ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Во листата, меѓу другите, се најдоа и зборовите: арам, муфлуз, резил, тамаќар, башибозук, шашма, далавера, алашвериш, ќелепур-софра, џева, беља, гениш, курназ, маскара, едепсаз, марифет, сафра, рушфет, џамбаз, суртук, мамлаз, чалам, табиет, чаре, јаваш, ајде, таксират, тарапана, ујдурма, усул, чешит, џабе, џган, џумбус, батакчија, бадијала, зулум, налет, угурсуз, шерет, гајле, гајрет, грбал, душман, далавера, дереџе,зандана, зијан, ифрит, калауз, курбан, курназ, маскара, мамлаз, намќор....

Освен именките и придавките заемки во балканските јазици, Камилски си имаше големи маки и со изборот на најкарактеристичните глаголи во листата на (без)опасните турцизми.

На моменти се забораваше кој беше против, а кој за поимот на јаничарството да влезе во листата на опасните турцизми чија употреба требаше да биде ограничена во балканските јазици.

Камилски, насетувајќи ја Татковата дилема, го запраша: Дали си слушнал некогаш за капетанот Хадок, јунакот од стриповите на белгискиот автор за Тинтин, кој го вброи зборот башибозук во листата на пцости и со тоа го прослави во Западна Европа?

Конечно Камилски предложи овој збор да остане во листата на опасните зборови, од проста причина што тој никогаш не можеше да стане безопасен, како и да го толкуваа.

Бројот на турските глаголски заемки во текот на времето рапидно се намалувал така што само мал дел од нив останал во употреба, особено во разговорниот јазик.

И така во листата на Хадок ќе се најдат многу проклети зборови, најмногу од нив ќе бидат од светската мерценерија (мамелуците, зуавите, француските легионери и други мерценери во светот), како што ќе се случи и со поимот башибозук и со семантичките метаморфози што ќе ги доживее низ времињата...

Камилски, сепак, инсистираше Татко да запре ако не на најкарактеристичните во духот на нивната мисија, тогаш да избере барем еден, а според него ги имаше повеќе кои би требало да се внесат во листата на (без)опасните турцизми.

Татко цврсто веруваше дека ќе дојдат други времиња и луѓе, ослободени во толкувањето на минатото врз основа на митовите и легендите, ќе ја припитомат насилничката историја Времето брзо минуваше, а Татко и Камилски се чинеше дека сѐ повеќе се оддалечуваа од мисијата да го одредат местото на поимот курбан во листата на непожелните зборови.

Татко предложи турцизмот севап да се најде во листата на османизмите, но спротивставен на значењето на инаетот, верувајќи дека двата поими на тој начин ќе бидат најдобро разбрани, секој посебно и заедно.

Затоа, сметам дека треба да остане во листата, но со наше, дополнително објаснување...

Камилски беше сигурен дека оваа заемка ќе добие посебно место во листата на (без)опасните османизми...

Татко насети дека Камилски секако мислел на турцизмот душман, душманлак, со најраспространето и временски најдолго присуство во балканските јазици.

Камилски помалку маки си имаше да ги утврди во листата заемените заменки, чиј број е мошне ограничен.

Беше очигледно дека Камилски и Татко и во толкувањето на поимот кодош се оддалечуваа од првичната намена да му најдат на овој збор заслужено место во листата на опасни турцизми.

Во листата на најчестите придавки заемки ги вброи: азар, готов, од турскиот hazir; азган, разгален, збеснет, бесен, од арапскиот azgin; бајат од персискиот bayat; батал, пуст, напуштен од арапскиот batil; бетер, полош од персискиот beter; бол, изобилен, доста, доволно од турскиот bol; ѓузел, убав, личен од турскиот güzеl; пишман, покаен од персиски рişmаn; саглам, сигурен, верен, предан од турски ѕаğlаm; сербес од персиски serbes; серт, остар, лут (за тутун) од турски sert; тазе, свеж од персиски taze; татли, благ од турски tatli; терсене, чуден, настран од турски tersine; кибар, чист, елегантен, со вкус од арапски kibar; фукара, сиромашен, беден од турски fukara (арапски литературен fikara), баксуз, несреќен од турски bahtsis; динсуз, безверник од турски dinsiz; требиесуз, невоспитан од турски terbiyesuz.

Камилски можеше да помине на претставување на новиот турцизам атер, од првично арапско потекло, кој семантички се надоврзуваше на инаетот и севапот, се појавуваше и самостојно во балканските јазици (hairy на новогрчки, hater на романски, hаtr на албански, хатер на српски), со првично значење на турски (hatar) мисла, памет, паметење, прифатен во другите јазици и како милост, љубов, обѕир, добра волја да се направи нешто за некого или за некаква повисока цел, почит, кон Севишниот, кон другиот.

Беше пладне, низ старата чаршија прозвучи повикот на музеиниот на молитва.

Татко внимателно го слушаше Камилски, беше согласен со неговите аргументи, бездруго башибозукот да се најде во листата на опасните термини за употреба во балканските јазици.

И тие, како и броевите, се среќаваат главно во изрази.

Задлабено гледаше во еден од речниците, па во листата на своите опасни tтурцизми.

Но сепак тој стравуваше еден ден да не се најде, поради приврзаноста на англискиот јазик, во листата на неподобните.