Колокации | Дигитален речник на македонскиот јазик

Кога дојде забраната да се чуваат козите, а уште не стана извршна, ние ги водевме козите насекаде, дури и на училиште.

„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)

Но овде гледам скалите му се потребни за да си ја искаже својата постојана амбиција за искачување, за некој вид победа, за која инаку во секојдневието се чуваше да зборува со сиот порив што го чувствуваше, додека во ракописов, бидејќи фикција, што би рекле критичарите, нема психолошка кочница.

„Бунар“ од Димитар Башевски (2001)

Мигум помислив, како со Агна со години ја дотерувавме и ја чувавме, како што се чува најмилото.

„Бунар“ од Димитар Башевски (2001)

Знам дека реагираш на овој збор и најважно е да се чуваш од премногу грижи.

„Бунар“ од Димитар Башевски (2001)

Гледа во еден од свештениците, повиено старче со влажен и замислен поглед, кое поради возраста веќе не служи по епархиските цркви, забележувајќи дека неговата риза е толку стара и така избледена, што наместо црна, на сивата светлина на денот се чини модра.

„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)

Островот или наследените односи, воспитанието на почит и разбирање меѓу поединците во секоја верска заедница, што се негуваат од генерација во генерација, се тие што се чуваат како пламенот на домашното кандило, како реликвија, како највисока светија, како стара, наследена икона во домашниот иконостас, како свитокот со цитат од Тора поставен на влезот од секој дом од некоја поранешна генерација закинтски Евреи?

„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)

Изгледа дека тие со векови заедно се граделе, заедно растеле, зашто и денес катедралата се чува грижливо за да не ја нагризе забот на времето и луѓето се трудат да ѝ ја зачуваат нејзината младост.

„Патувања“ од Никола Кирков (1982)

Се гордеевме со нив: да чуваш две кучиња речиси сред градот, каде ни кокошка со пилиња не смее да се чува.

„Клучарчиња“ од Бистрица Миркуловска (1992)

Не можам да смислам куче врзано на балкон, птица во кафез, риба во аквариум...“

„Клучарчиња“ од Бистрица Миркуловска (1992)

„Кој ти вели не можело да се чува животинче во зграда?

„Клучарчиња“ од Бистрица Миркуловска (1992)

Во таа шаховска табла 50 проценти од фигурите се пиони секогаш истурени напред и жртвувани од своите налогодавачи кои се наоѓаат позади нив и се чуваат за завршната битка.

„Двоглед“ од Горан Јанкуловски (2011)

Не сте морале да ја пренагласувате неговата улога, на пример, во пасусот: Негова заслуга е повлекувањето и зачувувањето на целокупната ориентална документација од Битола, која денес се чува во Државната архива на НР Македонија.

„Тврдина од пепел“ од Луан Старова (2002)

Кога влезе, тој се најде пред големата табла со клучеви за да го земе клучот од својата работна просторија која, во продолжение, имаше и мала библиотека, поврзана со депоата, каде што се чуваа сиџилите.

„Тврдина од пепел“ од Луан Старова (2002)

Таму се чуваше храната за добитокот: сено, отава, слама, царевиње, а во еден дел од јужната и најзаветна страна, врз распосланата слама, се чуваа јаболка, круши - зимјаци и киселици.

„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)

Брадарите се чуваа во гостинските одаи, сѐ додека сами од себе не се растуреа, а крчмарката, за среќа и бериќет, од главата на домаќинството добиваше на подарок огледало, белило и црвило.

„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)

Тодор исто не даваше да се чува огледало во куќата, но стрина Спасија, мајка ѝ на Руса, која беше исто убавица, не можеше да го прежали огрубувањето на ќерка си.

„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)

Овдека, во Лазарополска црква, во која Ѓурчин бил насликан како јава на коњ, се чувала Ѓурчиновата сабја (лекувала од уплав, им ги олеснувала тешкотиите на родилките и тешкотиите при умирањето на оние кои грешеле во животот) и книгата, во ракопис, што сам тој, Ѓурчин, ја напишал за себе и за својот живот, а во која ги споменувал и нив, жителите на Потковицата.

„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)

Овие одликувања, кои ссами Боше и татко ѝ на Драганка му ги предале на Петрета, за тој да ги донесе во Потковицата и да им ги предаде на нивните, во куќата Јанческа се чуваа сѐ до 1924, кога, при еден претрес, српските џандари ги најдоа и ги зедоа со себе.

„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)

Како дар од нејзините жители и од Акиноските, понесе пет канти со мед, пет канти со овча маст, толку со сирење и восок, неколку јунци и повеќе шилежиња - за да има пресно месо до дома, до Константинопол, а како спомен од себе, покрај двете смртти на браќата Акиноски, го остави и она одликување кое во домот на Акиноски, во едно дрвено ковчеже, заедно со други семејни реликвии, на полиците во гостинската одаја се чуваше до целосно пропаѓање на Имотот, во времето на распуштањето на колективите.

„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)

Во Атеистичкиот музеј се чуваат и документи од истрагата за докажаната вина.

„Атеистички музеј“ од Луан Старова (1997)

XXI Судбината мигум уште еднаш ме врати во свеста кон отворената врата на татковата библиотека, кон местото каде што се чуваа светите книги, а меѓу нив вметнатите брошури расправи за марсизмот, ленинизмот и сталинизмот.

„Атеистички музеј“ од Луан Старова (1997)

Маргиналецот има специјална анти-зомби стратегија: во тајни куферчиња (ко што имаше Мелани Грифит во Shining Through, веднаш покрај исечените прсти на непријателите и контрареволуционерните ТЕКСТОВИ: Дерида, Бодријар, Слотердијк, Фаерабенд, Витгенштајн, Дишан, Ворхол, Џојс, Музил...) и во специјални теглички допола наполнети со специфичен наркофилски етер, се чуваат како смалените глави на декапитираните конкуренти така и одредени восочни фигурички - слика и прилика на локалните зомбии; и игли за коса, фала богу, ко во филмот „Матадор“ на Алмодавар.

„МАРГИНА бр. 1“ (1994)

-Човекот треба да се чува од опасностите – прошепоти Еразмо.

„Мудрецот“ од Радојка Трајанова (2008)

Настрада целиот народ за што постарите добро знаат и паметат, а помладите од нив нека научат и да се чуваат.

„На пат со времето“ од Петре Наковски (2010)

Ама изгледа не се чуваа и некои дури по една недела ни се враќаа уште повеќе осакатени.

„На пат со времето“ од Петре Наковски (2010)

Кога подигнат во Ламија споменик на некој херој за грчката независност, Грците се чуваат како од оган во своите говори да го спомнат некогашниот ентузијазам и желбата за одмазда; кога ги слуша човек, би помислил дека Дијакос, Колокотронис ... (херои од времето на Грчкото востание во 1821 тодина против османското ропство - б.м.) беа најверните пријатели на Портата, најсрдечни слуги на џелатот... не разбираат ли тие дека од ден на ден станува сѐ потешко да се застапува нивната кауза пред цивилизираниот свет“...

„Солунските атентати 1903“ од Крсте Битоски (2003)

Само таа да нема нејзини, тешко е мешани деца да се чуваат.

„Друга мајка“ од Драгица Најческа (1979)

Историјата му помага на секој народ да си ги види грешките што ги има правено и да се чува да не се повторуваат.

„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)

„Само најмудрите – запишал нивниот doctor mirabilis – оние што знаат значењето на орелот, еленот, змијата, фениксот, на суштествата што го обновуваат животот со моќта на билките и карпите, само тие имаат шанса да го сочинат чудесниот Еликсир, во чија делотворност нѐ убедуваат писмата од Папата што сведочат за прататковската старост на одделни Тиријци, како и 223-те лета што ги преживеа отецот Силвестер, од кого се чува свежата мумија во снежниот храм на врвот од планината“.

„Слово за змијата“ од Александар Прокопиев (1992)

Тие не им веруваа: - да имаш две кутренца речиси во центарот на градот каде што не може ни пиле да се чува, - е, тоа е неверојатно.

„Градинче“ од Бистрица Миркуловска (1962)

Под изговор дека се чувате од луѓето на Ѓорчета, вие ќе треба да исплетете околу местото на атентатот таков лавиринт, што тој никогаш да не биде во состојба да се извлече од него без наша поддршка и помош.

„Црнила“ од Коле Чашуле (1960)

На секое божје суштество му е дадено да се чува.

„Пустина“ од Ѓорѓи Абаџиев (1961)

Виновниот знае да се чува. Ете, за права бога, го спикале него во затвор. За туѓа вина и за туѓи гревови.

„Пустина“ од Ѓорѓи Абаџиев (1961)

Децата, фала богу, беа здрави, па Маре се вработи како чистачка, а тие се чуваа сами, поголемото го чува помалото, а најмалото внимава на најголемото, па го кодоши кога мама ќе се врати од работа.

„И ѓаволот чита пРада“ од Рада Петрушева (2013)

Моите ќерки си се чуваат за во брак!

„И ѓаволот чита пРада“ од Рада Петрушева (2013)

„Треба да се чуваат работите ако сакаш да ти траат, синко“, зборуваше повеќе за себе.

„И ѓаволот чита пРада“ од Рада Петрушева (2013)

После сами ќе се чуваме, си велиме во молбите, во молитвите.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

Освен една казарница за варење ракија, покрај реката не се чуваше ништо.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

Џвака сланиничка и потпивнува вино, чепот му бил до уста.

„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)

Господ те обележил, рекол отецот, Кузман или Дамјан, кој ќе знае, но не да бидеш свети Лука или свети Никола, туку луѓето да се чуваат од тебе.

„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)

Верувајте ми, Филипе, она што ни недостасува, тоа е природноста.

„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)

Сумите што ги бараше се движеа од една до педесет марки.

„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)

Знаеше како се чуваат доенчиња, иако самиот никогаш немал деца, се впушташе во неверојатно интересни разговори околу исхраната за определена болест, ги предлагаше тие и тие видови пудра, на ливчиња испишуваше рецепти за приготвување лековити масти, ги регулираше квантитетот и квалитетот на напивките за бебиња, дури знаеше и како да ги држи: расплаканото дете веднаш се смируваше кога ќе го кренеше в раце.

„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)

Арно ама, времето, војните и селаните од околината, сакајќи да ги потпрат ѕидовите од своите имоти, ја разурнале камен по камен, па сеќавањето на кулата се чува само во приказните...

„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)

Треба да се чувате од убавините на овој свет. Тие носат само несреќи, баксузи и малери. ***

„Читај ми ги мислите“ од Ивана Иванова Канго (2012)

Ама „богородица“ ја чувавме како очите. Во тој поглед владееше длабоко единство, сексот се чуваше како нешто најважно.

„Големата вода“ од Живко Чинго (1984)

Прашуваше дали стои обесена на башлакот каде што ја остави да се чува, дали ја подмачкуваат со тревката ноктец за да не ја нагризат молци, дали писката и брмчалото го подмачкуваат со масло за да не се исушат и да испукаат.

„Животраг“ од Јован Стрезовски (1995)

Триве последни заемки најчесто се употребувале за означување вид денешни плакари, вѕидани долапи, рафтови слично, а дел од нив се и во денешна употреба.

„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)

Во врска со парите, Камилски забележа и неколку турцизми што означувале разни предмети во кои се носеле и се чувале парите, како на пример: ќесе, вид паричник (од турски kese); ќемер, намерно сошиен појас со прегради кој се носел и директно на телото, под облеката (од персиски kemer); арч, арџ, трошок (од арапски har).

„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)

Камилски брзо се оттргна од мислата за тврдината и поранешните дискусии со Татко за неа и се врати кон преостанатите зборови како: диван, диванхане, претсобје, ходник, но и голема приемна просторија со убав изглед, обично на горниот кат од куќата (од персиски divanhane), пармак, пармаци, дрвена ограда, на чардакот или на басамаците, направена од тенки летви (од турски parmak, paramaklik); басамак, басамаци (од турски basamak); мердивен, подвижна скала (од персиски merdiven); сандак, порано овој збор бил употребуван за означување вид сандак во кој се чувале алишта и особено невестинското руво, обично се изработувале и украсувале во разни шари, а денес со овој збор се означуваат сандаци направени за разна намена, особено како војнички сандак (турски sandik) и перваз (персиски pervaz), означуваат дрвена конструкција на прозорците и вратите; dolap (од персиски dolap); серген (од турски sergen); мусандра (од турски musandira).

„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)

Во каминот имаше решо на гас, а имаше и една полица на која се чуваше храната, додека во ходникот пред вратата имаше еден кафеав водник од печена глина, заеднички за станарите од неколку соби.

„1984“ од Џорџ Орвел (1998)

Се најдов во небрана — изненадена сум невела — не чини неј — нив непара — не толку нетоп — невестински украс од тенеќија кој ја заменува короната ниа — оние нии — нив нуна — кума (делхинутив — кумица) нишан — знак нишка — нит, нитка на платно нишчелки — направа на разбој за ткаење ној— оној ногашчка — наплеток од косата обрецнам — врекнам, нависоко ќе проговорам обрус — долга везана крпа со реси од која се прави чалма на главата одер — врста кревет на столни ногари закопани в земји на кој се чуваат алиштата и покровите во визбата одвраќам вода — басна на вода за да се мени положбата во која се најдува озастра — утринава онбашија — турски војник десетар — каплар опурчак — искинат опинок кој веќе не се носи оралиште — место каде се игра оро ораџика — жена што игра оро орјатка — погрден збор за жена со која друга жена е скарана орман — густа гора оужје — накит олепела — лесна клетва осмак — мера за жито 50 оки отпуст — поповска песна пред свршетокот на извесна. служба павти — женски накит од сребро и бакар пагурче — сад за ракија пазамарка — џеб на селска кошула пајвани — ортомчиња со кои му се врзуваат нозете на коњ да оди раван — ситно парка — што ѝ е, што ѝ пречи да направи нешто паскурник — шара за шарање поскури пачавриче — книжулче, може и крпче од ткаенина пашит — без самар коњ, маска, магаре пералник — котел во кој се топли вода за перење песјачка — погрден збор за жена со која друга жена е карана петле — во онаа см. наполеон — пара златна француска со петле на неа петравил — епитрахил петреви гаѓи — горско цвеќе пинок — опинок плак — старец плетва — трева во сеидбата поврзало — врвца на торба или вреќа, како и на огламник на добиток подвеска — дел од селска облека.

„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)

Сега таму се чуваат кибритот и борината.

„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)

А во задниот земник веќе се чуваат на прво место ковчезите со рубата, каците со маст, сирење, урда, пиперки, сланина, зелки, кисело млеко, бочвите, брилата со вино, ракија и други резерви од храна.

„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)

Мајка се сеќаваше дека еднаш Татко, во времето на рациите по куќите за кои се сомневаше дека се чува сталинска литература, не само што ги скри книгите за Сталин туку, меѓу светите книги, постави книги на Маркс, Енгелс и Тито.

„Ервехе“ од Луан Старова (2006)

Братучедите како да се чуваа да не видат некој срам, се свртеа кон грб кон врата и гледаа преку авлијата кон зајдисонцето каде што небото со стемнувањето потемнуваше добивајќи ја мрачната боја на дното на езерото.

„Будалетинки“ од Мето Јовановски (1973)

Таа нова кујќа е една долга барака во која се чувала стока: во еден дел свињи, во друг краби, а имало и дел за коњи кои служеле за орање и влечење запреги.

„Црна билка“ од Ташко Георгиевски (2006)

Книжевната теорија овој поим го презела од нордиската јазична и културна традиција, каде што со него се означуваат нештата кои изворно опстојуваат во различните преданија, фамилијарни или национални, а се чуваат така што постојано се кажуваат односно раскажуваат.