ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Ова величествено се ниша. „Хаба“ ти атакува на пулсот. Тоа е тотално утилитарно. Музиката не е поентата.

Кога покреативните ди-џеи почнуваат да јурат со другите ствари, за момент како да го слушам ехото од Junior Vasquez во Sound Factory - но тоа е минимализам, тоа ја предизвикува твојата имагинација да ги пополни празнините.

Во одајата завладеа штама. Клатното на ѕидниот часовник само се нишаше и правеше: - Тика-така! Тика така-така!

Наскоро се раздени. Сонцето огреа. Неговите зраци, откај Кајмакчалан, се лееја по градот и го позлатуваа...

Се нишавме двајцата во самарот, стиснати еден во друг, врели од возбуда која не смеевме да ја покажеме, та молчевме или само повремено ќе изговоревме по некој збор, за да ја свртиме трагата од возбудата за која бевме свесни и за која знаевме дека е забранета.

Керадер тоа го зборува како вистина по ѓаволите сакам да речам тој ја уважува таа свиња - дури беше еден од главните педери заборавив како ги викаат таму преку со оние Италијаните после големата војна замисли ги само тие дибеци кога го здогледале како го мота тоа црево долго пет стапки еден ден - само сакал да го извади проклетиот боздоган вели Керадер - па тие помислиле мора да е педерски бог-на-боговите или такво нешто и сакаа да го вработат или како тоа се вика добога е па Морт сфатил дека тоа не е толку бедна работа знаеш подобро отколку со него да вадиш нафта по Арабија или да затнуваш дупки по холандските насипи како што досега правеше таа свиња останува таму некое време и тие момичиња таму во тоа италијанско место го мачкаат со ежова маст и маслиново масло и сите заедно работат како весталки девици го соблекуваат таму на полињата и ги прскаат нивите и го истакнуваат Морт вели дека тој вели тогаш најмногу се приближил до онаа вистинската работа жими сѐ! да умреш од смеење! и тие му носат сѐ некакви остарени тетки и пензионери тој ги распорува како со некаква зачудувачка еутаназија за стари госпоѓи и ги благословува сите нивни ебани раѓања гмечејќи го својот член дури по малку и копајќи од страна на бунарот но ќе се распичка со римокатолиците затоа што не е обрежан па тие сакаат да го млатат но Морт вели не и тие не можат да му пријдат кога го има тој огромен овен па со него изведуваат чудо и му го збрчкуваат стариот стојко со света водичка и му го загреваат семето па тоа ги спржува полињата а еден ден дури запалува некој проклет вулкан и тој мој боже! не губи време стварта да ја префрли преку рамо и оттаму фаќа магла жими сѐ! но сега ко што велам таа ситна лирика е покојна и отпеала и тој се вози горе-долу со лифтот како и сите ние еве сега влегува во тој проклет кафез покрај нас куп гадови што се заебаваме со онаа малечката што управува со тој смртно опасен лифт некако чешајќи го својот набрекнат задник кобојаги случајно и мил боже како само се унервозува и пренемага белки пола од нас се брани пола привлекува играјќи се со тоа зуење на рачкат и летејќи угоре низ тоа зградиште и баш тогаш стариот Керадер жими сѐ тој понекогаш стварно изненадува таа шизната свиња ја мерка нејзината пурпурна сукњичка и што велиш! малечката воопшто не носи гаќички! нешто преубаво батка сакам да кажам слатка праска распукана пред туѓ овоштарник и кутриот стар Морт тој кобојаги малку се клешти малку навредува и за момент ние другите не гледаме во што е работата околу што целата узбуна меѓутоа тогаш таа неверојатна работа одеднаш испаѓа и се ниша токму под неговата брада како ебено божјо око жими мајка а тогаш ете тој голем откачен боздоган и мој батка се грчи тој и кине како проклетата секвоја кога паѓа богаму и го погодува стариот Керадер трас! и тој паѓа право на подот! неговиот најдобар пријател и таа мала бедна момичка таа фрла поглед кон тој невозможен член што кружи наоколу и удира по ѕидовите па таа сосема паѓа во несвест и жими мајка се струполува право врз онаа рачка на лифтот и за секунда батка помислив сите отидовме по ѓаволите 15

Нему му беше сешто доста, и вино, и разговор, и пијаната атмосфера во крчмата, кај што се нишаа во чадот бабуњосани лица.

Насмевката: Гранче На кое се ниша Најпевниот Славеј.

Никој не ги забележува тие цутови, освен поетот, испружен на нишалката под црешата во дворот.

Тик так, тика так, се нишаат вековите. Омлитавува часовникот на сеќавањето.

Метонимија На Иванка Со години и години и откако го сосекоа до корен стеблото во дворот секое утро тука долетуваше птица и застануваше во воздухот кружејќи точно на местото каде што во круната на некогашното стебло беше свиено нејзиното гнездо.

И долго кружеше птицата, наслушуваше нешто, се занишуваше во воздухот како што некогаш се нишаа и гранките сосе гнездото а потоа ќе откликнеше и ќе полеташе во насока во која некогаш полетуваа и нејзините пилци.

Седнаа на една клупа, сенките се нишаа по нив како да беа на гранка, од далечината се отимаше писок на задоцнет воз.

Две гугутки на врв дрво што се ниша на ветровите пред небото да заруди.

Лежејќи загледани нагоре тројца војници си одбираат по една ѕвезда и секој ам се искачува кон неа Три жолти цветови се нишаат на ридот пред нив како три слатки збора на нивната татковина Утринум, една песна за неа и кришум место точка на крајот на песната ЧЕКАЈЌИ ГО СИНОТ „Сите патеки во пеколот да би раззеленеле чекајќи те“ (Ирска здравица) Таа со бела шамија на главата Тој со бели коси Седнати еден спроти друг Под дрвото во дворот.

ЗАПИС ЗА ТРАГИТЕ Мајсторон што си потпевнува качен на скелено - не знае, егуменкана што шета низ дворон манастирски - знае, намерникот молкум сега што одминува - не знае, старецот преплашено што гледа во залезон - не знае, јаболконо што се ниша зацрвенето во дворон - не знае, и ѕвездана што сега паѓа од небеснине длабочини не знае Каде е Таа, тајно од мене што ја наслови мојава песна и со години ме остави да чекам загледан во ветрон што ја разнесува правта на нашата прошетка по земјава, каде е?

Во јули застанат во вашиот двор да ја кренам раката наспроти сонцето и внимателно движејќи ја низ воздухот да се одрзува сенката на секој нејзин потег како оган што да го нагризе ѕидот сѐ дури мислата на тој цртеж не се вглоби во душата на каменот сѐ дури среде ова болно јаве на животот ѓаволски убава одново не се покажеш ти наведната како му ги замиваш раните на вашето болно ждребе и гледаш на мапата на неговата засушена крв пат што скршнува кон вилински езера и коњ на патот што `ржи самоти ѕвездите и стебленце бела бреза што се ниша над младичот.

Инаку зар немаше да сме уште понесреќни поради големиот број испразнети рамки што ќе ни се нишаа пред тоа зачудено око на споменот?

Заедно со остатоците од дневната светлина пред очи ми заигрува слика на палми кои се нишаат во ритамот на возот, совршено вклопувајќи се во пејсажот и зајдисонцето.

Седеше со показалец на устата како да сакаше да ми каже со таен знак да застанам или да продолжам меѓу дрвјата сосема нечујно, лазејќи, зашто тој сега го наслушнува движењето на подземните води што се качуваат од коренот кон ветките на дабовите или зашто го гледа пукањето на кората на стеблата и трепетот на петелките на кои и без ветар се нишаат непаднатите лисја.

Сѐ повеќе се тетеравел со отворена уста и без здив (со секоја воздишка ножот самиот од себе подлабоко се забуцувал в месо) и со цели стапалки, тврдо, несмасно, удирал по земјата, врз која, божем таа се ниша под него, со повремени ширења на рацете се обидувал да сочува рамнотежа.

Неочекувано, со чемерна шегобијност но зајакната со калапот на привидната осаменост, го прашала ја сака ли за жена и дали не ќе зажали што не се вратил во своето село.

Но јас веќе знаев кој е со него и дека тој што е со него е изврзан со гнил ремен, ишаран од стапиште со модрици и безумен како и секогаш зашто до мене достаса најпрвин неговиот глас - „Не давај ме, внуку, на никаквециве, ќе ме обесат“ - потоа јасно го видов како се ниша килав пред својот внук и судија и како плаче кикотливо, ја видов таа безначајна празнина во лита и скудна облека на која никнала долгнавеста тиква со влакна, но тоа е сега прикаска што мојава улава старост ја раскажува со чувство на посничка осаменост пред друга, калуѓерска и божја, бездруго свето дрво што размислува над туѓи мисли и се моли над туѓ грев, на оние што веќе ги нема, што се прав како што ќе сум и јас утре прав, јас, Лозан Перуника, дамка од дамките на минатото и вчерашна жива смрт од дружина на мртви луѓе, и тие вчера со гнев и јад во секоја капка на крвта вчера, кога и јас, и сирак и главен терач на туѓа двоколка со сив ѕевгар, сонував и живеев зелено, зелен во една земја што помеѓу топењето на снегот и сушите на болните лета не знае што е зелена пролет, зелен април или зелен мај, и знае или можела да знае што е зелен страв пред чудовиште оплодено од еден друг господ во градината во која се преселиле од рајот женското петле Адам и неговото ребро со женска коса, женски колкови и женско умеење во гревот да посади боцки од кои душата станува жива рана.

Увото му побелувало од возбуда. Сѐ уште се нишала свесна за неговото мачење.

Го видов со белег од нож на челото.

Некоја надеж дека ќе поживее и ќе се исправи од јагнешки кожи крај огниште да се одмаздува со нова крв во жилите го движела висок и со прерано изгорен тил од сонце.

Луѓето стануваа чудни, се нишаа, се топеа пред моиве очи и веќе беа базја меѓу тркала и рогови од кои змиесто се извиваа секакви корења и се испретплеткуваа околу сенките да им ја пијат темната крв.

„Ене го проклетникот. Тој сам ќе си ја стави главата на тепсија пред Калпаковата тајфа.“ „Тој не е сам. Погледни, оној со него е...“

Тој не сака да си го растури огништето, тој само нуди да ѝ го збогати животот со мајчинство.

Сета крв на заодот била собрана на нејзините млади усни за чија целивка и ѓаволот куц можел да се откаже од горештината на пеколот и да се пеплоса до врвот на опашот доколку таа би го зела в прегратки. Се потпирала со дланки на колковите и се нишала на нозе гледајќи го со накривена глава.

Никој ништо не им кажа, никој не им дојде, пријателски и мислителски да ги измери со очи: не изеле толку фурни леб за да го фатат бегалецот со обетка на уво.

Далеку во морето оживува и се ниша плашлива светлина.

Во очите ѝ се читаше и желбата и гладот и сакаше да каже ама не сакаше да ја растажи мајка си, па се нишаше во скутот нејзин и пееше.

Зелено се нишаше, зборовите му беа зелени.

- Гледај сега, возбудено ми дошепна Цане, - Гледај... Гледав. Арсо се нишаше пред тапанот, пушташе некакви грлени извици, смешно подрипнуваше од нога на нога; кога го догледа.

И тоа не е сѐ. Пред коњот се ниша и четвртата судбина, господар на другите три судбини: средовечен човек со долг стап в раце.

Човекот се ниша прв, по него коњот го влече песот в кола, зад нив чекори детето со залепено лице за решетките.

Јаболкничето се ниша, ме гледа со окцата, како да ми се лути. А многу убави јаболка раѓаше, мискојна мирисаа јаболката.

Не се оди: меѓу буките свиркаат куршумите, шрапнелите, се нишаат дрвјата. Многу се. Ај назад.

И сѐ така, некако го наговоривме. Дојде човекот. И убаво отпеа, за право. Јачи црквата, се нишаат иконите, свеќниците.

тој распалил едно ситно: лиду, лиду, лиду, лиду, и ние играме, ама лабаво, ко кал за црепни да газиме, не ти носи душата да играш делнички и со пијани војници од таму си некаде, од мајчина им, не си за никаде, мочано време, и се нишаме небаре треската да не фатила, се правиме тресиопашки, скокаме наситно, а старшијата само ја ситни свирката и тогаш пукна пушка и старшијата ја олабави гајдата таа писна и занеме и во гробиштата влегоа други војници, кај ќе бараме и за овие кокошки, си велиме, и излезе еден поголем од старшијата, со едно кило петлици нареден, и вели: отечеството крвари, а вие играте, и колкумина имате српски војници, прашува, ами колку што забраа Србите, велиме, колку што им требале и броиме на прсти: Насте, Петко, Митре, избројавме дванаесет.

Ќе припукам, а трнот сѐ така се ниша и се занесува.

- Многу си плитко посаден, вели Мисајле Ковачот, затоа сѐ ти се ниша.

Околу нас сѐ е празно, сиво. Само по некој оголен трн се ниша на ветрот, по некој глог се црнее.

- Море, ба му тоа мајче, вели Јон, сѐ ми се тресе, сѐ ми се ниша. И душата ми се ниша и снагава ми се ниша вели.

Сите се вртиме, го бараме човекот што кашла. И го здогледуваме Дончета Спикоски. Се ниша човекот, се држи за градите и се ниша.

Јас се нишам горе, на чардакот, ко ветка, а долу, в пондила, рикаат кравата и магарето. Рикаат тажно, речиси плачат, ко луѓе.

Над реката, како мост се ниша омарнината, се среќава шило и осило.

Се нишаат ридовите, потскокнува сета земја. Страшилиште едно.

Пред мене еден сув магарешки трн се ниша, се занесува од лапајцата. 86

Небаре бичкиџии да ми влегле меѓу дрвјата, Мислиш и ноќта се ниша, како втурена јаболкница. Претоварена.

На едно дрво се ниша сува гранка од едно уплашено врапче што стои како шикла и не знае кон кај да летне, кај да избега.

Сеќавам дека колената ми се нишаат.

еднаш, за една иста коска се фатиле со едно куче и се наттргуваат, си ја отимаат коската, се дават, крв им тече од ноктите и од забите, на Стевана, ко вода му се нишаат забите, не знам кај беше ова и не знам кога беше, јас мислев во цвеќе ќе ја најдеме Македонија, а таа во казан клаена и сите ѓаволи играат околу неа, ќе ја посееш жито, а кукавици ќе ти никнат и после не кладоа да вежбаме војнички работи, фронтот е како кај Бигла, а ние како кај Зајгазица во ливадите вежбаме: напред, назад, клекни, легни, а командирот, некој добар, Благоев го викаа.

А така и се случило. Не го донеле ни до половина кула и веќе закрцкало, коскената крепост се ниша.

Сѐ уште се нишаше. „ Трудна сум“, шепна.

Се нишам на маргините меѓу сонот и јавето.

Но кафезот, сам ли од себе, или од струење на воздухот во пирамидата, започнал да се ниша над саркофагот, да чкрта и да испушта гласови слични на оние од птиците што изумреле. Се мачел да ги замени.

Оливера Срезоска особено на него се навраќаше, друг некој да направеше прекршок а таа нему му се развикуваше: - Зошто се нишаш кога одиш? или: - Не мавтај со рацете, оди мирно! или пак: - Што си ја кренал главата толку високо!

Јано, се нишаше и се слушаше себеси. Јано, сакаш ли да седиме пак на трева тројца - ти, јас и бронзениот поет? Кажи, сакаш ли?

Додека забрзано чекорев назад, одвај гледајќи од натрпаните кутии кои се нишаа во нелинеарни големини и форми, се прашував зошто можев да се сетам добро на сѐ, но не можев да си ја претставам таа стара и потрошена среќа.

На работ од полето имаше брестови што се нишаа благо, а некаде зад нив се наоѓаше потокот во чии зелени вирови под врбите пливаа рипчиња.

Тогаш, за да може да се качи на чунот, оти тој се нишаше, јас првпат ја фатив за рака. Да не ја фатев подобро.

И дење и ноќе во молитвите ја споменувам Ѕвезда моја... - молејќи се сета згутавена баба Петра неусетно фати да се ниша - де налево, де надесно.

Таму стои и дека даските се црни, на таванските греди се нишаат пердиња исткајани од пајаците и дека на полицата што била на мојата страна, целата во прав и саѓи, имало две празни конзерви едната со сало а до неа и една книжна ќеса со сол која поради исчаденоста повеќе наликувала на стуткана свинска кожа.

Впрочем кога човек ќе истурка еден сонувачки век Најнакрај има право малку и да се разгаќи Да ги пушти соновите да се нишаат по езерската шир И да ги крепат охридските маратонци А и другите пливци и скокачи во водени сонови

Нашата куќа беше близу еден дрвен мост кој, при движењето на луѓето, се нишаше и понекогаш се чинеше оти ќе го однесат брзите води.

Се нишаа полковниците по тактот на песната, се нишаа чашите што ги држеа в рака.

Претставата се нишаше во беспростор и безвреме. И гледај!

Сум се нишал од млекото на ѕвездите како сега, забрзан во зик-зак кон својот пад, секогаш ноќе во секоја крчма.

Потсетуваше на неприготвен ученик. Се нишаше и со несигурен глас говореше брзајќи да ја скрати непријатната ситуација.

Празното седало се ниша од врвот на брезата прегрнатото од сивата измаглица.

Се движат заедно тие секој кон бесоницата своја утрото што го бара. А водата се ниша од моите последни стапки и веќе ја испива зеницата на вечерната ѕвезда.

Попусто, Ниту е доба пред цветање Ниту пак нешто гасне: Некое темно ѕвоно Ја опустоши нашата срж И дивна усама околу се ниша.

Безутешно ве ниша горчлива молк од распукана земја И безбожно по секој ваш довик Се ниша сенка на море.

Таму е темно и попелишта само од пресушени мориња Небото распнато на крст се ниша И глас од подземјето вие: - Лош знак е душата себе си кога се моли, И кога човекот остане само со сенката бледа, Зашто тебе во ова соѕвездие те нема – а те гледам, Некаде си – но, каде си, Андромеда?

Кога роси и дете кога си игра на улицата И мајка од некаде кога довикува И златна јаболка во дворот кога се ниша Излезете на молитва За вечен да биде таа слика Зашто по многу време ќе застанеш под прозорец И гледаш: Веќе е есен и детето во тебе го нема И пред тебе и сушата и лисјето венат и ниту роси и којзнае каде е Магдалена...

Како маченици кон светлината дури се искачувавме на постела од распеана литургија плачеше младич а поплава надоаѓаше од ридовите И кога надојдоа водите и кога се искачивме на ридот гледаме летото како се ниша од гласот на младичот - врати се девојко моја горка, со златен меч сонце преполовено мое.

Се нишавме така некое време во лулката.

Стоев сам во пиџами на вратата, го чувствував топлиот ноќен ветер, и тогаш сфатив дека Тате седи на механичката лулка на терасата и полека се ниша.

Со една рака веслаше тој, а со друга Царјанка; кога ќе се изгубеа далеку од брегот, ги оставаа веслата и се впиваа еден во друг; тивкото ветерче им павкаше по голите тела, им минуваше по вжештената кожа како да ги лиже; чунот поигруваше, се нишаше, шлапкаа ситните бранчиња по него како по голи бутини.

Некои урнатини, обраснато камење, оброчиште и еден темен напев што се издига во залезот: три жолти цветови, наведнати над каменот, секое нивно потреперување – некој потаен збор, се нишаат и се молат во летниот припек.

КИРО: Нема омраза, нема љубов, нема ништо. Остава само глава на рамена што се ниша.

Со брадата втисната меѓу колената што силно ги има зграпчено со обете раце, се ниша ту напред ту назад и не откинува поглед од огнот и до болка чувствува како му се стега желудникот и тие, кои до него најблиску седат, слушаат како гласно му кркорат цревата...

Татко пушеше цигара по цигара, дедо со растреперена рака сакаше да го припали чибукот, баба со рацете скрстени на скутот, се нишаше напред-назад, мајка со образот потпрен врз десната рака, гледаше во растрепереното пламенче на ламбата.

Колата тркаше по каменистиот пат и се нишаше како лаѓа на бранои, де на едната де на другата страна, како да ќе се преврти.

Штицата беше од обете страни потпрена на два камена и кога поминуваа преку неа, таа се виткаше и се нишаше толку, што се чинеше дека ќе се скрши под тежината.

Ќе се бакневме, усните ќе ти се отвореа и кога твојот јазик на неколку наврати ќе посегнеше по мојот, ти го откопчував првото копче од блузата, откривајќи ти го младежот на дното на грлото кој беше во хармонија со помалата дамка на аголот на усните што јас толку многу ја сакав, а потоа второто копче кое откриваше нежен златен крст - јас секогаш се обидував да го сметам само за моден детал - што се нишаше над расцепот на твоите гради.

Третото копче ти ја разоткриваше чипканата набабреност на прслучето и јас си ја лизгав раката низ дезенираната мрежа напипувајќи ја цврстината на твојата пупка која ми се креваше кон прстите, но ти малку ќе се повлечеше и во позадината на забрзаниот ти здив твојот бакнеж се оддалечуваше и јас почнував посилно да те бакнувам обидувајќи се да те намамам да се вратиш од каде и да беше и конечно, држејќи те како да бев само пријател утешник, те прашував, „што си мислиш?“ иако, се разбира, знаев што ќе одговориш.

„Не сакам да мислам на неа но не можам поинаку.

- Кој се ниша во ова доба на ноќта?! - се изненадив.

Му се ниша и му поодува.

Се ближам кон куќата, и леле, цело скеле, целиот скелет ми се ниша.

Меѓу трските ми се подава една човечка глава, се ниша на вознемирената водена струја.

Почнав да се нишам, да се одвалувам, како засечено дрво.

Тој само се ниша, постојано е лабаво застанат, накриво свртен.

Гледав по расцутениот кантарион што му се нишаше над главата, ко запалена свеќа. „Ако се смешаш со змии, велеше дедо, не можеш друго да бидеш.“

Се нишаат врвовите од грмушките.

Топовите пукаат, ко вода се ниша земјата.

Се нишаат така, се клањаат, му се молат на бога.

Вистина, и мене ми се ниша душата, ама ја стискам, ја држам.

Мене ми удира срцето, целата се нишам, ќе паднам.