ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Малу ме збуножи ова, но проверував неколку пати и на повеќе тезги, и не се излагав.

Местото на сликарите - боеми во Париз е Монмартр. И не се излагав.

Но, се излагав кога ја видов нејзината борбеност.

Но се излагав. Промената ја забележа пак старата.

Па уште толку да сме, не би можело наполно да заведеме ред: едни внатре продаваат, а други како кучиња пазиме пред вратата или вртиме наоколу и мавтаме со клоци по оние „бузовци“ што се вртат крај колибите преправајќи се дека нешто загубиле или пак се бунат дека се излагани.

„Само да не се излажат и да појдат в планина“ - си мислеше момченцето.

- Се излажа стариот, - си рече Бојан, мислејќи на дедовото му тврдење дека зимава ќе биде забеста, долга.

Но, се излажавме: стрелата се одби од него како најобична сламка фрлена на камена утврда, оти овој прослови: „Говориш верно, и расудуваш добро.

Сетив зад грб продирен поглед и се завртев. Не се излагав.

Стануваше сѐ потешко да се излаже за трагичната вистина, која секој од нас се обидуваше, не да ја заборави, ами барем да не мисли постојано на неа и да не боледува.

Точно: пред тоа се спуштив од ридот, ја зедов торбата од Мечкојадовата кола на две преголеми тркала и пак зачекорив по врвицата на земјата со жилички. Потоа паднав од треска и глад.

И нигде на планината не можеле да најдат трага од неговите големи стапалки, и ако нашле не ќе се излажале - ногата на тој изрод не можела да застане ни во детска колепка.

За какви злосторства? се прашувале луѓето, За оние по кои не ќе остане за новороденчињата жена со боска, говореле и пак демнеле и ковале нови стапици.

Онисифор Мечкојад не се излажа дека ќе сум предавник, сеедно што тоа се случуваше поинаку отколку тој што очекуваше.

Не се излажа, во писмото стоеше еден официјален документ, судски документ во кој судот по службена должност го поништува бракот меѓу Рада и Ѓорѓе.

И си додава во мислите И добро е што тогаш не се сети на тоа, зашто во стравот може ќе се излажеше и ќе застанеше, па заптиите врзан ќе го отераа на ујќумат, а таму...

И не се излажа; само што стигна на нивата, од кај селото се зададоа на коњи шесмината вооружени Турци, а пред нив, со пушката в скут, јаваше Мусли бег. кога стигнаа Турците на само дваесетина метри од жетварите, Дамче, откако им даде знак со рака на своите да бидат мирни но и на штрек, сам се испречи пред Турците, викна: Се лутиш, Мусли бег, су ти го удрил внукот.

Кловнот не се завртува. Само се накривува малку. Се уверува дека не се излажал.

Нивното лаење брзо се оддалечуваше и овчарите разбраа дека Качак не се излагал.

Од пуста желба за совршенство, имајќи ја предвид мојата перфекционистичка нарав, се излажав дека тоа можам да го постигнам.

Мислев дека не ме чул, но се излажав.

Си помислив и си одговорив во себе: сигурно шифрантот Петар Иваз. Не се излагав.

Кој ќе го направи тоа прв? Нема ли да се излаже ако го направи?

Рече: „Добро, значи Влав си. Мислев, можно е и да сум се излажал. Влав си и риба си. Човек, ама риба во хороскопот. Знам, сега ќе бидеш збунет“.

Си заплакаа Мариовците и се затресоа, гледајќи дека Турците се настрвија и пак ќе нападнат, ќе опљачкаат и ќе изгорат и други села. И не се излагаа.

Се подготвуваа и зачекаа. И не се излагаа.

Ќе се вратите пак кога ќе помислите дека е свршено со мене. Мојата жолта старост ќе ја купите за една обична дневница. Но луто ќе се излажете што го оставате мојот корен зашто вашите брчки пак ќе ги лечите со мене.

Ако пак е дојден тој слепиот саат, шо велат, јас од него не бегам; токо, пак воа го вела овде, пред вас, како пред свои родители: шо имаме да си кажеме напред, да не речеме утре, ни он, ни јас, оти сме се излагале.

V Танаил каменоделкачот, работејќи долги години на својот занает, ги познаваше камењата во детали, на секој камен што го обработуваше му ја знаеше душата; ќе го пофатеше, ќе го испревртеше со рацете или со лостот, ќе го потчукнеше со чеканот неколку пати од сите страни, како железничарот што ги проверува тркалата на возот дали се пукнати, и ќе узнаеше какво му е срцето: здраво или не; ќе му биде ли верен до крајот на обработката или ќе му откаже на полпат; ретко му се случуваше да се излаже, да го делка некој камен, да го дотерува, да го обликува со денови, со недели, а често и со месеци - и на крајот да му пукне, да му расипе сѐ; а кога ќе му се случеше понекогаш тоа, - Танаил го фрлаше чеканот и глетото и налутено седнуваше крај каменот, неверувајќи дека навистина му откажал, распукал; врвеше со прстот преку пукнатината како преку рана, како преку болка; стоеше така долго време загледан во пукнатината и сиот ифрит, јад, не земаше веднаш друг камен да работи; ќе испушеше цигара, ќе се напиеше чашка-две ракија, и откако ќе му поминеше маката и лутината, започнуваше да одбира друг камен вртејќи го долго време пред да го направи првиот удар со чеканот и глетото на него.

Привлечно делувате но сепак не се излажав. Така ли е - таа ве напушти?“

И предчувствувана сличност со првата Марија. Знаеше и не се излажа.

Се насмевна мислејќи на својата крв: „Непознати цветови? Можеби си се излажала, Марија.

Се излажав. Не беше јак да ја зачуваш.

Но се излага.

Тоа го навестува на дистанца од неколку столетија; треба да се смета токму врз таа скала, вардејќи се од тоа да се занемари квалитетот на едно мошне разнородно историско траење: неговото забрзување и неговата квалитативна смисла се такви што е можно, исто така, да се излажеме дека мудро проценуваме следејќи ги минатите ритми.

Доколку не се обидеме да ја оправдаме, ќе попуштиме пред движењето на инфлација на кое пред малку укажавме, и кое исто така го зафаќа и зборот “писмо”, и тоа не случајно.

Наспроти привидот, оваа смрт на книгата несомнено ја навестува (на извесен начин, отсекогаш) само смртта на зборот (на еден самонаречен полн збор) и новата промена во историјата на писмото, во историјата како писмо. 52 Margina #11-12 [1994] | okno.mk

Но тогаш мислев дека големата љубов што треба да ми се случи ќе биде Филип. Но се излажав. Сепак тоа е некој друг.

Ќе се роди кај некого желба да измами другого, ќе се појави желба да се излаже, желба на лесен начин да се дојде до корист, преку грбот на други.

Се излажа. Наместо тоа, Јани заака во некои улички, влезе во некој сообраќаен метеж во кој секој час колите застануваа да чекаат една зад друга.

Сакаше да причуе од денот пред да ги отвори очите и не се излага: неочекувано нешто затропка на стаклото од прозорецот.

Гемиџиите се излажале кога помислиле дека Ана „услугата“ ќе им ја наплатува.

Мислев: млада е праската, рано е да цвета. Билјана се излагала.