ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Самиот проект „Досие 96” се состои од изборот на неколку стечајни фабрики во различни градови кои беа земени како точки (станици) при патувањата низ Македонија во текот на целата 1996.

Поради тоа што го зачувал старото, овде нема многу прави, долги улици, туку улички, криви, со стара германска архитектура, без многу висококатници - тоа е град кој лежи на земјата и сега овде-онде се извишува и - дури во тоа прави рекорди.

За Берлин се има престава дека е град кој треба да е многу голем, многу убав, со големи згради, со паркови и зеленило, со улици, авении, булевари, со сите оние атрибути што го чинат еден ваков град и голем и убав, и различен од многу други градови.

Ако се исклучат основните белези за Келн, дека е град кој се ближи до еден милион жители и дека располага со над 300.000 коли, град во кој се гради подземна железница и дека е еден од најголемите трговски центри кој се наоѓа на крстопатот на сите северозападни пазари на Германија, тогаш останува да се рече и тоа, дека е тој организатор на разни саеми и изложби, повеќе од меѓународен карактер.

Навечер, штом ќе зајде сонцето ( а тоа во Трново малку порано се сокрива зад високите ридишта што опкружуваат) и ќе се запалат првите светилки, во бучавоста на Јантра се создава една визија, дека на дофат на раката се испружил некој град, град кој, чиниш плива во воздухот на некој волшебен килим, град од приказните.

Познато е дека Истанбул е милионски град, со вонредно живописна панорама, со море кое завлегло во неговите пазуви, што широки и тесни улички и сокаци со мермерни куќи и облакодери и со дрвени куќарки, град кој лежи на два континента, каде што најрелјефно се оцртале европското и ориентот, град со џамии и цркви и еврејски синагоги, сараите на турските падишаси и султани, со споменици на едно блескаво богатство, на еден раскош и пропаѓање на една петвековна империја, која ја докрајчил стариот и изнемоштен старец - султанот Решад...

ПАРИЗ - ВО 2000-ТА ГОДИНА ПАРИЗ е град создаден од многу градови кои, со тек на времето, додека се ширел се сврзале еден со друг.

Чиновите на драмата се одвиваа во Елбасан, Тирана, Драч, Скадар, Влора, Саранда, Бутринт, Ѓирокастро и Поградец, градови кои требаше да бидат посетени, додека главните сцени на трагичната гротеска се одвиваа во театрите, музеите, крај бункерите...

Баш пред некој ден читав во еден весник дека, замисли, во еден град кој се вика --- Македонија! --- во државата Алабама, отвориле ново основно училиште во најмодерен стил.

Или е тоа еден град кој се содржи самиот себе, или еден човек кој се содржи самиот себе? (Да спомнеме патем дека илузијата која се среќава во Качување и слегување и Перпетуум-мобиле не е измислена од Ешер, туку од Роџер Пенроуз, британски математичар, во 1958.

Сместувајќи се во Grand Hotel Villa de France, кадешто Матис бил инспириран да ги наслика своите одалиски, во градот кој порано го беше инспирирал Римски-Корсаков да ја напише својата Шехерезада, ги истражувавме пеш забрзаната, миризлива Медина, Гранд и Петит Сако и касабата; повеќе сакавме да се загубиме без професионална помош, одбивајќи ги непријатно лепливите наводни водичи и занемарувајќи ја изненадувачки антисемитската тирада на едниот од нив; серенадите ни ги пееја градските певци секое утро и муезините пет пати секој ден молејќи се преку разгласот од минарето на блиската џамија; одлучивме својот прв невин излет во исламот да го продолжиме низ брегот.

Таа депресивна атмосфера во која го најде потонат градот кој онака жив и разгргорен, ориентално темпераментен каков што го пречека кога за првпат дојде во него и кого и рабинот го поимаше како капија на Истокот, како европско предворие на Леванот и Бисер на Ориентот, свесен зошто го нарекуваа и Мајка на Израелот и Втор Ерусалим, сега при второто враќање во Солун го доживува како старо, разурнато гробје.

Во градот кој го сочинуваше мнозинското грчко население, покрај припадниците на други народи, постоеше и сосем одвоено еврејско гето, опколено со цврсти ѕидови, додуша наследени од минатото и уште во тоа време почувствувани за непотребни.

Му остана желбата да одлучува, притисната некаде во темните места на душата.

И покрај добрите односи на христијаните и јудејците коишто впрочем со векови живееа заедно на островот, ѕидините остануваа како наследство што потсетува на едно некогаш јасно и цврсто подвојување.

НОРА: Стоички. M СТОИ = ИЧ KICK, ко што вели мојот пријател од лабораторијата за бесполово размножување.

Како воопшто го издржуваш овој одвратен, бездушен град кој не поседува минимум критериуми и којшто се пали бескрајно бавно и накнадно, ко фитиљ во цртан филм, и сѐ што имаме од него се тие комично гарави лица наутро во огледалото, ко проклети потсеќања дека овде сѐ е џабе и дека немаме шанси?

Така пишува и на голематата сообраќајна табла пред влезот во градот кој прво изненадува со големата црква и веднаш потоа со прекрасно уредениот нов плоштад кој на градот му додава дополнителна убавина и привлекува со својата одлично обмислена поставеност.

Советот го прифативме и тргнавме кон Лерин, градот кој веќе не цели сто години е прекрстен во Флорина.

И кога сите луѓе би се плашеле, кога би се двоумеле, денес не би имале олкави градови кои, се разбира почнале да се градат од првата тула, почнале да растат од првата куќа; не би имале толку долги патишта, пруги кои почнале со првиот метар за да се издолжат потоа во километри и кидометри.

Во седумнаесеттиот век, Реџиналд Скот, Едвард Џорден и Томас Вилис во своите истражувања тврдат дека лудилото не е сојуз со Сатаната или опседнатост од него, туку болест на нервите и умот, но увереноста дека помрачувањето на умот е предизвикано од мрачните сили ќе потрае и меѓу интелектуалците.

Владетелите на оние градови кои граничеле со вода, потплатувале бродари да ги соберат лудите, и така бродовите пловеле со несреќниците врзани на палубите, кои ако ги преживееле жедта и гладта, ако не биле покосени од ветерот и студот, биле тајно истоварувани на првото пристаниште, а ако тоа не било можно, ги исфрлале на некое ненаселено копно, или ги фрлале во вода.

Овој чудесен град, вистински крстопат на империи и цивилизации, народи и вери, град кој силно страдал во минатото, извишуван врз урнатините од паднатите империи, катастрофалните земјотреси, кој ги имаше задржано обележјата на западните и на источните царства, во кој престојувале императори и султани, се вкрстиле војски во светски судири, му се виде достоен за да започне во него да си ја ткае семејната судбина.