ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Останале на Балканот повеќе од пет века. И до нашиот век.

Веста стигна и до нашето семејство. – Каков попис сега, пустината, па не заврши ли пописот есеноска? – се прашуваше мајка ми гласно оставајќи го плеталото крај себе, на чардакот, седната до татко ми кој прелистуваше некаква стара книга.

Така двајцата трепереа во квечерините како пламенчиња на благ ветрец, си ги чувствуваа дамарите што се забрзуваа до шумоглавост, преку трепетот на телата што ги опфаќаше и двајцата и кој Алегра нагло го прекинуваше, заминувајќи и дофрлајќи му од вратата:  „Уште половина година до нашиот Пурим”, и се губеше во првиот самрак на улицата, не забележувајќи ме мене, заминувајќи со брз чекор кон дома.

Јехуда пак мислеше на неа по цел ден. Се радуваше кога ќе ја сретнеше случајно или кога ќе ја посетеше дома, во присуство на родителите.

Пак со мрзлив чекор келнерот се довлечка до нашата маса, но откако ја прими порачката побрза до шанкот и им однесе на шлеперските возачи препотено шише вино.

Кандидатот што се предлага за судија, минал низ сито и низ решето додека втасал до нашиот Суд.

Оттогаш, од тоа мачно и зовриено лето, па сѐ до нашиве модерни времиња кога отпочнаа буните и војните и кога се измешаа народите, друга слична историја не се случила во Потковицата.

„Сите овие бедни и анонимни егзекутори, чии имиња се сведени на иницијали: А.А., Х.Х., З.З., Ц.Ц., О.О., како и многу други, сѐ до исцрпувањето на азбуката, - сите овие недопирливи суштества, сретнати или не, сведочат за последната мрачна епизода на старата традиција на жртвувањето што на Балканот не престанала до наши дни.”

Всушност тоа мерење на далечините, како и времетраењето на пристигањето и оддалечувањата, беше една од моите посакувани игри.

А можеби неговиот поглед се беше нафатил да измери уште колку чекори му претстојат до нашата куќа.

А каде е таа Полска? Се прашувавме. Далеку или блиску до нашите места?

II. Им забрануваме на сите наши поданици без оглед на нивната положба или професија да го оживуваат споменот, да се напаѓаат, да се навредуваат, да се караат и да се предизвикуваат еден со друг со префрлања во однос на она што се случило, без оглед на причината или околоностите, да се расправаат, да се оспоруваат, караат, засрамуваат или навредуваат со дејства или со зборови; нека се совладаат и нека живеат заедно како браќа, пријатели и сограѓани, а кршителите ќе бидат казнети како кршители на мирот и нарушувачи на јавниот ред.

I. Прво, споменот на сѐ што се случи на едната и на другата страна од почетокот на месец март 1585 до нашето доаѓање на престолот и за време на другите претходни нереди и за време на овие, да биде збришан и згаснат, како нешто што не се случило.

И на нашите највисоки државни тужители, ниту на кое и да е друго јавно или приватно лице тоа нема да им биде возможно или дозволено, кога и да е или во каква и да е прилика тоа да се спомнува, обвинува или прогонува на кој и да е суд или судска власт.

Што се однесува до нашиот втор познаник, Харалампие, и тој напредуваше.

Тој ме предаде на еден борец и ме испрати во едно блиско село до нашето, кај негови роднини.

На масата до нашата седнуваат двајца млади: таа во жолт костим и шешир во иста боја и сламена торба подврзана со шарена марама, а тој во спортски гакици, ама не во тон со неа!

Искрено, Снежана, прво многу ми е драго што повторно се слушаме, што ми делуваш среќно и што си близу до нашиот крај...

- Нема да поверуваш Јана, сега сум многу блиску до нашиот крај.

Оставајќи ги на страна неколкуте текстови што несомнено дивергираат од основната концепција на двете книги останува да забележиме дека и првата и втората „Пасквелија“ со најдоброто во себе претставуваат единствен идејно- тематски и стилско- естетски блок во кој хронолошки се открива животописот на Пасквелската долина сѐ до наши денови: од приказот на првите мали јунаци од типот на Огулиновци, преку војната, до виорот на револуцијата и големите промени што таа ги внесува во животот на пасквелчаните.

Беше тоа настан од некогашната мисија на земјата што повеќе не постоеше и на земјата чиј застапник бев сега.

Испратив телеграма до нашето Министерство за надворешни работи во Скопје за настанот.

И затоа јаничаризмот заврши, опстана јаничарството, со сите метаморфози и приспособувања сѐ до нашите времиња, а сигурно ќе продолжи и во иднина продолжи Татко.

Еретикот секогаш ќе биде тука, на наша милост и немилост, врескајќи од болка, скршен, достоен за презир - и на крајот сосем покајан, спасен од самиот себе, ќе доползува до нашите нозе по сопствена волја.

Успеав, со големи тешкотии, да се пробијам низ снегот, да стигнам до нашата стара куќа.

Гледај ги нивните светли риги во темната вода и погодувај колку има до нашата светлост.

- Па ние! До нашата куќа се наоѓа планина.