ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Според книгата на Николаѝ Котев, Воѝна без правила, Британското разузнавање во Бугарија (1939-1945) Издателство на Министерството на страната „Св. Георги Победоносец“, Софија, 1994, се истакнува дека мисијата била спуштена на 15 април 1943 година во близина на Брод на слепо и веднаш биле заробени војниците на V-та армија.

За Камилски зборот филан и цитатот на Андре Мазон, најден како француски војник на Источната Армија во Корча, извлечен од неговите балкански документи, односно неговата книга Contes slaves de la Macedoine sud occidentale (Словенски приказни од југгозападна Македонија), објавена 1923 година во Париз, ќе бидат од посебно значење и тој на одделен потсетник запиша за да му го изложи на Татко како посебно ова прашање при скорешната средба.

Камилски не можеше да верува дека бројот на позајмените прилози од турскиот јазик може да биде толку голем, макар што нивниот број во употребата постојано се намалува во балканските јазици.

Меѓутоа, тој рече дека сака системот да го усоврши со тоа што ќе постави војник на смена кој постојано ќе кружи од војник до војник.

На линијата на фронтот дење остануваа само стражари и извидници кои меѓусебно беа поврзани со систем на јажиња чие повелкување в лево и в десно одеше од војник на војник до последното каже кое го затресуваше ѕвонецот во штабната земуница до каде што доаѓаше телефонската врска.

Откако ќе се зготвеше месото во казани, им се носеше на војниците на положаите над селото и им се делеше во порции.

Писмо во плетенка од коса - фер ќе беше да ни кажеа дека младите курирки ги шармираа војниците на Третиот рајх, а не дека го криеле писмото во своите плетенки.

Што ќе е ова осигурување, се чудиме, војниците на секоја стапка ни газат.

Со капитулацијата на Кралството Југославија и на Грција и по повлекувањето од Крит во мај 1941 година, Британците немале ниту еден војник на Балканот.

Обидот да се формира балкански фронт од страна на Бугарија, Југославија, Грција и Турција во април 1941 година веќе бил осуден на неуспех.

Кога ќе се најдев неочекувано во таа приказна час ми се чинеше дека станува збор за еден ктаток миг, час ќе се издолжеше тоа мое присуство во приказнава цела една вечност, а кога гледам на времето како на денови подредени еден зад друг како да станува збор за поминување низ животот и секое подзастанување претставуваше нов детаљ што отвора нова врата.

Таквите податоци се заведувале во општината со обични изјави и со два сведока.

Значи приказната за војникот на бел коњ почна во последните денови на југословенското кралство, во 1941, и заврши веќе во почетокот на идната година. Траеше значи помалку од една година.

„Тој постојано велеше дека збира некакви документи а јас му верував.

Веќе знаете дека само делумно се разоткриени некои беззначајни поединости од случувањата! Знаете кога и каде се појави војникот на бел коњ.

Чувај се од оние поединци, кои од лековерност или по потреба ќе ги сместиш во срцето или во негова близина.

А она за што треба да преговара - се фаќа Мертен за рачката на еврејската канцеларија местејќи ја срдечната, како што ја нарекува меѓу блиските, „филосемитска“ насмевка на лицето и молскавично рекапитулирајќи почна таа сабота на 11 јули 1942 на Плоштадот на слободата, во близината на пристаништето каде што од утринските часови се собраа над 9000 полнолетни мажи Евреи, а како часовите врвеа и еден сѐ поброен куп љубопитници, обични граѓани од сите возрасти, дами и госпоѓици и војници на отпуст, без задолжение во конкретниот зафат на кој тие 9000 души со часови, најнапред беа попишани, а потоа, терани да прават салта, да изведуваат глупави гиманстички вежби на врелото сонце, без заштита на главите, со бројни онесвестувања што на крајот го расипа првичниот весел впечаток и во присутните почна да создава непријатност и отпор...

По два дена беше сторена вистинската работа: одново се свикани, попишан е остатокот, пристојно се третирани.

Зарем нејзиниот постар син Ариф не го знаеше францускиот јазик и не ги познаваше добро француските војници на чело со командантот на воената територија на Подградец, припоена на тогашната Република Корча, а зарем тие не му ветија еден ден, кога ќе заврши војната да го прифатат на студии во Франција? Зарем не му беше ветена иднината?

Во тие мигови, додека ја напуштав, салата- предавална на касарната на присет ми дојдоа, како утеха, стиховите на Вињи сал тишината е голема, сѐ друго е слабост!, додека во далечината се слушаше пукот на оружјето во функција на вообичените вежби Да бев вистински храбар, како што се истакнувавме сите војници на државата која се одржуваше врз разнишаните темели на лажната величина, ќе се спротивставев, како во годините на бујната младост, искажувајќи ја тезата што внатрешно ја дополнував, а немав храброст да ја изговорам дека, според сите можни хипотези секоја војна не може да биде ништо друга освен грешка.

Па сепак, затвори ги очите, помисли си, со таа скришна мисла исправен тргни, Поету, ти најдобар војник на пролетта, на април, весник, или само бдеалко голем.

Во дворот од училиштето војниците на „Велика Б’лгарија“ го чистеа оружјето и погледнуваа кон патот.

Сигурно ги скокотка водата и грагорат штом толку скокаат војниците на песокта.