ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Пред успешните експерименти со луцидни соништа во лабораториите за спиење доминираше активациско/синтетичката теорија на спиењето.

Машината за луцидно сонување користи топлинска, назална проба за мерење на температурата и дишењето, и наскоро ќе се појави на пазарот.

Старецот се прилагоди да се задоволува со малку: ѝ се прикрадуваше претпазливо како глушец; и цицаше по малку, не гмечејќи ја, така што жената не се будеше.

Само понекогаш сонуваше чудни соништа во боја.

Баше тоа сон. Убав сон во многу бои, првин во трепети, а потоа во преливи.

На јаве му се случува страшниот сон во кој ветрот и тој блудат низ испразнетиот град и се печат на тивкиот оган на неодамнешното живо присуство и сеќавање, на довчерашниот, додуша сè помалуброен, но сепак постоен џагор на живиот град, на Солун, што сега исполнет само со бивш живот некој еднаш го нарекол Втор Ерусалим. Кој сега е нов Гехином.

Наредено им е да се качат на воз и да заминат од дофатот на сојузничката слобода.

Обично спиев крај мажот... скаменета... чекајќи тишината да завладее со куќата, тој да заспие, и тогаш драмата на нивното минување ме фаќаше, до таа мера сосема ме обземаше што, кога најпосле ќе заспиев, само минував од еден сон во друг ни најмалку не губејќи ги сликовитоста или континуитетот.

„Не знаеш Како мами Везден двата Да сме сами Јас и Таа За-луд-ност“ Во ателјето на Владимир Г. есента, 1994 стално си сам „Стално си запален И стално си Сам“ „Се палам себе, Горам сам За да ве Ос- вет- лам.“ бегство Ѕвони, Само во сонот Во тоа црно Сеопфатно Ѕвоно.

Пред семејството да се разбуди од првиот сон во куќата крај реката, Татко, незабележан од Мајка, уште од мугрите, излезе да го види, да го доживее градот, понесен од некаква внатрешна незапирлива сила.

Се прашуваме дали, ако Кинеското дрво ни значеше исто како и нему (како и морскиот брег и рамницата во близината поради која мисли дека светот е тркалезен, Црнците, шумата, ослободената пијавица и мочуриштето кое се граничи со гробиштата и игралиштето, црквата, неговата куќа, олеандрите, палмите и комарците, дабот кој има лулашка направена од автомобилска гума, лулашка која треба да се поправи, вилицата на ајкулата, школките од левата и од десната страна, и гризот за доручек) - па, само се прашуваме.

(...) Ми кажа дека му се враќаат, дека пред повеќе години му доаѓале соништа во кои работите кои ги видел и кои се случуваа не се разликуваа од јавето.

Таа ноќ Џонс бил тој човек, измислувајќи систем од јажиња и чекрци со чија помош бил во состојба да се подигне себеси за да може да ги наслика горните делови од платното, кои инаку не можел да ги досегне.

Како да не беа истите буки, како да не беа истите мали, сенчести полјани, сè беше како сон во кој нештата ни се причинуваат како да се тие што ги познаваме, а веднаш потоа како да се нешто невидливо.

И видов дојките нејзини кои светлината небеска како ѝ се поткреваа и чув Бог како ѝ довикна: Марија, веќе зора е... Така ми исчезна во сонот Во птица престорена.

Уште малку, па Севда ќе треба да ги потера воловите надолу кон дома, ама не може да се разбуди од сонот во којшто е зајдена.

Понекогаш, во длабините на тој занес, му се чинеше дека затаено го наслушува животот на сиот свет во кој, како што сè повеќе се уверуваше, сите деца на светот спијат толку спокоен и блажен сон во оваа долина на среќата.

Сè се случуваше како сон во сон.

Како сон во сон што се натпреваруваат кој во поубави и попрекрасни предели ќе му го пренесе чувствувањето.

Ќе започнеше голем сон во една татковина, ќе го продолжеше во друга, ќе го завршеше во трета.

Книгата ја пишуваше длабоко во ноќите, кога се храбреше од енергијата која се ослободуваше во нашите соништа во градот крај реката, како што еднаш ѝ се доверил на Мајка!

Добро, простете ми, не сум сосема сигурна што од ова е речено а што е плод на моето вообразување, но од ваквите гледања на нештата, како и од заклучоците што можат да се извлечат од нив, можам само да се оградам (се разбира од ова место каде што се наоѓам сега и од кое за жал пораките нигде не втасуваат).

А и онаа приказна за сонот во прегратката на војникот кој знаел да бакнува најтопло иако тоа го правел преку превезот на ноќта!

Сите овие видови луксуз ти овозможуваат да живееш во подобар свет, кој не мора да биде поскап.

Тие претставуваат потенцијални места за влез во начин на суштествување усогласен со твојата визија за еротско и естетско совршенство, наместо постоење што ти бара да си ги жртвуваш сништата во служба на стварноста – на тмурниот, исполнителен живот како оној од улица Корделија во Питсбург кај Катер (бистро именувана според скромната, нестремежлива, буквална ќерка на кралот Лир) – како што стрејт-општеството би сакало да правиш.281 Во таа смисла, борбата на Пол во приказната од Катер или борбата на Веда во Милдред Пирс е борбата на машката геј-култура како целина.282 Веда не само што ја застапува каузата на бегството, со помош на пари (во нејзиниот случај), од задушниот свет на хетеросексуалните семејни вредности; таа исто така се бунтува и против самиот биолошки детерминизам.

Можеш да дојдеш до живот во гламур преку секс во најмала рака така што ќе уживаш во непопречувани сексуални задоволства со незнаен број посакувани луѓе.

Се сеќавав на нашите ноќи поминати без сон во љубовен занос, во мислите ја доловував неговата несредена соба, пепељарата полна со отпушоци од цигари...

Маријанти си отиде при крајот на септември и наредниот ден веќе не го слушнавме острото ѕвонење на парчето шина кое нѐ будеше во раните зори и трчаница, сѐ уште по мрак, носејќи го сонот во заспаните очи, моравме да се построиме на плоштадот и со строев чекор што побрзо да ја заземеме малата лединка лево од касарната на која секое утро, во пропишано време, припадниците на албанската воена морнарица истрчуваа на утринска гимнастика.

Се будев во собата во која спиев со моите четири сестри, внимателно станував од креветот кој го делев со Паулина, и потоа на прсти се приближував до прозорецот.

Има луѓе кои не можат да ја поднесат болната реалност, и се вовираат во еден потполно измислен свет, се губат во својот внатрешен сон во кој острицата на сечилото на болката не само што е затапена, туку сечилото е во потполност стопено; се губат во внатрешен сон во кој трепери остварувањето на секоја желба, а и желбите се разлеваат, или се стеснуваат до една единствена точка – да бидат во блажено мирување.

Многупати ноќе се будев од соништата во кои мама ме водеше в река, застанувавме во плиткото, а потоа таа ми го фаќаше главчето, и ме потопуваше додека јас губев здив под водата, и гледав како рибите ме касаат по лицето; или пак мама се претвораше во ѕвер и ме растргнуваше; или пак јас бев птица за која таа не знаеше дека е нејзината ќерка, па ме фаќаше, ми ја отсекуваше главата, а потоа го попаруваше моето обезглавено тело и ми ги кубеше пердувите.

Имаше такви луѓе во Гнездо: лежеа на креветите, а насмевка им трепереше на усните.

Неусогласеноста меѓу изгледот и облеката се очитува и во нејзиниот сон во подземните одаи на пирамидата, во кои најнапред е запленета како наивен, изгубен турист, каде останува како доброволна љубовничка на фараонот - Сонце, синот на порозната сфинга.

Во предигра од страсти, ќе издигнам планина, во пазувите гнездо од сон во сонот, сон на страсти...

Дозволи да те заборавам, соновите во јавето да бидат заборав и минатост...

Има ли надеж дека пак пролет ќе дојде? и пак ќе грее моето сонце и патувања одново ќе има но место на Марс, во новите коридори на животот ќе ги побараме старите траги и сладоста во која уживавме Дозволи да те заборавам и соновите во јавето да бидат заборав и минатост...

Но бидејќи идејата за изненадување е помалку налик на другите неформални - а сепак многу полезни - идеи како што се вистината, убавината, шармот, доброто и злото, за да можеме да ја скицираме науката за изненадувањето ќе мораме првин, така да се каже, да го формализираме неформалното: а овој процес на формализација води непосредно до разгледување на карактеристиките на научниот пристап кон изучување на изненадувањето, животот, вселената или што и да било друго. превод и подготовка: Драган Јакимовски извор: John L. Casti, Compexification - Abacus, 1994. 102 okno.mk ЏИМ ВУДРИНГ логика на сонот okno.mk 103 104 okno.mk Даглас Волк СОНОВИДНА ЛОГИКА Џим Вудринг (чиј што еден колор-стрип беше објавен во Темплум-списанието, Лифт, се сеќавате?) е модерен надреалист кој совршено владее со логиката на сонот во рамките на неговите впечатливи предели на стравот.

“Автобиографските” приказни во Џим, обично се директни транскрипции на Вудринговите соништа, и слики од нив често се повторуваат во неговите свесно креирани приказни; исто така, тој праќа копии од страниците на својот дневник за соништа во електронскиот клуб (E-mail Dream Of The Month Club).

Попусто е човек да му се опира на тоа што станува и што треба да стане и да ја бара чистотата на својот убав сон во средствата на остварувањето.

Онисифор спиел со студена грутка воздух во грлото и со коленици залепени за длапката на мускулестиот стомак но обеспокоен од сила на необјаснива враџба, се тргнал и ја подал раката кон кубурата на педа од него.

Не бил уверен; сепак претпоставил дека од маглата на страшните соништа во кои не можел да замавне кон некого што го бодел со јатаган, го извлекол шум.

Немиот плач се претвори во лелек, слаткиот блажен сон во сурово јаве. Не беше тоа Рада од пред неколку часа.

Те совладал сонот во удобната лежалка.

Животниот интервал не е доволен нивниот сон во јаве да го претворам.

Ги остави сите свои работи, дури и прстенот од претходниот брак, со писмо во кое напиша дека не е способна да ја преживее бурата на таа луда љубов.

Сонуваше нејасен сон во кој ја виде Марија во раскината венчаница испрскана со крв и се разбуди со страшна увереност дека повторно го напуштила, оставајќи го сам во тој голем свет, овојпат засекогаш.

Појавата на сонот во текот на психотерапијата или психоанализата, не е само материјал интересен за психоаналитичарот, туку и доказ за ефикасна и структурирачка психичка активност на индивидуата.

Потстанав. Го сонував одново истиот сон во кој дедо ми заминува во багажникот на модерен автомобил, налактен на шареникаво ќебе, во удобен дрвен ковчег од кој ми мафта како пред интересно и важно патување.

Дали на вистинскиот убиец му се даде втора шанса и пред да се најде откриен па новинарот, од телевизорот во чекалната кај дебелата тетка, однапред ги загуби своите изгледи? - ова не ми беше познато, како ни Смарагдната шума на соништата во која мистично заталкав...

Крц, крц! - и еве сум горе, со својата сенка под рано излезеното сонце; да не беше превисоко, ќе го прегрнев.

Знаеш што? Ќе измислам сон во кој ќе минуваме низ вселената.

Се изгуби секаков сон во домот.

За утрата во домот, за будењето, за сонот во ова проклето место.

Се откачи месецот, а Стојан Ванков остана да лежи згрчен во својата постела, остана болен и без капка сон во очите.

Се обиде да патува кон соништа во оној час кога месецот се откачи од еден прозорец на двокатниот сандак и отплови нечујно влечејќи го по себе зракот, тој свој бел разбојнички појас.

Но силата, гравитациската сила на останувањето на Дедо да остане и опстане во родниот Поградец, и покрај сите заминати сестри во Цариград, ја чувствуваше и во Цариград како сила на заминување.

Татко продолжи да живее со тој сон во него уште кога сонуваше во родниот Поградец да се најде во Цариград, кај светот на мајкините роднини.

На вториот спрат од зградата којашто на Александар многу му се допаѓаше и понекогаш дури и со отворени очи сонуваше дека живее во неа како господин без обврски (еднаш му се кажа сон во кој што седи на белата мермерна ограда со гардистката, се држат за раце, неа до рамења и пораснала долга руса коса, наместо во зелена маскирна маица и црни вреќести панталони со џепови облечена е во бело кратко фустанче, и двајцата се смеат... се разбуди кога виде дека нежните црни чорапи од нејзините бутови, преку колената полека се спуштаат во извалканите војнички чизми) - беше сместена градската радио станица.

Лили и јас будни во светот на соништата во духот небесен воскреснат на небесата.

Побрзај на вљубените им јави да се вратат од сништа во јава...

Читав: „Следната ноќ Мигуел лежеше без сон во својата постела; му се пристори како да слушнал нешто.

Размислувам За многуте загубени лета За многуте загубени зими За почвата прадедовска света За неуспешните стихови и рими За параваните на заблудите За несреќните и понижените За премудрите и лудите За неписмените и просветените За обичните и чудните За многуте лаги ветени За молчеливите и ќудните За цветовите во коси вплетени За деновите што ближат судни За зборови неисполнети а ветени За чесните и блудните За спомените изветвени За надевањата залудни За наследниците недоветни За очекувањата скудни За соништа во ноќите летни

Тој не си ја крши главата со таквите марифети на Родна, не го засегаат ни издолжувањето на вратовите на неговите синови, туку што веќе нема сон во неговите очи кога веќе нема сон сигурно е и време да се станува.

3. Уште од првото сонување научив Дека доселениците всушност Натрапнички им влегуваат во соништата на староседелците И дека со несечените нокти им ги дупчат на староседелците Мешините полни со резервни соништа Па откако ќе ги обесонеа лесно им ја крадеа земјата И во древната абориџинска црвеница Садеа цели плантажи со нови соништа И тогаш јас разбрав дека има и престорени соништа Престорени и превоспитани соништа Оти првите доселеници беа дојдени по казна Како историска претходница на гулазите Само што нив тука немаше кој да ги тормози И севезден да ги потсетува дека се престапници испратени на издржување на казната Туку баш напротив престапниците почнаа Да ги тормозат староседелците и да им ги дупчат соништата Оттогаш коалите со сите расположиви средства Си ги вардат соништата од натрапници со несечени нокти И си го бранат вековното право На дваесетчасовен сон во едно деноноќие Оттогаш сите ги предупредуваме Да не остават на раат да си го досонуваме сонот И на секој еукалиптус закачуваме парола Кој сонува зло не мисли А се подразбира дека кој многу сонува Кога да е ќе го довстаса јавето И ќе окапе од визити на нервни доктори Па тогаш ќе си ги мериме соништата И ќе ја утврдуваме нивната историска тежина или леснина Тогаш сетики уште ќе има бумеранзи Оти историјата без вратки не ја бидува Што се покажа и во соништата од петокраки Макар што никому се уште не му е јасно Кој и како ќе им ги врати на Абориџините Старите продупчени соништа Оти никој се уште не измислил лепило За продупчени мешини со резерни соништа Штоако сега школски авиончиња Влечат на опашките натписи Sorry како што се влечат реклами за кока кола или нешто такво Sorry sorry ама се знае ли што досега се стори И ако сте љубители на рими знаете ли каков оган гори Во продупчените соништа на староседелците На кои денес лефтерно им велат Sorry Како кога некој не сакајќи да им ги згазнал стопалата Во турканиците пред влезот на Олимпискиот стадион во Сиднеј Или на пазарот близу пристаништето Ако се погодите таму на пазарен ден баш во сабота Како на секој пазар и овде под тезга се продаваат разни нешта Па можете да си купите разни збирки соништа Стари и нови соништа староседелски и дојденски соништа Од такви соништа се учи Дека ако нижиш бисери ќе плачеш Колку повеќе бисери во соништата толку повеќе солзи на јаве Од такви соништа се учи Дека ако најдеш алтани во твоите чевли Ќе отпатуваш надалеку дури до новиот и отаде новиот свет А пак ако таму во новиот ти свет Се бакнуваш на сон со некого уста со уста Ќе те фати ревма а богами и потешки болештини Ако си машко и ако се бакнуваш со машко уста со уста Баш како што се бакнуваше еден од наследниците на Ленин Пу пу скраја да е Џабе ти тогаш и соррѕ и се стори џабе ти и цела сурија нервни доктори.

XXX Има едно вовче од детството кое не стигнало на својата последна станица, вовче што не престанува да се префрлува од сон во сон.

Ја допирам твојата крв во божур поле, Сакам да вградам сон во атомот следен.

А потоа, од сонот во сеќавањето и останаа само Едо на стрмниот пат како ја исчекува и како таа верува дека сепак ќе го стаса.

Бараше ли во таа ноќ да ти се врати уште еднаш тој сон во кој личев на нота згрчена на пет боцкави жици?

Тоа беше сон, сон во кој прв пат го виде исчезнатиот пријател.

Зарем исчезнатата Мајка и живата таткова сестра ги споиле соништата во мојот сон?

Но спомнативе виденија што напати се појавуваат и во другите краишта на земјата, сепак се само сенки од сонот, или пренесен сон во чудесната кутија на денот со задача да вознемири а напати и да поттикне.

Не го спомнувам ни оној најпонижувачки дел од сонот во кој Бундев ми го стега вратот помеѓу палецот и рапавата дланка и ме држи поткренат како перце неколку педи над земјата.

Мечката Мирна три години го преспиваше зимскиот сон во една пештера.

Дење се правевме за Маркос - за него пеевме, за него собиравме класја, за него трчавме по угорнинката со сонот во очите, за него на морнарите им ја заземавме лединката, за него со боси стапала удиравме строев чекор по жешкиот асфалт, за него стоевме под жешкото сонце, за него го голтавме првиот сув пченкарен залак.

И јас да сум на нивно место, - си велеше, - да ме будат страшни соништа во кои арамијата ми виснал над глава со нож в раце готов да ме заколе, да гладувам, зашто она што го имам ми го собира некој со помошта на еден јатак , да ми ги грабне некој со крвава пот спечалените пари, да молам да го дадам аманетот на најмилиот од куќата како што беа оние пет лири на татка ѝ на Трајанка, да морам да се посрамам како татка му на Пецета, зашто некој, кога сум бил на мака, ме одделил од најмилото, а јас сега не можам да му го вратам, та и мене да ми се случува сето тоа, - и јас не ќе можам да го здржам бесот, па макар сто пати знаел дека јатакот е јатак, а неговото внуче негово внуче, кое можеби ништо не знае.“

Имаше нешто неприродно - разлика во времето, грешка во сонот во жената двојство ти во едната рака држеше стрип или викенд роман, со другата ја тешеше, искуството не ти помагаше да го прикриеш „туѓиот говор“, книшкиот изговор мораш, значи пред тебе животот се отвора како покладен портокал дива циклама, праизведба мораш, значи немаш објективна причина туку мотив, емотивна мечта некоја друга Прокна или сестра ѝ Филомела 8 некоја друга Семирамида или прислужничката ах, мамката на анонимните жени отровот на тривијалните судбини барем да исчезневте сосема да не морам да го слушам, да не морам да го повторувам „гласот на ткајачката“ крикот на кросното, јавката на откинатиот јазик, нејзиниот, мојот нејзиниот мојот.

Паѓаш во сон во без-сознание но се будиш огреана од двосмисленото сонце на сонот.

Доаѓај ми, дојди ми ко ноќта полна покој во рацете сини со мрак полна в длабоките очи полна соне во мирните коси.

Откако сѐ беше ставено на своето место, дури и малку сон во нивните снаги додека се одомораа во нивните кревети, зајдисонцето освен што донесе освежување, најпрво пред вратничето го истопори целото семејство на Пена и на Танаско.

На прозорот од стариот дом гледам солзи, гледам лице бело и уморно. Очи натежнати од товарот на денот.

Но, здивот на непознатото бара нова изгубена душа, сребрената месечина чека нов осамен патник.

Зошто мојот сон во топлите ноќи е мој најлош кошмар, а животот, животот чекори по патеката на понорот, чиј крај е смрта.

Сјајот на месечината ќе ме заспива во нов сон во летните ноќи, а јас со нов лик подалеку од очите на осаменоста зошто повеќе не сум нејзина сенка.

И сето тоа стана како на сон: небаре цело време преоѓав од еден сон во друг, ни за миг не будејќи се.

Ако не зборувате така, како што ви велиме, тогаш секојa ноќ ќе сонувате само соништа во кои во густи шуми ќе ве бркаат волци, од матни води ќе излегуваат змејови и со пламени јазици ќе ве горат... и добрите ангели нема да ви дојдат на помош...