вработен (имн.) - во (предл.)

Бирото е орган на државната управа во состав на Министерството за правда [т.е. тоа е поранешното Одделение за поддршка на владиниот агент при МП](чл. 3, ст1-2sq од ЗЗРМПЕСЧП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Тука би било умесно да се даде и една критика кон законодавецот, за носењето трговски закони кои им даваат можност на основачите на вакви друштва да водат селективна политика кон одредени сестрински фирми , а кои функционираат во рамките на иста дејност; а, згора на сè, е и можноста што им се дава да применуваат различни аршини за вработените во склоп на „групациите“ и да ја избегнуваат мож- носта за прераспределување во матичната компанија-основач, откако одредено поврзано друштво5 (а не „подружница“!),6 кое е основано од неа, ќе биде затворено.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Подоцна, за време на судењето, застапниците на КПУЗ-Скопје пред судот објаснуваа дека „според новата систематизација и организација за рабо- та во затворот, како и според Правилникот за работни односи, токму тоа работно место е предвидено за дипломиран правник со искуство“!?
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Колегата, кој се водеше како „газда“ на фирмата, реши 238 дека поисплатливо ќе биде да го намали бројот на вработени во новооснованата фирма – како би се намалиле трошоците за плати, придонеси и надоместоци.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
После консултација со адвокат (Е. Јоцевска), која правно ќе ја застапува во сите понатамошни фази на спорот, во текот на месец март 2006-та, таа покренува работен спор пред Основниот суд во Битола, со цел по судски пат да ги оствари своите побарувања (поднесува колективна тужба заедно со уште двајца вработени во фирмата).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Оваа членарина одеше во синдикалната каса, која се користеше и за солидарна помош на вработените во оваа фабрика, кога некој од нив ќе се најдеше во одредена кризна ситуација.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Организацијата може да престане по скратена постапка за ликвидација ако, по донесувањето на одлуката за престанок на постоење од органот определен со статутот, повеќето членови на собранието или застапниците на фондацијата и на странската организација, поднесат до Регистарот заверена изјава, согласно со закон, дека се намирени сите обврски кон доверителите и кон вработените во организацијата (чл. 70, ЗЗФ). 3.  Договорните страни можат да го откажат договорот за вработување со отказен рок.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
По ова, Кукулев – од инвентарот кој остана во просториите на Радиото – успеа да си наплати само 90.000 МКД (1.500 ЕУР), што горе-долу е само ½ од вкупниот досуден долг!?
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
ЗРО е основен и општ материјален закон [lex fundamentalis и lex generalis] коj, како примарен или супсидијарен правен извор, се однесува на сите вработени во РМ – без оглед дали имаат зас­ новано работен однос во приватниот или, пак, во јавниот сектор.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
9 Жалбена постапка до второстепениот Апелационен суд немаше – но, спроведувањето на веќе правосилната и извршна пресуда, наместо доброволно, беше присилно т.е. беше извршено преку извршител – со блокирање на сметката на аптеката. 10 220 ***
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Но, во оваа несреќна ситуација, не се беше нашол само С. С., туку напротив – повеќе негови колеги, ја делеа истата судбина.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
4 Примерот на Х.Џ. е за одбележување затоа што неговата храброст и решителност да покрене судска постапка, делуваше инспиративно и стимулативно за другите вработени во фабриката, кои соочувајќи се со истиов овој проблем, беа во тешка и незавидна ситуација.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Ова таа го истакнува како голем апсурд и недостаток во функционирањето на Синдикатот: имено, нејзиниот став по ова прашање е дека се јавува голема нелогичност кога вработени од синдикатот имаат спор со ССМ – за нив да нема никаков обѕир од тамошната правна служба, односно тие да немаат право на бесплатна правна помош, односно квалификуван правен застапник од својот синдикат во кој едновремено и работат, но и членуваат!?
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Наметнато од повисоки структури од претпријатието „Центро“, главната идеја беше, што побрзо, да се „елиминираат“ вработените од фирмата, по доброволен пат – во- ведувајќи ја франшизата, кадешто новооснованите фирми ќе ги преземаат дотогашните вработени во „Центро“.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Изненадувачки е тоа што и покрај немањето доволно финансиски средства, односно нередовната исплата и каснењето на платите, меѓу вработените во ССМ имаше одлична комуникација и работата течеше прилично добро.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Потоа, сопственикот како тужена странка, пред судот повика и двајца сведоци кои во тој момент беа вработени во неговата компанија, но овој пат тоа беа постари работници кои беа пријавени во АВРМ и беа на повисоки надзорни позиции – кои под притисок или можеби и со согласност, бидејќи се директно зависни од сопственикот за својата материјална состојба, сведочат против младиот Јакшиќ кој критичниот и кобен ден кога се случи несреќата, во име на пожртвуваноста за доброто на фирмата, а со цел „работата да не трпи“, изгуби најмногу од сите.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Оваа првостепена пресуда беше доброволно извршена од страна на директорот на туженото акционерско друштво (Љ.Дракуловски) – при што немаше потреба да се иницира нова постапка за присилна наплата кај извршител.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Во март 2006, проблемот со Клуб - кафеаната и вработените во неа е ставен на дневен ред на Владата на РМ, а како дел од ресорот на тогашниот Министер за култура (Б. Стефановски).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Од случајот на работникот Лозановски може да согледаме како една стриктно централизирана политика во одредена компанија, која се јавува како основач на помало друштво,4 а за кое не покажува некој сериозен долгорочен интерес, може да делува на штета по работните места на голем број работници – кои совесно и најодговорно си ја извршуваат работата.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
И сѐ беше добро до јуни 2005, кога почнуваат првите проблеми за вработените во друштвото.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Некои од вработените во претпријатието што покренале судски спор се вклучиле во колективна тужба, но В.И. –  во јуни 2003 – решава да покрене индивидуална тужба.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Важно е да се наведе дека тој беше и член на Металскиот синдикат при ССМ, кадешто сите членови плаќаа месечна членарина во висина од 100 до 120 ден.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Така, пред почетокот на грејната сезона, битолската топлификација останува речиси без никакви ресурси, а после почетокот на истата работи само десетина дена, после кои престанува со испорачување на топлинска енергија, поради недостаток од мазут.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Средствата на организацијата не можат да се исплаќаат на членовите, основачите, членовите на органите, застапниците, вработените или со нив поврзани лица – освен во случаи кога член на организацијата е корисник на услугите на организацијата, во согласност со целите определени со статутот и програмата на организацијата (чл. 50, ст.3 од ЗЗФ).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Значи, од следната 2005 година платите на вработените во Радио „Велес“ почнаа перманентно и редовно да доцнат – бидејќи секнаа неговите законски извори на финансирање.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
И оваа приказна, барем на прв поглед, до овде делува сосема регуларно и праведно.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Работоводниот орган [менаџер], правата и обврските од работен однос, за времето додека е именуван, односно избран на таа должност, ги остварува кај работодавачот кај кого е именуван, односно избран – според одредбите на овој закон и друг закон, колективен договор и договорот за вработување (чл. 55, ЗРО).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Архивскиот број под кои е заведен предметот во Основниот суд на оваа општина е: РО.бр. 233/08; а пред Апелациониот суд – Битола, кој е надлежен за овој судски регион: РОЖ.бр. 180/10. 2.  Глоба во износ од 5.000 до 8.000 ЕУР во денарска противвред­ ност ќе се изрече за прекршок на правното лице а, за истиот прекр- шок, одговорното лице кај работодавачот ќе се казни со 500 до 1.000 ЕУР ако: – не обезбеди лична заштитна опрема за вработените како и нејзина употреба; – не организира и обезбеди давање прва помош на вработени во случај на повреда при работа (чл. 58, ст.1, ал.4 и 7 и ст.2 од ЗБЗР).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Примерот на Папазова е за одбележување затоа што укажува на тоа дека поранешните работници, кои поради разни нанесени неправди си одат од кај работодавачите – сè уште имаат можност, по судски пат, да си ги остварат правата кои им следувале, иако повеќе не се водат како вработени во тоа друштво!
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Запрашан околу тоа дали тој повторно би тужел, доколку во иднина му биде повредено некое право – Х.Џ. со право изјавува дека, од денешна перспектива, многу важен услов за покренување тужба е тоа колку ќе биде самиот тој, економски и психички силен тоа да го стори – затоа што одењето на суд е голем луксуз и голем стрес.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Конечното решавање на правниот статус на овие „проблематични“ радиодифузери се случи дури на крајот на 2010 – од кога, правно гледано, тамошните работници повеќе не се водеа како вработени, туку беа одјавени од списокот на АВРМ и пријавени, односно внесени, во евиденцијата на невработени лица. ***
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
По ова, тие ја замолуваат спорот да не оди на суд и се сложуваат да ѝ го исполнат барањето.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Во овој период вработените во „Топлификација Битола“ одржу- ваат и неколку состаноци со директорите од Скопје, во рамки на кои им е најавен прекин на работниот однос, и уште еднаш на нив е префрлена вината за лошото работење на друштвото.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Очекувано, газдата – кога дозна дека е тужен – реагираше доста нервозно и прилично бунтовно.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Всушност за целата новонастаната ситуација вработените, меѓу кои и Вујошевиќ, имаа големо разбирање.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Со 23 години работен стаж, Марковски, како што ќе видиме подолу, во два наврата – и тоа во јули 2001 и подоцна во јуни 2004 – се решава да покрене приватни судски спорови против својот работодавач, поради серија прекршувања на работничките права.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Ова е толку симптоматично, што сосема е чудно како судијката (В. Каловска како претседател на советот) го вреднуваше овој факт како веродостоен и му поклони безрезервна верба, кога оди далеку од секоја нормална логика.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Парничните трошоци , кои исто така паднаа на товар на тужениот, изнесуваа 3.000 денари и ги опфаќаа само судските такси за поднесување тужба и за донесување одлука.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Сѐ до доаѓањето на В. Костојчиновски на директорската функција, вработените во фабриката беа релативно задоволни од работните услови. 161
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Тука е умесно да напоменеме дека вработените во МО беа синдикално организирани, а С.С. членуваше во овој синдикат.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Така, на почетокот на 2006, на Митревски не му се исплатени дури 15 месечни плати (вклучително и придонесите од плата).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Оттаму Вујовиќ си го поставува прашањето: зошто вработени во ССМ, кога се наоѓаат пред судски спор против него, немаат право на услугите што ги нуди правната служба на истиот, а сепак своите должности во однос на членарината редовно си ги подмируваат?
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Односно, клучниот проблем е дека работниците, кои во ова себично време сосем ја изгубија меѓусебната почит и солидарност за туѓата мака и туѓото страдање – како да немаат сенс дека со истите проблеми во кои тие тонат, се соочуваат и најголемиот број од вработените во РМ.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Примерот на Кукулев е за одбележување затоа што подоцна тој делуваше инспиративно и за другите вработени во неговото претпријатие – кои го следеа неговиот храбар потег и, исто така, поднесоа тужби против Радиото!
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Ама како што Движењето за социјална правда „Ленка“ нема симпатии и кокетирања кон „жолтите“ македонски синдикати кои се под сенката на државната патронажа, па дури и отворено и јавно ги критикуваме – ние, со несмалена жестина, ја жигосуваме и работничката апатија, односно неподносливата пасивност на македонските работници.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Меѓутоа, после овој почетен период, фирмата пополека се снабдува и опремува, а со текот на времето е отстранет и овој недостаток.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Таа, по сево ова е убедена во фактот дека менаџерите, вработени во претпријатието, сакале – во тоа време – да ја искористат приватизацијата на тој начин што ќе го разработат претпријатието, ама на вработените нема да им даваат плата!? ***
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Бирото работите од својата надлежност ги извршува преку: а) директор на Бирото [владин агент]; б) лица овластени од Владата, на предлог од владиниот агент и в) вработените во Бирото (чл. 5, ЗЗРМПЕСЧП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Генерално, како Синдикатот така и правната служба во истиот, се финансира од членарина што вработените во ССМ редовно ја плаќаат – како и сите останати работници во останатите сектори.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
147 И сѐ беше во ред до крајот на 2004-та, кога се очекуваше да се донесе новиот Закон за радиодифузна дејност (2005) со кој требаше да се реши прашањето за статусот на т.н. локални радиодифузери во Р. Македонија.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Тој, по ново, се водеше како осигурен работник во редовен работен однос на местото продавач – бидејќи, со Спогодбата бр. 04-1041, од октом- ври истата година, беше извршено преземање на работниците во новооснованата фирма.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Според Зефиќ овој нивни „аргумент“ е класична манипулација и невистина, а на сите вработени во оваа установа им е јасно дека таму отсекогаш како референти работеа луѓе со средно образование, затоа што се работи за чиста техничко- административна работа (per analogia, тоа би било како докторка да биде преместена да работи како медицинска сестра!?).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Важно е да се истакне дека вработените во претпријатието беа синдикално организирани.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
По целокупното окончување на спорот Кукулев, барем формално-правно, остана да работи во Радиото уште околу две години – иако тој, впрочем како и сите вработени во локалните радиодифузери, не одеше на работа и не земаше плата –  бидејќи de facto локалните радио и ТВ станици беа затворени и воопшто не работеа!
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Но, овој пат таа им дава до зна- ење на нејзините поранешни директори дека ова е последен обид и дека ако и сега ја изиграат – проблемот ќе го реши по судски пат.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Ниту таа, ниту колегите кои се решиле на ваков чекор – по судски пат да си ги остварат своите права – не се обратија до Трудовата инспекција, бидејќи немаа верба дека овој државен орган нешто би помогнал во конкретниот случај.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
А ова особено кога е во прашање нивното здравје и безбедноста при работа. 1.  Интервјуто го водеше Александар Ковачевски, на 7.III.2011, во општина од југозападниот дел на Р. Македонија.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Во тоа време фабриката имаше и солидна менза и доста добра работна кондиција.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Ваквото работење продолжува и понатаму, а како резултат на тоа престануваат да се исплаќаат и платите на вработените во угостителскиот објект.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Па така, оној кој ќе успее да „одвлече“ пет-шест вработени, намамувајќи ги на приватен бизнис, со потпишување спогодба за трајна деловна заедница, го добива раководното место во новата фирма – патем, не наговестувајќи дека сите пет основачи го уживаат истото право, односно го имаат првото да учествуваат во управувањето со претпријатието.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Кај овој атипичен договор, кој се очекува да се применува за директорските функции кај работодавачот, зачудува оставената законска можност за поинакво регулирање на меѓусебните права и обврски, меѓу другото и во делот на плаќањето, што остава простор за неоправдано привилегирана позиција на менаџерите во однос на другите вработени во истото трговско друштво – како, на пример, преку делењето превисоки „бонуси“, дури и во услови на загуба и лошо менаџирање што, впрочем, беше случај и во високоразвиените западни земји за време на последната Светска економска криза (2008-2010).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Оттука, целосно е оправдан работничкиот сомнеж во искрените намери на бирократизираните синдикални раководства, кои облечени во свечени костуми и вратоврски милуваат, особено предизборно, да се фотографираат со владините функционери. 300
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Клуб- кафеаната воопшто не се одржува, не се реновира, запуштена е и оставена на забот на времето.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
- Вие сте вработени во државни установи: култура,образование.
„Ветришта“ од Радојка Трајанова (2008)
И сето тоа поефтино одошто оние коли, а бројот на вработените во автобуската и електронската индустрија поголем одошто беше.
„Балканска книга на умрените“ од Мето Јовановски (1992)
Не бев во состојба да разберам колку има вработени во Париз.
„Патувања“ од Никола Кирков (1982)
И така, чувствувате дека вработениот во Париз постојано живее на тркала, зашто без нив, навистина е невозможно да се пребродат дистанците од домашниот праг до работното место за што некогаш се потребни и часови.
„Патувања“ од Никола Кирков (1982)
Според документот се предвидувало сите германски цивили да ја напуштат својата работа и да им се придружат на вооружените сили, а сите способни мажи вработени во неборбените служби можеле да бидат испратени на фронтовска линија.
„Британските воени мисии во Македонија (1942-1945)“ од Тодор Чепреганов (2001)
Тоа се типови луѓе кои најчесто се вработени во институциите кај овие првиве, а нивната главна особина е длабоко да пенетрираат кај нивните претпоставени задници со што ќе успеат да се одржат на позицијата во која се дочепале и притоа да не дозволат на конкуренцијата да им го заземе нивното место, а најчесто служејќи се со своите вешти кодошко-лакташки особини секогаш ставајќи му сопка на соперникот и увек гласајќи за партијата која ги убутала на тоа работно место.
„Двоглед“ од Горан Јанкуловски (2011)
Заслужени зборови му беа искажани и од многумина вработени во Архивот со кои беше минал долги години заедничка работа.
„Тврдина од пепел“ од Луан Старова (2002)
Со овој закон се уредуваат правата, обврските и одговорностите на работодавачите и вработените во врска со спречување на психичко и полово вознемирување на работното место и местото на работа, мерките и постапката за заштита од вознемирување на работно место, како и другите прашања кои се однесуваат на спречувањето и заштитата од вознемирување на работно место или т.н. мобинг.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
62 Закон за вработените во јавниот сектор (Д.Л.)
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Во чл. 7 насловен како „Начело на управување со ефектот на вработените“ се предвидува оценување на вработените во јавниот сектор преку нивно континуирано следење.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Против одлуката за избор на лице со кое ќе се склучи договор за вработување, незадоволниот кандидат има право на жалба до 104 Закон за јавните службеници, Сл.весник на РМ – 52/10, 36/11, 06/12, 24/12, 15/13, 82/13, 106/13 и 132/14. 105 Закон за вработените во јавниот сектор, Сл.весник на РМ – 27/14 и 199/14. 106 Закон за административни службеници, Сл.весник на РМ – 27/14 и 199/14.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Трето, изземањето на вработените во јавните установи и телата на јавната администрација е во најмала рака конфузно, ако се знае дека ЗРО е фундаментален закон (lex fundamentalis), кој се применува на сите работници во РМ, без разлика на секторот во кој тие работат. 4.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Овој опфат беше во мала мера дополнително зголемен со измената и дополнувањето од јули 2013 година која прецизира дека Законот за јавни службеници се однесува и на вработените во јавните претпријатија кои вршат стручно-административни, нормативно-правни, извршни, управни, статистички, административно-надзорни, плански, кадровски, материјално-финансиски, сметководствени, информатички работи и други работи од административна природа, во врска со вршењето на работи од јавен интерес согласно со закон (чл. 1, ЗИДЗЈС/јули.13).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Кога би се утврдило, тоа би значело дека синдикатот задолжително треба да биде вклучен во постапките што се предмет на предлогот на законот (класификацијата на работните места, видовите вработувања, општите права, должности и одговорности, мобилноста, 58 Закон за вработените во јавниот сектор, Сл. весник на РМ, 27/2014. 59 Закон за изменување и дополнување на Законот за вработени во јавниот сектор, Сл. весник на РМ, 199/2014. 64 како и други општи прашања за вработените во јавниот сектор).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Консултациите се спроведуваат: (1) кога времето, методот и нивната содржина се соодветни; (2) на релевантното ниво на раководство и претставување, во зависност од прашањата за кои се консултира; (3) врз основа на информациите што ги обезбедува работодавачот, во врска со информирањето и на мислењето на претставниците на работниците; (4) при потреба претставниците на работниците да се сретнат со работодавачот и да добијат одговор за секое свое мислење и (5) во поглед на можноста за постигнување договор за одлуките во рамките на овластувањата на 26 Согласно последните податоци на Заводот за статистика, бројот на активни субјекти со над 50 вработени во Република Македонија изнесува 2.1% (в.повеќе - http://www.stat.gov.mk/ PrikaziSoopstenie.aspx?rbrtxt=79).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Имено, Законот за вработените во јавниот сектор, кој се однесува и на административните службеници, ги содржи истите ограничувачки одредби за начинот на штрајкување како и Законот за државните службеници (чл. 27, ЗДС и чл. 32, ЗВЈС).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
До нови промени дојде во 2014 година кога се изврши групирање на работните места согласно Законот за вработените во јавниот сектор105 и тоа на: (1) јавни службеници; (2) даватели на јавни услуги во јавните претпријатија и (3) помошно - технички лица (чл. 4 од ЗИДЗЈП/фев.14), па согласно оваа поделба за вработените во јавните претпријатија кои вршат работи од административна природа во врска со нивниот работен однос се применува Законот за административни службеници106 и колективните договори (чл. 5 од ЗИДЗЈП/фев.14), додека пак за давателите на јавни услуги и помошно-техничкиот персонал освен ЗЈП, се применуваат и Законот за вработените во јавниот сектор и колективните договори, како и општите прописи за работните односи соодветно (чл. 6 и 10 од ЗИДЗЈП/фев.14).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
ЗАКОН ЗА СУДСКА СЛУЖБА Во 2008 година беше донесен првиот Закон за судска служба, кој во 2014 година беше заменет со нов.140 Овие закони содржат дополнителни одредби за правото на штрајк на вработените во судската служба и на припадниците на судската полиција.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Чл. 3 од Законот за изменување и дополнување на Законот за вработените во јавниот сектор предвидува дека ст. 5 од чл. 17 се менува и гласи „во актот за систематизација на работните места може да се систематизираат најмногу 10% повеќе работни места од работните места за кои се обезбедени финансиски средства за плати и надоместоци во буџетот на институцијата, освен за институциите со помалку од 15 вработени, за кои може да бидат систематизирани најмногу две работни места повеќе.”
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Закон за јавните службеници, Сл. весник на РМ, 52/10, 36/11, 6/12, 24/12, 15/13, 82/13, 106/13 и 132/14. 138 129 суд,139 донесени во периодот септември 2011– мај 2013 година, од примената на одредбите на овој закон беа изземени вработените во здравството, образованието, науката, културата, општините и јавните претпријатија основани од Република Македонија.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Во главата VII насловена како „Мобилност на вработените во јавниот сектор”, мобилноста не е усогласена врз основа на конкретно дефинирани критериуми пред сѐ во насока на утврдување на групи на нивоа кои треба да бидат еднакви во јавниот сектор.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Во однос на вработените во судската служба, измените и 139 У.бр.77/2011 од 21.IX.2011, У.бр.184/2011 од 15.II.2012, У.бр.221/2011 од 11.IV.2012, У.бр.55/2012 од 24.IV.2013 и У.бр.42/2012 од 9.V.2013 година. 140 Закон за судска служба, Сл. весник на РМ, 98/2008, 161/2008, 6/2009 и 150/10.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
5. Паузи, одмори и отсуства а) беше утврдено дека работникот има право на дневен одмор од најмалку 12 часа непрекинато меѓу два последователни работни дена во текот на 24 часа (сметано од крајот на едниот, до почетокот на следниот работен ден) (чл. 26 од ЗИДЗРО/фев.13); 29 В. погоре – исто како кај образложението во референца бр. 18 34 б) материјата која го регулира годишниот одмор претрпе две измени, и двете на штета по правата на работниците: ● со измената на чл. 139, кој го регулира правото на работникот кој прв пат заснова работен однос на цел годишен одмор, се воведе дополнителен услов и тоа тој да работел непрекинато најмалку шест месеци кај ист работодавач, без разлика дали се работи за полно или пократко работно време од полното (чл. 27 од ЗИДЗРО/фев.13). ● екслплицитната одредба која нормираше дека работникот има право на обештетување за неискористениот годишен одмор, без разлика по кој основ му престанал работниот однос, се замени со формулацијата дека работникот може да бара обештетување, но само ако тој претходно побарал користење на годишен одмор, а не му било овозможено, а работниот однос му престанал не по негова вина и волја (чл. 7 од ЗИДЗРО/ јан.12), што de facto е значително понеповолна ситуација за работниците; в) воведена беше обврска за работодавачите за секое воведување на работа на државен празник претходно писмено да го известат подрачниот државен инспектор на трудот (чл. 28 од ЗИДЗРО/фев.13); г) во сферата на мирување на работен однос на работник упатен на работа во странство, покрај дотогашните постоечки случаи, се додаде и мирувањето во случаите на здравствените работници и здравствените соработници, вработени во здравствени установи, упатени во хуманитарни или мировни операции во медицински тимови надвор од територијата на Република Македонија и на воените обврзници од резервниот состав на Армијата на Република Македонија - активен резервен персонал, aнгажирани во единиците на Армијата на Република Македонија заради учество во мировни операции надвор од територијата на Република Македонија согласно со закон, а чие упатување, односно ангажирање бара привремено да престанат да работат кај работодавачот во траење до 8 месеци, им мирува работниот однос за време додека трае нивното упатување, односно ангажирање и имаат право во рок од 15 дена по престанокот на упатувањето, односно ангажирањето да се вратат кај работодавачот за вршење на работи кои одговараат на нивниот степен на стручна подготовка (чл. 1 од ЗИДЗРО/апр.10).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Покрај одредбите од овие закони, од септември 2014 година, дополнителни одредби за остварувањето на правото на штрајк на вработените во основното и средното образование се пропишани и во Законот за основно образование и Законот за средно образование.135 Овие два закони претходно не содржеа одредби кои го регулираа штрајкот,136 а беа внесени како дел од стратегијата на Владата на РМ да го спречи најавениот штрајк во образованието од страна на Синдикатот за образование, наука и култура (СОНК). 134 Закон за здравствената заштита, Сл. весник на РМ, 38/91, 46/93, 55/95, 10/2004, 84/2005, 111/2005, 65/2006, 5/2007, 77/2008, 67/2009, 88/10, 44/11 и 53/11.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Од овие закони претходно во оваа трудово - правна студија веќе се анализирани Законот за работни односи, Законот за мирно решавање на работните спорови, Законот за агенции за привремени вработувања, Законот за евиденциите во областа на трудот и Законот за вработените во јавниот сектор.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Овие одредби се истоветни со оние одредби од Законот за внатрешни работи (2014) кои се однесуваат на процедурата за отпочнување и на начинот на одвивање на штрајкот на вработените во Министерството за внатрешни работи (чл. 158 и 159, ЗВР/14).144
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
На ова се надоврзува чл. 30 од Законот кој предвидува дека на вработените во јавниот сектор кои усно или писмено пријавиле сомневање или имаат сознание дека е извршено, или се извршува или е веројатно дека ќе се изврши некое кривично дело против службената должност или друго незаконито или недозволиво постапување со кое се загрозува јавниот интерес, безбедноста и одбраната, им се обезбедува заштита согласно со закон и им се гарантира анонимност и доверливост до степен и до момент до кои тој тоа го бара.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Законот за вработените во јавниот сектор има претрпено само едно изменување и дополнување, од декември 2014 година.59 Со овој закон не се утврдува обврска за колективно договарање, се предвидува контрола на вработените преку недоволно разјаснетиот поим континуирано следење што остава простор за притисок врз вработените, дефинирањето на штрајкот е поставено во премногу рестриктивни рамки како и можноста за законско создавање на превработеност со кадри чија компетитивност е под знак прашалник.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Овде треба да се земе во предвид дека вработените во овие сектори се традиционално од женски пол и се подзаборавени еднаквите можности и целта на овој закон кога станува збор за уживање на привилегиите од законот за минимална плата.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
- 2014 (Закон за вработените во јавниот сектор) - се воведе одредба според која хонорарните работници, вработени со договор на дело или авторски договор треба да плаќаат придонеси за задолжително социјално осигурување
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Дојде до промена кај обврската на работодавачот за информирање на работниците за секој вид на ризик на работното место, како и за безбедносните мерки потребни за контрола на ризиците и елиминирање на штетните последици, но сега од законската формулација беа избришани(!?) вработените со договор за вработување на определено време, младите вработени, повозрасните вработени во согласност со Законот за работните односи и оние со намалена работна способност. (чл. 13 од ЗИДЗБЗР/окт.11)
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Одредбата од ЗСС (2008), дека во текот на штрајкот треба да се извршуваат работите кои се во врска со закажаните расправи и рочишта, односно со јавните седници за донесување и доставување на сите одлуки во законскиот рок (чл. 33, ЗСС/08), ја нема во новиот ЗСС (2014), но сè уште е на сила во Законот за судовите (чл. 98, ЗС/06).141 Наместо оваа одредба од стариот ЗСС, во новиот ЗСС е пропишано дека во текот на штрајкот вработените во судската служба се должни да обезбедат минимум непречено извршување на функциите на судот и неопходно ниво на остварување на правата и интересите на граѓаните и на правните лица (чл. 59, ЗСС/14).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Дури во 2014 година, законодавецот внесе одредби за штрајк во овој закон, со кои се регулира правото на штрајк на вработените во шумската полиција (нов чл. 82-з, чл. 2, ЗИДЗШ/март.14).143
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Д-р Кирил Чавдар, „Видови тужби во работните односи“, достапна онлјан на http://www.akademik.mk/wp-content/uploads/2012/06/ Vidovi-tuzhni-za-zashtita-vo-rabotnite-odnosi.pdf. 99 Во Рев.бр. 578/07 од 03.07.2008 год. на Врховниот суд на РМ, ревизија не е дозволена во спорови од работен однос кога престанокот на работниот однос е заменет со парична казна, додека пак со Рев. бр. 799/2008 од 29.04.2009 год., ревизија не е дозволена во спор од работен однос за утврдување на престанок на работен однос. 100 Услов за поведување на спор од работен однос пред надлежен суд во РМ е претходно работникот да барал заштита кај работодавачот согласно чл. 91, 93 и 181 од ЗРО (2005), освен во случаи кога се работи за парично побарување. 97 106 последици за процесните странки, го прави токму тоа, а досегашната пракса покажува дека работниците и натаму се соочени со долготрајни судски постапки со што правото на судење во разумен рок сеуште отежнато го остваруваат.101 ЗАКОН ЗА ЈАВНИТЕ ПРЕТПРИЈАТИЈА Законот за јавните претпријатија (ЗЈП)102 во периодот обработен во студијата има претрпено пет изменувања и дополнувања, по еднаш во 2010, 2012, 2013 и два пати во 2014 година.103 Со овие рогации до обемни измени дојде кај положбата на работниците во јавните претпријатија, која претходно во овој закон беше регулирана со два члена (37 и 37-а), а по ново оваа материја содржи вкупно 30 членови, со што уште еднаш се покажа дека првичната намера на законодавецот со носењето на овој закон не била на посуштински начин да ги регулира правата на работниците кои се вработени во јавните претпријатија, туку тоа го прави со 16-годишно задоцнување.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Дојде и до усогласување на ЗСЗ, во однос на правата и обврските на вработените во установите за социјална заштита согласно Законот за јавните службеници116 (чл. 13 од ЗИДЗСЗ/мај.13) и Законот за административни службеници.117 (чл. 4-8, чл. 9-19 и чл. 24-27 од ЗИДЗСЗ/ март.14) 116 117 Закон за јавните службеници, Сл. весник на РМ, 52/10. Закон за административни службеници, Сл. весник на РМ, 27/14.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
ЗАКОН ЗА ОСНОВНО ОБРАЗОВАНИЕ И ЗАКОН ЗА СРЕДНО ОБРАЗОВАНИЕ Остварувањето на правото на штрајк на вработените во образованието е регулирано со одредбите од Законот за работни односи, Законот за установи, Законот за вработените во јавниот сектор и Законот за мирно решавање на работните спорови.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
За едно друштво да може да учествува во распределба на квотата на работници треба до Министерството за труд и социјална политика да достави барање од трговското друштво, документ за регистрирана дејност во Централниот регистар на РМ или документ за тековна состојба на правното лице, потоа документ за вкупниот број на вработени во трговското друштво од кои најмалку десет работници да биле во работен однос на неопределено време најмалку 6 месеци пред пријавување на трговското друштво на јавниот повик, образец М1 и М2 за вкупниот број на вработени работници во трговското друштво, со преглед на пријави и одјави во задолжително социјално осигурување за друштвото издадено од Агенцијата за вработување на РМ, потврда од Управата за јавни приходи за платени даноци, придонеси и други јавни давачки, потврда од надлежен суд дека не е отворена стечајна постапка и потврда од Централниот регистар на РМ дека не е поведена постапка за ликвидација. (чл. 5) Трговското друштво кое добило право на упатување е должно пред упатување на работниците во другата држава за работа по конкретен проект да достави до министерството надлежно за работите од областа на трудот: барање за добивање на согласност за упатување на работници кон кои приложува договор за работа со фирма од друга држава за конкретен објект со превод на македонски јазик и неговото кирилско писмо, меѓусебен договор кој мора да биде потпишан од работодавачот и работникот со кој се регулираат правата обврските и одговорностите на работодавачот и работниците кои се упатуваат на привремена работа во друга држава кои по правило треба да се исти како и на работниците во тоа друштво во земјата и список на работници кои ги упатува на работа со назначување на датумот од кога се во работен однос. (чл. 15) Со законот е превидено дека корисникот на правото на упатување е должен да ги почитува одредбите од договорот или спогодбата за 78 упатување како и општите прописи за работните односи во врска со испраќањето на работниците во друга држава. (чл. 18) Корисникот кој има право на упатување на работниците е должен писмено да го извести Министерството за труд и социјална политика за датата за започнување на користењето на ова право.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Дополнително, одредби кои го регулираат штрајкот, а кои се однесуваат на помал или поголем дел од вработените содржат и: Законот за мирно решавање на работните спорови, Законот за јавните претпријатија, Законот за установите, Законот за вработените во јавниот сектор, Законот за културата, Законот за основното образование, Законот за средното образование, Законот за здравствена заштита, Законот за административни службеници, Законот за судовите, Законот за судска служба, Законот за внатрешни работи, Законот за полиција, Законот за шумите, Законот за одбрана и Законот за служба во Армијата на Република Македонија.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Во Глава VI насловена како „Општи права, должности и одговорности и престанок на работниот однос на вработените во јавниот сектор“ се уредуваат општите права и должности на вработените кои произлегуваат од работниот однос.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Во периодот од 2010 до 2014 најпрво дојде до дефинирање на статусот на вработените во јавните претпријатија врз основа на работата 101 Согласно чл. 36 ст. 1 од Законот за судовите: „Странката која смета дека надлежниот суд го повредил правото на судење во разумен рок, има право да поднесе барање за заштита на правото на судење во разумен рок до непосредно повисокиот суд“, додека пак според чл. 6 ст. 1 од Европската конвенција за човекови права: „Секој, при определување на неговите граѓанските права и обврски или кога е кривично гонет, има право на правично и јавно судење во разумен рок, пред независен и непристрасен трибунал основан со закон“. 102 Закон за јавните претпријатија, Сл.весник на РМ, 38/96. 103 Закони за изменување и дополнување на Законот за јавните претпријатија, Сл.весник на РМ – 97/10, 06/12, 119/13, 41/14 и 138/14. 107 која тие ја вршат, па така за јавен службеник се смета вработен во јавното претпријатие кој врши работи од јавен интерес согласно со закон и за нив се применуваат одредбите од овој закон, посебниот закон од соодветната област и Законот за јавните службеници,104 додека пак вработените кои вршат помошни и технички работи немаат статус на јавни службеници и во однос на нивните права, обврски и одговорности од работен однос се применуваат одредбите од Законот за работни односи (чл. 1 и 2 од ЗИДЗЈП/12).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Останати промени Покрај веќе анализираните измени и дополнувања кои ги претрпе ЗРО, во однос на останатата материја дојде до промени кај одредбите со кои се регулира примената на овој закон и дефинициите на основните поими. а) се утврди дека овој закон не се применува на поморскиот персонал на трговско - поморски претпријатија, на членови на екипаж 51 на авиони и на странци вработени во компаниите за патничкиот и железничкиот сообраќај кои имаат регистрирано седиште во странство (чл. 1 од ЗИДЗРО/септ.10); б) во однос на дефинирањето на употребените изрази во овој закон, кон чл. 5, се додадоа четири нови става кои нормираа дека: (1) претпријатие40 e „ јавно претпријатие, трговско друштво или трговец поединец што врши трговска дејност, без разлика дали работи за профит или не, кое се наоѓа на територијата на земјите членки“; (2) установата41 се дефинира како „деловна единица дефинирана во согласност со закон, која се наоѓа на територијата на една земја членка, каде што економската дејност се спроведува на тековна основа со човечки и материјални ресурси“; (3) под колективни договори или одлуки на арбитража што се прогласени за општо важечки „се подразбираат колективни договори или одлуки на арбитража што мораат да ги почитуваат сите претпријатија во таа географска област и од одделна струка или економската гранка“ и (4) претставници на работниците „се претставниците на работниците предвидени со закон и со законите на земјите членки на Европската унија“ (чл. 2 од ЗИДЗРО/септ.10). 40 За употребата на овој поим в. погоре – исто како кај образложението во референца бр. 27.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Целта на овој Закон е уредување на општите начела, класификацијата на работните места, евиденцијата, видовите на вработувања, општите права, должности и одговорности, мобилноста, како и други општи прашања за вработените во јавниот сектор. (чл. 1).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Со воведувањето на оваа обврска на директорот на училиштето, сериозно се нарушува правото на штрајк на вработените во основното и средното образование, бидејќи тоа ги одвраќа вработените да го искористат своето право на штрајк поради страв дека ќе го изгубат работното место, а исто така преку оваа одредба сериозно се доведува во прашање ефективноста на штрајкот како мерка која им стои на располагање на вработените за заштита на своите права.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Тоа значи дека со донесувањето на Законот за вработените во јавниот сектор должноста за почитување на ратификуваните меѓународни договори при штрајк важи и за службениците кои претходно беа дефинирани како јавни службеници.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Освен пред надлежниот суд, заштитата на правата од работен однос вработените во јавните претпријатија со статус на даватели на јавни услуги можат да ги остварат и пред надлежен орган во јавното претпријатие.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Во 2010 година е донесен нов Закон за служба во Армијата на Република Македонија, со кој беше заменет претходниот закон од 2002 година.145 Новиот закон донесе една позитивна промена во однос на остварувањето на правото на штрајк на вработените во одбраната.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Но, добив и изрази на силна поддршка – кои сакам да ги истакнам тука, и тоа со длабока благодарност – од Фондацијата триаголник, која е организација за човекови права и за застапување на ЛГБТ што дејствува на ниво на целата држава Мичиген и од нејзиниот директор, Џефри Монтгомери; од студенти, од колеги и од вработени во управата; од многумина дотогаш непознати добронамерници, и геј и стрејт, од Универзитетот на Мичиген, од градот Ен Арбор, од државата Мичиген и од целиот свет. ‌Во меѓувреме, контактните емисии на радио, националниот и меѓународниот печат ги заплисна порој од џагор.
„Како да се биде геј“ од Дејвид Халперин (2019)
Затоа, сакам да ја искористам оваа можност јавно да им се заблагодарам за смелоста и за бестрашноста на Џон Витиер-Фергусон, кој тогаш беше директор за додипломски студии на Катедрата за англиски јазик и книжевност; на Линколн Фалер, кој беше шеф на Катедрата за англиски јазик и на неговата наследничка на тоа место, Сидони Смит; на Роберт Овен, кој тогаш беше продекан за додипломско образование на Колеџот за книжевност, наука и уметности (КНУ); на Теренс Мекдоналд, кој тогаш беше продекан за академски прашања на Колеџот за КНУ, а подоцна и декан на Колеџот; на Ненси Кентор, која беше ректорка и извршна потпретседателка за академски прашања на Универзитетот на Мичиген; на Ли Болинџер, кој беше претседател на Универзитетот на Мичиген, како и на службениците и на другите вработени во нивните служби.
„Како да се биде геј“ од Дејвид Халперин (2019)
Мичигенскиот огранок на Американското здружение за семејни вредности наводно собрал 15 000 потписи на петиција со која се повикуваат „гувернерот Енглер, законодавецот и Одборот на повереници на УМ да сторат сѐ што е во нивна моќ да ги спречат вработените во УМ да ги користат парите на даночните обврзници за врбување студенти тинејџери во предмет чија изнесена намера е да „експериментира“ со „иницијацијата“ на студенти во високоризичен животен стил на хомосексуално однесување кое е неморално, незаконско и кое претставува сериозна закана за личното и за јавното здравје“.
„Како да се биде геј“ од Дејвид Халперин (2019)
Вработените во Нешнал ривју можеби се постојано во потрага по нов материјал, но сигурно не се толку очајни, па да имаат обичај да ја прегледуваат страницата на Универзитетот на Мичиген, ревносно исчекувајќи го точниот миг кога на полугодието Службата за студентски прашања ќе ги објави предметите што ќе се изучуваат наредниот семестар.
„Како да се биде геј“ од Дејвид Халперин (2019)
Па некои од големите душо - грижници вработени во УДБА, дали од не искуство или од убедување, мислеа дека сите кои се доселуваа, се агенти.
„На пат со времето“ од Петре Наковски (2010)
Жените се сметаа себеси за еднакви со мажите не само поради тоа што беа вработени во толкав број, туку и поради тоа што и ним, исто како и на мажите, подеднакво им недостасуваа граѓанските права, како што докажува Хавелкова.
„МАРГИНА бр. 1“ (1994)
Мермерните скали, жолтиот столб и малиот трем, издигнат за метар – два од земјата, во пролетните вечери правеа сосем пријатно место, каде вработените во секретаријатот, по некое непишано правило, на петнаесетина минути пред крајот на работното време, се собираа да пушат цигари, опуштено да зборуваат за секојдневните и здодевните работи.
„Браќата на Александар“ од Константин Петровски (2013)
Останатите вработени во Секретаријатот, за кои Тодор често сакаше да каже дека е едно големо семејство кое што живее и твори под заеднички покрив, едноставно беа вработени преку врски и пријатели на пониско ниво.
„Браќата на Александар“ од Константин Петровски (2013)
Освен чистачката Славица и шоферот Кокан, сите вработени во секретаријатот беа тука.
„Браќата на Александар“ од Константин Петровски (2013)
Наликуваше на вработен во касапница чијшто работен ден бил исполнет со завидни деловни успеси.
„Браќата на Александар“ од Константин Петровски (2013)
Композицијата им беше посветена на нашите храбри момци, а сите вработени во секретаријатот минатата година го добија цд-то како подарок со потпис од авторот.
„Браќата на Александар“ од Константин Петровски (2013)
Како и повеќето вработени во секретаријатот, во демократијата беше новинар.
„Браќата на Александар“ од Константин Петровски (2013)
Многу дипломати, особено вработените во министерството за надворешни работи, оваа средба ја сметаа како многу значајна во нивната кариера!
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Средбата со Сојузниот министер беше последна во мојот дотогашен дипломатски итинерер.
„Амбасади“ од Луан Старова (2009)
Точно во дванаесет часот неочекувано беше соопштено дека сите вработени во Министерството се слободни до утре изутрина.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Имаше прекар Ѓубриште, што ѝ го дале луѓето вработени во неа, забележа таа.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Од визбите беа донесени душеци и распослани насекаде по ходниците, а оброците се состоеја од сендвичи и кафе „Победа“, што на колички ги разнесуваа вработените во кантината.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Беше изненаден кога дозна дека сите вработени во Порносек, со исклучок на шефот на одделението, се девојки.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Меѓу вработените во Центарот за странци Гоше беше познат како министер за одбрана и проширување.
„Полицајка в кревет“ од Веле Смилевски (2012)
Исклучок од тоа беше пијанката на дел од вработените во Центарот по која доцна во ноќта, во фоајето на хотелот “Хит”, Круме и Андон фатија жестока тема.
„Полицајка в кревет“ од Веле Смилевски (2012)
Објектот имаше седум соби кои исклучиво се користеа за кур пауза на дел од вработените во институциите од централното градско подрачје, но тие не беа регистрирани како простор за спиење.
„Полицајка в кревет“ од Веле Смилевски (2012)
Овие наши чести патувања можевме да си ги дозволиме, зашто јас ги земав авионските карти за симболични цени, привилегија што ја имав како вработена во авиокомпанија.
„Седум години“ од Зорица Ѓеорѓиевска (2012)
А ти, со твојот немирен дух, дегустираше вина, се интересираше за многу работи, разговараше со вработените во винариите, им наоѓаше замерки, ги фалеше нивните вина…, сè по ред, ти којшто беше толку интелегентен, начитан и имаше познавања од многу области.
„Седум години“ од Зорица Ѓеорѓиевска (2012)
Прво, со донесувањето на овој закон беа извршени измени во законското регулирање на правото на штрајк на вработените во јавните прет- пријатија и, второ, со него беше регулирано правото на работниците на учество во управувањето со јавните претпријатија.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Со ова, практично се допушти, пред сѐ од страна на државните органи, морално недопустливо, да се утврдуваат паузи при работа со странки, што е редок компаративен случај – бидејќи не е целисходно вработените во државната администрација да одат на пауза „сите заедно“, туку така што барем еден од нив ќе остане да работи на шалтер или во отворена канцеларија за прием на граѓани, а своето право на пауза ќе го оствари порано или, пак, подоцна од другите свои колеги; б) симптоматично е тоа што со новиот ЗРО (2005) се избриша експлицитната превентивна одредба, којашто предвидуваше дека работникот не може да се откаже од правото на платен дневен, неделен и годишен одмор, ниту тоа право може да му се ускрати (чл. 51, ЗРО/03 – Пречистен текст).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Тие услови се следниве: (1) да е запишан во регистарот на синдикати кој го води МТСП; (2) во него да чле- нуваат најмалку 10% (1/10) од вкупниот број на вработените во РМ кои плаќаат членарина на синдикатот; (3) да здружува најмалку три синдикати на национално ниво од различни гранки, односно оддели, кои се запишани во регистарот на синдикати кој се води во МТСП; (4) да дејствува на национално ниво и да има регистрирани членки во најмалку 1/5 од општините; (5) да дејствува во согласност со својот статут и демократските принципи и (6) во него да членуваат синди- кати кои потпишале или пристапиле на најмалку три колективни до- говори на ниво на гранка, односно оддел (чл. 34, ЗИДЗРО/окт.09).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Имено, правното лице од горенаведените дејности може да ги исплати месечните аконтации на чистите лични доходи по работник најмногу до правото утврдено во закон 7 за периодот септември- ноември 1990 година, зголемен најмногу до 90% од растот на исплатените чисти лични доходи по работник во стопанството за последниот месец за кој се објавени податоците од Републичкиот завод за статистика во однос на просечниот месечен чист личен доход по вработен во стопанството за периодот на септември- ноември 1990 година (чл. 1, ЗИЛДДЛПР/91).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Второ, правото на професионална рехабилитација по- веќе не важи за неколку категории осигуреници, меѓу кои и државја- ните на Република Македонија вработени во странство, физичките лица кои вршат дејност, самостојните уметници, индивидуалните земјоделци и невработените лица.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
•  Правото на паричен надоместок при стечај или редовна ликвидација на организацијата во траење од најдолго две години за вработените во таа организација, независно од должината на стажот на осигурување (чл. 23). •  Примената на критериуми за приоритет при вработувањето.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Види и кај Лилјана Цековска: Најниска плата и регрес за годишен одмор; Правник – бр. 215, март 2010, стр. 55. 23.  Осум од десет вработени во земјава земаат плата под државниот просек од 20.483 денари (околу 335 ЕУР)!
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
е) договор за вработување деловни лица (т.н. менаџерски договор – чл. 54, ЗРО/05) – кај овој посебен договор, кој се очекува да се применува за т.н. работоводни органи, односно за директорските функции кај работодавачот, зачудува оставената законска можност за поинакво регулирање на меѓусебните права и обврски, меѓу другото и во делот на плаќањето, што остава простор за неоправдано привилегирана позиција на менаџерите во однос на другите вработени во истото трговско друштво – како, на пример, преку делењето превисоки „бонуси“ дури и во услови на загуба и лошо менаџирање, што, впрочем, беше случај и во високоразвиените западни земји за време на последната светска економска криза;
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Што се однесува пак до средните претпријатија, ЗТПОК воведе одредба според која при еднакви услови, предимство на откуп имаат вработените во претпријатието (чл. 58).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Имателите на удели кои се вработени во малото претпријатие можат да ја користат дивидендата само за откуп на делови од уделот што го држи Агенцијата за приватизација, до целосен откуп на претпријатието (чл. 47).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Во новите прекршочни одредби, за прв пат се споменува дека работодавецот ќе биде казнет со парична казна доколку: 1) обезбедувањето на мерките за безбедност и заштита на здравје при работа ги става на финансиски трошок на вработените, 2) не склучува договори со надворешни служби од областа на безбедноста при работа, 3) не им дозволува на вработените да учествуваат во дискусиите за прашањата од безбедност при работа, 4) не им ја презентира изјавата за безбедност и 5) дозволил пристап на вработени во области со сериозни и специфични опасности, а тие претходно не добиле посебни упатства.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Законот за трговските друштва усвоен во 2004 година донесе одредени промени кои можат да се сметаат за минимални подобрувања на правата на вработените во споредба со Законот од 2002 година, но кои сепак значат значително намалување на нивните права во однос на Законот од 1996 година, кој фактички беше на сила до тој момент.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Само се наведува дека „учеството на вработените во управувањето со друштвото се уредува со закон“ (чл. 342, ЗТД/04), но не се прецизира со кој закон ќе се направи тоа.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Со втората измена и дополнување, од април 1999 година, се преформулираа правните последици кои настануваат за вработените во претпријатието со продажбата, при што сега се пре- двидува дека на вработените во претпријатието им престанува работниот однос со денот на влегувањето во сила на договорот 7.  Закон за присилно порамнување, стечај и ликвидација, Сл. лист на СФРЈ, 84/89. 156 за продажба (чл. 34, ЗИДЗТПОК/апр.99).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
132 ЗАКОН ЗА БЕЗБЕДНОСТ И ЗДРАВЈЕ ПРИ РАБОТА Законот за безбедност и здравје при работа 1 е донесен во 2007 година. Oваа материја претходно беше регулирана со Законот за заштита при работа донесен во март 1998 година, 2 кој беше изменет два пати, во април 2000 година и во мај 2002 година. 3 Со овие закони се утврдуваат правата и обврските на работодавците и вработените во областа на безбедноста и здравјето при работа.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Со ЗС од 2006 година се промени начинот на кој се известуваат претставниците на вработените во врска со свикувањето на собра- нието за расправа и за гласање по предложениот план за реоргани- зација (претходно „рочиште за расправање и гласање“).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Сега, сите акции кои ги издава претпријатието се обични, со тоа што ЗТПОК вклучи одредби во кои се предвиде можност за купување на акции под повластени услови, а која можност им се дава на работниците вработени во претпријатието, на лица кои претходно работеле во претпријатието и на пензионираните работници од тоа претпријатие (чл. 25).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
•  второ, одредбата која предвидуваше дека работодавецот е должен да ги извести работниците, на кои ќе им престане работниот однос поради деловни причини, еден месец претходно – во случаи на поединечен престанок на работен однос, или во случај на престанок на помал број работници; а три месеци претходно – во случај на престанок на работниот однос на повеќе од 150 работници, или на најмалку 5% од вкупниот број вработени во претпријатието (чл. 136, ЗРО/03 – Пречистен текст) – беше променета на следниов крут начин: „Работодавачот за намерата, а најдоцна 30 дена пред донесувањето на одлука за престанок на работен однос на поголем број работници од деловни причини е должен, за причините на престанувањето на потребите од работата на работниците, за предвидениот број и категоријата на вишокот на работници и за предвидениот рок во кој ќе престане потребата од работата на работниците – да го извести репрезентативниот синдикат кај работодавачот, а ако нема таков тогаш претставникот на работниците, и да се советува со нив за можните начини за спречување и ограничување на бројот на отказите и за можните мерки за спречување и ублажување на штетните последици“ (чл. 95, ЗРО/05).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Една од работите која беше новост во ЗТПОК беше вклучувањето на одредба со која им се даваше можност на претпријатијата што вршат стопанска дејност заради професионално оспособување и вра- ботување на инвалидизирани лица, претпријатијата за вработување на инвалиди, како и деловите на претпријатијата организирани како заштитни работилници, да пристапат кон трансформација на начи- нот и под условите пропишани со овој закон само доколку со договор склучен со Агенцијата за трансформација на претпријатијата со оп- штествен капитал се обврзат дека ќе обезбедат остварување на права- та на вработување и по основ на работа на лицата вработени во нив пред влегувањето во сила на овој закон (чл. 5, ЗТПОК).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Беа укинати и интерните акции (дефинирани како акции кои се издаваат со попуст и кои не може да се наоѓаат во промет на пазарот на хартии од вредност), а кои можеа да ги купат работниците вработени во претпријатието, пензионираните лица и лицата кои претходно биле вработени најмалку две години во тоа претпријатие, други домашни физички лица и организациите за пензиско и инвалидско осигурување (чл. 1a, ЗДК/89).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Така, вработените може да откупат мало претпријатие ако откупат најмалку 51% од проценетата вредност на претпријатието, при што право да купуваат удели имаат сите вработени во претпријатието под еднакви услови (чл. 42 и 43).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Законот за јавните претпријатија е донесен во 1996 година 1 и има претрпено пет измени и дополнувања, во 2002, 2003, 2006, 2007 и 2009. 2 Во поглед на правата од работен однос со овој закон е регулирано остварувањето на правото на штрајк во јавните претпријатија како и основањето на Совет на вработените во јавните претпријатија и учеството на претставници на работниците во Управниот одбор на претпријатието.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Кај репрезентативноста, пак, на здруженијата на работодавачите ситуацијата е уште подраматична, бидејќи процентот од 33% (1/3) се сведе само на 10% (1/10) „од вкупниот број работодавачи“; додека, пак, на ниво на РМ репрезентативна стопанска комора е онаа која ги исполнува горенаведените услови, со таа разлика што е доволно во неа да се зачленети најмалку 5% (1/20) од вкупниот број работодавачи во приватниот сектор од областа на стопанството во РМ или, пак, работодавачите-членки на комората да вработуваат најмалку 5% од вкупниот број вработени во приватниот сектор во РМ (чл. 35, ЗИДЗРО/окт.09)!?
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Помеѓу позитивните промени се пропишувањето на можноста за издвојување средства за обезбедување на правата и за создавање можности за вработување на работниците кои ќе останат без работа заради сопственичката трансформација, како и воведувањето на можноста за предимство на откуп на акциите од страна на вработените во средните претпријатија.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Во библиотеката почнаа да навраќаат и луѓе вработени во болницата.
„Омраза - длабоко“ од Драгица Најческа (1998)
На крајот од месецот, како и сите вработени во болницата - своја плата.
„Омраза - длабоко“ од Драгица Најческа (1998)
Како да се грижиме за животните и птиците во зимски услови, како да се постапува, а при тоа дадоа податоци дека на Водно биле уништени - од несоодветни непознати сторители - тотално биле уништени хранилиштата и солиштата за дивеч и куќички за птици - кримилници за птици, направени и поставени од малкуте вработени во Парк-шумата Водно.
„Тополите на крајот од дедовата ливада“ од Бистрица Миркуловска (2001)
Во акцијата за пошумување учевствуваа и членови на еколошкото друштво „Треска“, и вработените во Шумското стопанство „Сандански“.
„Тополите на крајот од дедовата ливада“ од Бистрица Миркуловска (2001)
Пролетниот Еко - ден во Охрид активира над 10 000 ученици од основните и средните училишта, студенти од Факултетот за туризам и угостителство, припадници на АРМ, па и вработени во разни стопански претпријатија.
„Тополите на крајот од дедовата ливада“ од Бистрица Миркуловска (2001)