До 1878 бугарската пропаганда во Македонија имала предност во однос на другите две пропаганди поради фактот што дотогаш Бугарија и Македонија биле во рамките на Османлиската империја и заеднички воделе борби за национално ослободување од повеќевековното османлиско ропство и духовно ослободување од стегите на грчката патријаршија.
„Џебна историја на македонскиот народ“
од Група автори
(2009)
На тој начин, борејќи се за создавање на македонска самостојна црква и македонски училишта со народен јазик, македонскиот народ настојувал да ја зачува националната и културната самобитност.
„Џебна историја на македонскиот народ“
од Група автори
(2009)
Таа борба бугарската буржоазија ја искористила за да го прошири своето влијание во Македонија.
„Џебна историја на македонскиот народ“
од Група автори
(2009)
По Српско-бугарската војна (1885) Србија започнала систематска пропаганда во Македонија.
„Џебна историја на македонскиот народ“
од Група автори
(2009)
Меѓутоа, од крајот на XIX век, Османлиските власти почнале да ја повлекуваат поддршката на Грција и се повеќе станувале толерантни кон бугарската Егзархија и другите пропаганди.
„Џебна историја на македонскиот народ“
од Група автори
(2009)
Во 1890 Бугарија добила дозвола за отворање на Митрополии во Скопската, Велешката и Охридската епархија како и во Неврокоп, Битола, Дебар и Струмица.
„Џебна историја на македонскиот народ“
од Група автори
(2009)
Целокупниот успех на грчката пропаганда во Македонија по Руско-турската војна (1877-78) и Кресненското востание (1878) зависела, пред се, од контактите и наклонетоста на Османлиската влада.
„Џебна историја на македонскиот народ“
од Група автори
(2009)
Се отвориле друштва Св. Сава, продолжило отворањето на училишта, се зголемила дипломатската активност, се отвориле српски конзулати во Солун, Скопје (1887) и Битола (1888).
„Џебна историја на македонскиот народ“
од Група автори
(2009)
По формирањето на Бугарија како зависно кнежевство, во 1878, таа ја презела целокупната иницијатива за ширење на големобугарската пропаганда во Македонија.
„Џебна историја на македонскиот народ“
од Група автори
(2009)
Како резултат на тоа се појавил голем број на учебникари како на пример владиката Партение Зографски, Ѓорѓија Пулевски, Кузман Шапкарев и др., а нивните дела биле најсилното оружје против странските пропаганди во Македонија.
„Џебна историја на македонскиот народ“
од Група автори
(2009)
Од пропагандите во кои служи ќе треба да бара слобода да се наоѓа во постојано општење со интелигенцијата и општеството од другите пропаганди.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Површен поглед на настаните што изврвеа пред Востанието ни докажува оти најсилниот поттик за националното разбудување на Македонците ни послужи зафатокот на српската пропаганда во Македонија.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Тие резултати јас ги резимирав во два пункта: Македонија по Востанието е загубена за бугарската народност и Македонците ќе си ги сознаат грешките што беа причина за несреќите од воставањето, ќе се откажат од досегашната насоченост на нивното национално самосознание и ќе им отворат систематска борба на сите национални и верски пропаганди во Македонија, вклучително и на бугарската, за да можат со одделувањето на своите интереси од интересите на пропагандите да го постигнат националното обединување помеѓу себе.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Ако ги разгледаме сега распространетите во Македонија религиозни пропаганди, тогаш таму ќе ги најдеме религиозните пропаганди во повеќето случаи да служат како орудие за национални и политички цели.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
18. Не е сосем точно дека српските претензии за Македонија се појавиле дури по Берлинскиот конгрес во 1878 год., бидејќи организирана и од државата раководена српска пропаганда во Македонија се појави уште по Гарашаниновото “Начертание” (1844) и се изрази во 60-тите години на минатиот век.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Коста Шуменковиќ од Охридско навистина беше едно од најактивните орудија на големосрпската пропаганда во Македонија.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
52. Оваа „мегали идеја“ („голема идеја“) за една нова голема Грција на Балканот во границите на некогашната Византија се појави уште во мислите на Ригас и беше разработена од „Етеријата“ (1821), врз основа на која потоа израсна грчката националистичка пропаганда во Македонија што во определени видови живее сѐ до денеска.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Нашите национални интереси ѝ диктираат на македонската интелигенција и на македонскиот народ да ѝ се помогне на Турција да излезе од отежнатата положба во којашто ја кладоа религиозните и националните пропаганди во Македонија и државите заинтересирани за нив.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
55. Мисирков го има предвид и фактот дека, и покрај тогашната силна романска националистичка пропаганда во Македонија, таа не може да претставува реална опасност за Македонците, бидејќи Романија нема никаков граничен допир со Македонија што да ѝ овозможи евентуално проширување на нејзиното владеење и во овој дел од Балканот.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Од тоа поминаа пак на громка, но безрезултатна пропаганда во Македонија: им изнаветија на Македонци, млади ученици од бугарски и грчки училишта златни гори за во Србија.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Македонскиот народ не толку има нужда, барем сега-засега, за официјален јазик на мнозинството, за генерал-губернатор од народноста со мнозинство и за слободен печат, колку: за отстранување или парализирање на дејноста на националните и религиозните пропаганди; за отстранувањето на непријателството меѓу приврзаниците на разните национални и религиозни пропаганди; за отстранување на таа недоверба и обособеност што е сега меѓу македонската интелигенција воспитана во разни балкански државици и им служи на религиозно-националните пропаганди во Македонија; за официјално признавање на македонската народност и за внесување на името “Македонец” во нуфузите и во другите официјални документи на лицата од словенско потекло во Македонија; има нужда за земјиштен дел, како што на селаните им беше доделена земја при укинувањето на крепосништвото во Русија, Галиција и во др. земји.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
124. Охриѓанецот Маргарит Димица (1824-1903) е еден од истакнатите приврзаници на грчката националистичка пропаганда во Македонија, а во своето научно дело, како универзитетски професор во Атина, се определува исто така само за старата македонска историја.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
66. Берат – писмо (повелба) од турскиот султан за поставување (во овој случај) владика. 66a.66а Назначувањето на Фирмилијана (умрел во 1903 год.) за митрополит во Скопје беше всушност првата позначајна победа на српската пропаганда во Македонија, извојувана не без поддршката на руската дипломатија.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Значи, ако и ние се лажеме во претпоставката оти националниот сепаратизам ќе биде поддржан од комитетите, од Организацијата и од македонската интелигентна колонија во Бугарија, тогаш, и во таков случај, доста е една силна српска пропаганда во Македонија за да земе најголеми размери националниот сепаратизам.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Како главен извор за зголемувањето на бројот на националните сепаратисти ќе служи зголемувањето на конкуренцијата помеѓу бугарската и српската пропаганда во Македонија и бројот на лицата незадоволни од тие пропаганди.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Но борбата со пропагандите во Македонија не е чекор назад, туку напред, зашто и тука имаме работа со борба за слобода, со борба со мрачните сили што не ѝ дозволуваат на нашата татковина сама со свои очи да ги гледа своите интереси, ами ѝ наврзуваат очила што ја замрачуваат вистината и ѝ придаваат бугарска, српска и грчка боја.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
„Србомани“ Македонци имаше само за надворешниот свет и за другите пропаганди во Македонија.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
157. Ние гледаме сега оти три национални и религиозни пропаганди во нашата татковина се борат една против друга и сите заедно се борат против нас и нашите интереси, сакајќи да им нанесат смртен удар и да си ги потчинат под себе, земајќи го со таа цел религиозното и училишното работење кај нас во свои раце преку црквата и училиштето за да ѝ нанесат смртен удар на нашата народност, ни го налагаат нам нивниот наместо нашиот јазик.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Ако неколку или сите пропаганди се спротивстават на тие наши барања и настојуваат во училиштата и црквите да се изучуваат и поминуваат само јазиците на пропагандите, тогаш да се преземат општи и енергични мерки против сите и религиозни и национални пропаганди во Македонија.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Се убедија со напредувањето на српската пропаганда во Македонија оти тие не се единствениот фактор во македонското прашање, а оти има, освен нив, и други и оти успехот при конкуренцијата ќе биде таму каде што ќе биде поддршката на Русија.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
160. Мисирковата поделба на нашиот литературноисториски развиток на три периода не е без основа, особено ако се има предвид целта и времето на периодизацијата: првиот период го претставува времето до појавата на националистичките пропаганди во Македонија и до задушувањето на употребата на старословенскиот како литературен јазик; вториот – времето на националистичките пропаганди (до појавата на книгава, 1903), кога се воведуваат туѓите јазици во Македонија како литературни, период што е како „непреодна стена” помеѓу претходниот и новиот што тој го очекуваше со реформирањето на Македонија и со воведувањето на македонскиот јазик како литературен за сите Македонци, изграден врз основа на резултатите од развитокот на современите народни говори, коешто го смета како трет период што го наречува „преродба”.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Време е да ги отфрлиме од очите наши мрежите што ни ги кладоа националните и верските пропаганди во Македонија.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Во 1885 год. таа насилно беше присоединета кон Бугарија, поради што Србија ја нападна младата бугарска држава, но ја загуби војната, со што се создадоа нови околности за развитокот на националистичките пропаганди во Македонија.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Органите на српската пропаганда во својата душа никогаш не се чувствуваа како „Срби” или „србомани”, особено во првите 10 години, иако имаат тие живеано во Србија.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Со тоа сите поранешни договори и спогодби заклучени од страна на Србија со балканските држави за поделба на Македонија престануваат да важат, а српската пропаганда во Македонија, најчесто во сојужништво со грчката и во дослух со Турците поведува остра борба против „бугарштината“, а за србизирање, односно грцизирање на Македонија.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Се создаваше нова митологија на Балканот, можеби и поубиствена од претходната која ги ставаше новите држави- нации во тотална амнезија кон османското минато, кон османската компонента во нивните идентитети.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Според нив беше дојдено време да се види низ османското наследство, кое се покажуваше дека е тоа и балканско и дека во голема мера било жртвувано, особено во завршната фаза од агонијата на Османската Империја, се претвори, според тогаш западните освојувачки пропаганди во борба на цивилизацијата против варваризмот, на напредното против племенскиот примитивизам, на прогресот против ендемската заостанатост.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Овие патувања се одвивале во избрани места, се минувало низ „тунели” кои воделе низ избраните рајски предели, тераси- градини на ридовите, ведри и насмеани колони работници, за да кулминира пропагандата во музеите.
„Атеистички музеј“
од Луан Старова
(1997)
Грчката пропаганда и одделно весникот “Емброс“, што тука излегувал, се натпреварувале со турската пропаганда во напаѓањето и клеветењето на револуционерното движење.
„Солунските атентати 1903“
од Крсте Битоски
(2003)
Поради тоа, основна преокупација на целокупната грчка пропаганда, раководена од Атина и од Цариград, била со неизбирливи средства да ја компромитира Организацијата пред европската дипломатија и пред јавноста како орудие на бугарската пропаганда во Македонија.
„Солунските атентати 1903“
од Крсте Битоски
(2003)
Грчкиот конзул, пак, кога се однесувало за македонското револуционерно движење и воопшто за било која акција што не се совпаѓало со желбите и стремежите на грчката пропаганда во Македонија, ниту можел а ниту сакал да биде објективен.
„Солунските атентати 1903“
од Крсте Битоски
(2003)
Следејќи ги наредбите од Атина, органите на грчката црковно-училишна пропаганда во Македонија уште од порано се ставиле во служба на турските власти и многумина од нив се претвориле во опасни доушници и непријатели на Организацијата.
„Солунските атентати 1903“
од Крсте Битоски
(2003)