ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Во жолтата ’рж, во нивата под Дуковската колипка, се белееја жетварски забратки.

Седејќи на подгниените греди, размислуваа, молчеа, голтаа чемер, тагуваа и со мислите и разговорите секогаш таму, во своите села, во своите куќи, во нивите, бавчите, лозјата, градините...

- Ајде, не туку баботи! Ако не е снегот, ќе немаме вода ниту за пиење, а не за бериќетот во нивите.

Иташе да го "фати последниот воз" за да ја фрли пченицата во нивата, која се протегаше и завршуваше далеку со салашот на спротивната страна од куќата.

Кога приближал кај нивата, видел еден чоек в нива кај туку збират класје, дошол в нива и му рекол налутено на чоекот што збирал класје: - Море чоече, што збираш во туѓа нива класје?

И тоа нѐ прави неизмерно радосни. Мислиш од тебе изгрева сонцето и скока од радост дека влегло во нивите наши.

Ебамите, си велам и го оставам коњот во нивите.

Паѓаат во нивите, по браздите, ја кршат пченката, ластарите.

да извидиме кај се, да наслушаме што зборуваат, и ние одиме и врзуваме колчиња, за да ни веруваат, ама со нас имаше и еден Бугарин, ни го присливија, како нивни човек, ама тој страшлив, идеше до некаде и застана, јас, вели, не можам повеќе, не сакам со секој да се борам, вели, да не сакаш и душманот да ти го одбереме, велиме ние, и одиме, го помоливме да иди, и заминавме, а тој остана во нивјето, во калта и ние наближавме до теловите, до окопите, и слушаме зборување, ама ништо не разбираме, ни бегаат зборовите покрај уши, не знаеме дали се англиски или грчки,

Отец Висарион одеше напред и за ништо не се противеше. Ја прејдовме мртвицата и запревме во нивата зад врбите.

Ми го вели тоа Неделко Сивески и влегува во нивата.

Што се вели: едно уште ти плаче во нивата, дури кршиш ветки за да го зачекуваат до сонцето, од горештината, а друго веќе ти тежи под појасот.

И навистина, на вратот му висеше бакарно крвче, блештукајќи на сонцето.

Зад оградата, во нивата што беше преполна со пурпурни цветови, еден јужносвештенички фустан, под шапка со широка периферија, со брзи движења отстрануваше црви од лисјата.

Брат ми ги пасел воловите и ги натерал во нива со ѓонче, а се знае дека ѓончето или детелината е премногу силна храна и воловите немаат наситка од него.

Така, со губењето на чувството за повраќање, со множењето на деновите, со оддалечувањето од настанот во нивата, стануваа сѐ поретки и обидите да се исфрли она што веќе растеше во неа.

Сѐ имаат во предвид Германците кои Турците ги викаа Аламани аландарка — скитница, маалуша, покуќеша што шета по куќи алипен — сакат од нога или рака, око итн. ампа — несреќа алтица — парче од ткаенина — крпара амак — будала амле — грижа аргач — ограда за овци во нива ариза — поклон армасување — годеж, посвршување девојка вдовица аро — страшило артирисува — заштедува асло — зелена нива напролет без клас во која пасат јагнињата астретен — оскуден ата — несреќа бабуа — грижи од бабата за новороденото дете басам — не признавам, одречувам тоа ти што го тврдиш баснар — човек што баи, врача бастра — болест по растенијата беане — ивтирија.

На Илинден 1871 година тој ги покани сите чорбаџии и видни луѓе од соседните села на госта на новиот манастир, и тука, под големиот даб, над кладенецот Илинец, во нивата на вдовицата Трна, се отпразнува првиот Илинден, иако уште непокриена црквата.

И почнуваше: како од пред една година скоро секоја ноќ му се јавувал на сон свети Илија, го носел во Мелница во нивата на Сталета Петков и го обесувал надолу со главата на големиот даб и му велел: „Ете тука до дабов сакам мекан да ми подигаеш да не одам да се потуркам од немила — до недрага", и го плашел оти душата ќе му ја извади ако не го стори тоа.

Тоа исчекување како да внесе промени во нив, како да започнаа да стануваат подруги; не се расправаа, не се караа како порано за секакви и секојдневни работи: кој кому му пресекол дрво во забранот, кој во чија ливада пуштил добиток да пасе, кој кому му направил штета во нивата, чија кокошка снесла јајца во туѓа плевна, или претала во вртот, та била заклана, кој кому на славите и свадбите му опцул мајка, го плукнал или удрил; кој во чија жена зрчел и ја задевал; кој кого го поткажал на џандарите дека ја пцуел власта.

Тргнал една бразда, две, Божин во нивата и Силјан застанал на долниот крај кај нивата да им се пули на браздите што ги ора татко му.

И тоа беше подарок од автопатот. Едно попладне му се дотркала во нивата како фрлена паричка, тркалест и блескав.

Слегол дедо Геро еднаш во нивјето кај Митрета Пупунецот, кој орал.

Земјата мила, мајчица наша колку е сочна, мека, брзајте в ниви, орачи мои, сеидба вас ве чека!

Од чудо земјата се вртела в круг и до гуша в нива се закопал еден плуг.

Во нива или по дрва да одиме. Или камен да кршиме за калдрма.

Одеднаш нешто се јадоса и туку ја фрли преку ѕидот во нивјето.

На Роса ѝ е незгодно од зборовите на Пелагија, та таа само ѝ се најде после настаните во пресноизораните бразди во нивите на кои не им се гледа крајот ако си на почетокот или не им се гледа почетокот ако си на крајот!