ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Ние децата, уште кога ги видовме насобраните кози на плоштадот, се растрчавме кон сите маала да ја разнесеме големата вест.

Веднаш се растрчавме со Васета и им соопштивме на другите.

Но глувчето си е глувче, ѓаволесто и вражесто: се растрча по клупата, го напна конецот и: фак! - рипна во градите на учителката.

Нашето црвено ждребе, нашата улава стихија, кога би се сетило на овие ливади и на оваа месечина ноќва - тоа со еден единствен скок би ја прескочило високата планина на времето која нѐ дели, би ги прескочило сите ноќи, значи, и сите одминати години, и би се покажало од некаде, би се растрчало и потскокнувало, би виштело од радости, и не знаејќи дека со своите тенки копитца тоа тропа на вратите на сите кои растеа и трчаа заедно со него, заборавени веќе и покриени со крвавото руменило на залезот...

Војската се растрча да ги фати, овие летнаа да бегаат, се отвори оган од сите пушки и Димо падна наместо, а детето се збуни и застана.

Пред нас и околу нас се растрчаа деца.

И решивме – одиме. Возиме прудолу по тесното сокаче и по изминатите дваесетина метри со левите гуми заглавивме во буништето од кое со гласно кокодакање на сите страни се растрча јато кокошки и веднаш по тоа со силен лаеж не пречекаа селските кучиња.

Господе, какво погано време беше тоа, и какви погани луѓе беа тие.

А наредниот ден, уште со темница, ќе се растрчаа по ридиштата низ шумата, во полето низ житјата, ливадите и бафчите, и ти цел ден има да си слушаш пукотници, ловџиски рогови, лавеж на `ртки и загари, а преквечер, пред зајдисонце, со полни ранци убиени диви животни и птици, преку рид се спуштаа кон старата железничка станица и оттука со воз си заминуваа, јали во Прилеп јали во Битола.

Се растрчале луѓето низ шумата, по доловите, по меризите и се кријат под буките, под камењата, во пештерите, во ветките, во ѓинѓерите, во папрадиттата.

Негде почна да завива сирена. Последните што не беа во некое свое засолниште, избезумено се растрчаа.

Вратите на куќите се затворија пребрзо. Овде онде удираше резе. Сѐ живо како да се плашеше од темнината.

Се провре низ оградата и влезе во градината, се растрча, а по некое време дојде до борот сред градината и почна да копа крај неговото стебло.

Додека Влаинката се растрча по комшии да бара млеко и бибер за чудниот гостин, Марин Крусиќ, според трговскиот манир, направи да не изгледа неблагодарен, па веднаш почна да раскажува за медитеранските новости, една од кои беше и грипот што сега владеел по пристаништата кои се во моментов под карантин.

Се растрчаа измеќарите, дојде и оџата од новата џамија на ибн Пајко, па го положија телото на еден душек, со главата кон исток.

Кога ќе одеше во вторниците во градот, Сандри како по навик, меѓу многуте скопски касапници, ќе ја одбереше касапницата на Илми за да намине кај него, а тој ќе се растрчаше да му даде триножник, нарачувајќи му на чиракот да донесе од чаршискиот кафеџија две густи, засладени кафиња.

Децата се растрчаа и набргу имаше сѐ што требаше за една леса врз која го наместија дедо Костадин и врз рамењата на Танаско, на Друже Србине и на некои други, му ги прошетаа очите по бистрото и сино небо од станицата сѐ до куќата на која не требаше да ѝ се отвораат вратите и прозорците оти уште од кога замина бабата Петра тие зееја со пустошот во себе.

Целата снага ѝ се наежави од некакви ситни зрнца што ѝ се растрчаа по кожата.

Таман дваесет — дваесет и една вдовска свадба, ако не фати, шо свадба е таа, што домаќин е тој што ја прави?, Се растрчаа Илко и Трајко по луѓе.

Останав сам крај Мајка, додека брат ми и сестра ми се растрчаа по другите сектори да бараат дерман за Мајка.

Ниту на училиште, ниту навечер кога се собираа пред влезот, малку да се растрчат - а воздухот беше стежнат - метеоролозите навестуваа и во септември високи температури. ***

Кучката Белка, се растрча, се гали, потскокнува, трча пред нив и некаде се губи, а лаеж нема..

Камењата, море Трајко, под твојот чекан и глето ќе добијат сјај и облик - куќа што ќе се вика, а во неа живот, љубов... радоста ќе се вглезди, дечки ќе се растрчаат... ех!

Да ми тропнат, леле, на порта, по дворје и одаи да ми се растрчаат, да ми се распеат во бавча китна, во лозје зрело и ливада зелена, Господе златен, семоќен, та тапан да удри и зурли да писнат за свадби, за првачиња и мераците да потечат ко река, леле... Кога ќе ми се вратат, леле, кога?

Се растрчаа милиционери, војници, пожарникари.

- Леле, тато, ама цвеќиња! - свика Билјана, ми се откачи од раката и се растрча по полјанката. - Тоа се јаглики! - реков.

Во истиот час неговите многубројни слуги, градинари, цвеќари и стражари се растрчаа на секаде, по блиски и далечни краишта да ги собираат децата.