Не беше пропуштен ни еден човек во гратчето - кој можеше да даде нешто за училиштето.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Така успеа, по неколку години, да изгради најубава и најголема училишна зграда во гратчето...
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Оттогаш никој не го видел повеќе жандармерискиот наредник од под мостот, во гратчето.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Прво се чу големата од Св. Климент, по неа и од другите цркви во гратчето.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Големците во гратчето одвај ја поздравуваа, нивните жени не ја канеа на журеви.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Кога замина Татко од Цариград, по свршувањето на студиите, и неочекувано за сите во поширокото и во потесното семејство, се врати во гратчето крај Езерото, никогаш повеќе не се врати во метрополата крај Босфор на својата младост.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
По неколку дена, кога сите во градчето биле убедени дека младичот се удавил, тој ненадејно се појавил, освежен, со лесен од и ведро око.
„Слово за змијата“
од Александар Прокопиев
(1992)
Просторот на земјата, што ја бранеа, не беше поширок од десетина километри, државата беше капитулирана, додека тие ја освојуваа Албанија, сѐ дури некој не им јави дека Германците се наоѓаат веќе во нивните касарни во гратчето, каде што беше нивниот гарнизон.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Во гратчето го нарекоа Луда Мара, зашто знаеше и да им ги поплави дуќаните на занаетчиите и магазините на трговците, во чаршијата на двата брега од реката.
„Синовски татковци“
од Димитар Солев
(2006)
А кога некако го заврши школото во гратчето, никако не му се остануваше да пасе добиток или да ора нива, туку запна да продолжи со учењето.
„Синовски татковци“
од Димитар Солев
(2006)
Се мислеше дали да потпраша некој од домаќините за пита пастрмајлија или барем за скара, но веднаш се предупреди дека веројатно во гратчево питите ги прават само наутро додека работат фурните, а скара секако има во некој ресторан, но недостапен за плитките џебови на актерите.
„Синовски татковци“
од Димитар Солев
(2006)
- За белја, место да одам право в село, јас се задржав во гратчето патем.
„Синовски татковци“
од Димитар Солев
(2006)
И тука, во гратчињата околу Ташкент, дојдоа со нас.
„На пат со времето“
од Петре Наковски
(2010)
Пресмета дека ако три дена сум на конференцијата, потоа можам да се качам на автобус и само за четири-пет часа пат да стигнам во гратчето каде што живеат тетка Олга и тетин Јован.
„Чкртки“
од Румена Бужаровска
(2007)
Не ми беше проблем да јадам на другата маса, па седнав, но само што го сторив тоа целото семејство повторно исчезна зад мистериозната врата и јас останав сам во кујничката.
„Чкртки“
од Румена Бужаровска
(2007)
За првпат во гратчето беше донесен специјален жив џубокс.
„Азбука и залутани записи“
од Иван Шопов
(2010)
Не знам колку долго патувавме. Кога излеговме од возот, нѐ пречекаа војници и нѐ внесоа во гратче оградено со бедеми.
„Сестрата на Сигмунд Фројд“
од Гоце Смилевски
(2010)
Ни дадоа леб и вода, и нѐ застанаа во ред да ни ги прегледаат документите, да ни ги запишат имињата, годините на раѓање, каде сме живееле, и да определат каде ќе нѐ сместат.
„Сестрата на Сигмунд Фројд“
од Гоце Смилевски
(2010)
Историјата на мајкиниот егзил може да се сведе на нејзиното живеење на грчко албанската граница (во родниот Лесковик), во гратчето Јанина, каде што се школувала, потоа животот на албанско-македонската (југословенската граница) во Поградец, во сливот на изворите на Охридското Езеро, патувањето во 1939 година со Татко во Италија, и потоа патувањето од Струга во Тирана во 1943 година, како и последното патување во животот, во 1974 година во сталинистичка Албанија.
„Ервехе“
од Луан Старова
(2006)
Макар што дедовото семејство се сметаше за едно од најнапредните во гратчето крај Езерото, тешко се напуштаа старите обичаи.
„Ервехе“
од Луан Старова
(2006)