ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Не треба да се докажуваат факти што се општопознати [facta notoria] (чл. 207, ЗПП).

Ако судот не може врз основа на изведените докази со сигурност да утврди некој факт, за постоењето на фактот ќе заклучи со примена на правилата за товарот на докажувањето [onus probandi] (чл. 208, ЗПП).

Извршител на мобинг може да биде едно или повеќе лица со негативно однесување – без оглед на нивното својство [на пример, тоа може да биде работодавачот како физичко лице, одговорното лице т.е. претпоставениот шеф, раководител или директор или, пак, друг работник т.е „колега“ на вработениот] (в. чл. 9-а, ст.3-4 од ЗРО).

Во случај на судски спор, кога е постапено спротивно на забраната за мобинг, товарот на докажувањето паѓа на поединец или група против кој е поведен спорот.

Му удираа шлаканици, му ги сучеа ушите, го кубеа за коси, го тераа да стои на една нога, не му даваа да оди на мокрење, му вперуваа жестока светлина во лицето сѐ додека од очите не му потечеа потоци солзи; но целта на сето тоа беше просто да го понижат и да му ја уништат моќта на докажување и на размислување.

Ваквата забрана за дискриминација се однесува на пристапот до вработување, условите за работа, како и откажувањето на договорот за вработување на работничка во состојба на бременост или пак кога користи права кои произлегуваат од раѓање (во т.н. постнатален период) и родителство (чл. 1 од ЗИДЗРО/ јан.13); г) во контекст на погоре анализираниот чл. 9-б, измена претрпе и чл. 11 од ЗРО, кој го регулира товарот на докажување (onus probandi) во случај на спор и измените предвидеа дека кога е постапено спротивно на чл. 9-б, товарот на докажување, при евентуален работен спор, паѓа врз работодавачот (чл. 2 од ЗИДЗРО/јан.13).

11 11 Иако заради осигурување на правото на заштита од дискриминација, законодавецот предвидел дека товарот на докажување, при поведување на работен спор од страна на работникот, дека немало дискриминација паѓа врз работодавачот, сепак постои јасна дискрепанца во легислативата помеѓу судската и вонсудската заштита од дискриминација.

Интересна и неконвенционална, но во позитивна смисла, е и одредбата која предвидува дека во случај на спор, ако кандидатот за вработување изнесе факти дека работодавачот постапил спротивно на антидискриминаторски одредби од законот товарот на докажувањето, дека всушност немало дискриминација, преминува на страната на тужениот работодавач, освен ако овој докаже дека различниот третман е направен поради исклучоците предвидени во самиот ЗРО – а тоа, пак, е во случаите кои се однесуваат на инвалиди, постари работници, бремени жени, мајки, 15.  Тука би сакале да споменеме и еден компаративен случај од оваа област.

Нужно беше да се интервенира и кај правната заштита, па така се предвиде дека, во случај на спор, кога е постапено спротивно на забраната за мобинг, товарот на докажувањето паѓа на поединецот или на групата против кои е поведен спор за вршење на мобинг, освен ако овие докажат дека различниот третман е направен поради претходно споменатите законски категории на лица кои се третираат како „исклучоци од забраната за дискриминација“.