ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

„Празна раница не чува граница“, почнаа да се читаат пароли по буките на Кравица, Петерник, Соколот и Добро Поле, изрежани со штиковите на гладните војници од оваа страна на фронтот и се зачестија „мечките“ каде што имаше Германци, а бугарските војници со „дикат“ дигаа сѐ што имаше за јадење од нивните магацини и кујни.

Се знае ли што не ќе измисли војник во првите бојни редови, чекајќи ја смртта секој момент? Ho по едно време оваа цуцка се претвори во вистинска стапица за војниците од двете страни.

Тоа лето, по погубувањето на Арслан бега и дружината негова во Чепиговски Мртвици,Турците за прв и последен пат зедоа војници од христијаните во Потковицата. На тоа ги натера нуждата.

Ако среќавањето пред тој јунски ден, во јануари на таа година, со пламените стихови на „Очи“ и „Љубов“ говорени од Ацо Шопов на конгресот на македонската младина во скопскиот офицерски дом беше сето во егзалтацијата и патосот на големото славје на слободата и во првата фасцинација со убавината на ослободениот македонски јазик, доживувањето на Рациновите елегични, чемерни стихови на болката и убавината на неговата Балада, се откриваше како трагично идентификација на самиот Рацин, во смртта, во онаа „кара смрт“, со непознатиот војник од една друга војна, - Големата, „световната“ - идентификација што ги исполнуваше и обединуваше луѓето во заедничка тага.

109 На 19 декември 1943 година е формиран баталјонот “Христо Ботев“ како трет баталјон на Третата оперативна зона откако првата воена единица на бугарската окупаторска армија од 60 војници од бугарската гранична посада во с. Коњско, кои по долга политичка работа од страна на партиските активисти на КП од теренот со нивниот командат Дичо Петров преминаа на страната на единицитите на НОВ и ПО на Македонија.

Кочо ги позна војниците од крчмата, а освен нив беше се качиле уште два-тројца, и само една жена, наметната со шал.

Затоа Татко реши да се вмеша, впрочем, така и беше решено да се работи, низ спротивставување на мислењата до заеднички заклучок: Претходниците на османските јаничари беа римските преторијанци, кои првин беа регрутирани од Италија, а потоа ќе се најдат во неа војници од странско потекло како Балканци, Шпанци, Германци и други.

Го виделе како езди низ полето, со пурпурна наметка што се вее зад него, и терајќи го коњот во бесен галоп, исчезнува пред вџашените погледи на војниците од градските бедеми.

Тогаш задишано дотрчал курирот од соседната чета и на командантот вака му рапортирал: „Војниците од непријателот, Бог знае од што и зошто, во еден миг се кренаа од рововите, од скрките и доловите, ги фрлија пушките и патроните, мините и ракетите, ножовите и бајонетите и со стихови кренаа кон нас.

Арсо и Глигор се најдоа стегнати меѓу војниците од стрелачкиот полк.

Тие стоеја однатре на влезот, беа војници од излог со детски играчки и рамнодушно ждракаа кон арената.

И во неделата пред да се пренесат пљачките на Пелагија во подареното одајче, речиси во последните сончеви есенски денови кога зајдисонцата просторот го претвораат во надреален пејсаж, таа го изложи својот живот пред неа без ништо да скрие, го разголи до толку многу што можеше да се чуе како пука голата кожа и шурнуваат безброј бразди крв. Ѝ кажа за силувањето во селото на денот на Богородица, дека едно војниче од мајка родено, не сакал да ја расипе, ама затоа пак добил куршум в чело.

7. Против литературното предавство на војниците од Светската војна За одгледување на народот во духот на борбена подготвеност E.M. Remarque Маргина 35 55

Тетин ти Боге прикажуваше, не знам колку му држи тоа, оти нему многу работи не му држат, дека се случувало и долу, на фронтот на Црна, во времето на големата војна, трубите во исто време и кај двете војски да засвират починка па војниците од двата табора да го фрлат оружјето и облеката по грмушките и по рововите, едните од едната другите од другата страна на реката, и да се затрчаат кон водата, како во најголемите јуриши, кој прв ќе ја освои .

Го купив контрабанда од еден војник од македонските полкови.

Тоа го направи и еден набожен бугарски војник од дворот на училиштето.

Сигурно со себе си се смееше војникот од сонот.

Вртат чутурите, матерките, се потат војниците од сонцето и од ракијата. 162

тој распалил едно ситно: лиду, лиду, лиду, лиду, и ние играме, ама лабаво, ко кал за црепни да газиме, не ти носи душата да играш делнички и со пијани војници од таму си некаде, од мајчина им, не си за никаде, мочано време, и се нишаме небаре треската да не фатила, се правиме тресиопашки, скокаме наситно, а старшијата само ја ситни свирката и тогаш пукна пушка и старшијата ја олабави гајдата таа писна и занеме и во гробиштата влегоа други војници, кај ќе бараме и за овие кокошки, си велиме, и излезе еден поголем од старшијата, со едно кило петлици нареден, и вели: отечеството крвари, а вие играте, и колкумина имате српски војници, прашува, ами колку што забраа Србите, велиме, колку што им требале и броиме на прсти: Насте, Петко, Митре, избројавме дванаесет.