ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК
во (предл.) - рок (имн.)
Таа веднаш освои 3-4 отсто од пазарот, но во рок од 3 месеци повторно исчезна поради тоа што како контра ефект предизвикува тешко чувство на депресија.
„МАРГИНА бр. 37“
(1997)
Потоа се појави МBDB, па МDOH, која што многу личеше на МDА - траеше осум часа, предизвикуваше халуцинации, беше многу пријатна ако тоа си го сакате, се разбира.
„МАРГИНА бр. 37“
(1997)
Против ова решение не е дозволена жалба.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Неосновани причини за откажување на договорот за вработување се: 1) членство на работникот во синдикат или учество во синдикални активности во согласност со закон и колективен договор; 2) поднесување тужба или учество во постапка против работодавачот заради потврдување на кршење на договорните и други обврски од работниот однос пред арбитражни, судски и управни органи; 3) одобрено отсуство заради болест или повреди, бременост, раѓање и родителство или нега на член на семејството; 4) користење одобрено отсуство од работа и годишен одмор; 5) отслужување или дослужување на воен рок или воена вежба и 6) други случаи на мирување на договорот за вработување утврдени со овој закон (чл. 77, ЗРО).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Со подготвувањето на главната расправа раководи претседателот на советот (чл. 262, ст.1-3 од ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
За кривичните дела за кои се гони по предлог или по приватна тужба, предлогот или тужбата се поднесуваат во рок од три месеци од денот кога лицето овластено за поднесување на предлогот или приватна тужба узнало за кривичното дело и за сторителот.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Ова значи дека вонсудската постапка станува примарна, а судската – секундарна!
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Ако тужителот не ја плати судската такса во рок од 15 дена од денот на поднесувањето на тужбата, се смета дека тужбата е повлечена (чл. 146, ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Ако жалителот не ги достави податоците за банкарската сметка во рокот, средствата утврдени со решението за исплата ги префрла на депозитна сметка на Судскиот буџетски совет.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Ако овој, во натамошниот следен рок од дополнителни осум дена по врачувањето на писменото барање од страна на работникот, не ги исполни своите обврски од работниот однос, односно не го отстрани кршењето на правото – работникот може, во рок од 15 дена, да бара судска заштита.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
На крајот на мај 2008-та, судијката (С. Мирковска – претседател на советот), и судиите поротници (З. Ѓоргиева и М. Карабеговиќ – како членови), го усвојуваат тужбеното барање на Митревски, при што тужениот НУЦК – Битола беше задолжен: а) да го врати Митревски на работа, на работи и работни за- дачи согласно неговата стручна спрема;9 и б) да му ги исплати парничните трошоци, во износ од 35.570 МКД (585 ЕУР) – а сè во рок од осум дена по доставата т.е. прие- мот на пресудата.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
7 Во декември 2010, Врховниот суд (во совет составен од судиите: С. Алиу – претседател, К. Здравев, В. Атанасов, д-р М. Ристова и С. Трајчовска – членови на советот), одлучувајќи по ревизијата на Ѓорѓиевски, донесе пресуда во трет и последен степен, со која ревизијата беше усвоена, а пресудите на првостепениот и второстепениот суд, преиначени.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Процесот почна и, до носењето на пресудата, беа одржани две рочишта за главна расправа.4 Врз основа на доставениот одговор на тужба, како и на поднесената пресметка – адвокатот на Величковски, усно на записник пред судот, го прецизираше тужбеното барање.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Од мај до ноември 2008, во битолскиот Основен суд се одржаа вкупно четири рочишта за главна расправа.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
На првото рочиште за главна расправа странките, меѓу другото, се должни да се изјаснат дали се согласни спорот да се реши во постапка за медијација (чл. 436, ст.2 од ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Комисијата се формира во рамките на Фондот (чл. 139, ст. 1-2 од ЗПИО).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Кога оштетениот поднел кривична пријава или предлог за гонење, а во текот на постапката ќе се утврди дека станува збор за кривично дело за кое се гони по приватна тужба – пријавата, односно предлогот, ќе се смета како навремена приватна тужба ако е поднесена во рокот предвиден за приватна тужба.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Врховниот суд, во рок од осум дена од донесувањето на правосилното решение, решението го доставува до Судскиот буџетски совет.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Граѓанин или правно лице што е незадоволно од одлуката донесена врз основа на дискреционо овластување и кое смета дека таа одлука е донесена поради корумпираност, може да поднесе претставка пред Државната комисија за спречување на корупцијата.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Предлогот за повторување на постапката се поднесува во рок од 30 дена.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Исто така, таа има сознанија дека директорите, на неколку наврати во минатото, ги подмитуваа трудовите инспектори.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Оваа постапка, во февруари 2011, заврши со осудителна Пресуда XIX K.бр. 1652/10 против сопственикот и управител на градежната компанија (градежен инженер Т. Орцев), со која тој беше прогласен за виновен за сторено квалифицирано кривично дело тешки дела против општата сигурност10 затоа што свесно не ги испочитувал одредбите од тогаш важечкиот Закон за заштита при работа (1998 – денес вон сила, бидејќи е заменет со ЗБЗР/2007).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
На крајот на месец јануари 2010, судијката (С. Мирковска – претседател на советот), и судиите поротници (З. Ѓорѓиева и Н. Петровска – како членови на советот), го одбиваат тужбеното барање на Ѓорѓиевски како неосновано, и згора на тоа го задолжуваат на работодавачот да му ги надомести парничните трошоци во износ од 14.560 МКД (240 ЕУР), во рок од осум дена од приемот на пресудата.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Почитувањето на овие принципи не смее да ја загрози самостојноста и одговорноста на секој јавен обвинител во вршењето на функцијата (чл. 6, ЗЈО).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Судијката (Х. Мешкова) го прифати предлогот и на истото рочиште донесе таква пресуда со којашто, нормално, го усвои тужбеното барање на Љ.Н. и го задолжи тужениот работодавач – во рок од осум дена од приемот на пресудата – да му ја исплати вкупната сума за осумте заостаната плати во висина од 46.327 МКД (750 ЕУР), зголемена за законската казнена камата која течеше до денот на исплатата.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Ако има потреба од преземање на дејствија за уредување на тужбата, тужбата ќе биде доставена на одговор во рок од осум дена по преземените дејствија.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
На ова рочиште судот ќе ги определи денот и часот на одржување на првото рочиште за главна расправа – во рок кој не може да биде пократок од осум дена ниту подолг од 60 дена, а во сложените предмети најмногу до 90 дена сметано од денот на одржаното подготвително рочиште – потоа доказите кои ќе се изведуваат, како и сведоците и вештаците кои ќе бидат поканети на главната расправа.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Да бидеме попрецизни, неговото тужбено барање беше делумно усвоено и „Охис Пласт М“ како работодавач – во рок од осум дена од правосилноста на пресудата – требаше да му исплати сума од 96.515 МКД (1.580 ЕУР) на име неисплатени плати за периодот 2006–2008 година, зголемена за законската затезна камата – под страв од присилно извршување.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Во периодот од јуни 2008 до јануари 2010, пред месно надлежниот суд се одржаа вкупно четири рочишта за главна расправа, на која беше спроведено и медицинско психијатриско вештачење од страна на вешто лице – психијатар, а беше сослушан и доктор- специјалист офталмолог.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Арбитерот донесува решение [а не пресуда] за предметот на спорот, во рок од 30 дена од денот на отворањето на расправата.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Во случаите кога на донесувањето на решението му претходи утврдување на фактичка состојба, Фондот е должен да донесе решение најдоцна во рок од 45 дена од денот на поднесувањето на барањето (чл. 140, ст.1-2 од ЗПИО).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Недоставувањето на податоците за сметката од страна на жалителот не претставува пречка за извршување на решението.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
5. Против пресуда донесена во прв степен странките можат да изјават жалба во рок од 15 дена од денот на доставувањето на преписот на пресудата, ако во овој закон не е определен друг рок.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Во рок од осум дена од денот на писмената изработка на пресудата до странките се доставува заверен препис на пресудата со поука за правото на изјавување правен лек против пресудата.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Така, тужбеното барање на Ѓорѓиевски е усвоено и дефинитивно е одлучено во негова полза, со што: а) се поништи одлуката на генералниот директор на Шеќераната за давање отказ на договорот за вработување на Ѓорѓиевски, поради наводно кршење на работниот ред и дисциплина, како и одлуката на УО на фабриката, со која приговорот на Ѓорѓиевски беше одбиен како неоснован; б) се задолжи Шеќераната да го врати Ѓорѓиевски на работа со сите права од работен однос, на работно место кое одговара на неговата стручна спрема, како и да му ги надомести парничните трошоци од 33.660 МКД (550 ЕУР), сѐ во рок од осум дена од приемот на пресудата.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
При ова, заштитата се сведе само на вонсудска заштита пред самиот работодавач, слично на онаа народната „кадија те тужи, кадија те суди“, и на дополнителна т.е. секундарна заштита, пред надлежниот основен суд; 7 6. У.бр. 139/2005-0-0 од 21.XII.2005; У.бр. 161/2005 од 22.XII.2005; У.бр. 134/2005-0-0 од 29.III.2006; У. бр. 187/2005-0-1 од 10.V.2006; У. бр. 111/2006- 0-1 од 24.I.2007; У.бр. 188/2006-0-0 од 4.IV.2007; У.бр. 170/2006-0-1 од 6.VI.2007 и У.бр. 263/2009-0-1 од 22.IX.2010. 7. Некои од овие „кастрења“ на одредби од процедурален аспект имаа смисла бидејќи, на овој начин, се одбегна дуплирање на истите одредби во повеќе одделни закони – затоа што постапката за заштита на работничките права, кај нас се третира како посебен вид граѓанска постапка и, според тоа, е регулирана со ЗПП (2005), со ЗИ (2005), потоа со ЗОП (2007), како и со ЗМРРС 23 – исто така, повеќе не постои одредбата која велеше дека над лежниот орган кај работодавецот е должен, пред донесувањето на одлуката по барањето, односно по приговорот на работникот – да побара мислење од синдикатот во кој тој членува, како и задолжително да го разгледа и за него да се изјасни, ако синдикатот доставил такво мислење (чл. 146, ЗРО/03 – ПТ).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Кога компанијата „Кјуби“ дознава дека е тужена, го известува дека тој има акции кои, во негово име, биле купени од матичната компанија од Австралија (!?), и за да ги добие во валутна противвредност, треба да потпише Изјава – која му е понудена на потпис во август 2005, во која ќе стои дека сите права и обврски од компанијата се намирени и дека тој, како работник кој поседува акции, е согласен сумата што би му следувала од продажбата на овие акции да ја добие намалена, соодветно на 265 неговите „финансиски задолженија“!?
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Доколку странките склучиле спогодба во постапка на медијација, се должни истата да ја достават до судот во рок од осум дена од денот на нејзиното склучување.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Во врска со неисплатените 25 плати, кои работодавачот му ги должи на Митревски, тој истакнува дека со установата имаат склучено вонсудска спогодба во која се прецизира истите да му бидат исплатени во рок не подолг од три години од неговото повторно враќање на работа.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Кога странката со поднесок побарала одлагање на рочиштето, е должна да се информира во судот дали барањето е прифатено.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
2 Подоцна, во декември 2009, судечкиот судија- поединец (А.Шеху Асани)3 донесе исправна пресуда во корист на 176 Х.Џ – што значи дека спорот пред првостепениот суд траеше сѐ на сѐ шест месеци, односно беше испочитуван полугодишниот законски максимален рок на траење на постапката кај споровите произлезени од работните односи.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
За да се стекне со статусот „невработено лице“ во смисла на овој Закон, на коешто би му следувало месечен паричен надоместок во висина од 34% од просечно исплатената месечна нето- плата по работник во Републиката за претходната година (чл. 4, ЗСт), субјектот треба да ги исполнува следниве услови, и тоа кумулативно т.е. сите заедно: 1) да му престанал работниот однос во претпријатие со доминантна сопственост на државата; 2) престанокот на работниот однос да бил по основ на стечај, ликвидација или технолошки вишок; 3) на денот на престанокот на работниот однос имало најмалку 25 години (н.з. работен) стаж на осигурување; 4) работниот однос да му престанал заклучно со 31 декември 2004 год.; 5) да остварил право на паричен надоместок по 7 април 2000; 6) по остварувањето на правото на паричен надоместок да не бил вработен на неопределено време, односно не му престанал работниот однос по негова волја и вина (овие наведени шест услови се регулирани во чл. 2, ЗСт); 7) да не примил испратнина поголема од 12 месечни плати во висина над просечната исплатена месечна нето- плата во РМ во дадениот период (чл. 3, ЗСт); 8) да поднесе барање до Агенцијата за вработување на РМ каде што е евидентирано; и 9) барањето да го поднесе во рок од 30 дена од денот на влегувањето во сила на овој закон (последниве два услова се регулирани во чл. 6, ЗСт).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Врховниот суд, по ова барање одлучува во совет од тројца судии на нејавна седница, но по исклучок судот може да одлучи да ги сослуша подносителот на барањето и претставникот на судот чија постапка е предмет на поднесеното барање.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Врховниот суд на РМ постапува по барањето кое ги исполнува критериумите во рок од шест месеца од неговото поднесување и одлучува дали по- нискиот суд го повредил правото за судење во разумен рок, притоа имајќи ги предвид правилата и принципите утврдени со Европската конвенција за човекови права и основни слободи, а особено сложеноста на предметот, однесувањето на странките во постапката и однесувањето на судот кој постапувал.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Конечно, во јануари 2009, Врховниот суд го одби овој вонреден правен лек на работодавачот и ја потврди исправноста на прво степената и на второстепената пресуда во корист на Митревски. 65
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
На работник кој е избран или именуван на синдикална функција утврдена со статут, а чие вршење бара привремено да престане да работи кај работодавачот, му мирува работниот однос и има право – во рок од пет дена по престанувањето на функцијата што ја вршел – да се врати на работа за вршење на работи кои одговараат на неговиот степен на стручна подготовка (чл. 200, ЗРО).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
А под „работен однос“ се смета само времето поминато во работен однос кај ист работодавач, како и времето кај претходниот работодавач – на кој, поради настаната статусна про- мена, правен следбеник е последниот работодавач.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Тој донесува одлука по жалбата најдоцна во рок од три месеци, а во посложените предмети во рок од шест месеци од денот на приемот на предметот во работа (нов чл. 355-а, ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Петнаесет години подоцна, со измената и дополнување на третиот ЗРО (2005), од август 2008-та, целата глава што се однесуваше на „работничката книшка“ беше изоставена (чл. 22, ЗИДЗРО/авг.08) – па оваа корисна исправа, која содржеше општи податоци за работникот, за неговата стручна под- готовка, за вработувањата и др. – а којашто, во праксата, служеше за докажување на факти при остварување на некои права, престана да се издава и да постои.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Јавното обви- нителство е должно да ја информира јавноста за одделни случаи по кои постапува, особено ако се од таква природа што предиз- викуваат поширок општ интерес во јавноста или се од значење 260 за остварување на функцијата на јавното обвинителство заради заштита од криминални или други противзаконски дејствија.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Велешкиот суд (преку сега пензионираниот судија Н. Ивчев), по одржани 12 рочишта на кои беа изведени писмените докази 103 и сослушани тројца сведоци – но, по поминати недозволиви рекордни четири и пол години траење на спорот, дури во декември 2003 ја донесе и објави Пресудата во полза на Авдиќ – со која беше поништена Одлуката за отказ бр. 04-824 (донесена од генералниот директор) и Одлуката У.бр.02-977 (донесена од УО) со која е потврдена првичното отказно решение и тужениот работодавач „Киро Ќучук“ беше задолжен, во рок од 15 дена по приемот на писмено изготвената пресуда, да го врати Авдиќ на „работно место кое одговара на неговите работни способности и на неговиот степен на стручна подготовка“.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Ако тужениот не поднесе одговор на тужбата во определениот рок, судот ќе донесе пресуда со која го усвојува тужбеното барање [т.н. пресуда поради неподнесување на одговор на тужба], но само ако бидат исполнети следниве услови: 1) на тужениот тужбата и поканата за давање одговор на тужба му биле уредно доставени; 2) основаноста на тужбеното барање произлегува од фактите наведени во тужбата; 3) фактите врз кои се заснова тужбеното барање не се во спротивност со доказите кои тужителот ги поднел или со 294 општопознатите факти и 4) не постојат општопознати околности од кои произлегува дека тужениот од оправдани причини бил спречен да поднесе одговор на тужба.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Во поканата, покрај наведената содржина, судот ќе им укаже на странките дека, согласно со 293 чл. 278, ст. 3 од овој закон, судот може веднаш по подготвителното рочиште да одржи главна расправа (чл. 272, ст.1-5 од ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Органите на државната управа и правните лица се должни на Државното правобранителство да му доставуваат податоци, докази и информации заради правна заштита на имотните права и интереси на РМ за потребите за постапување по конкретен предмет, во рок од пет работни дена (чл. 12, ст.1 од ЗДП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
9. Одредбите на овој закон [ЗРО], што се однесуваат на договорот за вработување, се применуваат и во случајот кога работодавачот го откажува договорот за вработување и на работникот истовремено му предлага склучување на нов променет договор за вработување.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Барањето содржи: – податоци за подносителот на барањето и правниот застапник, – податоци за предметот и постапката за која странката смета дека ја сторила повредата на правото за судење во разумен рок, – образложение на причините за наводно сторената повреда на правото за судење во разумен рок; – изјава за побарување на правичен надомест и – потпис на подносителот на барањето.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Заштитата пред отказ за „синдикалните лидери“ трае цело време за времетраењето на мандатот и најмалку две години по престанување на мандатот.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Ако јавноста на главната расправа била исклучена, изреката на пресудата секогаш ќе се прочита јавно, а судот ќе одлучи дали и во која мера ќе се исклучи јавноста при објавувањето на причините на пресудата.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Органите на државната управа го известуваат државниот правобранител за секој имотно-правен спор со домашни или странски физички и правни лица (чл. 14, ст.1 од ЗДП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
б) Правните средства за заштита на работниците се зголемија од три на четири експлицитно споменати, плус еден имплицитно одреден правен инструмент – меѓутоа, ќе забележиме дека тие се „расфрлани“ во различни членови и не се групирани на едно место: – Првиот заштитен инструмент е писменото барање до работодавачот да го отстрани кршењето на правото (чл. 181, ЗРО/05): a) имено, aко работникот смета дека работодавачот не му ги обез- бедува правата од работниот однос или крши кое било од неговите права – може да поднесе барање до работодавачот, овој да го отстрани кршењето, односно да ја исполни својата обврска; б) исто така, ако работникот смета дека, со писмената одлука на работодавачот, е прекршено неговото право може – во рок од осум дена од врачувањето на таа одлука, да бара од работодавачот истото да го отстрани.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Во периодот од јануари 2007 до мај 2008, за оваа година и пол колку што траеше парницата, во битолскиот Основен суд се одржаа вкупно четири рочишта за главна расправа.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Оваа колективна тужба им ја подготви дипломиран правник (М.Мишкова) од општинската канцеларија на ССМ во Велес, која и ги застапуваше во спорот. 250 А, по утужувањето, притисоците десеткратно се зголемија и секојдневното одење на работа за оваа група тужителки почна да станува вистински кошмар.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
За ревизијата одлучува Врховниот суд на РМ – без расправа – и тој одлуката ќе ја донесе најдоцна во рок од осум месеци од денот на приемот на предметот во работа (чл. 373 и чл. 382, ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Пресудата, во рок од два дена од денот на нејзиното писмено изработување и потпишување, се објавува на веб-страницата на судот на начин определен со закон (чл. 326, ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Конечно, во декември 2006, судскиот совет (во состав: м-р Љ. Неделковски – претседател, П. Попоски и С. Спасеноска – членови), носи пресуда со која ги одби сите поднесени жалби на работодавачот и на поранешните работници како неосновани, и ја потврди исправноста на првостепената пресуда, која во јануари 2007 стана правосилна и извршна.6
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Новото рочиште ќе се одржи во рок од најмалку осум дена, односно во рок од најмногу 45 дена од денот кога рочиштето било одложено.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Во почетокот на ноември 2008, судот (преку судијата Ѓ. Христовски – претседател на советот, и судиите поротници – В. Петровска и В. Чалдарова) – го усвои тужбеното барање на Лозановски и во донесената пресуда ја задолжуваат „Топлификација Битола“ ДОО Скопје да му исплати вкупна сума за главното побарување од 68.902 МКД (1.130 ЕУР), и тоа: а) на име неисплатен дел од плата сума од 8.080 МКД (135 ЕУР) – збирно за 12 месеци: јуни-септември 2005 год.; јануари- февруари, мај-август 2006; јануари-февруари 2007; б) разлика на плата во износ од 25.129 МКД (410 ЕУР); в) надомест за исхрана во износ од 29.093 МКД (475 ЕУР); г) надомест на трошоци за превоз до и од работа, во износ од 6.600 МКД (110 ЕУР) – сето во рок од осум дена по приемот на пресудата.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Судот ќе се откаже од изведувањето на докази ако износот потребен за намирување на трошоците не биде положен во рокот што ќе го определи судот (чл. 147, ст.1 и 3 од ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
После изрекувањето на конечната одлука од страна на Врховниот суд на РМ, на работодавачот НУЦК – Битола му беше наложено, под страв од присилно извршување, во рок од осум дена, да го врати Митревски на работа.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Работникот мора да се изјасни за новиот променет договор за вработување во рок од 15 дена од денот на приемот на понудата.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
11. Постапката што со одлука на судот е завршена правосилно, може, по предлог од странката кој има третман на вонреден правен лек [extraodrinaria auxilii], да се повтори во законски таксативно наведени случаи, меѓу кои и: – кога одлуката на судот се заснова врз лажен исказ на сведок или вештак; – до одлуката на судот дошло поради кривично дело на судијата, односно на судијата- поротник, на законскиот застапник или на полномошникот на странката, на спротивната странка или на некое трето лице; – странката стекне можност да ја употреби правосилната одлука на судот која порано меѓу истите странки е донесена за исто барање; – странката узнае за 207 нови факти или најде или стекне можност да употреби нови докази врз основа на кои за странката можела да биде донесена поповолна одлука тие факти или докази да биле употребени во поранешната постапка; – со одлука на надлежен орган дополнително правосилно е одлучено за претходно прашање на кое се заснова одлуката на судот (в. чл. 392, ст.1, ал.4, 6-7, 9-10 од ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Работодавачот ПЗУ „Градска аптека“ беше задолжен, во рок од осум дена од правосилноста на Пресудата, на Папазова – како поранешен вработен, да ѝ исплати главен долг во износ од 56.040 МКД (околу 920 ЕУР), зголемен за законската казнена камата, и тоа по следниве пет основи: а) на име разлика за помалку исплатени плати – сума од 21.169 МКД; б) додаток на нето-плата за признат работен стаж [т.н.„минат труд“] – сума од 15.670 МКД; в) неисплатена хранарина – сума од 10.000 МКД; г) додаток за патни трошоци – 7.851 МКД; и д) работа на празник – сума од 1.350 МКД.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Туженото претпријатие беше задолжено, во рок од осум дена, на Б.А. да и исплати вкупна сума од 108.803 МКД (1.785 ЕУР) на име неисплатени плати, како и да ги плати сите неплатени при- донеси кон Фондот.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Во периодот од октомври 2009 до јануари 2010-та, во битолски- от Основен суд се одржа само едно рочиште за главна расправа.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
По предлогот за спроведување на ликви- дација, судот е должен да донесе решение за отворање на постапка за ликвидација – во рок од осум дена по приемот на предлогот, без одржување јавна расправа (чл. 113, ЗВ).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Ако, пак, тој [тужениот] – во рок од осум дена од денот на известувањето за повлекувањето на тужбата, не се изјасни за тоа, ќе се смета дека се согласил со повлекувањето.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Поради тоа што, во меѓувреме, придонесите кон ФПИОМ беа исплатени, адвокатот го повлече овој дел од тужбеното барање – по што полномошникот на „Охис“, кој не го оспори побарувањето ниту по основ, ниту по висина, а заради економичноста и целисходноста на постапката, предложи да се донесе пресуда врз основа на признание.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Сето ова делува демотивирачки да го изложи нејзиниот случај пред овој орган, кој работи во склоп на МТСП.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Против правосилна пресуда, донесена во втор степен, странките можат да изјават ревизија во рок од 30 дена од денот на доставувањето на препис на пресудата.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
На подготвителното рочиште претседателот на советот, во однос на управувањето со постапката, ги има сите овластувања што ги имаат претседателот на советот и советот на главната расправа (чл. 274, ст.1 sq и ст.4 од 172 ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Работодавачот е должен веднаш, а најдоцна во рок од 48 часа по настанот, писмено да го извести органот на државната управа надлежен за работите на инспекцијата на трудот за: а) секој смртен случај; б) колективна несреќа и повредите при работа кои предизвикуваат времена не- способност за работа повеќе од три работни дена и в) секоја појава која претставува непосредна опасност и ја загрозува безбедноста на вработените при работа.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Ако тоа го бараат посебните околности на случајот, а особено ако тоа е потребно за одлучување по предлогот за определување на привремена мерка – судот веднаш, а најдоцна во рок од три дена од денот на приемот на предлогот, ќе закаже ро- чиште за расправање по предлогот и ќе нареди примерок од тужбата да му се достави на тужениот (чл. 269, ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Решение за правата од пензиското и инвалидското осигурување донесува Фондот, најдоцна во рок од 30 дена од денот на поднесување на уредно барање.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
За време на судската постапка се одржаа вкупно шест рочишта.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
7. Ревизијата не е редовен туку вонреден правен лек [extra rdinaria o auxilii] поради тоа што таа се изјавува против веќе правосилни пресуди.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
А слична, но пократка одредба, постоеше и во чл. 314 од ЗПП/98 којшто сè уште беше во сила во времето кога се одвиваше овој процес). A aко странката делумно успее во парницата, судот може – со оглед на постигнатиот успех – да определи секоја странка да ги поднесува своите трошоци или, пак, едната странка да и надомести на другата странка сразмерен дел од направените трошоци (чл. 148, ст.2 од ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Во септември 1997 советот, претседаван од судијката Л. Додевска, постапувајќи во оваа правна работа, а во отсуство на тужената странка којашто манифестираше огромна процесна недисциплина – донесе позитивна пресуда поради изостанок5 со која го уважи тужбеното барање на тужителката Ангелеска и тужениот работодавач беше задолжен да и плати износ од 76.000 МКД (1.245 ЕУР) на име надомест за испратнина, сосе законска затезна камата; како и 23.309 МКД (380 ЕУР) на име пет неисплатени плати, за периодот од август до декември 1996 – а сето ова во рок од 15 дена по приемот на пресудата.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Оригиналот на пресудата го потпишува претседателот на советот, односно судијата поединец.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Ако синдикатот, во рок од осум дена, не се изјасни за давање или ускратување на согласноста, се смета дека е согласен со одлуката на работодавачот.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Доколку, пак, спорот се однесува на престанок на работниот однос – рочиштето за главна расправа мора да се одржи во рок од 30 дена од денот на приемот на одго- ворот на тужбата (чл. 405, ЗПП). 16 2) воведување на институтот максимално траење на постапка- та, којшто е сосем редок споредбеноправен процесен институт – а сè со цел зголемување на ефикасноста и намалување на одолго- влекувањето на судскиот процес до недоглед.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Со пресудата МЦ, како тужен работодавач кој го изгуби спорот, беше задолжен – во рок од 15 дена по правосилноста – на секој од сопарничарите да му исплати сума во вкупен износ од 63.100 МКД (1.035 ЕУР) на име незаконски скусена патарина, и тоа за период 135 од вкупно 17 месеци, односно скоро за година и пол по околу 60 ЕУР месечно.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Претседателот на советот, односно судијата поединец, е должен – по приемот на одлуката на второстепениот суд – да закаже рочиште за главна расправа најдоцна во рок од осум дена, а рочиштето да го одржи во рок од 45 дена од денот на приемот на одлуката на второстепениот суд (чл. 367, ЗПП). 109 Марковски против МЗТ Пумпи Спор за враќање на работа + спор за надомест на штета1 Usurae vicem fructuum facit (Ulp. – D. 22,1,34) Каматите се сметаат за [граѓански] плодови!
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Односот на претпоставените е во рамките на нивните деловни овластувања, а неговите права од работен однос сосема се почитуваат.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Имено, првично беше предвидено дека против одлуката за отказ на договорот за вработување, работникот може да поднесе „жалба (!?) – во рок од 15 дена од врачувањето од страна на работодавачот, пред надлежниот суд“ (чл. 181, ст.4 од ЗРО).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Ревизија се поднесува до судот што ја изрекол првостепената пресуда, во доволен број примероци за судот и за противната странка, а поднесената ревизија не го задржува извршувањето на правосилната пресуда против која е изјавена (чл. 379 и чл. 374, ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Кај нас, во 2008-та, по речиси едногодишно протестирање на дел од овие луѓе кои беа вистински „жртви на транзицијата“, беше донесен Законот за материјално обезбедување на невработените лица поради приватизацијата на претпријатијата со доминантна сопственост на државата во периодот од 2000 до 2004 година, а популарно наречен „Закон за стечајците“ (Сл. весник на РМ, 87/08).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Антикорупциската комисија е должна да ја разгледа претставката и во рок од 30 дена од нејзиниот прием да го извести физичкото или правното лице за постапувањето по претставка- та (чл. 43, ЗСК).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
По приемот на барањето Врховниот суд на РМ веднаш, а најдоцна во рок од 15 дена ќе побара од првостепениот суд да достави препис на списите од предметното досие, а по потреба и изјаснување од повисокиот суд за времетраење на постапката пред него.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Заверена фотокопија од пријавата му се врачува на работникот, во рок од три дена од денот на стапувањето на работа...
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Тој одговара за штетата што ќе настане со употребата на закупениот предмет спротивно на договорот или на неговата намена, без оглед дали го употребувал предметот тој или некое лице кое работи по негов налог, подзакупецот или некое друго лице на кое тој му овозможил да го употребува предметот (чл. 584, ЗОО).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Во јуни 2006 година судијата-претседател на совет (Ѓ. Христовски) и судиите- поротници (К. Христова и В. Петровска),5 го усвоија тужбеното барање, при што работодавачот беше задолжен – во рок од осум дена од приемот на писмената пресуда, да ѝ исплати: а) 40.458 МКД (665 ЕУР)на име испратнина, со камата сметано од октомври 2005, па сѐ до денот на конечната исплата; и б) 2.980 МКД (под 50 ЕУР) на име плата за месец октомври 2005, без камата.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Второстепениот суд одлучува по жалба, по правило, без расправа (чл. 351, ст.1 од ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Но, во пракса, притисоците одеа дотаму што секој од вработените, кој ќе беше виден макар и како си муабети со Авдиќ – ризикуваше да го изгуби своето работно место, како „нелојален“ кон новоустоличеното раководство.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
По приемот на одговорот на тужба, судот може да ги носи сите решенија што може да ги донесе и при претходно испитување на тужбата (чл. 270, ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Со оваа пресуда беа поништени одлуките за отказ како незаконити, а туженото претпријатие требаше, во рок од осум дена, да им ги надомести трошоците сторени во текот на постапката – кои беа одмерени на рекордни 102.920 МКД (1.690 ЕУР).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Во поканата судот ќе им укаже на странките за последиците од изостанувањето од подготвителното рочиште, како и за тоа дека се должни, најдоцна на ова рочиште, да ги изнесат сите факти врз кои ги засноваат своите наводи, да ги предложат сите докази со кои ги докажуваат фактите, да ги приложат сите исправи и предмети што имаат намера да ги употребат како доказ и да се изјаснат за тоа дали се согласни спорот да го решат во постапка за медијација.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Постапката пред првостепениот [основен] суд мора да се заврши во рок од шест месеци од денот на поднесувањето на тужбата, додека второстепениот [апелационен] суд е должен да донесе одлука по жалба поднесена против првостепената одлука во рок од 30 дена од денот на приемот на жалбата, односно во рок од два месеца – доколку пред второстепениот суд се одржала расправа (чл. 405, ЗПП). 3) во доменот на т.н. квалификувано „договорно застапување“ пред суд, дадена е можност работникот да не мора да биде застапуван од страна на адвокат, што е значителна олеснителна околност, знаејќи ги високите цени согласно фамозната Адвокатска тарифа.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Испратнината се исплатува со денот на престанокот на работниот однос, а барањето т.е. давањето согласност за откажување од правото на испратнина од страна на работодавачот, односно од страна на работникот се ништовни! (чл. 97, ЗРО). 8. Адвокатската тарифа кај нас, согласно Законот за адвокатура (2002), ја носи Собранието на Адвокатската комора на РМ.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Стечајниот управник, заради остварување на правата на работникот, примерок од решението доставува до надлежната служба за посредување при вработување на чие подрачје се наоѓа седиштето на стечајниот должник, во рок од три дена од денот на донесувањето.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
А, пак, приватен тужител е лице кое поднело приватна тужба заради гонење на кривични дела кои се гонат по приватна тужба (чл. 21, ст.1, ал.6-7 од ЗКП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Приговорот против одлуката за откажување на договорот за вработување без отказен рок или одлуката за отстранување од кај работодавачот, не ја задржува од извршување одлуката за отказ, односно писмениот налог (чл. 91, ЗРО). 5. Второстепениот суд донесува одлука по жалба најдоцна во рок 108 од три месеци, а во посложените предмети во рок од шест месеци од денот на приемот на предметот во работа (чл. 355-а, ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Веднаш по приемот на писмено изработената пресуда, работодавачот – незадоволен од истата, преку својот адвокат (Т.Неделков) – поведе второстепена жалбена постапка, но исто така жалби поднесоа и тужителите незадоволни од одмерените трошоци – па предметот беше препратен до Апелациониот суд Битола.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Иако е крајно огорчен од целокупната ситуација во државава, но и во светски рамки воопшто – Љ.Н. е одлучен во тоа дека, во иднина, повторно би тужел доколку му биде повредено некое работничко право. ***
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Судот може да го одложи рочиштето кога тоа е потребно заради изведување на докази или кога за тоа постојат други оправдани причини.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Архивскиот број под кој е заведен предметот во Основниот суд Скопје II – Скопје е: VIII PO.бр.701/09. 2. Ако на подготвителното рочиште не дојде тужителот кој 177 уредно е поканет, а изостанокот не го оправда, тужбата се смета за повлечена – ако со тоа се согласил тужениот; а ако тужениот не е присутен, тужбата ќе се смета за повлечена ако во рок од осум дена по приемот на известувањето за повлекувањето не се изјаснил дека на тоа се противи.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
По приемот на одговорот на тужба или по протекот на рокот за поднесување на одговор на тужба, судот најдоцна во рок од осум дена ќе закаже подготвително рочиште, а истото ќе го одржи најдоцна во рок од 50 дена сметано од денот на закажувањето.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Во случај на отворање на ново боледување, во рок од три дена од престанокот на претходното боледување, работодавачот има право да побара од првостепената лекарска комисија да го потврди новото боледување или да го продолжи прекратеното старо боледување.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Ако Врховниот суд утврди повреда на правото за судење во разумен рок со решението ќе определи рок во којшто судот, пред кого постапката е во тек, мора да одлучи за правото, обврската или кривичната одговорност на подносителот на барањето и ќе досуди правичен надоместок за поднесителот на барањето заради повреда на неговото право за судење во разумен рок.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Закупецот е должен да ја плаќа закупнината во роковите определени со договорот или со закон, а во недостиг на договор и закон, како што е вообичаено во местото каде што предметот му е предаден на закупецот.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Парничните трошоци на спорот во оваа правна работа – судски, адвокатски и странкарски – изнесуваа вкупно 32.200 МКД (530 ЕУР).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Работодавачот исплаќа надоместок на платата и во случаите на неспособност на работникот за работа поради негова болест или повреди до 21 ден, а над овој период се исплаќа на товар на здрав- ственото осигурување.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
По предлогот за ликвидација, надлежниот суд определува ликвидационен совет, составен од тројца судии, за спроведување на постапката за ликвидација.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Со судската пресуда прецизираното тужбено барање на тужителот беше усвоено од страна на судијката (П. Попоска) и тужениот „Филком“ во својство на работодавач беше задолжен, на Величковски, да му исплати на име неисплатени плати вкупен износ од 48.368 МКД (790 ЕУР) со законска казнена камата на вкупниот износ – во рок од 8 дена по приемот на пресудата.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
По исклучок, работниот однос 284 заснован со договор за вработување на определено време може да се трансформира во работен однос на неопределено време и пред истекот на рокот [од пет години], ако работникот работи повеќе од две години на работно место кое е ослободено по основ на пен- зионирање или други основи и за кое се обезбедени финансиски средства – доколку работодавачот утврди дека има трајна потреба од работникот, под услови и на начин утврдени со закон (чл. 46, ЗРО). 3. Според актуелниов важечки ЗРО: со потпишување на дого- ворот за вработување се заснова работен однос меѓу работникот и работодавачот.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
А, пак, според актуелниот ЗБЗР (2007): Кога еден или повеќе 214 вработени го напуштиле работното место или опасната зона, заради непосредни или неизбежни опасности по нивната безбедност при работа, тие не смеат да бидат ставени на одговорност заради нивна реакција во вакви случаи (чл. 25, зт.4 од ЗБЗР).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Судската постапка траеше безмалку година и пол, од мај 1996 до септември 1997, и за време на парницата се одржа само едно единствено рочиште4 на коешто немаше ниеден претставник т.е. застапник или полномошник од АД „Млекарница“.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Нему, како дотогаш неосудувано лице и фамилијарен човек, му беше одредена алтернативна мерка условна осуда од шест месеци казна затвор, со напомена дека оваа затворска санкција нема да се изврши доколку осудениот, во рок од наредни две години, не стори ново 201 кривично дело.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Заради синдикална активност, него не може да му се намали платата или да му се откаже договорот за вработување; а работодавачот може – за времето на вршење на должноста – да му даде отказ само со претходна согласност на синдикатот.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Од овој, но и од редица други слични вакви случаи кадешто како тужена се јавува оваа државна фирма – гледаме дека е мошне симптоматично тоа што судот ги [од]враќа работниците кои го тужат АД „Охис“, изнаоѓајќи лажни бирократски оправдувања за наводна „непотполна документација“ која тие, во рок од осум дена, треба да ја докомплетираа и да му ја достават на судот – иако, од друга страна, раководството врши опструкција и одолговлекува со издавањето било какви документи и информации кој судот може, но не сака (!?), да ги прибави по службена должност [ex officio].
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Така, во постапката по спорови од работните односи рокот за одговор на тужба е осум дена (чл. 405, ЗПП/05).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Со поканата со која се доставува тужбата, тужениот ќе се предупреди дека е должен да даде писмен одговор на тужбата во рок што ќе го определи судот, кој не може да биде пократок од 15 дена, ниту подолг од 30 дена од денот на приемот на тужбата.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
По одржани само две рочишта за главна расправа, кон крајот на октомври 1997, судот донесе позитивна пресуда со која се усвои тужбеното барање на тужителите4 – и се поништи Одлуката бр. 03- 257 на стручниот колегиум на тужената страна, како и Одлуката бр. 02-329 на Управниот одбор на МЦ, со која првичната нелегална одлука беше потврдена (обете од март 1994 год.).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
На новата главна расправа странките можат да ги изнесат само оние факти и докази кои претходно ги предложиле во текот на првостепената постапка (чл. 366, ст.1-2 од ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Процесно-правната легислатива за заштита на работничките права а) Законот за мирно решавање на работните спорови ЗМРРС (2007), 11 кој е lex specialis за проблематиката на т.н. вон- судско расправање спорови со работна тематика, ги уредува начинот и постапката на мирно решавање работни спорови; из- борот, правата и обврските на помирувачот и арбитрите, како и другите прашања кои се од значење за мирното решавање на некои „најчести“ работни спорови – што значи не се однесува на Работни односи – Компаративни согледувања за времетраењето на работ- ниот однос и работните спорови; Фондација „Fridrih Ebert“ – Канцеларија Скопје & Институт на европскиот синдикат за истражување, образование, здравје и заштита – Брисел; Скопје, 2005. 10. Со својата шеста одлука по повод ЗРО/ 05 (У.бр. 188/2006-0-0 од 4.IV.2007) Уставниот суд на РМ ја укина одредбата којашто, поради техничка грешка, пропуст или, пак, правничко незнаење, се наоѓаше во оваа законска одредба.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
5 Во јануари 2010 судијата (Ѓ.Христовски), во присуство на полномошниците на обете странки, донесе позитивна пресуда во корист на Ф.И. со која се усвои нејзиното тужбено барање и работодавачот беше задолжен, под страв од присилно извршување, во рок од осум дена да ѝ исплати вкупна сума од 750.000 МКД (12.300 ЕУР) на име справедлив надомест на нематеријална штета на работничката и тоа:6 а) 150.000 МКД за претрпен физички бол; б) 300.000 МКД за претрпен страв; и в) 300.000 МКД за душевни болки заради намалена животна активност; а сето ова сосе законската затезна камата која почна да се пресметува од февруари 2009.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Во овој судски спор за неплатени придонеси за ПИО – судечкиот суд (преку судијката З. Шапуриќ-Хорват) – во март 2001 – донесе позитивна пресуда врз основа на признание со која го усвои тужбеното барање на Анчевски и ја задолжи фирмата АД „Алумина“, во рок од осум дена по приемот на пресудата, да изврши уплата на придонесите во ФПИОМ во износ од 179.010 МКД (2.935 ЕУР) за изминат период од 44 месеци (од април 1997 па сѐ до ноември 2000 год.).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Правичниот надоместок паѓа на товар на Судскиот буџет и се исплатува во рок од три месеца од денот на правосилноста на решението на Врховниот суд (чл. 36, ЗСуд).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
1. Интервјуто го водеше Стефан Бошковски, на 11.II.2011, во Скопје.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Судот е должен, во споровите во кои е дозволена медијација, заедно со поканата за подготвителното рочиште да достави до странките писмено укажување дека спорот може да се реши во постапка за медијација.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Сите присутни ќе го сослушаат читањето на изреката на пресудата стоејќи (чл. 325, ЗПП). 7. Објавената пресуда мора писмено да се изработи во рок од осум дена, а во посложените предмети исклучително во рок од 15 дена од денот на објавувањето.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Охрабрена од ова барање правда преку суд Б.А., заедно со уште осум нејзини колешки, се одлучуваат да покренат судска постапка пред надлежниот Основен суд Велес и да си ги бараат неисплате- ните 20 плати [од мај 1995, до декември 1996] и 55 придонеси во ФПИОМ [од јуни 1994, до декември 1998].
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Божиновски не потпаѓа на овој притисок и одлучно одбива да ја потпише изјавата – за која верува дека е класичен случај на уцена – со објаснување дека веќе води спор со компанијата, и дека таквата изјава би била целосно невистинита (т.н. лажна изјава).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
После изрекувањето на конечната и мериторна одлука на Апелациониот суд, со која на работодавачот му се наложи да ги подмири сите обврски кон Костадиновска, и тоа во рок од осум дена, тој повторно ја игнорираше оваа обврска и пак не ја исплати оваа сума. Затоа, адвокатот на Костадиновска го упатува предметот до извршител (М. Николовска).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Ако судот го прифати предлогот за одлагање на рочиштето – новото рочиште ќе се одржи најдоцна во рок од 45 дена од денот кога било одложено.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Ова несомнено е еден од најдолгите спорови5 во оваа наша „колекција“ на работни спорови кој, по седумгодишно талкање низ судот и по одржани 14 рочишта за главна расправа, својата разрешница ја доживува дури во ноември 2008-та, а пресудата (донесена од судијката Л.Ивановска) стана правосилна и извршна дури по речиси една година – во септември/октомври 2009.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Во поканата за подготвителното рочиште на странките ќе им се наложи на рочиштето да ги донесат сите исправи што им служат како доказ, како и сите предмети што треба да се разгледаат во судот.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
5. Тужбата со прилозите се доставува до тужениот на одговор во рок од осум дена од денот на приемот, доколку не е потребно да се преземат дејствија на уредување на тужбата и наплата на судската такса.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Против решението на советот на Врховниот суд незадоволната страна има право – во рок од осум дена, сметано од денот на приемот на решението, да поднесе жалба до Врховниот суд, кој одлучува по истата. (чл. 35-а, ЗСуд).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Работниот однос заснован со договор за вработување на определе- но време, освен договорот за вработување за вршење на сезонска работа, се трансформира во работен однос на неопределено време, ако работникот продолжи да работи по истекот на рокот, под ус- лови и на начин утврдени со закон.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Пресудено беше во корист на Божиновски – по што работодавачот беше должен, во рок од осум дена по приемот на пресудата, да му исплати вкупна сума од 140.822 МКД (2.310 ЕУР) на име „минат труд“, зголемена за затезната камата и плус да му ги надомести парничните трошоци во износ од 28.572 МКД (470 ЕУР).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Работодавачот беше должен, во рок од два месеца од влегувањето во сила на овој рогациски Закон – што значеше најдоцна до почетокот на ноември 2008, на работникот да му го врати овој документ (чл. 30, ЗИДЗРО/авг.08).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Во 2-миљонската вукојебина каде секој со секого е роднина или четврти братучед многу лесно можеа да ја запленат целата дрога во рок од 3 саата.
„Двоглед“
од Горан Јанкуловски
(2011)
Постоењето на некоја од овие основи го прави отказот ништовен доколку работодавачот знаел за тоа или работникот во рок од 15 дена по врачувањето го извести работодавачот за постоењето на овие околности.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Управниот инспектор дополнително донесува решение со кое го задолжува директорот да донесе решение во рок од десет дена и да го извести инспекторот, како и да му достави примерок од актот со одлуката, под страв од поведување на прекршочна постапка (чл. 2 од ЗИДЗВРС/окт.11). 63 Според објавените податоци од АВРМ, за временскиот интервал на нашата анализа, бројот на издадени работни дозволи за странски државјани изнесува 1.437 за 2010 година, 1.871 за 2011 година, 2.218 за 2012 година, 2.824 за 2013 година и 3.504 за 2014 година. 70 2.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Заштита на работничките права по откажување на договорот за вработување а) беше извршено дополнување на чл. 91, кој ја регулира постапката по приговор против одлуката за откажување на договорот за вработување без отказен рок или за отстранување од кај работодавачот, со која се утврди дека работникот има право на приговор (без суспензивно дејство), против ваквата одлука за отказ или отстранување, кој се поднесува во рок од 8 дена од денот на нејзиниот прием.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Во случај да бидат затекнати повеќе од два непријавени работници со кои не е заснован работен однос, инспекторот на трудот носи решение со кое забранува вршење на работа на работодавачот во рок од 30 дена, го обврзува во рок од 8 дена да заснова работен однос со овие лица и поднесува барање за поведување прекршочна постапка.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Штом биде поведена постапката за заштита од вознемирување на работното место, равотодавачот е должен веднаш, а најдоцна во рок од 8 дена од денот на приемот на барањето за заштита од вознемирување да предложи на страните посредување како начин на разрешување на спорот и да им предложи да изберат лице од листата на посредници (чл. 22) кои се избираат од редот на вработените кај работодавачот и тие се должни да постапуваат независно и непристрасно (чл. 12).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Овој орган своето мислење, во рок од 15 дена од денот на приемот на барањето, го изготвува врз основа на информацијата за економско – финансиската состојба на субјектот за претходната година и деловниот план со показатели за економската подобност од самовработување на странецот, која ја доставува барателот.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Невработеното лице кое нема да ја исполни обврската на овој член во рок од 30 дена, по истекот на рокот на јавување утврден во индивидуалниот план за вработување, се брише од евиденцијата на невработени лица и може повторно да се пријави по истекот на една година, а корисниците на права по основ на невработеност ги губат и тие права.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Доколку работникот кој смета дека трпи вознемирување на работното место, а поради тоа му е нарушена здравствената состојба, има право до завршување на постапката, да биде преместен во друга работна просторија, односно работна средина (чл. 28), додека пак на лицето кое го врши вознемирувањето или го злоупотребува правото на заштита од вознемирување, работодавачот може да му изрече една од мерките за непочитување на работниот ред и дисциплина, а ако во рок од 6 месеци повторно изврши вознемирување, може да му го откаже договорот за вработување (чл. 29).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Кон ова барање подносителот доставува и копија од барањето за работна дозвола, а директорот е должен да донесе решение, со кое го уважува или одбива барањето, во рок од пет работни дена од неговиот прием.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Се воведоа нови рокови за застареност, кои предвидуваа дека работодавачот може, поради причини на вина од страна на работникот, да му даде отказ во рок од 6 месеци од денот на дознавањето на фактите кои се основа за давање на отказот (субјективен рок), односно во рок од 12 месеци од денот на настапувањето на фактите кои се основа за давање на отказот (објективен рок) (чл. 1 од ЗИЗРО/дек.13).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Дополнително беше утврдено право на претставникот на работниците задолжително писмено да бидат известени од страна на работодавачот, веднаш, а најдоцна во рок од 48 часа од настанот, за смртен случај, колективна несреќа и повреда при работа која предизвикува времена неспособност за работа во траење повеќе од три работни дена, како и за секоја појава која преставува непосредна опасност и ја загрозува безбедноста на вработените при работа. (чл. 6 од ЗИДЗБЗР/окт.14) Овие права, покрај претставникот на работниците за безбедност и здравје при работа, ги имаат и претседателот на синдикалната организација, односно синдикалниот претставник на репрезентативниот синдикат или претставникот на работниците таму каде што нема синдикат. (чл. 7 од ЗИДЗБЗР/окт.14)
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Постапката за преиспитување на согласноста ја поведува надлежен суд во рок од 30 дена од поднесувањето на тужбата од работодавачот (чл. 4 од ЗИДЗРО/ јан.13); в) кај обезбедувањето на безбедни работни услови се воведе обврска работодавачот да мора да обезбеди услови за безбедност и здравје на работниците согласно посебните прописи24 и да ги преземе сите неопходни мерки кои предвидуваат на секој работник да му е обезбедена соодветна обука за посебните карактеристики на работата, врз основа на неговата стручна подготовка и искуство.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
По жалбите (кои имаат суспензивно дејство) на вработените одлучува управниот одбор во рок од 8 дена од приемот, а за донесената одлука го информира подносителот на жалбата во рок од 3 дена од донесувањето на истата.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Доколку синдикатот не даде согласност за откажување на 29 договорот за вработување на работникот, работодавачот може во рок од 15 дена од денот на доставувањето на ваквата изјава да поведе постапка за нејзино преиспитување со судска или арбитражна одлука.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Во врска со овие поведенија се воведе и процедурална одредба, чл. 57-б, со која се пропиша дека доколку инспекторот на трудот утврди дека е сторена неправилност ќе состави записник и ќе укаже за нејзино отстранување во рок од 8 дена, а истовремено ќе врачи и покана за едукација на работникот или работодавачот, која се спроведува во рок не подолг од 8 дена од денот на спроведувањето на инспекцискиот надзор.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
5. Останати промени Во однос на останатите промени кои ги предвиде единствениот ЗИД, беше укината должноста на помирувачот и арбитерот стручно да се усовршуваат(!?) (чл. 37 од ЗИДЗМРРС/14), а дополнително се утврди обврска овие лица по еден примерок од склучена спогодба за решавање на колективен спор, односно за донесеното решение за индивидуален спор да достават до министерството надлежно за работите од областа на трудот, во рок од пет работни дена од денот на склучувањето на спогодбата, односно донесувањето на решението (чл. 38 од ЗИДЗМРРС/14). 95 Закон за медијација, Сл.весник на РМ, 188/13. 105 ЗАКОН ЗА ПАРНИЧНАТА ПОСТАПКА Законот за парничната постапка (2005)96 во периодот обработен во студијата има претрпено само една измена во 2010 година.97 Сепак, се работи за доста обемна рогација со која се изврши изменување и дополнување на речиси 1/4 од вкупниот број на одредби кои ги содржи ЗПП.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Беше корегирана и ал. 7 од чл. 56 со која е предвидено дека глоба во износ од 1.000 евра во денарска противвредност ќе му се изрече на работодавач доколку не им дозволи на вработените, претседателот на синдикалната организација односно синдикалниот претставник на репрезентативниот синдикат или претставникот на вработените или претставникот на вработените таму каде што нема синдикат и претставникот на вработените за безбедност и здравје при работа да учествуваат во дискусии за сите прашања кои се однесуваат за безбедноста и здравјето при работата. (чл. 10 од ЗИДЗБЗР/окт.14) Дополнително беше дополнет и чл. 58 со што се предвиде глоба во износ од 5.000 до 8.000 евра во денарска противвредност која ќе му биде изречена на правно лице доколку во рок од 48 часа не го извести органот на државната управа надлежен за работите од областа на трудот и претседателот на синдикалната организација односно синдикалниот претставник на репрезентативниот синдикат или претставникот на вработените за секој смртен случај, колективна несреќа и повреди при 97 работа кои предизвикуваат времена неспособност за работа повеќе од три работни дена како и за секоја појава која претставува непосредна опасност и ја згрозува безбедноста и здравјето на вработените.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Против одлуката за надместок на штета незадоволниот работник има право во рок од осум дена да поднесе жалба до надлежен орган согласно со закон (чл. 37-ф).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Се предвиде и дополнителна обврска за работодавачот кој мора веднаш, а најдоцна во рок од 48 часа по настанот, писмено да ги извести органот на државната управа надлежен за работите на инспекцијата на трудот и претседателот на синдикалната организација, односно синдикалниот претставник на репрезентативниот синдикат или претставникот на вработените таму каде што нема синдикат и претставникот на вработените за безбедност и здравје при работа за секој смртен случај, колективна несреќа и повредите при работа кои предизвикуваат времена неспособност за работа повеќе од три работни дена и за секоја појава која претставува непосредна опасност и ја загрозува безбедноста на вработените при работа. (чл. 8 од ЗИДЗБЗР/окт.14) 84 Закон за безбедност и здравје при работа, Сл. весник на РМ, 92/07.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Работодавачот може да го откаже договорот за вработување поради причини за кои се дава отказ без отказен рок, само по претходна согласност на синдикатот чиј член е работникот кој се штити од отказ или од надлежниот инспектор на трудот доколку кај работодавачот не е формиран синдикат или работникот не е член на синдикат, а доколку синдикатот во рок од 8 дена не се изјасни, ќе се смета дека се согласил со одлуката на работодавачот (т.н. премолчна согласност).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Доколку работодавачот не донесе одлука по приговорот во рок од 8 дена од неговото поднесување или кога работникот не е задоволен од одлуката донесена по приговорот има право во рок од 15 дена од добивањето на одлуката по приговорот да поведе работен спор пред надлежен суд (чл. 30 од ЗИДЗРО/фев.13);
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Со цел да се следи начинот на кој трговското друштво го врши упатувањето на работниците, корисникот е должен на секои три месеци да доставува до надлежното министерство прегледи односно листи за упатените работници. (чл. 19) Доколку по пат на контрола се утврди дека дека корисникот на правото на упатување им отстапувал дел или целото право на упатување на друго трговско друштво, или вработува повеќе работници од бројот од бројот што му е доделен, вработува работници спротивно на законот или на работникот не му ја исплатува платата што е предвидена во претходно склучените договори како и во други случаи кога постапува спротивно на законот, договор или спогодба, Државниот инспекторат за труд ја информира Комисијата за распределба на квота за упатување на работници за изведување на проектни договори, која пак донесува одлука за исклучување на тоа друштво од правото на упатување на работниците во рок од три години. (чл. 21) ЗАКОН ЗА АГЕНЦИИТЕ ЗА ПРИВРЕМЕНИ ВРАБОТУВАЊА Законот за агенциите за привремени вработувања е донесен во 2006 година68 и истиот беше предмет и на првиот дел од оваа трудовоправна анализа.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Дојде до драстично намалување на забраната за вршење на работа од 1-5 години на само 30 дена(!) за работодавачот кој во рок од две години го повтори прекршочното поведение и кај него се затекне лице кое нема засновано работен однос, а надлежниот инспектор на труд, за овој прекршок поднесува барање за поведување на прекршочна постапка (чл. 39 од ЗИДЗРО/септ.10).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Решението за престанок на работниот однос го донесува директорот на јавното претпријатие, против кое работникот има право на жалба до управниот одбор во рок од 8 дена од приемот на истото (чл. 37ч). 110 ЗАКОН ЗА СТЕЧАЈ Законот за стечај (ЗС) е донесен во 2006 година,108 со што престана да важи дотогашниот Закон за стечај од 1997 година.109 За периодот на нашата анализа (2010 – 2014), новиот Закон за стечај има претрпено вкупно 4 изменувања и дополнувања.110 Со рогацијата од април 2011 година дојде до намалување на износите на глобите предвидени за должникот – правно лице и одговорното лице на должникот – правно лице, (чл. 6 од ЗИДЗС/апр.11) трговецот – поединец и одговорното лице на трговецот – поединец, (чл. 7 од ЗИДЗС/апр.11) а беше воведена нова казнена одредба за стечајниот управник кој нема да внесува или неажурно ќе ги внесува и доставува потребните податоци. (чл. 8 од ЗИДЗС/апр.11) Со измената на Законот за стечај од 31.05.2013 година е предвидено дека одлуките за објавување на повик за одржување на собрание на доверители, како и известувањето за вршење увид за во план за конечна распределба на средствата и известувањето за вршење увид во табела за утврдени или оспорени побарувања се објавува на веб страницата на Централниот регистар на РМ и во еден од трите најтиражни дневни весници кои се дистрибуираат на целата територија на Република Македонија. (чл. 3 од ЗИДЗС/мај.13) До дополнителни измени дојде и кај побарувањата од повисок исплатен ред кои дополнително беа дополнети и со придонесите за здравствено осигурување и осигурување во случај на невработеност. (чл. 66 од ЗИДЗС/мај.13) Третото и четвртото изменување и дополнување од ноември 2013 и февруари 2014 година не донесоа некои позначајни промени кои се поврзани со остварување на правата од работен однос. 108 Закон за стечај, Сл. весник на РМ, 34/06.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Овој рок беше дополнително намален со рогацијата од февруари 2014 година и тој сега изнесува 5 дена (чл. 1 од ЗИДЗВРС/фев.14), што за македонски прилики може да се констатира дека е „експресно постапување“; б) беше додадена нова, процедурална одредба – чл. 9-а, кој предвиде дека доколку АВРМ не донесе решение во рокот наведен во погорниот текст, подносителот има право во рок од три работни дена да поднесе барање до писарницата на Агенцијата, заради донесување на решение од страна на директорот на АВРМ.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Едукацијата ја спроведува Државниот инспекторат за труд во рок не подолг од 8 дена од денот на спроведување на инспекцискиот надзор.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Сепак и покрај дополнителните законски обврски кои се воведоа кај оваа материја од трудовото право, тие не ги анулираа постоечките проблеми за работниците, посебно вработените кај приватните работодавачи, кои сеуште работат и по изминувањето на работното време, без тоа никаде да биде евидентирано, а притоа нивниот труд дополнително се експлоатира; б) во однос на прекувремената работа (работа над редовниот број работни часови), беше утврдена обврска на работодавачот при секое воведување на прекувремената работа, писмено да го извести државниот инспектор на труд (чл. 7 од ЗИДЗРО/септ.10) во рок од три работни дена од воведувањето на прекувремената работа (чл. 6 од ЗИДЗРО/јан.12).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Глоба во износ од 9.000 до 10.000 евра во денарска противвредност ќе му се изрече за прекршок на работодавач доколку во рок од една година го повтори прекршокот, а државниот инспектор за труд ќе донесе решение за забрана на работата на работодавачот во траење од 15 дена, за кој период ќе биде обврзан да исплати минимална плата и социјални придонеси за вработените. (чл. 1 од ЗИЗМП/дек.14) 118 ЗАКОН ЗА ПРИДОНЕСИ ОД ЗАДОЛЖИТЕЛНО СОЦИЈАЛНО ОСИГУРУВАЊЕ Законот за придонеси од задолжително социјално осигурување е донесен во 2008 година122 и истиот беше предмет на анализа и во првиот дел од оваа трудово - правна студија.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Овде се предвидува дека основицата на која вработените 121 Лицата кои се обврзници за уплата на придонесите сами за себе, се должни да достават пријава за износот на примениот надоместок по основ на договор за дело и/или авторски договор или друг договор до Фондот на пензиското и инвалидското осигурување на Македонија најдоцна во рок од 5 дена по приемот на надоместокот.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Доколку не е откриен ризик, работодавачот на своите вработени мора да им ги соопшти сите потенцијални ризици, со посебен акцент на ризиците по здравјето и безбедноста кај бремените работнички (чл. 15 од ЗИДЗРО/септ.10); г) со измените од јануари 2012 година, веќе не постоеше обврската на работодавачот при престанок на работниот однос, во рок од три дена, да му ги врати сите документи на работникот (вклучително и заверените копии), туку сега обврската се однесува само на неговите оригинали на документи (чл. 3 од ЗИДЗРО/јан.12); д) кај правната материја која ја регулира промената на работодавачот со измените и дополнувањата од септември 2010 се воведоа пет нови одредби (68-а, 68-б, 68-в, 68-г и 68-д) кои поблиску ја утврдија заштитата на правата на работниците во случај на пренесување на трговско друштво или делови на трговско друштво.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Доколку инспекторот на трудот затекне на работа кај работодавачот лице со кое не е заснован работен однос и тоа не е пријавено во задолжително социјално осигурување, со решение ќе му нареди на работодавачот во рок од 15 дена да заснова работен однос со затеченото лице на неопределено време и да му исплати надомест во висина од три просечни бруто плати исплатени во РМ.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Надоместокот на платата на инвалидот на трудот му припаѓа во времетраење од 12 месеци, а претходно утврдената појаснувачка формулација „од денот на завршувањето на професионалната рехабилитација под услов во рок од 30 дена од денот на завршувањето на професионалната рехабилитација да се пријави во надлежната служба за вработување и во согласност со прописите за вработување редовно да се пријавува во таа служба“, беше целосно избришана. (чл. 3 од ЗИДЗПИО/дек.13)
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Во овој случај поумесно би било да се остави одредена временска рамка (48-72 часа) за тој тоа да го стори, како во иднина би се избегнале ваквите непосакувани ситуации за работниците при засновање на работниот однос; ● со додавањето на новиот ст. 11 кон чл. 13 се предвидува дека доколку на работникот му престане работниот однос, работодавачот е должен во рок од 8 дена(!) од престанокот, да го одјави од задолжителното социјално осигурување, а во спротивно тоа може да се стори по барање на работникот, а врз основа на претходно доставен записник од инспектор на трудот доставен до АВРМ (чл. 1 од ЗИДЗРО/фев.13).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Доколку страните не поднесат заеднички предлог се должни да го известат министерството надлежно за работите од областа на трудот, кое во рок од два дена од денот на настанување на спорот или за време на штрајк, по службена должност покренува постапка за помирување и определува помирувач од Регистарот.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Индивидуалниот план за вработување го потпишуваат АВРМ и невработеното лице, во рок од 30 дена од денот на регистрирањето во АВРМ, со важност од шест месеци од денот на потпишувањето, по кој рок се вршат негови измени и дополнувања.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Со дополнителните измени на чл. 22 и новововедениот ст. 2 од истиот ЗИД се укажа на обврската обезбедувањето на потребата од работници преку јавен оглас задолжитено да се врши со претходно внесување на јавниот оглас во електронскиот систем на АВРМ пред неговото објавување во дневниот печат или во другите средства за јавно информирање печатени или електронски на товар на работодавачот (чл. 3 од ЗИДЗРО/јул.14); в) Измени претрпе и чл. 23 кој го регулира објавувањето на слободни работни места, на кој со новововедените пет става дојде најпрво до регулирање на максималниот временски рок во кој работодавачот може да изврши избор во зависност од вкупниот број на кандидати кои се пријавиле на јавниот оглас за едно работно место и тоа: (1) во рок од 45 дена за пријавени до 200 кандидати; (2) во рок од 90 дена за пријавени 201-500 кандидати и (3) во рок од 120 дена за над 500 пријавени кандидати.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Ако страните не постигнат спогодба, посредникот е должен во рок од 3 дена од завршувањето на постапката за посредување да изготви писмено известување дека не е постигната спогодба, односно дека посредувањето е неуспешно и истото да го достави до двете страни и работодавачот (чл. 26).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Ингеренции а) на веќе постоечките области за кои органот на државната управа надлежен за работите од областа на инспекцијата на трудот врши надзор и контрола, беа додадени и договорите со кој е определен надоместок за извршената работа во износ повисок од износот на минимална плата утврдена со закон,36 согласно чл. 252 од ЗРО (чл. 8 од ЗИДЗРО/јул.14); б) одредени промени претрпеа и овластувањата на инспекторот за труд при утврдена повреда на закон, колективен договор, договор за вработување или друг пропис, со што сега тој е должен да состави записник за утврдената неправилност и да го задолжи работодавачот во рок од 8 дена истата да ја отстрани и воедно ќе му врачи покана за едукација, која ја организира и спроведува Државниот инспекторат за труд во рок не подолг од 8 дена од денот на спроведениот инспекциски надзор.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Закон за изменување и дополнување на Законот за вработување на инвалидни лица, Сл.весник на РМ, 136/11. 57 62 барателот во тој случај подносителот треба да поднесе приговор во рок од пет работни дена до писарницата на директорот на Државниот управен инспекторат, (ст. 15) кој е должен да го разгледа приговорот во рок од три работни дена и доколку утврди дека инспекторот постапил спротивно на позитивните законски прописи во тој случај е должен да поднесе барање за поведување на прекршочна постапка и ќе определи дополнителен рок од пет работни дена во кој инспекторот е должен да изврши надзор во Управниот одбор на Агенцијата за вработување на РМ. (ст. 16)
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Ако работодавачот во рок од една година го повтори овој прекршок, се предвидува повторна забрана за вршење на работа, еднаква на претходната(!), во траење од 30 дена.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Работодавачот е должен да донесе одлука по приговорот во рок од 8 дена од денот на поднесување на приговорот, а доколку го пропушти овој рок или работникот не е задоволен од донесената одлука, има право да поведе работен спор пред надлежниот суд во рок од 15 дена.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Па, така со оваа измена е предвидено дека Управниот одбор на Агенцијата за вработување на РМ донесува решение за доделување на средствата од Посебниот фонд во рок од 90 дена. (чл. 1 од ЗИДЗВИЛ/окт.11) По ова кон чл. 16, по ст. 5 се додаваат нови 17 става (6 – 22) кои најпрво нормираат дека доколку Управниот одбор не донесе решение за доделување или одбивање на средствата во тој случај подносителот на барањето може во рок од три работни дена да поднесе приговор до писарницата на претседателот на Управниот одбор на АВРМ, (ст. 6) кој пак е должен во рок од пет работни дена од денот на приемот на барањето да донесе решение односно да одлучи дали ќе го прифати или одбие барањето на подносителот. (ст.9) Доколку директорот не донесе решение во законски предвидениот рок во тој случај барателот има право да поднесе барање до Државниот управен инспекторат во рок од пет работни дена, (ст. 10) кој е должен во рок од десет дена да изврши надзор во Управниот одбор на АВРМ. (ст. 11)
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Овој закон ќе започне да се применува една година од денот на влегувањето во сила (13.02.2015). 108 надлежен орган во согласност со закон во рок од 8 дена (чл. 20 од ЗИДЗЈП/ фев.14).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Ако е успешна, односно страните се спогодиле, посредникот во рок од 3 дена од денот на завршувањето на постапката за посредување изготвува спогодба која содржи препораки за вршителот на вознемирувањето на работно место и за работодавачот, за престанокот на вознемирувањето и за начинот на отстранување на можностите вознемирувањето на работното место и понатаму да продолжи.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
75 број за странец, доколку одговорното лице не го регистрира почетокот на работата на странскиот работник во рок од пет дена по регулирањето на престојот во државата врз основа на издадена дозвола за работа (чл. 8 од ЗИДЗВРС/фев.14).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Па така, со оваа измена наместо дотогашниот износ на глобата од 6000 до 7000 евра за работодавачот, се предвиде дека доколку работодавачот во рок од седум дена, не му исплати минимална плата на работникот во висина утврдена според одредбите од овој закон, ќе му биде изречена глоба во износ од 8000 до 9000 евра, додека за одговорното лице во правното лице наместо дотогашниот износ на глобата од 3000 до 4000 евра, по ново е предвидена глоба во износ од 4000 до 5000 евра.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Вредно да се напомене е дека до измена дојде и кај чл. 372 кој сега пропишува дека странките можат да изјават ревизија против второстепена пресуда, ако вредноста на предметот на спорот на побиваниот дел на пресудата надминува 1.000.000,00 денари (чл. 87 од ЗИДЗПП/10), со што дојде до двојно зголемување од претходно предвидената вредност од 500.000,00 денари, додека пак во споровите од работен однос ревизијата е дозволена без оглед на вредноста на предметот на спорот доколку се работи за престанок на работен однос.99 Иако со ЗПП (2005) се воведоа инструктивни законски рокови кои го потенцираат специфичниот карактер на споровите од работен однос100 кои во прв степен мораат да завршат во рок од 6 месеци (чл. 405), сепак пропуштањето на овие рокови, иако не треба да предизвика штетни 96 Закон за парничната постапка, Сл.весник на РМ, 79/05.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Ако биде пропуштен овој рок, подносителот има право да го извести Државниот управен инспекторат кој врши вонреден инспекциски надзор и во рок од три работни дена од денот на извршениот надзор го известува подносителот за утврдената фактичка состојба.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Постапката за мирно решавање во ваков случај завршува во рок од 10 дена од поднесувањето на предлогот за мирно решавање на спорот.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Овој нов член пропишува дека при вршење на инспекциски надзор инспекторот на трудот е должен да состави записник во кој ќе ја утврди сторената неправилност со укажување за отстранување на утврдената неправилност во рок од осум дена и со истовремено врачување на покана за спроведување на едукација на лицето или работодавачот каде што е утврдена неправилноста при вршењето на инспекцискиот надзор.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Против ваквата одлука незадоволниот работник има право во рок од осум дена да поднесе жалба до надлежен орган согласно со закон (чл. 37-ќ).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Незадоволниот работник, против одлуката на управниот одбор може да поднесе тужба пред надлежен суд во рок од 15 дена од денот на нејзиниот прием (чл. 23 од ЗИДЗЈП/фев.14).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
5. Паузи, одмори и отсуства а) беше утврдено дека работникот има право на дневен одмор од најмалку 12 часа непрекинато меѓу два последователни работни дена во текот на 24 часа (сметано од крајот на едниот, до почетокот на следниот работен ден) (чл. 26 од ЗИДЗРО/фев.13); 29 В. погоре – исто како кај образложението во референца бр. 18 34 б) материјата која го регулира годишниот одмор претрпе две измени, и двете на штета по правата на работниците: ● со измената на чл. 139, кој го регулира правото на работникот кој прв пат заснова работен однос на цел годишен одмор, се воведе дополнителен услов и тоа тој да работел непрекинато најмалку шест месеци кај ист работодавач, без разлика дали се работи за полно или пократко работно време од полното (чл. 27 од ЗИДЗРО/фев.13). ● екслплицитната одредба која нормираше дека работникот има право на обештетување за неискористениот годишен одмор, без разлика по кој основ му престанал работниот однос, се замени со формулацијата дека работникот може да бара обештетување, но само ако тој претходно побарал користење на годишен одмор, а не му било овозможено, а работниот однос му престанал не по негова вина и волја (чл. 7 од ЗИДЗРО/ јан.12), што de facto е значително понеповолна ситуација за работниците; в) воведена беше обврска за работодавачите за секое воведување на работа на државен празник претходно писмено да го известат подрачниот државен инспектор на трудот (чл. 28 од ЗИДЗРО/фев.13); г) во сферата на мирување на работен однос на работник упатен на работа во странство, покрај дотогашните постоечки случаи, се додаде и мирувањето во случаите на здравствените работници и здравствените соработници, вработени во здравствени установи, упатени во хуманитарни или мировни операции во медицински тимови надвор од територијата на Република Македонија и на воените обврзници од резервниот состав на Армијата на Република Македонија - активен резервен персонал, aнгажирани во единиците на Армијата на Република Македонија заради учество во мировни операции надвор од територијата на Република Македонија согласно со закон, а чие упатување, односно ангажирање бара привремено да престанат да работат кај работодавачот во траење до 8 месеци, им мирува работниот однос за време додека трае нивното упатување, односно ангажирање и имаат право во рок од 15 дена по престанокот на упатувањето, односно ангажирањето да се вратат кај работодавачот за вршење на работи кои одговараат на нивниот степен на стручна подготовка (чл. 1 од ЗИДЗРО/апр.10).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“
од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски
(2015)
Ние бевме „интелектуалци“ за нив, оти несомнено е (јас тоа и денес го мислам) дека во рок, и особено во џез-музиката доминира интелектуалниот пристап кон светот.
„Папокот на светот“
од Венко Андоновски
(2000)
Па, како да не, кога во рок од три години сменив најмалку десет работни места.
„Читај ми ги мислите“
од Ивана Иванова Канго
(2012)
Се шири и се собира во рок од еден месец, најмалку три пати.
„Читај ми ги мислите“
од Ивана Иванова Канго
(2012)
Во рок од една - две секунди, разменија еден двозначен поглед и тоа беше крај на приказната.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
Беше сосем можно лицето на соседната маса да е шпион на Полицијата на мислите и сосем беше можно тој да се најде во визбите на Министерството на љубовта во рок од три дена, но една половинка од цигара не смее да се упропасти.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
Во рок од една минута, таа ќе се претвори во пепел.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
Иако не беше издадена никаква директива, се знаеше дека шефовите на Одделот имаа намера во рок од една недела да не остане никаде ни најмал доказ за војната со Евразија, или за сојузништвото со Истазија.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
Ќе ја вратите во рок од четиринаесет дена.“
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
Но тие сега беа надвор од законот, непријатели, недопирливи, апсолутно сигурно осудени на истребување во рок од една до две години.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
И наспроти бескрајните крвопролевања за кои информираат печатот и телекраните, очајничките битки од поранешните војни, во кои стотици илјади, па дури и милиони луѓе беа често убивани во рок од неколку недели, никогаш не се повторија.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
Во рок од две години, оние дечишта ќе ја пријават на Полицијата на мислите.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
10 Во 1997 се укина одредувањето на рокот во кој работодавецот мора да го избере кандидатот/те за работното место и, уште поважно, се укина одредбата која пропишуваше дека известувањето за извршениот избор се доставува до сите кандидати – во рок од осум дена од денот на донесувањето на одлуката за избор (чл. 11, ЗРО/93).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Како нови основи фигурираат: а) одбивањето вработување со полно или скратено работно време, кое не е помало од половината од полното работно време, а е соодветно на образованието, знаењето и можностите на невработеното лице; б) прекинувањето на обука, преквалификација или доквалификација по вина на невработеното лице; в) исполнувањето услови 72 за стекнување право на пензија (покрај веќе постоечката основа која предвидува остварување право на пензија); г) затекнувањето на работа кај работодавец од страна на надлежен орган; д) неоправданото одбивање привремено вработување во исклучителни случаи (поплави, земјотреси, неопходно извршување на земјоделски работи и слично); ѓ) одбивањето работно ангажирање за вршење на јавни работи; е) одбивањето вработување на работно место за кое се бара пониска стручна подготовка од онаа на невработеното лице, а ако тоа, непосредно пред да остане невработено, со своја согласност, работело на такво работно место или изјавило дека прифаќа вработување и на понизок степен на стручна подготовка; ж) нејавувањето на покана на Заводот за вработување од неоправдани причини; з) небарањето активно работа во последниот месец и ѕ) неизвестувањето на Заводот во рок од осум дена за секоја промена која е услов или основа за стекнување, остварување или губење на правото на паричен надоместок.
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Ако на вработеното инвалидно лице за кое се користени средства му престане работниот однос или работодавецот го намали бројот на вработени инвалидни лица на неопределено време, тогаш тој е должен во рок од 8 дена за настанатата промена да го извести Заводот.
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Работодавачот беше должен, во рок од два месеца од влегувањето во сила на овој Закон – што значеше најдоцна до почетокот на ноември 2008, на работникот да му го врати овој документ (чл. 30, ЗИДЗРО/авг.08). 9
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Доколку, пак, спорот се однесува на престанок на работниот однос, рочиштето за главна расправа мора да се одржи во рок од 30 дена од денот на приемот на одговорот на тужбата (чл. 405, ЗПП). 4 2) воведување на институтот максимално траење на постапката, којшто е сосем редок споредбеноправен процесен институт – сè со цел зголемување на ефикасноста и намалување на одолговлекувањето 1. Сл. весник на РМ, 79/05.
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
• со првиот се предвидуваше дека синдикатите и здруженијата на работодавачи на повисоко ниво, регистрирани пред денот на влегувањето во сила на овој закон, се должни да се пререгистрираат во МТСП, во согласност со овој Закон, во рок од три месеци од денот на негово влегување во сила (чл. 45, ЗИДЗРО/окт.09);
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
4. Што се однесува до проблематиката на социјалното осигурување, во 2005 беше предвидено дека работодавачот е должен да го пријави работникот во задолжителното социјално осигурување, во согласност со посебните прописи, а заверена фотокопија од пријавата му се врачува на работникот – во рок од три дена од денот на стапувањето на работа (чл. 13, ЗРО/05).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Претходно, подносителот на барањето за издавање на одобрение за засновање на работен однос можеше да поднесе жалба против првостепеното решение во рок од 15 дена од денот на доставувањето на решението (чл. 5, ЗУЗРОСД).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Со оваа промена е укината одредбата која предвидуваше дека правото на купување акции, односно удели со попуст може да се остварува во рок од три месеци од почетокот на нивната продажба (чл. 28, ЗТПОК).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Во поглед на паричните казни, во 2004 се пропишани се нови парич- ни казни, во висина од 10.000 до 300.000 денари, за оние правни лица кои ќе вработат или распоредат инвалидно лице на работно место за кое претходно немало квалификација, доколку не го известат Заводот за вработување за престанокот на работниот однос на инвалидното лице или доколку опремата и адаптираниот простор го изнајмуваат или отуѓуваат во рок од три до пет години (чл. 18, ЗИДЗВИЛ/04).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Ако, пак, синдикатот и работодавачот не се спогодат, во рок од 15 дена од денот на доставувањето на предлогот на работодавачот до синдикатот – за определувањето на правилата за наведениве работи, работодавачот или синдикатот можат, во рок од наредните 15 дена, да бараат за тие работи да одлучи арбитража; г) наместо поранешната одредба, која велеше дека работникот кој учествува во штрајкот ги остварува основните права од работен однос, освен правото на надомест на личниот доход (чл. 13, ЗШ/91)– сега се предвидува дека на штрајкувачите, за време на учество во штрајкот, работодавачот е должен да им уплатува само придонеси од плата, и тоа само оние утврдени со посебните прописи на најниската основица за плаќање на придонесите – т.н. „минималец“ (чл. 240, ЗРО/05).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Ако овој, во натамошниот следен рок од дополнителни осум дена по врачувањето на писменото барање од страна на работникот, не ги исполни своите обврски од работниот однос, односно не го отстрани кршењето на правото – работникот може, во рок од 15 дена, да бара судска заштита.
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Претседателот на Комисијата за посредување е должен да ја започне постапката во рок од 48 часа од денот кога е пристигнато барањето!
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Ја спомнуваме оваа одредба во овој оддел, бидејќи со измените од декември 2008 година за работникот кој нема да постапи согласно оваа одредба се пропишува глоба од 200 евра, која, ако тој не ја плати во рок од осум дена, ќе биде должен да плати повисока глоба од 700 евра (чл. 12).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Остана редовното пријавување во 76 Агенцијата за вработување 6 во роковите утврдени со овој закон, но наместо пријавувањето на објавените огласи за потреба од работници и доставувањето доказ за пријавување на огласи кај работодавец, во средствата за јавно информирање или во Агенцијата, со промените од 2004 година од невработеното лице се бара да се јавува на покана од Агенцијата за вработување заради: а) советување, б) присуство на состаноци и интервјуа, в) доставување на потребни документи, г) упатување кај работодавци заради вработување и разговори во врска со искажаните потреби и условите за вработување и д) упатување кај работодавци, здруженија на работодавци и институции заради вклучување во обука, преквалификација или доквалификација заради вработување (чл. 5, ЗИДЗВОСН/04).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Имено, во ЗРО, првично беше предвидено дека против одлуката за отказ на договорот за вработување, работникот може да поднесе „жалба (!?), во рок од 15 дена од врачувањето од страна на работодавачот, пред надлежниот суд“ (чл. 181, ст. 4).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Бидејќи невработените лица и при најдобра волја не секогаш би биле во можност во роковите утврдени со ЗВОСН да се пријавуваат на објавените огласи и да достават доказ дека така постапувале, објективно, со одредбите на Законот од 1997 и со измените од март 2000 година од невработените лица се бараше нереално преголем ангажман за решавање на својот проблем со невработеноста.
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Имено, против решението на Агенцијата за вработување, како првостепен орган со кое се одбива барањето на странецот за работна дозвола, странецот има право на жалба до министерството за труд и социјална политика, во рок од 8 дена од денот на приемот на решението (чл. 9).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
При тоа, во случај синдикатот – во рок од осум дена, да не се изјасни за давање или ускратување на согласноста, се смета дека е согласен со одлуката на работодавачот – т.н. презумптивно одобрение.
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Арбитерот донесува решение за предметот на спорот, во рок од 30 дена од денот на отворањето на расправата.
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Исто така, тој не смее да ја изнајмува, дава под закуп или отуѓува опремата што ја купил со средствата од Фондот, во рок од три години од денот на добивање на опремата (чл. 15, ЗИДЗВИЛ/04).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Ако, пак, работникот смета дека со писмената одлука на работодавачот е прекр- шено неговото право може, во рок од осум дена од врачувањето на таа 27. Некои од овие кастрења на одредби од процедурален аспект имаа смисла бидејќи, на овој начин, се одбегна дуплирање на истите одредби во повеќе одделни закони, затоа што постапката за заштита на работничките права кај нас се третира како посебен вид граѓанска постапка и, според тоа, е регулирана во Законот за парничната постапка (Сл. весник на РМ – 79/05, 110/08 и 83/09), со Законот за извршување (Сл. весник на РМ – 35/05, 50/06, 129/06 и 8/08), потоа со Законот за обезбедување на побарувањата (Сл. весник на РМ, 87/07), како и со Законот за мирно решавање на работните спорови (Сл. весник на РМ, 87/07).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Според ЗТПОК од 1993 година, акциите, односно уделите купени со попуст не можат да се отуѓуваат, односно пренесуваат во рок од две години од денот на купувањето (чл. 26, ЗТПОК), додека според претходно важечките одредби, со интерните акции не можеше да се тргува на пазарот за хартии од вредност, но можеше да бидат пренесени, освен ако со посебна одлука не е поинаку предвидено (чл. 1a и 1и, ЗОК/89).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Имено, барањата за издавање на работни дозволи за странец, поднесени од работодавачи основани во Република Македонија ќе се одбијат ако: а) шест месеца пред поднесување на барањето за работна дозвола за странец, работодавачот ги отпуштил работниците вработени на неопределено време; б) работодавачот одбил да вработи невработено лице упатено од Агенцијата за вработување кое ги исполнувало бараните услови; в) во рок од три години пред поднесувањето на барањето за издавање на работна дозвола на работодавачот, му била изречена прекршочна санкција за сторен прекршок на одредбите на овој и друг закон, за незаконска работа или незаконско вработување; г) работодавачот покажал негативни резултати во работењето за претходната година, ако платите исплатени на неговите вработени биле под нивото утврдено со соодветниот грански колективен договор, ако ја прекршил законската регулатива за работните односи или ако не ги намирил своите обврски за даноци и придонеси (чл. 7).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Притоа, на работникот му се врачува заверена фотокопија од пријавата, во рок од три дена од денот на стапувањето на работа (ЗИДЗРО/окт.09).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Работодавецот кој ќе го прекине работниот однос на инвалидното лице или средствата 106 ги добие врз основа на неточни податоци е должен во рок од 30 дена да ги поврати целосно средствата заедно со банкарската камата.
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Исто така, тој е должен, во рок од три дена, да му ги врати и сите документи што му ги доставил кандидатот, како доказ за исполнувањето на бараните услови за вршење на работата (чл. 27, ЗРО/05).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Во тој случај, работникот мораше да се изјасни за новиот, променет т.н. „договор пред отказ“ – и тоа во рок од 15 дена од денот на приемот на дадената понуда.
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
До следна промена кај оваа материја дојде во август 2008, кога целата оваа одредба едноставно беше избришана!? (чл. 5, ЗИДЗРО/авг.08); • прв пат се воведоа и одредби за застарување на правото да се даде отказ – имено, отказ поради лични причини на страна на работникот, работодавачот може да даде во рок од три месеци од денот на дознавањето за фактите кои се основа за давање на отказот (субјективен рок), односно во рок од шест месеци од денот на настапувањето на фактите кои се основа за давање на отказот (објективен рок).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Имено, сега се предвидуваше дека работодавачот мора, во рок од осум дена од денот на склучувањето на договорот за вработување, писмено да го извести кандидатот кој не е избран – дека не е избран, како и тоа кој кандидат е избран.
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Постоењето на штетата и околностите под кои таа настанала, нејзината висина и кој ја причи- нил штетата, ги утврдуваше стручна комисија на работодавецот, која тој ја именува – ако штетата не може да се утврди според ценовникот на работодавецот (чл. 107, ЗРО/03 – Пречистен текст); • се изоставија и одредбите кои предвидуваа дека одлука за надо- мест на штетата донесува работодавецот, односно органот што тој ќе го определи, а против одлуката работникот има право на приговор до органот утврден со колективен договор, во рок од осум дена од денот на доставувањето.
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Ако, пак, работникот, во рок од три месеци од конечноста на одлуката, не ја надомести штетата утврдена со 61 одлуката на работодавецот, тој поведува постапка пред надлежниот суд (чл. 108-109, ЗРО/03 – Пречистен текст); • од друга страна, пак, за прв пат експлицитно се предвиде можноста за т.н. паушално обесштетување, но само во ситуација кога утврдувањето на висината на штетата би предизвикало несразмерни трошоци и само под услов случаите на штетните дејствија на работникот и висината на паушалот да се претходно определени со колективен договор (чл. 157, ЗРО/05).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Покрај тоа, воведени беа уште две новини во врска со овој надоместок: прво, негови корисници не се сите осигуреници кај кои постои преостаната работна способност, туку само инвалидите на трудот кои стекнале право на професионална рехабилитација; и второ, воведен е и максимален рок на исплата на овој надоместок од 12 месеца од денот на завршувањето на професионалната рехабилитација и тоа под услов во рок од 30 дена од денот на завршувањето на професионалната рехабилитација засегнатите лица да се пријават во надлежната служба за вработување и редовно да се пријавуваат во таа служба во согласност со прописите за вработување (чл. 17 и 19, ЗИДЗПИО/07).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Петто, воведена е одредбата за повторна оцена на преостанатата работна способност за она лице кое во рок од шест месеца од денот на правосилното решение за призна- вање на правото не биде упатено на професионална рехабилитација, како и во случајот кога Фондот ќе оцени дека инвалидот на трудот со право на професионална рехабилитација нема да може да се оспособи за работа на претходно одредената работа.
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Во ЗС од 2006 година се воведува обврска за стечајниот управник за доставување на примерок од решението за престанок на работниот однос на работниците на кои им бил 169 даден отказ, до надлежната служба за посредување при вработување на чие подрачје се наоѓа стечајниот должник, во рок од три дена од денот на донесување на решението, а заради остварување на правата на работникот (чл. 166, ЗС/06).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Петнаесет години подоцна, при носењето на новиот ЗРО (2005), одредбата која предвидуваше дека работник на кој му престанал работниот однос поради деловни причини, има право на приоритет при вработувањето кај работодавецот, доколку овој има потреба од работник со иста стручна подготовка – но, сега, само во периодот од две години (чл. 142, ЗРО/03 – Пречистен текст), беше заменета со уште построга формулација: „Ако работодавачот го откаже договорот за работа поради деловни причини, тој не може, на истите работи со иста стручна подготовка и занимање, да вработи друг работник – во рок од една година од денот на престанокот на работниот однос“.
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Имено, од 2004 година, наместо „веднаш“, тој е должен да го одјави работникот во рок од осум дена од денот на престанокот на работниот однос (чл. 2, ЗИДЗВОСН/04).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
• со третиот член се предвиде општите колективни договори да се усогласат со одредбите од овој закон – во рок од шест месеци од денот на неговото влегување во сила; а колективните договори на ниво на гранка, односно оддел и колективните договори со работодавач се усогласуваат во рок од шест месеци од потпишувањето на општите колективни договори (чл. 47, ЗИДЗРО/окт.09); и
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Имено, согласно чл. 32, ст. 2 од Уставот на РМ (1991): „Секому, под еднакви услови, му е достапно секое работно место“ (курзив Д.А.). 16 (пензиско, инвалидско, здравствено и осигурување во случај на невработеност) – во согласност со посебните прописи, во Агенцијата за вработување на РМ – во рок од три дена од денот на потпишувањето на договорот за вработување.
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
• со вториот член се предвидува дека Комисијата се формира во рок од 15 дена од денот на влегувањето во сила на овој закон, а барање за утврдување на репрезентативност, синдикатите и здруженијата на работодавачи, доставуваат во рок од 30 дена од денот на нејзиното формирање (чл. 46, ЗИДЗРО/окт.09);
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Таа велеше дека, кога работ- ник ќе биде ставен во притвор, органот што го наредил притворот (судот) е должен, во рок од три дена, да го извести работодавецот.
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Но, од друга страна, во 2005 беа вове- дени и две подобрувања: • прво, заштитата од отказ за синдикалниот претставник, која порано траеше само во текот на неговиот мандат, сега се пролонгира уште на најмалку две години по престанување на неговиот мандат (чл. 200, ЗРО/05); и, • второ, на работник кој е избран или именуван на синдикална функција утврдена со статут, а чие вршење бара привремено да престане да работи кај работодавачот, му мирува работниот однос и има право, во рок од пет дена по престанувањето на функцијата што ја вршел, да се врати на работа за вршење на работи кои одговараат на неговиот степен на стручна подготовка (чл. 200, ЗРО/05); 49 ѓ) воведени беа и три дополнителни превентивни одредби во оваа област: • прво, работодавачот, директорот или некој друг орган и застапникот на работодавачот не смеат да користат присила против кој било синдикат (чл. 198, ЗРО/05); • второ, се воведоа изречни одредби за судска заштита на правото на здружување и на членските права (чл. 196-197, ЗРО/05); и • трето, се воведе изречна забрана за контрола од другата, помоќна, страна – односно „работодавачите и нивните здруженија не смеат да имаат надзор над основањето и дејствувањето на синдикатите т.е. нивните сојузи на повисоко ниво, ниту со цел на таков надзор смеат да ги финансираат или на друг начин потпомагаат синдикатите, односно нивните сојузи“ (чл. 195, ЗРО/05). 6.
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
7) да не примил испратнина поголема од 12 месечни плати во висина над просечната исплатена месечна нето плата во Р. Македонија во дадениот период (чл. 3); 8) да поднесе барање до Агенцијата за вработување каде што е евидентирано; и 9) барањето да го поднесе во рок од 30 дена од денот на влегувањето во сила на овој закон (последниве два услова се регулирани во чл. 6).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Во 2005 се воведе и изречна одредба која предвидуваше дека, при престанување на работниот однос, работодавачот е должен – најдоцна во рок од три дена – да му ги врати на работникот сите негови доку- менти и да му издаде потврда за видот на работата што ја вршел – при што, во неа, не смее да наведе ништо што би му го отежнало склучувањето нов договор за вработување (чл. 63, ЗРО/05).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Исто така, со измените од 1997 е укинато и правото на жалба на кандидатите против донесената одлука за вработување, во рок од 15 дена – а кое право им беше дадено со ЗРО/93 (чл. 12).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
5 Постапката пред првостепениот (основен) суд мора да се заврши во рок од шест месеци од денот на поднесувањето на тужбата, додека второстепениот (апелационен) суд е должен да донесе одлука по жалба поднесена против првостепената одлука во рок од 30 дена од денот на приемот на жалбата, односно во рок од два месеца – доколку пред второстепениот суд се одржала расправа (чл. 405). 3) во доменот на т.н. квалификувано „договорно застапување“ пред суд, дадена е можност работникот да не мора да биде застапуван од страна на адвокат, што е значителна олеснителна околност, знаејќи ги високите цени согласно фамозната Адвокатска тарифа.
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Трудовиот инспектор, во овој случај, составува записник, којшто заедно со барањето за поведување ваква постапка ги доставува до Комисијата за посредување, и тоа во рок од три дена.
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Со потписот на приемот на платниот налог се смета дека сторителот 65 се согласува да ја плати глобата, и тоа во рок од осум дена од денот на приемот.
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
При евентуален спор за репрезентативноста одлучува надлежниот суд, во согласност со закон, и тоа во рок од осум дена – што, за наши услови, можеме да речеме дека е „експресно пресудување“ (чл. 215, ЗРО/05).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
По известувањето на изведувачот, Инспекторатот за трудот донесува одлука во рок од 8 дена (чл. 1, ЗИДЗЗР/00).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
И четврто, со ЗПЗСО е утврдена обврската работниците да ја известат Управата за јавни приходи доколку работодавецот не им достави заверена писмена пресметка за пресметаните и уплатените придонеси во рок од 15 дена од денот на исплатата на плата, дел од плата, надоместок на плата и друг паричен надоместок, како и збирен годишен извештај до 15 февруари наредната година (чл. 22).
„Обезвреднување на трудот“
од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев
(2010)
Од другата страна ме дочекува операторот на некој синџир на хотели и забавни паркови во Флорида што ми нуди седум дена за само пет дена во рок од три дена.
„Бед инглиш“
од Дарко Митревски
(2008)
Во рок од десетина минути, колку што трае возењето, Хорацио пред секој таксист го обликуваше својот, секогаш различен, портрет, во зависност од genius loci од каде што (божем) потекнува.
„Човекот со четири часовници“
од Александар Прокопиев
(2003)
А зошто не јај`ш, држиш диета. Да, викам, држам диета. Од соништата.
„Човекот со четири часовници“
од Александар Прокопиев
(2003)
Си мислев, јас се убивам од работа цела ноќ и рацете ми набабруваат од водата и детергентот, за скапани седумстотини денари, а тој со другарите во рок од еден час испи дупло од таа сума.
„Знаеш ли да љубиш“
од Ивана Иванова Канго
(2013)
