Овој феномен бил познат и во антиката и е наречен „Орфеев ефект“ кој ете, и јас го осознавам, го откривам, ќе го проучам, ќе го запишам и на идните поколенија ќе им го оставам“.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Преданијата и археолошките наодби велат дека имало населба и во предисторискиот период, потоа и во антиката и во ранохристијанскиот период.
„Тополите на крајот од дедовата ливада“
од Бистрица Миркуловска
(2001)
Ако во антиката луѓето се жртвувале во името на Дионис, сега тие треба да се жртвуваат за новиот господар, Сталин.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Онаква каква живеела, одамна, во антиката, каква ја замислил големиот Грилпарцер, каква сакаат сите да ја видат и доживеат.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)