на островцето каде што истечуваат изворите, крај брегот на езерото, по дворовите, спростираат ќилимчиња, веленца и седнуваат да се одморат, да јадат; како што надоаѓаат луѓето од околните и подалечните места, така сѐ повеќе се полни просторот околу манастирот.
„Злодобро“ од Јован Стрезовски (1990)
Црни, прави, издолжени зеници кабаре бастуни, караван плајвази камбани нечујни, витки ќулафки од грб гледани стожерниот дел на крстот језуити озрачени со водена светлост најстрогиот Ред во историјата на езерото, чудо во Охрид!
„Ерато“ од Катица Ќулавкова (2008)
Ако успееме да ја спасиме чистотата на Езерото, кое е бесценет извор на питка вода за еден цел жеден континент, Европа, цената на Езерото, тогаш, бесконечно ќе расте.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Овие анонимни приврзаници на нивното дело, впрочем и ја спасија колекцијата на примероците од драгоцената флора и фауна на Езерото, во тие тешки времиња, кога за збор глава се губеше.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Минале илјадници, милиони години, човекот и покрај сите тегоби и неволји, му останувал верен на Езерото и на животот во него, на сите животи. На јагулите и на пастрмките. На сунѓерите и на микроорганизмите. На сите животи во храмот на природата.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Небото над Езерото го осветли линијата на силна молња, па се зададе и силна грмотевица, небаре ја разнесе сета собирана тишина на Езерото.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Татко патуваше во лавиринтот на оваа единствена балканска лабораторија, во која се спасуваше сеќавањето на еден цел милениум живот на Езерото.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Но, беше подготвен за секакво жртвување, дури и на животот доколку беше загрозен оној на Езерото.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Ќе го оддалечи неговата миграторска крв од идната пролет на Езерото, од времето кога се шири опојната миризба на расцутените бадеми, на синкаво жолтите шебои.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Истакнувајќи дека за нив и за биосветот на Езерото ќе зборува Горски, тој истакна: - Нашата Партија мисли секогаш дијалектички, интегрално и материјалистички во поединости.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Цветан Горски херојски се бореше, уште од првите дни на сталинизмот, да ја спаси колекцијата на животот на Езерото на својот учител, морален татко, во времето кога пајажината на сталинизмот го зафаќаше Езерото.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Погледот стигнуваше до блискиот брег, во Албанија, откако ќе ја минеше границата помеѓу двете земји, означена со понекоја невидлива бела пловка на езерото.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
За волја на вистината, не дојде до градба на насипите и хидроцентралите во времето на сталинизмот, кога Татко, очекувајќи го прекинот на патот на јагулите, го напушти со семејството градот од истекот на Езерото, туку десетина години подоцна.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Го поведе во својот дом, веднаш поминаа во лабораторијата - работилница, во која Игор Лозински ја создаваше својата единствена музејска колекција на највидните претставници на флората и фауната на Езерото, почнувајќи од невидливите микроорганизми па сѐ до препарираните птици, риби и цицачи кои живееја во Езерото и околу него.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
„Рајските предели на Езерото” (во книгата езерото се пишува со голема буква), бистрата рекичка што бучно се влева во него и што всушност извира, односно истекува од него, јагулите коишто се провлекуваат и во речните и во езерските води, заминуваат, само Господ знае каде, и се враќаат, којзнае како!
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
ПРВ ДЕЛ I Стоев на работ на огромната карпа, висната како балкон над синиот бескрај на Езерото.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Беше среќен од помислата што тука бие срцето на пријателството, солидарноста со големиот пат на јагулите, заедно со отсутната душа на големиот пријател, Игор Лозински, спасителот на животот на Езерото.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Сината вода на Езерото се предаваше на своите метаморфози, забрзани со појавата на сонцето.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Кутриот, не ја разбира иронијата, си рече во себе, но сега за прв пат мораше да се огласи: - Другар Горски ве молиме вашите согледби да ги насочите кон живиот свет на Езерото, кон прашања битни за нивниот опстанок, доколку дојде до промени на составот на водата на Езерото, со градбата на хидроцентралите, со менување на текот на блиската река кон Езерото, вклучувајќи ги и јагулите, за што е предвидено да се преземат и посебни мерки.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Тој живееше два, три животи во еден. Го создаде музејот на животот на Езерото.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Од далечината на сината вода се доближуваа два бели лебеди, како први зраци на будењето на Езерото.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Но, ова како да го слушна Сретен Јаворов, па му рече на Цветана Горски: - А сега почитуван Горски, што ќе стане со јагулите и нивниот пат, доколку проектот за изградба на хидроцентралите и насипите се оствари и доколку се подигне нивото на Езерото со упатување нова река во него?
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)
Сите гледаат во мирната површина на езерото.
„Буре барут“ од Дејан Дуковски (1994)
Сонцето кацна долу зад Галичица оставајќи алев одсјај на небото и темничиште во дното на езерото и тие станаа да продолжат кон Ливаѓе.
„Будалетинки“ од Мето Јовановски (1973)
Во подножјето почнуваше рамницата што во продолжение на езерото навлегуваше нагоре чиниш длабоко под планината и натаму до оној издолжен рид што ја прекинува и зад кој се наоѓа неговата Брезница.
„Будалетинки“ од Мето Јовановски (1973)
Веројатно овие атмосферски околности беа причината мудриот научен свет да се определи за свежината што ја нудеше мирната вода на Езерото место да се упати кон салата без разладни уреди.
„Желките од рајската градина“ од Србо Ивановски (2010)
Сѐ ми беше најнормално. Одев насекаде, на море во Хрватска, во Словенија на Караванки, во Македонија на езеро.
„Човекот со четири часовници“ од Александар Прокопиев (2003)
Ем ти иска, ем ти стиска, коментира Димитар, За мене, бозата и кадаифот, секогаш кога ќе ги вкусам, ме враќаат во детството.
„Човекот со четири часовници“ од Александар Прокопиев (2003)
Мислеше на езерото, на капењето без сапуница, а најмногу мислеше на тоа дека ќе прави сѐ што ќе посака.
„Зоки Поки“ од Оливера Николова (1963)
Го испратија заедно со другите деца од улицата, во една голема група што одеше на летување на езеро.
„Зоки Поки“ од Оливера Николова (1963)
„Да, токму така. Откако започнале неконтролирано да ги испуштаат водите од Езерото, мојот став е кристално јасен: одбрана на Езерото со сите можни средства.
„Тополите на крајот од дедовата ливада“ од Бистрица Миркуловска (2001)
Веќе владееме со целиот простор од источната страна на езерото.
„Големата удолница“ од Петре Наковски (2014)
Од тука гледа како од обете страни на езерото и во самото езеро кипи дива, нагла, страстна, непомирлива, слепа, отворена и смртна, бесна и упорна како неразуздана стихија - борба за живот и како што сѐ повеќе се разгорува омразата и пизмата.
„Големата удолница“ од Петре Наковски (2014)
Денот беше прекрасен, јунски, наставата во училиштето пред два дена беше завршена, водата на езерото Матка блескаше на сонцето и во неа се огледуваа високите карпи.
„Јас - момчето молња“ од Јагода Михајловска Георгиева (1989)
Потоа пловеше некаде во бескрај и не на езерото, зашто го извикуваше името на Марина Крусиќ, небаре тој му е капетан и го води во непознати земји.
„Вежби за Ибн Пајко“ од Оливера Николова (2007)
Така ибн Тајко немаше смелост да му признае дека не знае ни да чита, ни да пишува. (Бела пауза) Марин Крусиќ дојде пак кога заладуваше и кога честите бури на езерото го задржуваа дома синот на Тајкота.
„Вежби за Ибн Пајко“ од Оливера Николова (2007)
Без таква дозвола никој не смееше ни да излезе на езеро.
„Вежби за Ибн Пајко“ од Оливера Николова (2007)
А Марин Крусиќ? И Марина Крусиќ го виде рибарот токму вака: како од брегот, час-два откога заврши третата попладневна муслиманска молитва, го спушта погледот од тапа тага врз него во чунот, меѓу петнаесеттината чунови што се подготвуваа со мрежите да завеслаат на езеро.
„Вежби за Ибн Пајко“ од Оливера Николова (2007)