Колокации | Дигитален речник на македонскиот јазик

Со тоа се отвора можност кон системот на писмо да се примени низа од оперативни поими, кои се разработени во други семиотички дисциплини, и пред сѐ, во науката за јазикот.

„МАРГИНА бр. 37“ (1997)

Овде сега се вршат последните подготовки: хотелите се отвораат, собите се чистат и варосуваат, мебелот се проверува и поставува во нов аранмжман, хотелиерите се на своите места...

„Патувања“ од Никола Кирков (1982)

ПАРИЗ најимпозантно се претставува на „Трокадеро“, на она место кај што се издига палатата „Шајо“ и од каде што се отвора величествена панорама - Ајфеловата кула, а понатаму убав парк полн со зеленило и цветни алеи во чие дно се наѕира Военото училиште.

„Патувања“ од Никола Кирков (1982)

Но друго нешто го води олку рано овде: денеска, по летниот распуст, пак се отвора гимназијата.

„Послание“ од Блаже Конески (2008)

И додека полека се отвора ризницата на портокалите исечени врз сртот на планината и додека го вадиме првото неочекувано ковче од мекото месо од телото на рибата, сега веќе во нашето тело едно ненамерно - намерно подбуцнување со зелено стапче мало ситно ништожно, го буцка нежното тело на вжарениот трупец и тој од покос се отвора пред нас со величествената светлина и топлина од неговата утроба, паѓа.

„Вечната бесконечната“ од Михаил Ренџов (1996)

Се отвора оваа ризница од жештина, топлина и сила.

„Вечната бесконечната“ од Михаил Ренџов (1996)

Се отвора оваа ризница од жештина, топлина и сила.

„Вечната бесконечната“ од Михаил Ренџов (1996)

Долго се мачев да одгатнам зошто и како се случуваше тоа секогаш кога ќе ја земев в раце древната Библија од долапот кај иконите - Библијата сама да се отвори на истата страница на која и претходно се отвораше...

„Две тишини“ од Анте Поповски (2003)

Слушаше како кај комшијата вратата се отвораше; како го изведуваа и втеруваа; како викаа на него, го псуеја, ги слушаше како плуштеа камшиците и како тој сиромав стенкаше и псуеше мајка, вера, жена, деца и на султан и на валија, и на кадија, кајмакам и на сите Турци. Но не се јавуваше ни за добро ни за зло.

„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)

На сите страни се отвораа малите вратничиња, се тргаа заварниците од тешките, големи порти и се креваа пенџерињата.

„Бојана и прстенот“ од Иван Точко (1959)

Внимателно го крена ’рѓосаното железо, изгравирана глава на лав, што висеше на она крило од портата кое не се отвораше при секојдневната употреба и околу кое беше напластен од страните мов, а од долната ивица, напролет никнеа тревки.

„Бојана и прстенот“ од Иван Точко (1959)

Од антрето веднаш се отвораше голема соба, веројатно првично проектирана за салон, а сега приспособена за заедничко ателје на младата ликовна двојка.

„Синовски татковци“ од Димитар Солев (2006)

Од овие документи се гледа дека половина час по земањето на мескалинот за Хаксли почнале да се отвораат, да ја употребиме Блејковата фраза, „вратите на чистата перцепција“.

„МАРГИНА бр. 8-9“ (1994)

Во Идн Парк, во кој се пресели и во кој, наспроти неговиот феноменален раст сѐ уште се чувствуваше воздухот на природата околу него бидејќи овде-онде имаше рамни ниви, среде блоковите од куќи што беа од ранчерски вид, канцеларијата на доктор Станеф беше еден кат погоре, но во сосем нова зграда од тули во која на целиот кат беше сместен супермаркет со стаклени врати, кои сами се отвораа.

„Невестата на доселеникот“ од Стојан Христов (2010)

На овој начин, со ваквото формулирање се отвора сериозен простор за превработеност во јавниот сектор и за злоупотреба на институциите, преку вработување на кадри чија компетитивност и стручност е спорна, а наместо тоа се отвора можност за вработување на кадри согласно нивната политичка подобност, што е спротивно на овој Закон каде се јасно пропишани начелата на стручност, компетитивност, професионална етика, непристрасност и објективност.

„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)

Вратата се отвора. На вратата стои Младен.

„Маслинови гранчиња“ од Глигор Поповски (1999)

А нам ни ја пресекоја радоста и ни отворија рана, болна, сечена, тешка, отворена рана... рана на срцето и рана на душата, рана што не се гои, и при секое спомнување на рожбата боли, се отвора, се обновува и крвари, гори и пече.

„На пат со времето“ од Петре Наковски (2010)

Слушнавме како се отвора вратата.

„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)

Таа не е доведување во прашање на одреден структурализам кој претпоставува затворени структурни системи, кои го предизвикувуаат сопственото делување, а да не се отвораат.

„МАРГИНА бр. 1“ (1994)

Сонував зелено: гробишта со зелени крстови, на тие крстови зелени врани се кикотат со човечки глас.

„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)

Оној со факелот в раце се наведнал, другите се изненадиле: во окото на добичето се отворала огнена пупка, лилава, потоа бакарнозелена; и смртта имала свој цвет.

„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)

Стврднатите нозе беспомошно барале потпир, почва по која ќе ѝ се избега на болката.

„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)

Господи, таква треска веќе никој никогаш на светов не ќе има: меѓу гробовите се движат еден преку друг зелени коњоштипи, лепливи богомолки и гасеници: гризат камен, голтаат песок и иловица: нивната алчност ја истанчува земјата - под неа се отвораат зелени бездни од кои по ништо се качуваат стоногалки, жегавици и пајаци: гнасните бубачки ќе војуваат меѓу себе.

„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)

Вратата од кујната се отвора. Фезлиев се тргнува.

„Црнила“ од Коле Чашуле (1960)

Вратата се отвора. Во пустелијата се урамува првин таа Неда и веднаш потоа тој Иван.

„Црнила“ од Коле Чашуле (1960)

На ѕвонењето на вратата, не се отвора освен ако е нашиот договорен знак, а штом некој ќе се обиде да влезе насила - се пука без предупредување.

„Црнила“ од Коле Чашуле (1960)

И заплива полека во тоа, а неговата тврда корупка, што ја имаше и тој, како и секоја семенка, околу својата свест, почна сега да се отвора со една речиси неосетна спорост, низ која сепак имаше токму онолку, колку што му беше потребно простор за да се подаде и да поникне.

„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)

Само една огромна, до болка раззината ужасна глад, во тие испрекрстени писоци, пред кои се отвораше и молкнуваше целата Долина, сета ноќ, сиот свет, престорувајќи се во некаква бездна празнина, што не можеше дури ни да се одзвие, ни да одекне, ни да одѕвони.

„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)

Ниеднаш не пожелеа ништо, сето го чуваше за себе, дури ни за сето време, додека гледаше како му се отвора пред погледот таа очекувана долинка, на чиишто млаки помисли уште првиот миг, кога го пронајде дирата.

„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)

Во Арсо се отвораше празнина и сам се гледаше во неа, очаен и заборавен.

„Пустина“ од Ѓорѓи Абаџиев (1961)

Се отвораше еден интересен свет што го привлекуваше. Се чувствуваше подобро и посигурно.

„Пустина“ од Ѓорѓи Абаџиев (1961)

Ритмички збиваа. и оддалеку ќе можев да видам дека ноктите им се издолжуваат, и на нозете - врвовите на жолтите чевли со контички шари и дупчиња се отвораа.

„Кловнови и луѓе“ од Славко Јаневски (1956)

Мансардата оживуваше, се отвараше со магија на цвет да ги пушти во себе разнобојните шурки на светлината.

„Кловнови и луѓе“ од Славко Јаневски (1956)

Патот одден наден оди нагоре, се отвора, се гледа.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

И сѐ ти се отвора: и срцето и душата.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

И така како што лебдам ко ветрушка, како спипиле, заспивам и под мене се отвора нешто и јас почнувам да паѓам.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

На отец Висарион му се отвора гушата и лицето, а му се затвора устата.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

Устата мрда, се отвора, ама зборот одвај излегува. Јазикот пречи. 243

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

А кај уста ти се отвора, кога за ништо не ти повтува душата.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

Човечка глава е, а главата не се гледа. Само некои бели заби се отвораат и некои очи подбелуваат.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

Штом се роди човек, му велам, и нов гроб се отвора.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

Извесно време стоеше над неа, па тогаш ја крена одново раката и со еден силен потег ја избриша и неа.

„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)

Најубава и колку што е можно понереална приказна, од која ќе ги заборавам родољубивите и противречните лаги од овие неколку весници што ги купив токму на брегов.

„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)

Терасата на ресторанот неочекувано се отвораше накај Јадранот, кој тука ненадејно се појавуваше сред градот, на место каде што човек најмалку би можел да го очекува, зашто тој впечатлив син блесок не користеше за ништо друго освен за да му го збогати шаренилото на боите на пазарот.

„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)

Ја отворам и барам меѓу моите инструменти; младичот, сепак, ја подава раката, посегајќи кон мене за да ме потсети на моето ветување; ја дофаќам пинцетата, ја посматрам на светлината од свеќата и повторно ја враќам на нејзиното место.

„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)

Но и тоа трае само за миг, всушност, како непосредно пред мојата порта да се отвора дворот на мојот болен пациент, веќе стигнав таму; коњите стојат мирно; снегот престана да паѓа, околу мене месечевата светлина; родителите на болниот итаат низ куќата; сестра му по нив; речиси ме креваат од колата; од нивните збркани зборови не можам ништо да разберам; во собата на болниот воздухот одвај може да се дише.

„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)

Во мислите му се отвораше светот, полн со секакви потреби, нужди и страв во разни облици.

„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)

Мансардата оживуваше, се отвораше со магија на цвет да ги пушти во себе разнобојните шурки на светлината.

„Забранета одаја“ од Славко Јаневски (1988)

Се отвора моето седмо небо. Седма среќа, седум е среќен број.

„Читај ми ги мислите“ од Ивана Иванова Канго (2012)

Жими ова златно сонце, Леме, ќе те спасам. (Господе, сивото, снежно небо, весело се отвора над нашите глави, се јавува зрак и таа мала светлина, победоносна, ни покажува дека е тоа пролетно време.

„Големата вода“ од Живко Чинго (1984)

Од друга страна, читам дека нова надеж се отвора – ако ништо друго за Америка: една фирма успеја да најди нафта во Саудиска Арабија после многу неуспешни проби. Во близина на градот Дамам во персискиот залив.

„Белиот јоргован“ од Хајди Елзесер (2012)

Лицето на ситната жена со песочна коса беше добило јасно црвена боја, а нејзината уста се отвораше и се затвораше како уста на риба на суво.

„1984“ од Џорџ Орвел (1998)

Таквите работи, изгледа, не ја ужаснуваа: не го чувствуваше амбисот што се отвораше под нозете при помислата дека лагите стануваат вистина.

„1984“ од Џорџ Орвел (1998)

Пред лицето на овој град веднаш се отворала морската шир, начичкана со белите, штрклести дамки на бродовите - странските, што секој час доаѓале, и домашните - стари и нови, кои од бродоградилиштето излегувале накитени како млади невести.

„Вежби за Ибн Пајко“ од Оливера Николова (2007)

Му се стори како некоја голема порта да му се отвора и тој само треба да влета низ неа, не вјавнат врз некое нејако ждребе, туку разбашкарен во султански шестопрег и околу себе со носачите на почесните нишани, и со сета бројна послуга од собари, амамџии и готвачи, па дури и со хазнадарот кој од кожена торба вади по пет гроша и ги раздава на сиромасите.

„Вежби за Ибн Пајко“ од Оливера Николова (2007)

Се ближеше ручек. Уста не ѝ се отвораше. Од утрото не беше каснала ништо.

„Омраза - длабоко“ од Драгица Најческа (1998)

3. Сега се отвора патот и извишува со фиданката пробудена на биднината кон ведрината на летот што пролетта на светот ја вести Така се пројаснува просторот на ослободениот збор зад себе што го остава невиделото заради видело друго што веќе во далечина се раѓа

„Елегии за тебе“ од Матеја Матевски (2009)

Телалот уште рано изутрината ги изреди сите сокаци по маалата, па дојде и во чаршијата која штотуку се отвораше.

„Калеш Анѓа“ од Стале Попов (1958)

Чана како да беше откриена во нешто што не треба никој да го знае, ѝ се рашета крвта по лицето, очите ѝ затрепкаа, а од устата иако се отвораше и затвораше, не излезе глас.

„Исчезнување“ од Ташко Георгиевски (1998)

И дури вујко му Ѓуро му даваше кора и печено бравско месо да јаде и го убедуваше дека уште е малечок за комита, Крсте сѐ повеќе се намуртуваше и уста не му се отвораше — не му се каснуваше.

„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)

Вратата се отвора, деверите влегуваат среќни и задоволни оти ја најдоа најпосле невестата. Но и со неа беља.

„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)

Нема ли бел ден, нема ли ден да е над деновите, ден да е на аргатите - ден - с’лнце вишен високо ден - море ширен широко, с’лнце да запре, да стои и времето зачудено: срцето пука обрачи и плиска знаме алово, срцето што се отвора и шири ширно широко - целиот свет да загрне!

„Бели мугри“ од Кочо Рацин (1939)

Помеѓу сеќавањето и имагинацијата, се отвора просторот на фикцијата.

„Ервехе“ од Луан Старова (2006)

Градината се отвора пред дождот како цветот пред видот во неа живее заборавениот свет на збиднатото.

„Липа“ од Матеја Матевски (1980)

Повторно доаѓам пред долината и таа се отвора како стара книга на залутениот ветар лисјата се шират и во неа влегуваат право високото небо со гребенот на врвот планински што лебди над облаците потоа снегот што се спушта жолт и овенат право во моето срце измешан со поројот во 'рбетот што му шуми.

„Липа“ од Матеја Матевски (1980)

Времето се отвора и почнува во мене да зборува Преведувајќи ме во небо, во скробна исповед Во молитва по која во пустината врне.

„Камена“ од Анте Поповски (1972)

А потоа, речиси во моментот кога зачекори во прозорецот, видов како влезната врата на Уредот се отвора.

„Желките од рајската градина“ од Србо Ивановски (2010)

Имаше нешто неприродно - разлика во времето, грешка во сонот во жената двојство ти во едната рака држеше стрип или викенд роман, со другата ја тешеше, искуството не ти помагаше да го прикриеш „туѓиот говор“, книшкиот изговор мораш, значи пред тебе животот се отвора како покладен портокал дива циклама, праизведба мораш, значи немаш објективна причина туку мотив, емотивна мечта некоја друга Прокна или сестра ѝ Филомела 8 некоја друга Семирамида или прислужничката ах, мамката на анонимните жени отровот на тривијалните судбини барем да исчезневте сосема да не морам да го слушам, да не морам да го повторувам „гласот на ткајачката“ крикот на кросното, јавката на откинатиот јазик, нејзиниот, мојот нејзиниот мојот.

„Ерато“ од Катица Ќулавкова (2008)

И се отвори небото како екстаза, луцидна за себе слепа за сѐ друго! Човек пред човека не се отвора на таков начин ни во исклучителните мигови на премин од еден во друг и излез вон себе.

„Ерато“ од Катица Ќулавкова (2008)

Се отвораме спрема играчките на четириесет години возраст.

„Ерато“ од Катица Ќулавкова (2008)

КУРТА: Стигна…

„Последниот балкански вампир“ од Дејан Дуковски (1989)

Се отвора вратата. Во собата влегува берберот. Никој не мрда.

„Последниот балкански вампир“ од Дејан Дуковски (1989)

Мора да е блиску. Обично не грешам. Наеднаш се отвора вратата.

„Последниот балкански вампир“ од Дејан Дуковски (1989)

Обајцата се насмевнувавме во студеникавата темница, Мама и јас, кога чувме како се отвора предната врата препознавајќи го, изговараме тивко добредојде, а вратата долу се затвора...

„Лек против меланхолија“ од Реј Бредбери (1994)

Се отвораат вратите од становите. Излегуваат жителите на големата зграда и кога го гледаат петелот, помислуваат дека тој треба да се фати.

„Зоки Поки“ од Оливера Николова (1963)

Којзнае какви слики им се раѓале во осветлената вода, какви врати им се отворале, какви непознати премини.

„Жената на белогардеецот“ од Србо Ивановски (2001)

кога ќе испуштаат душа - кожата им продолжува и понатаму да им поигрува, да се тресе, како под неа да јураат ситни бубачиња со голема брзина; другите ајвани, пак, коњите, магарињата, маските, ждребињата: пред да паднат, да се стропачат на земјата, се тетерават à наваму à натаму како пијани, како бунило или треска да ги зафатило: одат па се повраќаат, тргнуваат кон една страна, кон друга, се завртуваат во круг, и како пред нив да се отвора голема бездна, ги опнуваат нозете во земјата, се потргнуваат газум-газум и паѓаат; кога ќе треснат на земјата, продолжуваат со главата да мавтаат на сите страни како да сакаат да скинат некој невидлив оглав со кој се врзани, и удираат со предните нозе, гребат по земјата и, чиниш, си копаат гроб или кинат нешто што ги сопина; испуштаат душа со подзината уста, со искривена муцка, со пуштен јазик, со очи смигнати или отворени и рогливо извртени; над нив се собираат сите птици, сите кучиња од селото; дрпаат и завиваат; луѓето ги слушаат, се ежават и ги колнат: главата да си ја изедете!

„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)

Па која е таа ваша перспектива, господине Андреевиќ? (Се отвора главната врата.

„Одбрани драми“ од Горан Стефановски (2008)

Соња поаѓа неколку чекори кон вратата. Вратата се отвора.

„Одбрани драми“ од Горан Стефановски (2008)

(Манастирот. Арамијата чука по ѕидовите. Бара нешто. Пауза. Шум. Арамијата се крие во темницата. Вади пиштол. Се отвора вратата. Влегува Михајло. Пауза.)

„Одбрани драми“ од Горан Стефановски (2008)

(Соба. Мрак. Се отвора вратата. Влегува Сара. Пали светло. По неа влегува Стево.)

„Одбрани драми“ од Горан Стефановски (2008)

ЈАКОВ: Псссст! Сега е доцна за такви прашања. (Грмотевица. Музика. Се отвора дното, се покажува дуплото дно. Хаос.)

„Одбрани драми“ од Горан Стефановски (2008)

ЈАКОВ: Животот ви минува додека се прашувате дали. сте живи. (Грмотевица. Музика. Се отвора дното, се покажува дуплото дно. Хаос.)

„Одбрани драми“ од Горан Стефановски (2008)

(Соба во куќата на Андреевиќ. Мрак. Се отвора вратата. Влегува Стево. Пали светло. На масата седи Симон, пијан, со шише до себе.)

„Одбрани драми“ од Горан Стефановски (2008)

Уста пред него, се разбира, не се отвораше, а ако се изговараше нешто на грчки, тоа беше толку лошо искажано, што и самиот даскал од тоа ништо не можеше да разбери.

„Големата удолница“ од Петре Наковски (2014)

Како и многупати на ова речиси безизлезно надреалистичко патување во родната земја, кога барабанската реторика на моите водичи ме исклучуваше со мислите, за среќа, во свеста, повторно ми се отвораше вратата на сеќавањето на семејниот дом, на Мајка и на Татко, со сите во семејството.

„Атеистички музеј“ од Луан Старова (1997)

Пелагија се стаписа на местото, се стаписа од благиот глас на жената и полека, полека, со така да се рече надчовечки напори ја заврте главата и жената влезе во нејзините очи веднаш тука зад вратничката, а со неа и целата градина и куќичката со последното сонце плиснато по белината на ѕидовите, и вратничката се отвора на внатре, насмеаната жена ја влече натаму, ѝ прави пат за да влезат во градината Дојдете, златни, да си поседиме пред мојава врата, со денови, мори златна, да не речам со години, те гледам поминуваш од тука со момичево во рацете и со некоја голема болка во лицето, одамна сакав да те поканам да ми влезиш макар во градината ако не во куќата! и Пелагија нема сили да се спротивстави, таа дозволува мекиот допир на жената да ја води по патчето сѐ до поплочената ширинка пред вратата на куќарката каде што има малечка масичка и неколку столчиња без потпирачки наместени околу масичката и веќе седи на еден од нив, а на другиот до неа малечката Пела, и уште, уловува дека тетката седнува до неа без да престане да зборува Ако си калеша и со црно во срцето, ти си убава, и не знам дали има поубава од тебе, и по лицето ти се познава дека си и добра, твојата појава зрачи добрина! и во исто време претрчува внатре низ отворената врата и мислиш дека оди натаму а таа се враќа со подавалник на кои има чинивчиња со слатко и пресна вода во стаклени чаши Добро ми дојде, златна, во куќава, ајде, касни од слатково, јас самата го имам правено, онде од зад куќи, имам две дуњи, погледни, како сонцето што свети така и тоа свети, како твојата невидлива светлина, златна, како твојата невидлива добрина, златна, а тоа што свети во исто време и боли, мила, твојата невидлива болка, касни, заблажи се, ти ја знам болката, со денови, со недели, со месеци сноваш по уличкиве и бараш брлог оти онаа коруба сега е зграда, ене ја, ги надвишува сите куќи и вие морате да се иставите од таму, е, златна на тетка, не знам зошто, ама моето срце те одбра тебе, така да знаеш, те одбра тебе и оваа топка радост и оваа жолта заштита, вие да ми бидете радост на старост!

„Црна билка“ од Ташко Георгиевски (2006)

а надвор веќе почнуваат да паѓаат снегулки, ветрот само ги врти во воздухот, ги пушта и ги втасува, одново ги завраќа назад, си игра шукшуле, што се вели, ги развева како цут од дрвја што се кубат, кој ќе пушти глас, ќе го наполни морето, ни викаат и бродот застанува, а ние молчиме ко глувци во дупка, ги слушаме само чекорите озгора, одат над нас небаре на глава да ни газат, и бродот одново тргна, сега можете и да пеете, ни велат, кај се пеело пикнат в дупка, си велиме, отсекаде бучи клокоти, и гледаме надвор, снегот си навева и се топи, се губи во водата, ако запреме во Костанца, ќе нѐ водат во Букурешт, си велиме и приѕираме во ширината што ни ја затвора снегот, и Костанца ја изминуваме, нѐ водат право за СССР, не ни заспала среќата на сите, вели Апостол Макаровски, сите со нечија среќа се шверцуваме, вели, ќе му украдеме уште некој ден на господ, и почнува некој студ да ни влегува низ процепите од бродот што се отвора однадвор.