ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Како пример ќе ги земеме Законот за работни односи (ЗРО) и Законот за безбедност и здравје при работа (ЗБЗР).

Пред интервенцијата на Уставниот суд, Законот за безбедност и здравје при работа содржеше една дискриминаторска одредба според која одредбите на овој закон се однесуваше на сите дејности во приватниот и јавниот сектор, за сите лица осигурени од повреда на работното место или професионални болести според прописите за пензиско и инвалидско осигурување и сите лица кои се вклучени во работниот процес, но со одредбите не беа опфатени куќните помошнички.

Се предвиде и дополнителна обврска за работодавачот кој мора веднаш, а најдоцна во рок од 48 часа по настанот, писмено да ги извести органот на државната управа надлежен за работите на инспекцијата на трудот и претседателот на синдикалната организација, односно синдикалниот претставник на репрезентативниот синдикат или претставникот на вработените таму каде што нема синдикат и претставникот на вработените за безбедност и здравје при работа за секој смртен случај, колективна несреќа и повредите при работа кои предизвикуваат времена неспособност за работа повеќе од три работни дена и за секоја појава која претставува непосредна опасност и ја загрозува безбедноста на вработените при работа. (чл. 8 од ЗИДЗБЗР/окт.14) 84 Закон за безбедност и здравје при работа, Сл. весник на РМ, 92/07.

Членувањето на претставници на работниците во овој совет го овозможува давањето препораки и мислења во поглед на: програмата, состојбата во областа на безбедноста и здравјето при работа, стратегијата за кохерентна политика за спречување и намалување на повредите на работно место, професионалните болести и други болести поврзани со работата, изработката на закони и други прописи за безбедност и здравје при работа и документи за меѓународни организации во однос на безбедноста и здравјето при работа.

•  2007: пропишување обврска за работодавачот да обезбеди здравствени прегледи за своите вработени најмалку на секои 18 месеци с (Закон за безбедност и здравје при работа);

•  2007: не е предвидено куќните помошници да бидат опфатени со Законот за безбедност и здравје при работа; •  2007: се укина еден ден од празнувањето на Денот на трудот и сега празникот се празнува само на 1 мај (Закон за празници на Република Македонија);

Во новиот закон се уредува и улогата и функцијата на новоформираниот Совет за безбедност и здравје при работа.

•  2007: проширување на правото на работникот да одбие извршување на работа со вклучување и на правото така да постапи во случај ако претходно не биде информиран за сите можни опасности и штетности, или ако работодавачот не му го обезбеди пропишаниот здравствен преглед (Закон за безбедност и здравје при работа);

Наместо дотогашната одредба според која работникот имаше право „да учествува во утврдувањето и во подобрувањето на условите за работа и на работната средина, да учествува во планирањето и воведувањето на нови технологии во однос на последиците од изборот на опремата, да предлага преземање на нови или подобрување на постојните мерки за заштита при работа со цел да се подобрат условите за работа, организацијата на работа и заштитата на здравјето и безбедноста на работниците во процесот на работата кај работодавецот (чл. 45, ЗЗР), ЗБЗР ја содржи одредбата според која „право и обврска на секој вработен е да дава предлози, мислења и забелешки за безбедноста и здравјето при работа на стручното лице и овластената здравствена установа“ (чл. 38, ЗБЗР).

135 Новиот закон донесе одредени промени во бројот на претставниците за безбедност и здравје при работа.

Работодавачот има обврска да обезбеди безбедност и здравје при 213 работа за неговите вработени од секој аспект поврзан со работата.

Обезбедувањето на мерките за безбедност и здравје при работа не смее да претставува финансиска обврска за вработените!

Нарушувањето на здравјето при работа не смее да влијае врз платата на вработените ниту да ја повреди нивната економска и општествена положба (чл. 16, ЗБЗР).

Работодавачот е должен да планира мерки и средства за обезбедување развој и унапредување на безбедноста и здравјето при работа и за менување на постојните технолошки процеси со помалку опасни, односно со побезбедни процеси (чл. 8, ЗБЗР).

Во рамките на неговите обврски, тој мора да презема мерки потребни за безбедност и здравје при работа на вработените – вклучувајќи заштита од професионални ризици, обезбедување информации и обука и обезбедување соодветна организација и потребни средства. (чл. 5, ст.1 од ЗБЗР).

4 Во меѓувреме, случајот, по неколку дена од укажаната прва помош, од страна на Ургентниот центар беше пријавен во полиција – МВР ПС Центар (за што беше изготвена службена белешка, а подоцна, по барање на Јакшиќ, беше издадена и потврда за настанот потпишана од командирот – виш инспектор Б. Павловски).

Исто така, од страна на самиот работник, подоцна беше пријавено и во Државниот инспектор за труд при МТСП – ПЕ Скопје, Отсек за безбедност и здравје при работа – општина Гази Баба (а предметот беше распределен кај инспекторот Б.Величковиќ). 198

Доколку работодавачот не ја отстрани опасноста или не постапува во согласност со мислењето на овластената здравствена установа, вработениот може да побара интервенција од надлежниот инспектор за труд и да го извести претставникот [на вработените] (чл. 39, ЗБЗР).