ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

-Дали мислите дека кичот е типичен производ на комунистичките системи? - ме запраша мојата американска студентка по предавањето за романот на Кундера, Неподносливата леснотија на постоењето.

Во исто време, Ботеро е нашиот последен класик или, можеби, првиот класик на новиот свет затоа што тој среќно го создаде јазикот во кој техничката и уметничка основа се проникнуваат, создавајќи го чувството на бесконечна леснотија на формата.

Тоа се простори каде се чувствуваме моќни и апсолутно слободни, дифузната светлина на денот секојдневието го претвора во река со многу притоки.

Погледите кон бескрајните далечини нека нѐ полнат со живот, фасцинирани од просторот и леснотијата на енфермелот.

Додека одев кон своето место, го уловив погледот на Луција: таа насетуваше некаква крупна промена кај мене, оти никогаш порано јас немав задоцнето, ниту пак разговарав со таков циничен, препотентен тон со некој наставник; ме гледаше од ниско, и јас знаев дека меѓу нас е готово, дека мојот циркус е посилен од нејзината Партија; од друга страна, покрај неиздржливата болка дека ја губам, дека поминувам во еден друг свет, дека се реинкарнирам уште при живот, чувствував една неподнослива леснотија на постоењето, една слобода која ме опиваше: јас го имав, наспроти овој дисциплиниран клас, мојот циркус, и мојата Ина, со која за една ноќ бев полбизок одошто со Луција за четири години.

Но секогаш кога се приближуваше со чунот полн риба до контролорите кои требаше да му го земат десетокот за еминот, нему му доаѓаа пред очи некакви чудни слики на непознати места, некакви други рибници каде што тој ловеше сам во свој далјан, некакви други брегови и весла што со леснотија на крилја го цепеа среброто на водата.

Јајцевидното сонце со дамки, и тоа некако извртено , се издолжи уште повеќе и со леснотија на гасеница, залази кон својот дом – замок од жива вулканска лава под покрив на созвездија.

И тогаш го барам на помош Кундера! Неподнослива леснотија на живеење...

И толку сум му благодарна на Кундера за таа теорија, затоа што ми помага од време-на време да ја чувствувам таа леснотија и да одам натаму.

А од друга страна на „Талантот” на Маркоска, јасно се гледа чудесниот надреалистички профил на поетскиот двојник, во простор-времето на „гротесктната судбина”, посветена на Данил Хармс, каде фантастично кореспондира со својот поетски роднина и варирајќи го неговиот расказ за Лазар (првовоскреснатиот), буквално го допира исчашениот универзум на Хармс, со една сардонична леснотија на „баналното полупостоење”, поентирајќи:

Тежината и леснотијата на животот, сплетена во активностите на дождот и во секојдневностите на луѓето, беа само едно обично полнење и празнење на енергии и ништо повеќе и ништо помалку од тоа.

Како и да е, тој со своите две збирки раскази, „Ѓон“ и „Скок со стап“ значително отскокна меѓу жабите во мочуриштето, иако неговата иднина како врвен прозаист, си дозволувам да кажам, изгледа прилично несигурно бидејќи во неговите раскази се чувствува одреден недостаток од теми и одредена тежина при создавањето - што е, ако ништо повеќе, лек против неподносливата леснотија на пишување на скрибоманите.