ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

9. Се гласи ноќната шума и попусто вика да запреш ти не слушаш ни каменот го гледаш ни повејот што јакне не слушаш те мами сал ноќта и тие светлината в сон што им иде дур попусто некој те вика и чекорот твој свиден ти не слушаш Час е неречената песна ѕвездите кога ги виши во штамата на светот и притаената мрака што сака под тие светила скришни да ти го згасне летот ти не слушаш Истрел ги собори ѕвездите Самотнику дали го чу И како да го чуеш во итањето во тоа итање убаво на усните со зборот што ги раскрева урнатините на ноќта и во заборав ја истава црната стија на биднината Радост на итањето твое по ранетите лисја по премалениот шум сал муграта твоја ја знае и истрелот само ја чу

Подобро се сеќаваше на ненормалните неспокојни околности од тоа време: на повремените тревоги поради воздушните напади и на криењето во ходниците на подземната железница, на купиштата урнатини на сите страни, на неразбирливите прогласи излепени по уличните агли, на бандите млади луѓе сите во кошули со иста боја, на огромните редици пред фурните, на повремените престрелки со автоматски пушки во далечината - над сѐ, на фактот дека никогаш немаше доволно храна.

Сиот шут се собирал на едно место и така израснал ридот, денес озеленет, кој по ништо не потсетува дека е создаден од урнатините на градот.

Навидум, имаа прво: широките стапала со кои самоуверено го грабаше потчинетиот простор, премногу здравата, волчја отпорност на блескавата насмевка, малите, цврсти гради што во четвртата деценија ѝ стоеја исправени како штотуку распупена девојка, таа мускулеста едрост на целото тело кое на нејзините платна со паганска надмоќ лебдееше над урнатините на згаснатите светилишта, пламените кадрици со по некое седаво влакно, што се извиваа околу лицето како змиолики фалуси – имаше невообичајан „машка“ сила за една пост-симболистичка сликарка.

Огништето му е изгаснато, Јачмен не врзува на неговата нива, Добиток пасе горчливи билки Меѓу урнатините на напуштениот дом.

Едноставно чувствував со целото свое битие и сега, дека не би можело да биде поинаку, па макар и двете да останевме под урнатините на куќата.

- Така Господ ги казнува злосните и пакосните, последен изусти Методи Паранџија и се прекрсти свртувајќи се кон исток, кон урнатините на црквата по Калето.

Којзнае колку пати викнав меѓу запалените урнатини на Гревена.

„Од утре да си сакаш друг бригадир за твојата градежна бригада, чу?!“, со растреперени вилици и како да се наоѓаш под урнатините на твоето најскапо здание, што некогаш си го градел, а тоа сега се уриваше врз тебе, врз твоите раменици, те треснуваше по твоето чело, те толчеше по рацете, по лицето, в очи а, нозете ти беа тешки, како потонати и натрупани до над колениците во тие урнатини.

Под урнатините на плевните скапуваа отепани добичиња, а под чатиите на куќите - сета покуќнина што се нашла во моментот на уривањето.

Гранките на дрвјата висеа испокршени како громови да удриле во дрвјата.

Но знаел, и постарите можеле тоа да го знаат, дека Онисифор Проказник не ќе им даде да го заколат волето.

Се почувствувале како три урнатини на глув простор и во мртво време.

Наеднаш, им се сторило, планинските долишта ја притаиле својата бучлива песна.

Онисифор Проказник им викнал дека четвртата двоколка во редот е готова, дека ќе го продолжат патот до урнатината на кулата или на манастирот што не доизраснал до темното небо.

Но предоцна да спаси некого или нешто, макар што на Балканот продолжуваше големата неизвесност, во Југославија посебно. И во илјадниците телеграми кои ги пишував од мојата речиси десетгодишна дипломатска мисија јас не престанав да трагам по наследената таткова тишина, во која се кријат кодовите на неговите незавршени потраги по балканската вистина, барана низ урнатините на империите, од чии падови се извишуваше надежта на преживувањето.

Често замислен шетав крај морето и покрај урнатините на Картагина. Во далечниот хоризонт се наѕираа контурите на палатата. Во неа суверенот ги минуваше последните години на своето владеење.

Последните зборови на оптужницата се движат по мојата невидлива врвица но слаби се и се распаѓаат на нејасни слогови чија смрт се вика тишина на невините простори во кои сум побрз од времето; за сите што се далеку од мене моите часови се нивни години, утре ќе сум врсник со нивните внуци што ќе клечат пред мене и ќе бараат прошка за гревовите и подмолноста на глутницата - таа полека станува пепел под урнатината на храмот во кој ме судеа, ме осудија на смрт и станаа смрт дури и по својата смрт.

Се преселив во зениците на твоите очи во урнатините на омразата рти формулата на нови откритија...

Нов свет со црни замки патеки стеснети, опојувања... Во урнатините на мислите умира чувството на убавото...

А потоа, наеднаш, без одредена причина и јасен повод ја изрече и онаа чудна констатација дека се чувствувала заглавена под урнатините на денот! И тоа не по своја вина!

Тој не можеше никогаш да го замисли вистинското завршување на оваа голема книга без Мајкините директни записи од животот, од спасувањето на семејство, од неговото провлекување низ урнатините на империите за кои Татко пишуваше големи поглавја, за нивната величина, но и за нивните падови.

Потоа се придвижи преку низата од фигури, како човек што разгледува драгоцена серија од статуи, собрана од некоја античка урнатина на брегот.