ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Во Козар маало се ширеа, се множеа, се менуваа вестите за пописот на козите.

Земјата минува низ мачни искушенија: следеа монтирани процеси во името на класната борба, се множеа идеолошки и верски прогонства, придружени од страшен лов на вештерки.

Како што врвеше времето, час по час, така се множеа шумовите и гласовите.

Колку што почесто на левото рамо ти се откриваше прерамката, боја чоколадна, толку во воздухот што среќно си го делевме се множеа нечитливи пораки: среде ловостој, започнала новата сезона на ловот, на пример.

Останував настрана од нивниот свет и од нивните разговори во кои зборуваа за себе како за сопруги и мајки, потслушнував како гледаат кон иднината, а јас погледнував кон минатото, и ми изгледаше како со бракот и мајчинството, за кои се спремаа, да го победуваа времето, со нив тие се врзуваа со целата низа мајки до првата крв; а јас чувствував дека останувам далеку од таа низа во која се множеше крвта и во која крвта обединуваше.

Мајка ми ја чувствуваше мојата ранливост, и ја зариваше во неа својата омраза.

На орлиштата им се придружувале мравки и лакоми стаорци а тревата, изгорена од крв, се сушела: се бијат Карпошовата војска и Паромоновите ајдути со јаничарите и со аскерот, колат и паѓаат заклани, се крши железо, пукаат черупки, се множат купови мртви.

Оддалеку, од Српско и од Влашко, од Бугарско и од Латинско, доаѓале во вилаетов голошии орлишта да се налапаат мртво крстено и некрстено месо.

Сиот вилает, сиот Балкан, станувал сѐ повеќе прогонета волчица скучна од сомневања дури и кон својот род и пород, бил скаменето животно со душа благословувана само од пеколот - се раѓа на камен, живее на камен, ги лекува раните на камен да биде еднаш живот или вечна смрт; лежат кратовските кули на беговите врз прастар вулкански кратер и лежи на ист таков кратер Лесново со својот манастир, истината лава се купите и излеаноста над Мрежичко под Кожув, над Добро Поле под сенката на кајмакчаланските облаци и на Стара Чука кај Стојаково во Гевгелиско, во преспанските води се огледува со тага варовитата Галичица, Крушово е камен на камен; бегале пред исламски зулуми Мијаците од Дебар, оние од Река и Власите од подалеку и кревале своја крепост, се криеле во ниски врби на смирени варовници и по прнари Брсјаците, но и едните и другите, и исто толку и многу повеќе господарите, ги секле шумите, се градело, се горело, им се носел лисник на козите, потоа од планините се урнувале порои скрка и ги покривале неговите житници, на тој лом да се множат жолтогрлени гуштери и црни скакулци со тешки утроби - се шират степски и пустински површини, земјата уште само со прнар се закитува.

Сонцето било свртено кон грчот на неговото лице.

Ме повикуваш... Се плашам од мислите, што ко троскот се множат... со светлосна брзина, ко цел аскер, непријателски ме гушат...

И сѐ почесто се завртуваа околу него темно-модри кругови и елипси, се множеа и се ширеа како бранови на темна вода.

И таму се множат некакви загрижени маски.

Пред плисоците, на крајот од жолтата суша во која се множеа мешлести бубалчиња што ги ослободуваа покосените и непокосените класја од зрна, по земјата се тркалаа со невидена брзина проѕирни топки електрицитет, го косеа овците по планините и луѓето по улиците, ги гореа амбарите и ги поцрнуваа куќите, внесуваа во срцата страв и болка.

Да ти се множат годините, ама тоа веќе сум го решил!“

И за чудо беше. При такви услови на животот оваа беговска стока се множеше од секоја друга повеќе.

Се множеше од ден на ден, од година на година и се надеваше белки тоа множење ќе ѝ овозможи еден ден да го симне својот товар од грбот.

Така заштитено, селото живее и се множи.

Имаше многу поединости кои не можеа да се најдат во многуте написи и книги за Мајка Тереза кои, тие години, не престануваа да се множат во светот. ѝ ја дополнував на Мајка историјата за оваа храбра и единствена жена во светот, каде што запираше нејзиното сеќавање, дополнувано од маалската легенда.

Времето врвело... Куќите една по друга се множеле, множеле и селцето од година во година и се ширело и растело...

„Не знам дали сака и колку е спремен да се бави и понатаму со проблеми од животов“, ѝ реков и побрзав да го засолнам погледот, да станам дел од божемната натажена отсутност и на другите присутни; дури и рамениците ги поткренав, како да се чудам зошто немам јасен одговор и на најобичните прашања што за жал сѐ повеќе се множат, се множат.

Нема да се поштедиш од изобилството знаци и емоции нема никогаш да сакаш помалку: причините се множат како инсекти.

На пример, се сместува покрај возачот, прилично долго поради тежината и веднаш почнува: Бев уште покрупен човек.

Сепак, не би се осмелил оваа т.н. свечена популарност во комшилакот да ја означам како една од причините што анти(-)упатствата и натаму се множат без прекин.

И луѓето тие денови забораваат на гробиштата, истрчуваат пред селото и го пречекуваат Лоте со музика, со свирки, шиштат свирачите околу него со свирките што им ги купи за да свират весели песни, а не тажни и погребни; им лепи Лоте на челото пари, шетаат шишињата со пијалок од уста на уста, ги шири Лоте рацете како птица кога лета, одѕвиваат песните, до небо се креваат; излегуваат луѓето по прозорците и балконите, го поздравуваат Лотета, му мавтаат со раце, истрчуваат и му се придружуваат, се множи распеаната врволица и селото добива весел и празничен изглед.

Како што се множеа крстовите по дворовите, така луѓето сѐ поуплашено викаа низ прозорците кон соседите: „Кој е умрен? Кој е умрен?“

Од неговите искри се множат оние кои допрва ќе горат.

Богот пламти, гиздави се множат искри!... ***

Бродари. Полни со празвучна пена се губат. Дува, дува - ој, пронајди плута ли сурат над морската чума. Брановите само диво се љубат.

Подзапри: сѐ што е кикот на облаци во буна бродовите, нужно, мора да го чујат. Но, само паднатите нема да изумат.