ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Петруш нарача преку сина си Мечета и четири кафиња.

Му правеше задоволство на новиот поп да го гледа сина си пред него и да му бара чаре за здравјето, бидејќи други машки деца немаше.

Во овој „алабак табури", како ја викаше еден од родителите оваа дружина, беше „аскер" и малиот кржлав, мрсулав, мешлест како жаба, Крсте, син на манастирскиот ѓак Петка, кој штотуку беше, се запопил, и немајќи ни волови, ни коњи, ни орање, ни копање, немаше каде да го прати сина си на работа.

— Бујрум, бег, бујрум, повелете! — ги кани Лесната на прагот од својата ниска куќичка и вика по сина си Стојана да запали борина, оти веќе и мракот падна.

Кога стигнаа на Зедница, и после, додека минуваа низ населбата, жените со кофи истураа вода пред нив, за да им помине лесно работата, како по вода, а полицајците сè уште уверени дека ќе успеат да ги убијат Ѓорета и мајка му Трајана, некако радосни, скокнаа во џипот и по Пазарџиски Пат одмаглија накај Прилеп.

А тогаш, кога ја качиле бомбата на кола, Трајана ги набркала сите седуммина мажи, сина си Ѓорета намерно го испратила да оди двесте-триста чекори напред пред колата, божем за ако има камења да ги отстракнува и да ѝ кажува која има дупки, а сама, откако се прекрстила, ги повела воловите, и - нога за нога право прудолу.

Штом примолкна плачот, Албанецот, пак меѓу своите, продолжи повтор за него — „Не тажи го, жено, ти сина си Кузман, бидејќи господ во рајот го пратил; неизмерни сласти му нуди; и само плачејќи душата ти му ја матиш, бидејќи тој падна со своите, бранејќи ја со нив херојски земјата мачна, а не како злосторник кого Темида го гони, фрла во јамата мрачна, и не како здушен од наказ, ил' прогниет, гладен, не како удавен в браној, и не како жена што потајна болест ја јаде, — туку од јуначки рани . . .

Затоа во Градешница Толе кондиса кај убавата Неда Романова, со која проведе два три месеци, па како да се присети на својот случај со црното Кате пред дваесет години кога му го наметна Адем, и тој намисли да ги смести своите Катиња, Нешиња, Мариња, та еден ден ја викна Ѓурѓа Ватралкова, мајка на убавото момче Митрета Ватралков и ѝ нареди да ја земе Неда „негова“ за сина си Митрета.

— Ќе а истутнеме зимата со овој човек,— се тешеа сите полчивци кога слушаа што се прави по другите мариовски села.

— Рода, не рода, јас повелам овде! — ѝ се провикна Толе и му се опули на Брниклијата, а овој ја налегна Ѓурѓа и замава со дреновицата.

Да го оттргне бегот сина си од ова влијание беше го испратил некоја и друга година во Стамбул на училиште, а тој се запиша потоа во военото училиште и со една група кадети отиде и проведе две години во Германија, та кога се врати, стана муљазим, а пред една година и јузбашија!

Мислев твоите дождови ме измиваат но овде и тие погубни булки родилки, како мајка сина си ми го отфрлаат телото.

Под багремите светнаа бели чаршафи.

Синот си отиде на работа. Старицата побрза долу. Во дворот.

Им олесна на касапите зашто знаеја, ако кренат рака на вакво живинче, Ангелот пак ќе им ги фатеше рацете, како што му ја фати раката на Аврама кога сакаше да го принесе сина си на жртвеник.

Двајцата старци - татко ѝ, самарџијата Димо, уште беше моќен, а и свекорот Пајко, кој малку по малку го препушташе дуќанот и занаетот на сина си Марка, сѐ уште повеќе ѝ помагаше нејзе, отколку таа нему.

АНЃЕЛЕ: Добро мајко, ич ти гајле да не бериш, ќе видиш што син си родила. (Ѝ ја бакнува раката).

Дури го учел Божин Силјана сина си, се пулел во гредите и во ѕидовите, чунки како крв му се гледаше татко му пред очите кога го учеше.

Јандро не можејќи да ја преболи смртта на сина си Дуке, отиде во Кучешката касарна и со пиштол почна да ги тепа кучињата. Ги тепаше сѐ дури и него војниците не го отепаа.

Штом ќе си го поставите тоа прашање, не треба премногу да размислувате.

Приказна за татко што го исфрла сина си на улица или се откажува од него или за татко што сплеткари против сина си или му ја планира смртта; настан во кој син го удира татка си; приказна за син што се обидува да го убие татка си: самото спомнување на вакви сценарија е доволно да потсети на познатите сижеа од европската книжевност и култура – а да не зборуваме за фројдовската психоанализа.

Разликите се преломни, а нивните последици се видливи.

За среќа, каква среќа, таа не ја доживеа смртта на сина си! Но тоа повторно беа пусти соништа.

Неколкупати доаѓаа да видат што е со него, но тој не пушташе никого во воденицата. Ни сина си, ни пак своето внуче.

Никој неја не ја питат тамо зашто седит, кого барат, кого чекат, од каде дошла е и што она в црква искат: дал' дете ште крстит, или сина си ште венчат с млада хубавица?