ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Чанга со восхит слушаше една вечер кога татко ми занесено му раскажуваше како козата успешно поминувала низ римската, византиската, отоманската, па еве веќе успеала да се пробие и низ сталинската империја.

И како ќе се пробие? Петнаесет борци се бореа против илјаден турски аскер! Петнаесет пушки против илјада!

Борците се проредија... паднаа пет-шест души, но обрачот не можеше да се пробие.

Се пробив низ народот и стигнав до предниот ред.

Се разбира дека присуството на д-р Сотировски, единствен Југословен во Париската опсерваторија, која со макотрпна и деноноќна работа се пробива во врвовите на науката, ми овозможи уште полесно да се вовлечам во многуте катчиња од опсерваторијата.

Во килавата мугра, Гита Корец гледа кон народните населби и ја чувствува, особено во вакви ледни мугри во кои на небото сенишно се пробиваат првите зраци, неизвесната судбина надвисната над градот.

Што да прави сега со децата? Што ќе прави ако нешто му се случи, заглавена помеѓу овој град што ѝ стана туѓ, веќе снемилен дом и оваа војна што сите, па и неа ги насели во еден масовен кошмар?

Колоната претпазливо се пробива низ врбјаците наудрени во калливото трапиште.

- Третата група баталјони со Главниот Штаб на НОВ и ПО на Југославија требало да заминат на 31 јануари од с. Зборско со задача да ја преминат реката Вардар, да се пробијат низ Источна Македонија и да избијат на секторот: Куманово-Крива Паланка-Врање-Црна Трава-Лужница и да се соединат со македонските, јужноморавските и косовските единици.113

Таа се влече низ планинските теснини, ја следи реката, лази незабележливо низ полето, ги обвиткува крадешкум перифериските куќи и наеднаш е на улиците: како непријател што ги измамил градските стражи и се пробил ненадејно низ слабо бранетите места, таа наѕирнува зад аглите, претрчува преку раскрсниците, ги освојува куќите една по една.

Потем пак се исправи. И полека, тетеравејќи се, се проби низ тесниот ходник до својата гримерна.

Не успеа да се пробие, па се врати, одново се залета и со силен скок се најде преку него, легнат во снегот.

За разлика од философите, кои живеат од репродуктивната економија на теориските знаци, „литературата полноправно се движи во шума, во светот како во џунгла, низ која мора храбро да се пробива“.

Додека ние се повлекуваме сомневајќи се, Енценсбергер елегантно го поентира својот поетски став.

6 песна Јуначкото тело на Кузмана беше од рани лути ишарано цело, што беа се пробиле лесно низ ребрата збрани се до внатрешните делој.

Тој има вкус за доблест. Продолжува да оди по патот на кој стрчат острите врвови на младите тревки, не плашејќи се да се пробијат меѓу збиените камења.

Врз црна позадина отсјај како од новогодишни прскалки зимско сонце се пробива низ клепките.

Бев првиот во колоната. Се пробив низ снегот и на сет глас повикав.

Успеавме да излеземе, но не успеавме да се пробиеме на Руга Анастас Дурсаку, не успеавме да ја најдеме фабриката за цигари која е нашиот единствен ориентир за да ја најдеме зградата во која живеевме пред шеесет години.

Како да стасува од друг свет, од зад некоја граница до која нивните мисли ни во најсветлите мигови не ќе најдат пат, низ ветрот се пробил танок писок.

Потег - болка меѓу очите, јад во срцето.

А сега снегот воопшто не врнеше и Змејко можеше многу добро да си го замислува тој грамаден сам крмак, тоа ѕвере со по два заба, вкопани напред во белината, со една огромна снага, по чии скокови земјата сета татне, како се пробива во мугрите низ неговата долина, споро, плавно и без скршнување.

Веле стои на пештера, тој ми вели ем говори: „Ај станујте, мој другари, фашистите сардисаа, сега за нас живот нема, живи ќе нѐ изваќаат“ Сите тогај се пробија, се пробија, куртулија, другар Пецо ни погина – фашистите го фатија, главата му пресекоа, долу село ја снесоа, долу село во Габровник, во Габровник на средсело.

Како бајонети на силна светлина се пробиваат звуците на фанфарите.

Борбата траеше цела зима и пролет. (Беше некоја лоша и студена пролет која никако не му дозволуваше на летото да се пробие).

Она што не може да се искаже, кое искусните и напатените луѓе го чуваат во себе како скриено добро и кое, само понекогаш, несвесно им се одразува во погледот, движењето и зборот.

Од оваа страна на оградата, измешани со масата обични смртници, ние, старите уморни работници од кулата, се гледаме едни со други, реки солзи течат по обелените бради. Ех, младост!

Во селото што го носи во себе Чинго, веќе се пробиле и елементите на онаа цивилизација што до пред педесетина години немаше никаков пристап во духовната сфера на народниот раскажувач.

Се пробива низ неа, на ноќта светлост и дава, да не може црнината да завладее пригушен блесок на црното платно става.

За миг изгледаше дека двата мускулести колка ќе му ја сомелат утробата во каша, а потоа се проби, малку испотен.

Ненадејно, како потопена урнатина што ќе исплива на површината на водата, една мисла му се проби во свеста: „Но тоа не се случува навистина.

Беше ноемвриска ноќ. Врнеше студен дожд и мислевме дека на таков начин полесно ќе се пробиеме.

11. Лежи песната ранета на твоите овенати усни и млакиот шепот сака некому да ја рече Никој не слуша Бараат очите твои низ ноќта в ноќ што се мрачи и стихот со болката измешан не може дално да оди Никој не слуша Те слуша болката само и неа сега ја слушаш сал ти Во овој мрак што се грчи самотата станува болка песната станува болка болка е сета ноќ Ноќта го испи мракот и стине во шепотот млак во очите песната бледнее и немо се пробива мракот пред потполниот мрак

Тогаш имаше многу магла и гласовите тешко им се пробиваа низ пасамката бели влакна, а сега нема толку магла, ама има тенки и скоро невидливи сиџимки дожд низ кои исто така тешко се пробиваат гласовите.

Се пробива меѓу луѓето што се растоварат и го подзабрзува братчето Поарно да останеше во вагонот, вака можам и тебе да те загубам!

Успеав, со големи тешкотии, да се пробијам низ снегот, да стигнам до нашата стара куќа.

Сепак, дождот се проби до нив, и им ги намокри светлите фустани и го искваси момчето.

„Веќе одамна си се пробила“, рече тој. Таа застана размислувајќи. „Да“, мораше да признае.

Рашири нозе, се потпре на дебелиот стап и со гаврење во гласот, ја праша: - Од каде вака, жено?

А со деновите што одминуваат, одвај забележливо се враќа во нејзините очи онака како што на каменот се појавува лишај и како што коренот се пробива низ кремени.

Брза зашто сонцето се навали над високата плаиина.

Се омажила во дваесет и второто лето.

Ходникот е замрачен, и зракот светлина што се пробива од дневната соба постепено се губи, пред прагот да се распрсне во бледа магла.

Во тоа време кога Бандо и жена му ги сонуваа овие соништа, војската крстосуваше низ селото: одеа на фронт, се враќаа, пренесуваа раненици, довлечуваа оружје; се слушаше далечно пукање на топови; луѓето се качуваа на планината, одеа со чунови по езерото да чујат што подобро, се будеа ноќе кога пукотите на топовите ќе се огласеа поблиску, и со нетрпение чекаа да се пробие веќе еднаш фронтот, да дојдат сојузничките војски од Грција, да им дојде крај на овие исчекувања и маки.

Имам впечаток дека противникот се обидува да се пробие до Пиљкати.

Со очајнички напор се пробија низ наметот и излегоа на бришан простор.

Чунот се пробиваше тешко низ тесниот пат, просечен низ честата гора од трска.

Успеал да се пробие низ сите обрачи и дојде да ме види.