И се случило Панделиј Каламарис трипати да се споулави: еднаш кога останал сам и ранет во рамо меѓу своите мртви борци (и болен водел чета темни пушкари) со кои раснел и сонувал битки; потоа кога војводата Зигас, за да не се предаде жив, фрлил запален факел во бурињата со барут и, чиниш се здружиле стотици молњи и громови, летнал на парчиња кон сонцето покриено со чад; најпосле, кога десетина жени со дребни дечиња в раце се фрлиле за одбрана на честа во водопадите на Црна Река, меѓу нив и жената на Панделиј со близначињата.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
(Решително, со цврст чекор се упатува кон спалната, но во моментот пред да ја отвори вратата се појавува Духот на слободата во лик на убава девојка облечена во бела облека, со распуштена долга коса, со факел во десната рака и венец во левата).
„Духот на слободата“
од Војдан Чернодрински
(1909)
Луѓето се бореле и со нокти и со заби, за една глава барале две: на малите народи една глава им е поскапа од три непријателски; ќе убиеш тројца, четвртиот тебе ќе те доака; ти гниеш во гроб, тој делка дечиња - тројца браќа му загинале, четири дечиња ќе изделка; ти ни род ни пород, тој сѐ може.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Велат дека навечер со факел во устата предводи глутница мачки со вжарено накострешено крзно и заедно подметнуваат пожари.
„Азбука и залутани записи“
од Иван Шопов
(2010)
Така, патем, едни гореле, други бегале, трети умирале или гниеле. оставиле пород, породот се мешал меѓу себем да дојдат нови луѓе, и да дојде тој Богдан Јанков со крв во жилите и на килавиот живописец Јаков и на подвижниот факел во планинската ноќ Круме Арсов.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Гореше Крушево и светеше како факел во ноќта. крај колјата - Тесно им стана на Карчевци, - негодуваа ресенчани, особено жените, кога научија дека Панде, најстариот син, тргнал во Охрид да одбира невеста.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Факли во девет круга Го покажуваат патот до темелот.
„Век за самување“
од Веле Смилевски
(2012)