ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Одговорностите што би одредиле „каде одиме”, како што вие велите, се неспоиви со поредокот на утврдливото знаење и исцело со секое поимање врз кое е изградена и би рекол дури сопрена идејата на одговорноста или одлуката (свесното „јас”, волјата, намерата, независноста итн.). okno.mk | Margina #11-12 [1994] 43

На пример, како, од една страна, одново да се потврди един­ственоста на идиомот (национален или не), правата на малцинствата, културал­ните и јазични разлики итн.?

Од неизвесности составен и од осама, Македониј ги изучувал градбата и поредокот на бестелесното и имал дарби да разговара само со она кое се случувало векови и векови потоа. MARAN ATA, кога извикал патријархот, Македониј си ги собрал солзите свои во крпчето свое и рекол: одново згрешивте - ме проколнавте, но ме возгордеавте и сега ќе ме замени следниот кога веќе никаде не е оној кого само вие го гледате насекаде. ***

Немаше прекор, ни во нивните лица, ни во нивните срца, само сознанието дека тие мора да умрат за тој да може да остане жив и дека тоа е дел од неизбежниот поредок на нештата.

Долго време согоруваше со овој проект и не престануваше да го средува поредокот на книгите според него.

Ако се однесува на нациите, оваа разлика би значела дека нациите можат само да заплашуваат други нации и „една од желбите“ на моќната нација „е да тргува со слабостите на остатокот од светот“ - фраза која има чудни резонанци во денешните денови на таканаречениот - нов поредок на светот.

Последно прибежиште, извор на енергија за премостување на сите противречности ќе најде во својата библиотека, во распоредот на своите книги, во менталниот поредок на нивните значења.

- Свесно ширење на дезинформации со цел за уривање на уставниот поредок на земјата, - ми вели едниот и ми го става српот под вратот.

Во духовната историја на Европа тој секогаш одново се појавува кога некој религиски или политички поредок на вредности ќе стане проблематичен, и тоа секогаш внатре некаква повеќе-помалку „александриска“ култура, меѓу дворјаните, во граѓанскиот салон, во состајалиштетото на боемите.

Сцената си постои, артистите си постојат, јас не сум ни сценарист, ни режисер, а сепак, чувствувам некоја одговорност, божем јас сум тој кому ќе му замерат за поредокот на сета вселена, за хаосот и за редот.

Така кажува библијата, куранот и сите други религиски книги кои се од несатанистичка природа, живеам во третиот свет, поредок на хаосот. Време на немири.

147 „Темелни вредности на уставниот поредок на Република Македонија се: - основните слободи и права на човекот и граѓанинот признати со меѓународното право и утврдени со Уставот; - хуманизмот, социјалната правда и солидарноста.“

Не затоа што, ако се откажеме од него, ќе се усреќиме, туку затоа што тоа што ќе одбиеме да си го компромитираме посакувањето на она, правото, нема да постигне ништо и уште повеќе ќе нѐ унесреќи и ќе нѐ јадоса: ќе предизвика губење на малкуте вредни нешта во светот што навистина ги поседуваме и ќе нѐ натера да ги уништиме токму битијата што ни се најдраги.

Освен ако неавтентичноста што му е вродена на општествениот израз на чувството не се сфати како трагична, а не како комична – како сериозна наместо смешна или дефлациска – трагедијата не може да ја добие почитта што ѝ припаѓа во културна смисла.

Да се третира неавтентичноста што му е вродена на секој општествен израз на чувство како нешто помалку од трагично, да се одбива да се види во неа нешто помалку возвишено од грепкање по границите на смртноста, значи да не ѝ се дадат нејзиното целосно човечко значење и нејзината целосна човечка тежина, да се одбива да се признае како она што трагедијата тврди дека е: имено, погубен знак за длабокиот и болен расцеп што машката кавга со небесата или со таткото го отвора во самиот поредок на човечкото значење – симптомот на егзистенцијална криза што ја доведува во опасност самата општественост.

Таква е, барем, визијата на класичната трагедија, онака како што по правило произлегува од јуначките судири меѓу мажите од различни поколенија.

Тоа беше нашето време, времето на молк за телесноста.

Тоа беше време кога младите, или барем оние млади кои јас ги познавав, живееја во очекување на остварувањето на љубовта, а почетокот на заедничкиот живот веруваа дека ќе биде симнување на рајскиот поредок на земјата, а потоа ги отрезнуваше баналноста на секојдневието кое ги очекуваше, бидејќи секое очекување кое е поголемо од стварноста, како и секоја љубов која е поголема од оние кои се љубени, завршува или со пропаст, или во тривијалност.

Кога виде дека неговите сопланинци ги тераат да слезат во градот со козите, да се фатат за тешкиот алат и да станат железна работничка класа, Чанга мислеше оти некој сака нарочно да го растури природниот поредок на земјата.

Правниот поредок на практичните Римјани беше востановен 10.  А покрај класичните правни текстови (пр. уште и Paul. Sent. 2,18,1), за присуството на работните спорови, во еден поширок контекст, читаме и на други места во историската литература: на пример кај Кикерон (Cicero: De officiis; 1, XLII, 150sq.; 1, XLII, 151sq. и De oratore; 1, XLV); кај Катон (Cato: De re rustica, 136); потоа во Новиот завет на Светото Писмо (в.Евангелие по Матеј, гл. XX, ст. 1-16); па кај Апулеј (cf. Apuleius: Metamorphoseon; Lib.IX, 6sq.; Lib.VII, 22sq.; Lib.IX, 35sq.; Lib.IX, 12sq.) итн.

Било која форма на знаење која би му упатила предизвик на неговото скептично разбирање на светот наидуваше на негово снажно неодобрување, дури осуда.

Наместо тоа, тој ги усидри своите текстови во поредокот на интелектот, во одредливите води на библиотеката.

Она што го напиша за Пол Валери може да се примени и на него самиот.

„Во еден век кој ги обожува идолите на крвта, земјата и страста, тој секогаш повеќе ги сакаше луцидните задоволства на мислата и тајните авантури на редот.“