ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Солидно е присутен „духот на починатата СФРЈ“, никако не од носталгични причини туку во обид да се биде конструктивен; имено, слично на Фројд (в. стр. 162 и сетете се на зборовите на Портогеси: „Загубата на сеќавањето, а не култот на сеќавањето, од нас ќе направи заробеници на минатото”) сметаме дека голем дел од причините за сегашните проблеми лежат во неразрешените минати недоразбирања.

Коса ја носеше идејата дека целиот нов култ на млади се појави благодарение на крајот на времето на Рибата и почетокот на времето на Водолијата - и навистина изгледаше дека клинците прифаќаат такво нешто.

Тоа беше вистински општествен настан во андерграунд светот, бидејќи толпа луѓе од Макс и од нашите филмови беше во него...

Во случајот на денешните постколонијални земји, кај многу од нив во Третиот свет, национализмот може да стане оправдување за многу работи, како на пример за: укинувањето на личните слободи, еднопартискиот систем, диктатурата на армијата, култот на водачот и различните форми на екстремна ксенофобија.

(...) Со појавата на пангерманизмот Гетеовото воспитно влијание во Германија се гаси: сведувајќи ја културата на ексклузивниот култ на праисконските сили, Volksgeist-от победува и, притоа, ги разоткрива своите тоталитарни потенцијали.

Зборувам за дивјаштвото на армијата, за српските и црногорски доброволци кои го пљачкаат Дубровник, за колективната параноја, за лагите, за срушените хрватски градови , за убиените деца, за запалените села, за масакрите, за бегалците, за пијанството, за лудилото, за култот на ножот...

Според авторот Старова, јаничарскиот дух и натаму ќе го опседнува Балканот, од што нема да биде изземен ниту некогашниот Советски Сојуз: „Откако ги проучи феномените кои произлегуваат од јаничарството и неговите погубни механизми по загрозената личност, тој стравуваше од ширењето на синдромот на култот на личноста на Сталин.

Но дојдоа други времиња во времето на комунизмот. Се урна култот на Сталин.

Остана доволно простор за култот на личноста. Тој простор го исполни Сталин.

Протагонистите се приврзани на низа својствени вредности на еден клан („Сѐ додека нашиот татко беше уште во живот, семејството за нас беше истовремено и држава, и нација, и вера.”) ѝ припаѓаат на идеологијата која го одржуваше култот на една неверојатна монструозна хипостаза на божеството: Сталин.

Татко можеби порачуваше, низ сталинистичките книги помеѓу светите, дека не треба да се враќам во родна­та земја, во времето каде што сѐ уште се славеше култот на Сталин.

Александар заклучи дека мора да јаде за сите негови претци кои биле гладни и дека би било крајно непристојно да не се придржува кон овој своевиден култ на предците.

Луѓето често имаат потреба да говорат срамни работи; таа генитално-анална симболика е редовен состав на секоја карневалска атмосфера, на секој обред сврзан со култовите на плодноста, обновата и животот.

Со тоа, со еуфоричната, транс-димензија се објаснуваше и популарноста на партијата на Луција кај најшироките народни маси; ним им требаше тоа, како обред кој го потврдува животот и култот на изобилието и плодноста.

Меѓутоа и покрај прогоните на христијанските мисионери и верници од страна на еврејската заедница и римската државна власт (Нерон, Трајан, Валериј и др.), во 313 со Миланскиот едикт за толеранција била гарантирана целосна слобода и еднаквост во вероисповед за христијаните, враќање на црковната сопственост и елиминирање на култовите на државата.

Противејќи се на морализмот на интелигенцијата и култот на колективната одговорност, па и на руските концептуалистички релативистички вредности и доблести, тој ја објавува својата готовност за индивидуална одговорност.

3. Ирационализмот исто така е зависен од култот на акција поради акција.

1. Првото обележје на прафашизмот е култот на традицијата.

Елеазар бен Цви пред очите ги гледа ликовите на првите владетели што во новата земја ги обединија еврејските племиња и на свештениците на единствениот бог што водеа битка со првосвештениците на паганските култови на богот Баал и на божицата Астарте, ги гледа нивните жртвеници и необични ритуали во кои на овие божества им жртвуваат крвни жртви, обезбедувајќи, по сите колебања и пресврти, доминација на единствениот, на Мојсеевиот бог и на неговите свештеници, на рабините од древните времиња благословени оттогаш, па сѐ до денес, сѐ до него.

Но и тој не можеше да се ослободи од макијавелистичкото заложништво: целта да го спаси Тунис во текот на неговото триесетгодишно апсолутистичко владеење со оваа земја, не успевајќи да му одолее на неизбежното негување на култот на личноста, на арбитрарната автократија, на балетот на властољубивите куртизани околу него, најголемите, еден ден, да му ја преземат власта.

Тоа е времето, кога според Камиј Демулен, револуционерите- фанатици го оживуваа култот на масовното и крвожедно жртвување, како некогаш мексиканските свештенички кои барајќи нови жртви, во Монтезума извикуваа: Боговите се жедни!

Култот на Јахве, според брат ми, меѓу Евреите го раширил мадијамскиот овчар кој имал исто име како и египетскиот водач - Мојсеј; но овој, вториот Мојсеј, под чие водство еврејскиот народ ја освоил земјата хананска, проповедал Бог кој бил потполна спротивност на Атон: Јахве бил обожуван од арабиското племе Мадијамци како „страшен, крволочен демон кој се појавува ноќе, додека избегнувал дневна светлина“; „суровиот, тесноград, локален Бог, насилен и крвожеден, им ветувал на своите поклоници земја ‘во која тече млеко и мед’, ги повикувал да ги истребат ‘со оштрицата на мечот’ нејзините тогашни жители”, сосема спротивно од проповедите на египетскиот Мојсеј кој на Евреите им дал “поинаква, продуховена претстава за Бог, идеја за едно единствено божество кое го опфаќа сиот свет, божество кое е исполнето со љубов подеднакво колку што е исполнето со моќ, и кое на луѓето како највисока цел им го поставувало животот во вистина и праведност”.

Иако “египетскиот Мојсеј никогаш не бил во Кадис ниту пак го слушнал името Јахве, а мадијамскиот Мојсеј никогаш не бил во Египет ниту пак знаел нешто за Атон”, тие останале запомнети како еден човек, затоа што “Мојсеевата религија ја познаваме во нејзиниот конечен облик, во каков што, да речеме осумстотини години по Ишодот, ја фиксирало еврејското свештенство”, а во тоа време двата Мојсеја веќе биле соединети во еден единствен лик, и Атон и Јахве во еден единствен Бог, во самиот себе различен онака како што се различни денот и ноќта, токму затоа што се два бога во еден.

Италијански култ: култот на сценската глетка. Американски култ: култот на беспризорноста. Раскош на смислата наспроти пустините од безначајности. ***

Пустина во која култот на автомобилите, вискито и мразот се одвива секојдневно: феномен на леснотијата покрај фаталноста на пустината.

Култ на беспризорноста, типично американски: тотална расположливост, проѕирност на сите функции во просторот, кој пак останува неодгатлив во своето ширење и кој може да биде совладан исклучиво од брзината.

Тоа е ритуал. Култ на создавање добри дела во умот, за тебе самиот.