ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

По оваа егзистенцијално безизлезна ситуација за него и за членовите на неговото потесно семејство кое го издржува, Х.Џ. неколкупати се обраќаше до неговите претпоставени и од нив изречно бараше да му се исплатат платите што му се должат.

Но, според зборовите на Х.Џ., и старото и новото раководство беа „лоши и погубни“ за работниците – затоа што на вработените, наместо плата им нудеа бонови со коишто можеа да пазаруваат прашок за перење „Гонг“ и други хемиски производи од асортиманот на АД „Охис“.

Имаше многу книги во неговата библиотека посветени на редот на јаничарите на кои се должеше подемот и падот на Отоманската империја.

А за тоа што се случува кај момчето, на што се должи тој истрел, само можеше да нагаѓа, како што и Бојан од својата колиба не можеше да знае што се случува кај дедо Иван.

Доколку страните не поднесат заеднички предлог се должни да го известат министерството надлежно за работите од областа на трудот, кое во рок од два дена од денот на настанување на спорот или за време на штрајк, по службена должност покренува постапка за помирување и определува помирувач од Регистарот.

А тоа, отстојувањето на Имотот, во градежна смисла, сѐ до средните шеесетти години на нашиов век, кога се урна господарската живеалишна зграда, се должи покрај на отпорноста на градежниот материјал (камен, малтер од негасена вар и дабово дрво) и на вештината на градењето, уште и на итроста, грижливоста и жилавоста на неговите стопани, а потоа и на една, иако понижувачка, среќна историска околност.

Не можев да разберам на што се должи тоа.

Говореше доста неповрзано, господин судија, и јас навистина не знам на што се должеше тоа; изгледаше необично возбуден; не, не беше пијан, во тоа сум убедена; беше само возбуден; кога му реков дека е возбуден, тој рече: „Да, се разбира; знаеш ли што значи по толку години да се најдеш под вистинско небо?“

Ги сметав за богови; нивните соло партии ги свиркав со устата воодушевувајќи ѝ се на инспирацијата што ги создала; но кога научив да свирам саксофон, кога технологијата на свирење (на дишење и работа со прсти) веќе сосема беше совладана, таа магична аура околу нивните солоделници сосема исчезна: јас видов дека таа совршеност во огромен дел се должела на техниката на свирењето и дека некаде, токму техничкиот потег на прстите, уиграната техника на дишење (неможноста да вдишеш двапати по ред без да издишеш) била таа што решавала цели пасажи од мелодиските линии.

Ќе се должи и на тоа што гејовите, според Флорида и соработниците, се „ластовички на креативната доба“.

Ковчегот е ставен и колата поаѓа и ние зад неа тргнуваме молчаливи на почетокот, а како што се должи патот до последното почивалиште, се погласно се слуша крцкањето на протезите, некои подзастануваат да земат подлабок здив, други се поддржуваат под рака и така почнува нов разговор за тоа што беше наша младост во времето – невремето.

Тие сметале дека пропаѓањето на занаетчиството и трговијата, чифлигарството и ограбувањето на селаните, со еден збор сите неволји од било каков карактер, се должат на фактот дека земјата се наоѓала под османското владеење.

121. Националниот сепаратизам се должи на српски воспитаници идеалисти што работат под српска маска, а во душата своја се признаваат за Македонци; српските воспитаници, со своето образование во Србија, се образуваа во национален дух, наместо во национален индиферентизам во Бугарија, иако некои од нив целосно не престанаа да се викаат Бугари, но меѓу нив и Македонците со чисто бугарско образование и самите Бугари се отвори една голема пропаст: тие со своето образование застанаа на средината меѓу Бугарите и Србите, т.е. викајќи се по традиција Бугари, тие престанаа да се такви во својата душа: тие станаа Македонци.

Таа се должи главно на конкуренцијата помеѓу Бугарија и Србија по македонското прашање.

Неуспехот значи се должи главно на името Бугарин, усвоено и пропагирано од револуционерите.

За мене е јасно само тоа дека голем дел од сите наши несреќи се должат на бугарскиот народ.

Погоре, кога зборував за неуспехот на Востанието, јас реков оти неуспехот се должи на неговата парцијалност.

Српските воспитаници што работеа под бугарска фирма ја создадоа и ја поткрепија македонската револуција; на нив се должи и политичкиот сепаратизам.

Знаете, Грците се многу итар народ! Ама сето тоа се должи на благословот од деда владиката.

Но ова е многу проблематично, „затоа што дури и повикувањето на идеологијата во една акција не може да биде доказ дека таа е и причина на таа акција“.

Тоа во голема мера се должи на пасивноста на идеите кои се „повеќе 108 еден модел на стварноста отколку причина“.

Тоа беше дел од ритуалот при позначајните средби Арафат да се консултира, како и секогаш со една од водечките земји на неврзаните.

Меѓутоа, скорешната посета на федералниот министер за надворешни работи повеќе се должеше на неговата официјална посета на Тунис по падот на бургибизмот, отколку на некоја посебна иницијатива.

Германизмите се должат на читањето и преведувањето на Маркс и Енгелс на руски јазик.

Заемката која преживуваше во неколку балкански јазици, со мали и незначителни модификации кои се должеа повеќе на природата на новиот јазик, според Камилски, филозофски речено може да биде и pierre d` achoppement, камен на сопнување, односно повод за дебата.

Со текот на времето, со залетот на мислата и имагинацијата, својствена за големите автодидакти, размислувајќи за жилавото одржување и преживување на османско-ориентално-турските заемки, сѐ повеќе размислуваше да го заврши проектот за Историјата на Балканот низ падовите на империите, запуштен на времето, најмногу поради немоќта да се соочи со јаничарството и јазиците во долговечното османско владеење.

Германскиот ќе биде јазик на комуникација на Третата интернационала.

Знаеше само дека е неможно да се пребројат, а тоа на некој начин се должеше на мистериозната сличност меѓу четири и пет.

Неговата заборавеност се должеше на желбата да има повеќе војници, оние мали оловни војници кои, иако неподвижни и неми, секогаш и секаде ги победуваа битките и војните мрачни, иако невини и безначајни за времето, проколнати од недолжноста, малите оловни војници беспоштедно го сакаа својот генерал, мојот неповторлив другар.

На што можело да се должи тоа?

Причината за тоа во голема мера се должи на широко- распространетото прифаќање на митот за транзицијата.

Оваа ригорозност се должи на широко распространетата практика на работодавците да не плаќаат придонеси од плата.

И, речиси сите големи победи на Сулејмана се должеа на неустрашивиот јаничарски ага Мехмеда Соколи.

Некои велеа дека тоа се должи и на чудотворното дејство на водите на Езерото до кое не допираат злата и грубостите од далечното копно.

Ќе се стаи и она што со цедело по грешка низ пукнатината во којашто еден живот се должи на друг.

Или мојата моментална неискреност се должеше пред сѐ на онаа саркастична насмевка на Денко Самоников кој втренчено ги впиваше моите зборови.

Неговото срце и плуќа не беа во добра состојба.

Се работеше за ампутација на половина нога на еден стар искусен цврцнат морски волк кому почнуваше да му се развива гангрена, која се должеше на напреднатата артериосклероза.

И двете знаеја дека тоа се должи на разговорите што ги водеа додека ручаа или во неделите додека пие кафе на масичето во дворот заплиснувани од опојните миризби на цвеќињата.

Радоста што ја чувствуваше Пелагија, мајката, а која не сакаше да ја споделува со мајката Перса, се должеше на можноста што нејзината ќерка ќе учи во македонско училиште.