ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Ацо, постариот сопатник, кој во селото оставил големо семејство, додека го ставаше преостанатото јадење од појадокот во торбите и кутиите, сепак малку подзастана и, некако повеќе за себе, рече: „Зар мислиш дека ми е арно таму каде што сум?

И сега Бајракот напред, по него Јован, a по Јована Петко.

Тие ги зедоа пушките на готово и се загнаа кон патот каде што лаеја пците. Не помина ни петдесет минути, по патчето откаде што дојде дедот Јован, се вратија војниците со еден селанец пред нив, кој си водеше маска со две торби и секира на самарот.

Во капињата, над чешмата, раскастрија и ги послаа сакмите, ги оставија пушките и торбите и слегоа, та се замија образ со студената снеговица.

Набрзина ги нафрла работите во торбата и ја остави до вреќата со солта и тенеќијата со газијата и му рече на Бабовчето да постојат тука додека да го продаде сирењето, да земе пари, да му ги плати.

Куле се поразведри. Ја зеде торбата и извади сомун 'ржан леб и еден склопец со пиперки.

Се надевав дека Луис е вистинско месо, доволно глупаво да посегне по мојата торба и да го повлече мојот закочен прст на чкрапалото, но тоа не се случи. 90 Margina #19-20 [1995] | okno.mk

Со нарамена торба и стап во раката, Аргир ги цепеше првите мугри, поднаведнат, забрзан... народните учители стариот учител Климент Изморените галеби одамна веќе ги склопија своите бели крила.

Ја привлекол поблизу торбата и си рекол: Чекај да видам какви се урмите? ... И запалил свеќа.

Еднаш Марко Крале ја натрупа неа в торба и посегна да ја подигне барем до својата брада.

Подоцна, многу подоцна, се чуло во Кукулино од некои кираџии дека се вратил оддалеку маж ѝ на Фиданка Кукникова и исекол поголема гранка од дуњата во дворот, ја исчистил од кора и ѝ ја измерил тежината со десната рака, бил висок, со светла коса и имал во торбите и дисагите што ги донел на маска секакво богатство; веднаш, со првата ноќ на неговиот втор живот во Лесново, ги спобркал сенките што се грчеле со машки воздишки околу неговата куќа сѐ додека не натерал тројца никаквеци да се напикаат во манастирот па тој таму без збор ја дигал и ја спуштал ластегарката поттикнуван од цел куп жени што дошле да ги собираат своите парталковци и да ги лекуваат дома од модрици и навреденост со толчен печен кромид во зејтин, потоа, по три или четири месеци, кога можело да се види дека прочуената убавица затруднела, попот знаел дека ќе остане без нова кошула, без нови чорапи и без куќа иако Доце Срменков му рекол дека ќе му купи нови опинци и, повторно облекувајќи ја везената кошула, отишол во некое штипско село по осамена вдовица со момченце од три години и со покуќнина што можела да се натовари на два магарешки коша, така било, селото се наполнило со доенчиња до првата протока на ракиските казани во сувите дни кога младите татковци се насмевнувале со модри усни кон Фиданкиниот маж од чија ластегарка сѐ уште накуцувал ситноглавиот Гавруш Пребонд но тој и порано со есенските 'рѓи чекорел под тешката облека со една здрвена нога од настинка и веќе се пеело, законите на Лесново или биле измислени заради дојденците или се заборавиле, и се кршел каменот по пештерите, впрочем и можело - на небото потрепетувале многу повеќе ѕвезди отколку што ги паметеле луѓето во тоа кратовско село.

Таму, меѓу басмари, аџии, скитници, додека од преголем котел некој анџија ќе сипува во чанаци преварен грав со козји дробенки или бел пилав од кочански ориз, ни оние неколцина Турци што ќе се нашле на своја софра и со свое оружје, од анџар до кременка, не ќе им биле туѓи и страшни; плиснати со оган и загреани од скомињава ракија со која се пее и се плаче, тие ќе се разграштеле, ќе се погледнале со сочувство и машко охрабрување и ќе пресметале што уште им останало во торбите и дисагите и колку имаат на колите сено за добитокот.

Брзале, мислиш ги чека ан во кој уште од есенски ноќи крцкоти оган и во кој ќе сретнат луѓе што ширум го оделе светот.

Ја испуштив патната торба и се здрвив. Тогаш се отвори земјата и пред да ме голтне со ѓонот в раце и главата крената горе кон мајсторот, убаво слушнав женски глас и стигнав уште да ја замислам жената како со распуштени коси седи на масичката под препарираната мечкина глава и неопитно липа во првата вдовичка ноќ. okno.mk 79 80 okno.mk

Тој ги полни торбите и ги закачува на ортомата.

Бабичката ја зема торбата и вади од неа волнени чорапи.

На звукот на сирената за воздушен напад ја грабнував торбата и трчав во подрум.

- Токму тоа и го продаваме, - гордо се исправи Пишпирик. – Ако имаш невидливи пари, одбери си нешто од тоа нешто, стави ги во невидлива торба и носи го.

Сме продале такви неколку рала. - На Малта. - И на Корзика. - Во Бурма. - И во Сингапур.

Понекогаш го вадам твојот автоматски пиштол од мојата торба и преоѓам со палецот по мазниот, евтин хром.

Седнавме покрај една капина и мислевме дека сме се скриле.

Тој ја извади порцијата со мед, но тогаш во грмушките паднаа дваесетина зрна, па тој ја врати порцијата назад во торбата и почнавме да бегаме.

Таа се спушти на коленици, ја отвори ширум торбата и извади од неа неколку француски клучови и еден шрафцигер кои го исполнуваа горниот дел.

Тој ја пикна раката во торбата и навистина извади едно маче, кое сега веќе енергично запрета со ноџињата и успеа да му се закачи со ноктињата за ракавот.

По патот за Штавица одеше црн калуѓер со бело коњче по него, на кое висеше обесена торба и дисаѓи, а од торбата се гледаше иконата на Богородица.

– Дали сте благословени од света Богородица, кога така го штитите името на нејзиниот премудар син, – одговори калуѓерот и го извади тефтерот од торбата и му го поднесе на поп Јакова, говорејќи му: – Ако милуваш да подариш нешто за света Богородица, запиши во него.

Односите со поп Спиро од неговото Полчиште не беа баш толку добри, бидејќи тој секогаш кога служеше во манастирот бараше од дедот Сталета да му плати цела бела меџудија, а врз тоа парите од молитви, крштења, пеанини и друта свештени работи не ги оставаше попот на манастирскиот диск, ами си ги прибираше во својот џеб, та дури и литургиите што ги носеа селаните за нафора си ги клаваше во торбата и им ги носеше дома, на попадијата и дечињата.

— Се дуе како „орел в торба и продолжува да се фали како е арен човек, како ќе попушти на селаните, ако се вади сноп.

Токо, ајде, ајде, жени, соберете торбите и дајте му на бацка Стоја нека си покасне, та нека си легне, оти — слушате? — петлите веќе зачестиа.

Си ја разврза шамијата и полека почна да си ја расплетува долгата и дебела плетенка.

Секоја мисли дека е за неа и секоја стежнува срце пред да ја удри болката.

Тој загриза усни за да го задржи липањето.

Ѕвонењето на шината го прекина намнисувањето. Жените стануваат, чепкаат по своите торби и тргнуваат накај казаните на обед.

А ќе стаса ли и Дедо Мраз, со своите еленски стада да расфрла снегулки од торба и да ја види оваа олимпијада? Ене го, вјаса... Ќе стаса.

Фимка чепна во торбата и извади рало чорапи и нараквици.

Дојди, рамо ослободи од ортомата што те сече, спушти го тоа црно котле, одрами ја торбата и веленцето постели го ширум...

Едо наместо да ѝ одговори, се ведна кон својата патна торба и го приотвори патентот.

Малечката Пелагија беше толку многу полна со впечатоци од училиштето и зборовите на Перса не се помешаа со вкусното јадење, и додека тие двете сѐ уште јадеа, таа си ја побара платнената торба и почна да буричка по тетратките и книгите.

Ѕирна во торбата и што ќе види - риба!

Си го стави дедото грнето во торбата и заборавајќи сосем на рибата брзо, брзо замина дома.