ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Сега, листот воврен во валјакот не беше празен, на него гледам црни редови во низа, се влечат надолу еден по друг, треперат црно и болскотно, како што треперат ѕвездите на небото.

На една од своите трпези, со десетици имиња на монаси издлабени врз трпезата, во зографскиот манастир на Света Гора, седат монасите, дрвена паница велигденска чорба и бокалче црно вино пред секого и откако ќе ги испеат сите молитви и удри камбаната за да ги здружи морето и ѕвездите на прозорецот болснува секавица колку за миг да се види сенката Исусова додека воскреснува.

Беше навистина еден на еден. Мал, мал ама техничар, Давид го плесна со каменот од прачката Голијата средчело, сѐ се заврши мигум, Давид мигум фрли поглед кон скришната ѕвезда на небото и додека сите вџашени се прашуваа до прачката ли е, до каменот ли е, до раката ли е, мрзоволно киниса накај дома, како што денешнава младеж пред полноќ мрзоволно се качува на последниот автобус за приградската населба.

Тогаш од пепелта на самотијата се зададе Давид, на мнозина им се стори малку подгрбавен и омлитавен, киниса средполе, однапред отпишан и прежален од сите, да му се истопори еден на еден на титанот, мечка страв мене не страв, нешто си мрмореше самиот на себе додека ја токмеше прачката, срдито си велеше доста тука се пееше прачка имам кураж немам, време е да има варено млеко за нашите деца, време е на пазарите да има и цреши без црви и со црешови семки да се запише дека тука нешто вистински постоело.

Една од врвните ѕвезди на нашата гатачка естрада е госпоѓа Сабина по националност Бошњакиња али жената е сестрана и полиглота која со својот тарот знае да ви прорече судбина на поише јазици и да ги обедини сите националности као у времето на Тито.

Тоа е и причината што еден дел од наведените ѕвезди на веласкеезовското девојче ги носат имињата на мајсторите на создавањето на вештачкото, авторите на сликарските фантазии какви што се Бош, па холандскиот сликар Фабрициус, современиот ироничен играч Китај или пак стрип- цртачот на соновидните патеписи на малиот Немо, Виндзор Мек Кеј.

На некои други дури, невозможно е да се разменат идеи, машината поправа сама по себе. (220) Интелектуалците се осудени на изумирање со појавата на Вештачката Интелегенција како ѕвездите на немиот филм со појавата на звучниот филм.

„Да! Овде! На брегов! Онолкупати колку што талазите ѕвезди на песокта ќе свртат Колку што мудроста на рибарот ќе ослободи зборови од тремата на смртта".

Да се надживее зимата, да се излезе на сонце да се покажат ливадите понајвеќе гороцвеќиња, исусови венчиња, црнокалугерчиња, да навјаса потоа папрад, да се прават од него сеници за на свадба, да се здогледа „свекрвинското“, „зетовското“, „тешкото“, да се види онаа бела дарпна на свекрвата, она од сонцето озарено црвено јаболко забодено во врвот на свадбарскиот бајрак па одново потоа да дојде ноќ, ѕвезди на небото, кои само да потскокнеш – да ги дофатиш, и во заедничка постела, исправени ти, мајка ти, сестричката и братчето да си ја испеете пред благиот сон „Оче наш“...

Кога пристигна бродот во таа далечна земја Тој виде непознат народ поседнат на брегот И јадри ѕвезди на небото.

Можеше во тивките квечерини на брегот на егзилот на Езерото да се препознае светлината на верната ѕвезда на семејството која ја бришеше границата.

Светеа како ѕвезди на штичката, и сите исто видовме, и доказ дека тоа чудо се зби е тоа што исто видовме, сите дванаесет души.

Но, таа мрежа, ткаенина совршена е само слика на светот божји; та нели и Бог ја создал небесата налик на мрежа, и нели ѕвездите на небото мали јазли од таа мрежа се, мрежа во која сме уловени со нашите судбини неизбежни.

Би го прашала, Колку краци има оваа ѕвезда?

Внимавај термиту. Колку краци има оваа ѕвезда?

Кога би се омажила за дебел човек, секоја ноќ би цртала ѕвезди на неговиот грб.

Која е таа ѕвезда на небото во кое е скриена неговата душа?

Се држевме за малите прсти додека се опивавме од виното од кристалните чаши, последниот за заеднички подарок на нејзините разведени родители, додека ги разурнуваме, анализиравме и повторно, со итра победничка насмевка, ги градевме нашите вродени и здобиени емотивни комплекси додека гледавме како ѕвездата на новиот филм ја шмукува мекоста на остригата, додека ги одморавме телата, а во очите, низ единствениот прозорец на студиото, неосетно ни заспиваше жолтата градска есен.

Во матната вечер низ виорот и бесшумноста - ТЕ ГЛЕДАМ ко последна ѕвезда на небото...

И во тој последен час на денот, во тој брз заод на замагленото сонце, игуменијата со малку потемни сенки во очите, непроменливо загатлива и стара каква што можела да биде пред десет години или каква што ќе можела да биде по десет години, кренала рака за удар или за благослов.

Гласот ѝ станал длабок, повеќе заканувачки отколку старечки. Ѕвездата на брчките околу устата се раздвижила.

Дури и во оние часови кога наполно згаснува петербуршкото сиво небо и целото чиновничко племе се најало и завршило со ручекот, кој како можел, во сообразност со платата што ја добива и со сопствената желба,  кога сите веќе се одмориле од канцелариското чкрипење, трчање, од својата и туѓата работа и од сѐ она што доброволно, дури и повеќе отколку што е потребно, си го поставува никогаш несмирливиот човек – кога чиновниците брзаат да се препуштат на уживање во преостанатото време: кој, од поиницијативните, брза в театар, кој в град, да го потроши времето за да се изнагледа секакви шапчиња; кој на вечеринка – да го потроши на комплименти на некоја згодна девојка, ѕвезда на неголемиот чиновнички круг; кој, и тоа се случува најчесто, оди едноставно кај сличен на себе на четвртиот или на третиот кат, во две помали соби со претсобје или кујна и со некакви модерни претензии, ламба или некој друг предмет, што чинел големи жртви, лишување од ручеци, од излегувања, – со еден збор, дури и во тоа време, кога сите чиновници се губат по малите станови на своите пријатели за да поиграат бурен вист, сркајќи чај со евтини кекси, повлекувајќи чад од долгите чибуци, раскажувајќи за време на поделбата на картите, некаква интрига што стигнала од високото општество, од коешто никогаш и во никаква состојба рускиот човек не може да се откаже, или, дури кога нема за што да се зборува, прераскажувајќи ја вечната анегдота за командантот, кому дошле да му кажат дека му е потсечена опашката на коњот од споменикот на Фалконе, – со еден збор, дури и тогаш кога сите се трудат да се забавуваат, – Акакиј Акакиевич не ѝ се предаваше на никаква забава.

Таа вечер светна силната ѕвезда на Битола од нејзиното славно минато.

За овие две ѕвезди на мјузиклот „Белиот јоргован“ имаше читано во „Илустрација“ дека веќе имаат неколку заеднички филмови, но ова беше прв пат да гледа филм со нив, кој само што започна.

„Белиот Јоргован“ беше српскиот превод. Мјузикл од 1937 година, во оригинал се викаше „Maytime“ во режија на Роберт З. Леонард, а главните улоги ги толкуваа Џенет Мекдоналд и Нелсон Еди, големи холивудски ѕвезди на мјузиклот.

Понекогаш, признаваше Раиз, поради љубовта кон палмата неправедно се однесуваше кон фикусот.

Имаше времиња кога палмата гордо се одржуваше под картагинското небо, како зелена ѕвезда на денот.

Уште поубаво речено, мој Клименте, но сепак ние да си се спуштиме на земјата.

И Татко имаше уште многу да каже за касметот, да ја продолжи или да ѝ се спротивстави на мислата на Камилски, кој самиот како да забораваше на целта што ја постави на почетокот: да се трага по опасните османизми во балканските јазици.

Колку ѕвезди на небото, толку зборови на земјата!

Но поетот со нова метафора го решава проблемот на човековата судбина: Биди ѕвезда на својот живот!

И оди тој И сега чекорот негов ги гази трњето патот на сонцето што го замрачува Пат од бигорот на осамата до осамата на зборот светот што го мисли и плоди И тие што чекаат среде гороцвеќе и птици Гласот му го препознаваат веќе што огрева во песната на неменливата радост Чекори и не се обѕира тој Сам да се биде и пак со сите истата ѕвезда на надежта што ги води По зорницата тој оди во несоницата на песната што наближува

Колона луѓе, жени, деца. Жолти траки на рацете, шестокраки ѕвезди на нив.

Цариградската ѕвезда на неговата младост и илузиите да го покрене семејството кон исток, гаснеше полека во времето.

XIV Ноќта дојде полека,смрачено, ѕвездите на небото се појавуваа скржаво, додека најпосле мракот не почна да се сталожува, а светлината на ѕвездите да го притиска.

Ноќе зјапаме во небото некако нѐ мрзи да скокаме од ѕвезда на ѕвезда и ти како помлад ѓоа ме подучуваш дека нема рампи само на патот кон среќното минато.

Ноќе зјапавме во небото скокавме во мислите од ѕвезда на ѕвезда и јас како постар ѓоа те подучував дека патот до среќната иднина е поплочен со светнати ѕвезди.

— Дали има повеќе штурци на земјава или ѕвезди на небоно?

И тие начичкани, како ѕвездите на небото. 53.

Од прво одделение нѐ тераа да цртаме храбри партизани и курирчиња и на сите ни беше смачено кога моравме за секој празник да цртаме као партизаните со петокрака ѕвезда на капата пукаат во Германците и ги победуваат или пак, ќе ни дадеа состав како курирчето Славко ги надитрило Германците, се разбира, тоа секоја година се повторуваше.

Имаше толку многу ѕвезди на небото, и уште исто толку се огледуваа во огромната вода, што ми се чинеше дека сме во вселената и дека патуваме со вселенски брод.

Дена ми помагаше во тоа одлагање, сета восхитено од роевите светулки низ воздухот, од роевите ѕвезди на небото, од отсјајот на месечината во потокот.

Ох, сето тоа беше навистина волшебно убаво и по малку таинствено и застрашувачко.

Летавме многу ниско над брановите, и одвреме-навреме страхував некој од нив да не нѐ стигне со својот висок, пенлив гребен и да нѐ повлече кон длабочините.