Колокации | Дигитален речник на македонскиот јазик

Не малку пати, кога минуваше со козите крај ридот на Калето, козите бргу како по некој оживеан инстинкт што им го должеле сигурно на своите далечни диви козји предци неприкосновени господари на стрмните балкански планини се искачуваа по карпестите засенчени стрмнини на ридот до кои не можеше да стапи човечка нога...

„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)

Татко ми, следен од Чанга, се искачуваше по дрвените басамаци што водеа до чардакот, а од дворот не стивнуваше нашата песна.

„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)

Тој си стои на своето место и не се помрднува, јас сум се искачувал до високи цели, некоја сум дофатил, друга не, ме турнал животот долу.

„Бунар“ од Димитар Башевски (2001)

Во долниот дел од фотографијата, во две колони, со нејзин ракопис, беа испишани стихови кои зборуваа за човек кој од својата педесетгодишнина го гледа во себе детето како се искачува по ридот, торбето назад, усните издадени напред, брза кон високата прозрачност од каде што се гледа светот, големите кули и градови, се искачува упорно и постојано, за да го дофати и да го осознае она што сѐ уште му е скриено, далечно и тајно.

„Бунар“ од Димитар Башевски (2001)

Сега, на мојата педесетгодишнина, го гледам пак она дете како се искачува по ридот. Го познавам.

„Бунар“ од Димитар Башевски (2001)

Постелата му мириса на излачениот страв.

„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)

И пак: Додека луѓето во страв и ужас се криеја, по келарите од куќите и најдлабоките засолништа, од милијардите ледни погледи на сивокрилните Сили што го затемнија небото, оние малкумина меѓу нив што не најдоа засолништа и се затекоа тука, гледаа во чудото што се случуваше пред нивните широко отворени очи, зашто силна светлина бликна од Светијата над светиите и пред неа се отвори тешкиот превез од прашина што надоаѓаше од пустината, а потоа се раствори и сенката на крилестите Сили што светлината ги претвораше во пламен и пепел штом ќе ги допреше, додека нивните трипати свиени шофари паѓаа во снопот, се палеа од неговата огнена сила и се спепелуваа како и крилјата на сивокрилите летачи што ќе ѝ се најдеа на патот на чистата светлина, додека спржените ангели со ледни очи крескаа во ужас и паѓаа одгоре и допламнуваа, превртувајќи се низ воздухот како огромни пеколни факли, а светлината што бликаше од скутовите на Храмот отвораше пат, угоре, кон чистото небо, та тогаш оние од Израилот што го видоа тоа чудо на светлиот пат што ја спои утробата на Храмот со разгрнатата порта на Небото, посведочија уште едно чудо во кое, полека лебдејќи, по патот на светлината почна да се искачува арката на Заветот со Законот во неа и фати да се оддалечува и се упати кон портите Небесни и кога овие ја примија се затвори капијата на Сводот, превез од темни облаци го препокри затвореното небо, а зракот од срцето на Храмот полека почна да слабее сѐ додека наполно не згасна, та во Светињата над светитите ја немаше веќе самата Светиња во која престојуваше Зборот Божји, а за земјата немаше веќе Законот Негов, само студениот ветер на темните Сили... Доктор Корец ги отвора очите.

„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)

Еве ја, се искачува по стрмното патче од кај реката, сета бела.

„Послание“ од Блаже Конески (2008)

„Ништо“, рече, „еднаш веќе така ми се случи и четири месеци гледав како ми расте нокотот.

„Клучарчиња“ од Бистрица Миркуловска (1992)

Под нокотот веднаш му излезе модро, ама тој не офна.

„Клучарчиња“ од Бистрица Миркуловска (1992)

Интересно: модринката се искачуваше колку што нокотот растеше. Најнакрај имав сосем нов нокот.“

„Клучарчиња“ од Бистрица Миркуловска (1992)

Додека се искачувавме кон третиот кат, мама молчеше. Молчеше и кога влеговме во станот.

„Клучарчиња“ од Бистрица Миркуловска (1992)

Запејте! И запејаа: високо црвено ѕвоно што ги ниша Алпите.

„Две тишини“ од Анте Поповски (2003)

Пејте, извикува Аларах и распознава во подножјето тројца старци како се искачуваат кон него.

„Две тишини“ од Анте Поповски (2003)

Од ѕитчето пак се појави момата. Како и секогаш, таа се искачуваше полека, мирно и достоинствено...

„Бојана и прстенот“ од Иван Точко (1959)

- Прибери го коњов, - му рече уште посербез Панде, и, без да седнува да си почине, тргна накај градот по познатата стрмна уличка, по која се искачувал и порано, со татко му, за време на манастирските празници.

„Бојана и прстенот“ од Иван Точко (1959)

Само треба да се искачуваме боси. Собувај ги опинците.

„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)

Фаќаше од око најнеочекувани рекурси, се наведнуваше и се искачуваше со камерата како со џебен фотоапарат за семејни фотографии, ги ловеше последните зраци на сонцето по брановите преку камењата, правеше смели швенкови од карпестите врвови до распенетите вирови, се задржуваше со крупни планови по брановите бистра вода што ги преплавуваа изделканите белутраци по свиоците, успеваше да фати и по некој растреперен цвет на колонеж или скриена циклама во цепнатинките на скрките.

„Синовски татковци“ од Димитар Солев (2006)

Макар што кабинетот му беше во подрумот на поликлиниката, тој бавно но сигурно се искачуваше по излижаните скалила на хиерархијата во зградата на струката - од асистент до предавач, без амбиции да го замени пензионираниот шеф на катедрата и раководител на клиниката, за што и така немаше да наиде на поддршка ни кај колегите ни пошироко.

„Синовски татковци“ од Димитар Солев (2006)

Оваа патека сега треба да сврти лево, Да почне да се искачува, Да те доведе под едно исушено стебло, Испотен да седнеш крај него, Да се сетиш на својот некогашен дом што веќе го нема, И во воздухот, на светлината што бие откај црквата,

„Љубопис“ од Анте Поповски (1980)

Есени, сам крај огниште Распретуваш нешто во пепелта, си мислиш, Гледаш како се буди огнот, како разгорува, Како се исполнува мракот околу тебе со илјадници искри, Како се искачуваат тие потоа по полиците, Меѓу дуњите, меѓу јаболките, И како згаснуваат уште при првиот допир Со синџирот што виси над огништето.

„Љубопис“ од Анте Поповски (1980)

Лежејќи загледани нагоре тројца војници си одбираат по една ѕвезда и секој ам се искачува кон неа Три жолти цветови се нишаат на ридот пред нив како три слатки збора на нивната татковина Утринум, една песна за неа и кришум место точка на крајот на песната ЧЕКАЈЌИ ГО СИНОТ „Сите патеки во пеколот да би раззеленеле чекајќи те“ (Ирска здравица) Таа со бела шамија на главата Тој со бели коси Седнати еден спроти друг Под дрвото во дворот.

„Љубопис“ од Анте Поповски (1980)

„Но, не бој се; иако слегуваме, ние се искачуваме.

„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)

Филозофот се заврте кон Стефана Лествичник, кој одејќи по скалилата на властољубието и гордоста мислеше дека по скалилата на знаењето и Вистината се искачува, се поклони, се прекрсти, го поздрави со „Мир со тебе, оче Стефане“ и рече: „Утре ќе ви ја откријам, пред логотетот, тајната на значењето на секој глас одделно.“

„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)

Бевме повикани откако Стефан Лествичник, кој во очите на логотетот, по она лажно видение допрва требаше да се искачува по скалилата на славата и почеста, му беше раскажал на управникот дека отец Кирил фрла хула бесчесна врз зборовите и се свртува кон гласовите како кон идоли.

„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)

Многупати на човека му се чини дека слегува удолу, а всушност тој се искачува, се подвигува. Така и ние, сега“.

„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)

Секоја недела, рано наутро, Хорацио се искачува на Водно.

„Слово за змијата“ од Александар Прокопиев (1992)

Но, колку повеќе се искачуваше по ричката, зад која беше долката со млаките, кон кои водеше онаа дира, толку почесто здивот почнуваше да му се напнува.

„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)

Сега тие сигурно веќе се искачуваа по онаа угорница, одбирајќи ги неговите вчерашни стапалки и слепо држејќи се за нив.

„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)

Продолжуваше да се искачува, а во исто време некако да тоне во сета таа глува штамовина околу себе, веќе не ни очекувајќи некое полесно пречекорување, веќе заборавајќи на тоа дека некогаш можело да постои и поинакво чекорење, од сето ова запретувањето до половината на снегот.

„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)

Тоа беше неговото уловено дивојарче, по кое дури и не мораше да се искачува за да го земе.

„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)

Во градите го притискаше маѓепсната замолченост на сета вештичка шума, а колку се искачуваше погоре, празнината во стомакот почна да му се извива во една тапа болка, која одвреме навреме знаеше да му го згрчи и целото негово тело.

„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)

Отпрвин по скалилата се искачуваше сама, чиниш лебдеше, не допирајќи ги скалилата со стапалата.

„Последната алка“ од Стојан Арсиќ (2013)

И уште нешто, заедно со нас во искачувањето ќе биде и една планинарска група од Македонија. - О, да, по Олимп ќе се искачуваме на планината Ниџе.

„Последната алка“ од Стојан Арсиќ (2013)

Се искачува на мала плоштатка, толку мала колку да има место за него и за оној што ќе му ја стави јамката.

„Пустина“ од Ѓорѓи Абаџиев (1961)

Пак ќе руши. И корне, се искачува до чардакот, го понесува и амбарот, ко лаѓа го понесува.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

Луѓето што се појавија, се искачуваат кон нас.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

А од полето дотекуваа разни бои, се разлеваа по нивите и по ливадите, се искачуваа по стеблата, заседнуваа на нови височини.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

И дуваме, гаснеме, а пламенот само се потсилува и си оди уште понагоре, по конецот. Како со раце се искачува.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

Небаре да сум се искачувала нагоре, кон Млакине, во Присојон и како да сум го загубила редот во дишењето.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

Бара некој пат што не се гледа, се искачува, се мачи и се одделува, се одделува.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

Сам си велам, сам се слушам. Се искачуваме нагоре, на планината, а таа висока, камен да фрлиш од врвот нема кај да падне.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

Ама враќањето излегува на друго. Како да се искачувам по некои скали и скалите ме искачуваат повисоко од земјата.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

Ги прејдува сите потоци и се искачува на небото и пак слегува над селото, на сретселото.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

Пламенот крцка, се искачува уште понагоре и ја подзема кармата дрва.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

Јаничарот, за разлика од језуитот, кој можел да стигне во католичката хиерархија до кардинал, но никогаш и до Папа, можел да се извиши до прв везир, војсководец, паша, но колку што повисоко се искачувал во хиерархијата, во душата чувствувал сѐ поголема празнина.

„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)

Кога се искачуваше по вишината височината одејќи кон куќата каде што беше закажана средбата, чувствуваше како од Мраморното Море тивкиот ветер ја носеше миризбата на мимозите кои царуваа на островот.

„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)

Беше убаво, радосно расположен, чиниш подлетнуваше кога се искачуваше по скалите, упатен на чардакот каде што го очекуваше Татко со отворените книги за јазиците.

„Балканвавилонци“ од Луан Старова (2014)

Сите ќе мораат да знаат дека сум ТУКА, на таа тераса, невклопена со стилот на она на кое е прикачена, а сепак висечка, тешка и ладна под допирот на металот кој го стискав грчевито, затоа што ми беше страв од височина од која секогаш може да се падне, но не може погоре да се искачува.

„Ниска латентна револуција“ од Фросина Наумовска (2010)

Од другата страна на Вардар се само бавчи и зеленило, ливади и пошумени места кои се искачуваат да го освојат голиот рид на југ. Боженце, какви чудесии!

„Вежби за Ибн Пајко“ од Оливера Николова (2007)

Водата се оддалечила доста, заслегував малку надолу и десно кон долот, а сетне пак почнав да се искачувам малку нагоре по падината што паѓа откај Гупеш.

„Братот“ од Димитар Башевски (2007)

Целото попладне се искачувавме до гробиштата. Тракторот брмчеше и се занесуваше.

„Братот“ од Димитар Башевски (2007)

Сето поле се исполнило и водата фатила да се искачува накај ридјето.

„Молика пелистерска“ од Бистрица Миркуловска (2014)

И дури тој се искачуваше со тројца другари по скалите за да дојде до вратата каде што беше кадијата со Анѓа, каданите, Ајша и Сефедина, другите петина се изјазија до прозорците, давајќи си грб и раце еден на друг.

„Калеш Анѓа“ од Стале Попов (1958)

Брзо се искачував по скалите до станот во кој живееше сестра ми со своето семејство.

„Ервехе“ од Луан Старова (2006)

И ова утро полковниците се искачуваат со коњите по падините на планината над селото, додека селаните празнично облечени излегуваат од куќите и се упатуваат кон црквата Св.Ѓорѓија на утринска молитва да му се помолат на светецот за живот и здравје и да им помогне во спортот...

„Злодобро“ од Јован Стрезовски (1990)

Патувањето траеше долго, предолго. Вовчето, мало, старо, со маки и забревтано се искачуваше по ридовите.

„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)

Низ полето кога помина Водолеа Мајките од небото гледаа Дечињата како им играат покрај реката И глас детски нагоре како се искачува.

„Камена“ од Анте Поповски (1972)

Како маченици кон светлината дури се искачувавме на постела од распеана литургија плачеше младич а поплава надоаѓаше од ридовите И кога надојдоа водите и кога се искачивме на ридот гледаме летото како се ниша од гласот на младичот - врати се девојко моја горка, со златен меч сонце преполовено мое.

„Камена“ од Анте Поповски (1972)

Погледот му се искачуваше долж огромната разбранета маса на океанот што се креваше и спушташе рамномерно, и големата сребрена круша, што се полнеше со блескави воздушни струи исфрлани од пламеникот.

„Лек против меланхолија“ од Реј Бредбери (1994)

Зазбиван, тој се искачуваше нагоре не погледнувајќи освен пред себе каде што му газеа нозете.

„Луман арамијата“ од Мето Јовановски (1954)

Постепено се суши глината и по некои сивкасти скалила нејзината душа се искачува нагоре.

„Ненасловена“ од Анте Поповски (1988)

Кога главнината на четата фати позиции, девојките сѐ уште се искачуваа по стрмнината.

„Големата удолница“ од Петре Наковски (2014)

И колено зад колено, сѐ на понагорно се искачуваш, правугоре ја изнесуваш тежината.